علائم سرماخوردگی نوزاد چیست؟ روش های درمان سرماخوردگی نوزاد

علائم سرماخوردگی نوزاد شامل سرفه، عطسه، تب، گلو درد و گاهی نیز ناراحتی در خواب است. تغذیه‌ نوزادان ممکن است به دلیل انسداد بینی، تحت تأثیر قرار گیرد و این وضعیت می‌تواند باعث بی‌قراری و گریه‌ی آن‌ها شود. برای درمان سرماخوردگی نوزاد، اولین قدم حفظ آرامش و راحتی اوست. می‌توانید با استفاده از دستگاه مرطوب‌کننده هوا، رطوبت را در اتاق افزایش دهید تا تنفس نوزاد را آسان‌تر کنید. همچنین استفاده از محلول‌های نمکی می‌تواند به پاک شدن بینی نوزاد کمک کند. در ادامه این مقاله به بررسی علائم تا درمان و روش‌های پبیشگیری از سرماخوردگی نوزادان را بررسی خواهیم کرد.

در پایان اگر سوال داشتید، می‌توانید در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.

علت سرماخوردگی نوزاد چیست؟

سرماخوردگی نوزاد به دلیل عفونت‌های ویروسی مختلف رخ می‌دهد. در بیشتر مواقع، جای نگرانی زیادی وجود ندارد. تب،بی‌قراری، عطسه، سرفه و بی‌اشتهایی از علائم سرماخوردگی نوزادان هستند. سیستم ایمنی نوازدان هنوز قوی نشده و امکان دارد در مقابل انواع مختلف ویروس‌های سرماخوردگی مقاومت کافی نداشته باشد.

سطح ایمنی بدن نوزادان در مقابل بیماری‌ها اندک است و برای رسیدن به بلوغ و کامل‌شدن به‌کمی زمان نیاز دارد. برای همین است که در مقابل برخی از ویروس‌ها ضعیف عمل می‌کنند و امکان مبتلاشدن آن‌ها به سرماخوردگی بعید نیست. برای پیشگیری از سرماخوردگی برای اولین بار در نوزاد باید بدن او را در دمای مناسب نگه دارید و حواستان به رعایت بهداشت باشد.

بیشتر از ۲۰۰ نوع ویروس وجود دارد که می‌توانند نوزاد را به سرماخوردگی دچار کنند. خوشبختانه، بسیاری از انواع سرماخوردگی باعث رشد و تقویت سیستم ایمنی بدن نوزادان می‌شوند. مقابله و جنگیدن این نظام دفاعی با ویروس‌ها، آن‌ها را قوی‌تر از قبل می‌کند. به این نکات دقت کنید:

• امکان سرماخوردگی در هر فصلی از سال وجود دارد؛ حتی ممکن است تعداد دفعات سرما خوردگی نوازد به ۸ تا ۱۰ بار در طول سال هم برسد.
• اگر در خانه کودک دیگری داشته باشید، احتمال ابتلای نوزاد به بیماری بیشتر هم می‌شود. سرماخوردگی نوزاد بدون تب ساده‌تر از مواردی است که پای بالارفتن دمای بدن به‌میان است.
• سرماخوردگی مشکل بزرگی نیست اما اگر به‌خوبی درمان و پیگیری نشود، بروز مشکلاتی مانند ذات‌الریه یا خروسک (برخی به آن خناق می‌گویند) دور از ذهن نخواهد بود.

با دیدن علائم سرماخوردگی نوزاد که در ادامه به آن میپردازیم حتما به دکتر اطفال مراجعه کنید.

عوامل زمینه‌ساز سرماخوردگی در نوزادان

عوامل زمینه‌ساز سرماخوردگی در نوزادان می‌تواند شامل موارد مختلفی باشد. یکی از اصلی‌ترین عوامل، ضعف سیستم ایمنی نوزادان است که آن‌ها را از ابتلا به عفونت‌ها و ویروس‌ها آسیب‌پذیرتر می‌کند. همچنین قرار گرفتن در محیط‌های شلوغ و آلوده به‌ویژه در فصول سرد، می‌تواند خطر ابتلا به سرماخوردگی را افزایش دهد.

تغذیه نادرست عامل دیگری است که می‌تواند بر روی سیستم ایمنی نوزاد تأثیر داشته باشد. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌کنند، معمولاً ایمنی بهتری در برابر عفونت‌ها دارند. بیماری‌های مزمن مانند آسم نوزادان یا آلرژی نیز می‌توانند زمینه‌ساز سرماخوردگی باشند. در نهایت، تغییرات دمایی سریع و عدم توجه به بهداشت شخصی می‌تواند به شیوع سرماخوردگی در نوزادان منجر شود. به همین دلیل، مراقبت‌های بهداشتی و ایمنی مورد نیاز است تا نوزاد از این بیماری دور بماند.

علائم سرماخوردگی نوزاد

آبریزش یا کیپ‌شدن بینی از نخستین علائم سرماخوردگی نوزاد هستند. در ابتدای سرماخوردگی، آب بینی بیشتر آبکی و بی‌رنگ است اما به‌تدریج غلیظ‌ تر می‌شود و رنگش به‌ زرد مایل به سبز تغییر می‌کند. از نشانه‌های دیگر می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

• تب
• بی‌قراری
• عطسه
• نخوابیدن
• بی‌اشتهایی
• سرفه به‌ویژه در شب
• به‌سختی شیرخوردن به خاطر بینی کیپ
• عفونت گوش نوزادان و کودکان

آشنایی با علامت‌های سرماخوردگی کودکان زیر یکسال و نوزادان اهمیت زیادی دارد. با آگاهی از این نشانه‌ها می‌توانید سریع‌تر وارد روند درمان شوید و به بهبود حال نوزاد کمک کنید. سرماخوردگی نوزاد دو هفته‌ای و کوچکتر باید تحت نظارت پزشک پیگیری شود.

عوارض سرماخوردگی در نوزادان

عوارض سرماخوردگی در نوزادان می‌تواند جدی و نگران‌کننده باشد. یکی از شایع‌ترین عوارض، تشدید علائم و بروز عفونت‌های ثانویه‌ای مانند عفونت گوش میانه یا پنومونی است. نوزادان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف خود ممکن است به سرعت دچار عفونت‌های باکتریایی شوند که نیاز به درمان سریع و اورژانسی دارند.

علاوه بر این سرماخوردگی می‌تواند به کاهش اشتها در نوزاد منجر شود و این موضوع می‌تواند بر رشد و نمو او تأثیر بگذارد. همچنین مشکلات تنفسی ناشی از احتقان بینی ممکن است باعث خواب نامنظم و بی‌قراری در نوزاد شود. اگر نوزاد به تب بالا یا علائم تنفسی شدید مانند تنگی نفس یا تنفس سریع، دچار شد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد. در کل توجه به علائم و مراقبت مناسب از نوزاد در هنگام سرماخوردگی ضروری است تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.

روش های درمان سرماخوردگی نوزاد

درمان سرماخوردگی نوزادان به طور عمده معطوف به تسکین علائم و رفاه نوزاد است. نخستین قدم، حفظ رطوبت هواست. استفاده از دستگاه مرطوب‌کننده می‌تواند تنفس را برای نوزاد آسان‌تر کند. همچنین استفاده از محلول‌های نمکی بینی به تمیز کردن مجاری تنفسی و کاهش احتقان کمک می‌کند.

تغذیه مناسب نیز از جمله مهم‌ترین موارد است. در صورت تب نوزاد ممکن است کمتر بخورد بنابراین اطمینان از نوشیدن مایعات کافی اهمیت دارد. اگر نوزاد تب بالایی دارد، پزشک ممکن است داروهای مسکن مناسب مثل استامینوفن را تجویز کند. مراقبت و آرامش نوزاد در زمان بیماری بسیار مهم است. اجتناب از تماس با افراد بیمار و توجه به بهداشت محیط می‌تواند از اشاعه عفونت جلوگیری کند. در نهایت اگر علائم نوزاد شدیدتر شد یا بهبودی حاصل نشد، مراجعه به پزشک الزامی است.

در ادامه سه روش معمول برای درمان سرماخوردگی نوزاد دو ماهه در خانه را مخصوصا مورد بررسی قرار می‌دهیم.

درمان خانگی سرماخوردگی نوزاد

اولین راهی که به ذهن والدین می‌رسد، درمان خانگی سرماخوردگی نوزاد است. در روند درمان سرماخوردگی در نوزاد در منزل به نکات زیر دقت کنید:

• نگذارید که کودک روی شکمش بخوابد.
• دادن مایعات زیاد به کودک را فراموش نکنید. به او شیر خشک یا شیر مادر فراوانی بدهید. برای درمان سرماخوردگی نوزاد شش ماهه و بزرگ‌تر، امکان دادن اندکی آب به او هم مجاز است.
• چند قطره سرم نمکی در بینی نوزاد بریزید و آن را  شست‌وشو بدهید. سپس از پوار بینی برای تخلیله مخاط کمک بگیرید. پوار بینی وسیله‌ای مناسب برای تخلیه بینی نوازدان است.
• تا جایی که امکان دارد از منزل خارج نشوید و اجازه بدهید که نوزاد استراحت کند.

دقت کنید که سرماخوردگی نوزاد چندروزه را با راه‌کارهای سرخودانه به مشکلی جدی بدل نکنید و حتما به بهترین دکتر کودکان شهرتان مراجعه کنید. نگران یافتن بهترین متخصص اطفال شهرتان نباشید. شما در هر جای ایران که ساکن باشید، به بهترین متخصص اطفال در شهر خود دسترسی خواهید داشت. فقط بهتر است ابتدا درباره اینکه تخصص اطفال چیست اطلاعات کسب کنید.

آیا درمان سرماخوردگی نوزاد با شیر مادر امکان‌پذیر است؟

بله، درمان سرماخوردگی نوزاد با شیر مادر امکان‌پذیر و مؤثر است. شیر مادر حاوی آنتی‌بادی‌ها و مواد مغذی است که به تقویت سیستم ایمنی نوزاد کمک می‌کند و او را در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها به نوزاد کمک می‌کنند تا با ویروس‌های عامل سرماخوردگی مقابله کند و علائم بیماری را کاهش دهد.

همچنین شیر مادر به نوزاد کمک می‌کند تا خوب آب‌رسانی شود که در هنگام تب و بیماری بسیار مهم است. وقتی نوزاد احساس ناراحتی می‌کند، شیر مادر می‌تواند به تسکین درد و ناراحتی او نیز کمک کند. توصیه می‌شود که مادر در دوران بیماری نوزاد به‌طور مداوم به او شیر بدهد. اگرچه شیر مادر نمی‌تواند به‌طور کامل از سرماخوردگی جلوگیری کند اما نقش مهمی در تسریع روند بهبودی و افزایش راحتی نوزاد ایفا می‌کند.

درمان پزشکی سرماخوردگی نوزاد

اگر درجه حرارت مقعدی نوزاد بالاتر از 38 درجه سانتی‌گراد بود، بدون هیچ تعللی به دکتر کودکان مراجعه کنید. سرماخوردگی نوزاد ۵ ماهه به بالا راحت‌تر از سنین پایین‌تر درمان می‌شود. بااین‌حال، باید دقت کنید که مصرف داروهای معمول اصلا به‌طور خودسرانه توصیه نمی‌شود. در این محدوده سنی، قطعا بهترین روش درمان باید توسط پزشک متخصص مشخص شود و خود درمانی به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. سرماخوردگی نوزاد با اسهال و علائم دیگر نیاز به پیگیری جدی دارد.

پزشک در چنین مواقعی معمولا محلول نرمال سالین برای تخلیه بینی و داروهای تب‌ بر مناسب این سن را تجویز می‌کند. هرچند که قطعا توصیه‌هایی برای پایین آوردن دمای بدن و سرعت در روند بهبودی او نیز می‌کند.

درمان سنتی سرماخوردگی در نوزاد

بهتر است که درمان سرماخوردگی نوزاد با داروی گیاهی و سنتی را پیگیری نکنید. نوزاد چند ماهه نباید غذایی جز شیر مادر مصرف کند. بنابراین، توصیه‌های درمان گیاهی و سنتی برای او کاربردی ندارند.

توصیه‌هایی سنتی برای درمان خانگی وجود دارند اما استفاده از مواد غذایی یا بخورهای گیاهی توصیه نمی‌شود. دو مورد از توصیه‌های سنتی مفید و تأییدشده از نظر متخصصان شامل موارد زیر هستند:

• به‌مدت ۱۵ دقیقه با نوزاد در حمام بنشینید. شیر آب داغ را باز کنید و در حمام را ببندید. این کار به رفع گرفتگی بینی کمک می‌کند. از آب جوش فاصله داشته باشید و نگذارید که با بدن نوزاد تماس پیدا کند.
• اگر بتوانید کودک را با آغوشی بخوابانید، کیفیت خوابش بیشتر خواهد شد.

پیشنهاد می‌کنیم تا برای درمان سرماخوردگی نوزاد یک ماهه حتما از پزشک در این زمینه مشورت بگیرید. با مراجعه به پزشک می‌توانید خیالتان را بابت طی‌شدن درمان سرماخوردگی در مسیری مناسب راحت کنید.

سرماخوردگی نوزاد چند روزه خوب می‌شود؟

به‌طور متوسط، سرماخوردگی در نوزادان می‌تواند تا ۱۴ روز طول بکشد. این دوره زمانی شامل روزهای نهفتگی بیماری هم می‌شود. یعنی زمانی که نوزاد به بیماری مبتلا بوده اما هنوز نشانه‌های آن را بروز نداده است. اگر هم از قطره سرماخوردگی نوزاد استفاده می‌کنید، حتما نظر پزشک را در این زمینه پرس‌وجو کنید. به نقل از سایت mayoclinic :

نوزادان به دلیل سیستم ایمنی ضعیف‌تر، بیشتر مستعد ابتلا به سرماخوردگی هستند. سرماخوردگی در نوزادان معمولاً طی ۱۰ تا ۱۴ روز بهبود می‌یابد، لازم است علائم نوزاد را به دقت زیر نظر داشته باشید. اگر نوزاد شما با مشکل در تنفس مواجه است، از خوردن شیر امتناع می‌کند، یا تب دارد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. استفاده از داروهای بدون نسخه برای سرماخوردگی در نوزادان توصیه نمی‌شود، زیرا ممکن است باعث عوارض جانبی جدی شود​.

درمان سرماخوردگی با شربت سرماخوردگی

شربت سرماخوردگی برای نوزادان زیر ۶ ماه نیست. هرگز آن را به کودک خود ندهید. به طور معمول، تنها چیزی که گاهی پزشک به شما اجازه می‌دهد به نوزاد خود بدهید، تیلنول (استامینوفن) نوزاد است.

اگر نوزاد سرماخورده باشد میتواند واکسن بزند؟

معمولا ارائه واکسن به نوزادانی که دچار سرماخوردگی هستند، به شرایط خاصی بستگی دارد. در بیشتر موارد، اگر نوزاد علائم خفیف مانند احتقان بینی یا سرفه داشته باشد و تب نداشته باشد، واکسن زدن معمولاً می‌تواند ادامه یابد. با این حال، اگر نوزاد دچار تب بالا، تنگی نفس یا بیماری شدید باشد، بهتر است واکسیناسیون را به تعویق انداخت.

پزشکان عموماً توصیه می‌کنند که در مواقعی که نوزاد در وضعیت بهتری قرار دارد، واکسن را تزریق کنند تا ایمنی او به درستی تقویت شود. همچنین مراجعه به پزشک قبل از انجام واکسیناسیون در چنین مواردی الزامی است تا اطمینان حاصل شود که نوزاد برای دریافت واکسن در وضعیت مناسبی قرار دارد. در نهایت، توجه به وضعیت کلی نوزاد و مشورت با پزشک می‌تواند در تصمیم‌گیری درباره واکسن زدن کمک‌کننده باشد.

روش های پیشگیری از سرماخوردگی نوزادان

پیشگیری از سرماخوردگی در نوزادان نیازمند رعایت چند نکته مهم است. نخستین قدم، محافظت از نوزاد در برابر عفونت‌ها از طریق کاهش تماس با افراد بیمار است. در زمان شیوع بیماری‌های تنفسی، بهتر است از مکان‌های شلوغ و فضاهای بسته دوری کنید. بهداشت شخصی نیز نقش حیاتی در پیشگیری دارد؛ شستن مکرر دست‌ها و استفاده از پوشش صورت در صورت بیماری کمک می‌کند تا ویروس‌ها منتقل نشوند. همچنین نظافت منظم وسایل و محیط زندگی نوزاد بسیار مهم است.

تغذیه نوزاد با شیر مادر به تقویت سیستم ایمنی او کمک کرده و نیز در پیشگیری از عفونت‌ها مؤثر است. همچنین واکسیناسیون به موقع نوزاد نیز از دیگر راه‌های مؤثر در پیشگیری از بیماری‌هاست. در نهایت توجه به نشانه‌های بیماری و مراجعه به پزشک در صورت بروز علائم می‌تواند در کاهش عفونت‌ها کمک کند.

چگونه می‌توان از سرایت سرماخوردگی مادر به نوزاد جلوگیری کرد؟

جلوگیری از سرایت سرماخوردگی مادر به نوزاد نیازمند رعایت چند نکته مهم است. اولین و مهم‌ترین اقدام، حفظ بهداشت شخصی است. مادر باید به‌طور مکرر دست‌های خود را با آب و صابون بشوید و از ضدعفونی‌کننده‌های دست استفاده کند. در هنگام عطسه یا سرفه نوزاد، بهتر است دهان و بینی خود را با دستمال کاغذی پوشش دهد و بلافاصله دستمال را دور بیندازد. همچنین بهتر است از تماس نزدیک با نوزاد، به ویژه در زمان‌های اوج علائم بیماری خودداری کند. استفاده از ماسک‌های پزشکی در زمان نزدیک بودن به نوزاد می‌تواند موثر باشد.

علاوه بر این بهبود شرایط محیطی نیز مهم است؛ به‌عنوان مثال رعایت دمای مناسب و تهویه مناسب در اتاق نوزاد می‌تواند کمک کند.در نهایت تغذیه با شیر مادر سیستم ایمنی نوزاد را تقویت کرده و به او در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند.

مراجعه به پزشک برای سرماخوردگی در نوزاد

اگر نوزاد شما علائمی مانند تب بالای 38 درجه سانتی‌گراد تنفس سریع یا مشکل در نفس کشیدن، بی‌حالی شدید، یا عدم واکنش به محرک‌ها را نشان می‌دهد باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر نوزاد شما در خوردن شیر مشکل دارد و یا به طور غیرعادی پریشانی می‌کند، این نیز نشانه‌ای است که نیاز به مشاوره پزشکی دارد.

برای دریافت نوبت یا مشاوره با پزشک متخصص می‌توانید به وب‌سایت دکتردکتر مراجعه کنید. در این سایت، امکان درج کامنت و پرسش از متخصصان نیز وجود دارد که می‌تواند به شما در درک وضعیت نوزاد و گزینه‌های درمانی کمک کند. به یاد داشته باشید که آگاهی و اقدام به‌موقع می‌تواند در بهبود سریع‌تر وضعیت نوزاد نقش بسزایی داشته باشد. بنابراین اگر هر گونه نگرانی درباره سلامتی نوزاد دارید، هر چه سریع‌تر با دکتر اطفال مشورت کنید. به سلامت نوزاد شما اهمیت دهید و از خدمات حرفه‌ای دکتردکتر بهره‌مند شوید.

منابع:

healthline.com
verywellhealth.com

سوالات متداول سرماخوردگی نوزادان