سرطان مقعد؛ خطرات، علائم، علل و راه های درمان

سرطان مقعد زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های غیرطبیعی در کانال مقعدی رشد کرده و تکثیر شوند. زمینه سرطان مقعد، رشد سلولی غیر طبیعی مقعد یعنی وضعیتی که با تغییرات نامنظم در سلول ها همراه است، می باشد. درمان سرطان مقعد شامل جراحی، شیمی درمانی و پرتودرمانی است.

سرطان مقعد چیست؟

سرطان مقعد زمانی اتفاق می‌افتد که سلول‌های غیرطبیعی در ناحیه مقعد یا کانال مقعد رشد کرده و تکثیر می‌شوند. کانال مقعد مقعد (دهانه) را به راست روده (قسمت پایینی دستگاه گوارش) متصل می کند. این گذرگاه حدود 1 تا 2 اینچ طول دارد. این قسمت بخشی از بدن است که مواد زائد جامد (مدفوع) را دفع می کند. به سرطان مقعد، کارسینوم کانال مقعد نیز می‌گویند.

شایع ترین نوع سرطان مقعد کدام است؟

شایع ترین نوع سرطان مقعد کارسینوم سلول سنگفرشی است. این وضعیت در زیر میکروسکوپ، شبیه به یک نوع رایج سرطان پوست به نظر می رسد، اما سرطان مقعد متفاوت است. انواع دیگر سرطان مقعد شامل آدنوکارسینوم است. توجه به این نکته مهم است که سرطان مقعد با سرطان رکتوم و سرطان روده بزرگ متفاوت است. این سه بیماری مجزا هستند و همه آنها متفاوت درمان می شوند.

دیسپلازی مقعد چیست و چه ارتباطی با سرطان مقعد دارد؟

دیسپلازی به هر نوع تغییر غیر طبیعی در سلول های بدن اشاره دارد. دیسپلازی مقعد اصطلاحی است که برای توصیف شرایط ایجاد شده قبل از شروع سرطان سلول سنگفرشی مقعد (SCC) استفاده می شود. علائم دیسپلازی مقعدی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• درد
• فشار
• خارش مقعد

اگر دچار دیسپلازی مقعدی شوید، پزشک ممکن است روشی به نام کروماندوسکوپی را برای یافتن و از بین بردن بافت غیر طبیعی انجام دهد. در طول این روش، پزشک از یک آندوسکوپ (یک لوله نازک و قابل انعطاف که به آنها اجازه می‌دهد داخل دستگاه گوارش شما را ببینند) و رنگ‌هایی که تشخیص غیرعادی بافت را آسان‌تر می‌کنند، استفاده می‌کند.

سرطان مقعد چه کسانی را تحت تاثیر قرار می دهد؟

خطر ابتلا به سرطان مقعد در زنان بیشتر از مردان است. خطر کلی ابتلا به سرطان مقعد حدود 1 نفر در هر 500 تا 600 نفر است.

سرطان مقعد چقدر شایع است؟

انجمن سرطان آمریکا پیش بینی می کند که در سال 2022 حدود 9440 مورد جدید سرطان مقعد وجود خواهد داشت. زنان حدود 6290 مورد از این موارد را تشکیل می دهند. این سازمان مرگ و میر را 1670 نفر تخمین می زند که 930 نفر از آنها را زنان تشکیل می دهند. تعداد موارد سرطان مقعد در چند سال گذشته رو به افزایش بوده است.

علائم و علل علائم سرطان مقعد چیست؟

حدود یک چهارم افرادی که سرطان مقعد دارند متوجه هیچ علامتی نمی شوند. علائم سرطان مقعد در صورت وجود، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خونریزی مقعدی، به ویژه در هنگام اجابت مزاج
• یک توده. (یک توده سرطانی می تواند در دهانه مقعد ظاهر شود)
• درد
• خارش
• مشاهده تغییر در حرکات روده مانند دفعات مدفوع یا قوام مدفوع
• بی اختیاری مدفوع
• احساس می کنید که دائماً نیاز به اجابت مزاج دارید

چه چیزی باعث سرطان مقعد می شود؟

علت دقیق سرطان مقعد ناشناخته است. با این حال، عوامل خطر خاصی در ارتباط با این بیماری وجود دارد. به عنوان مثال، بیشتر موارد سرطان مقعد با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) مرتبط است. اما اکثر افراد مبتلا به HPV به سرطان مقعد مبتلا نمی شوند.

برخی از عوامل خطر سرطان مقعد چیست؟

علاوه بر HPV، عوامل خطر دیگری از جمله عوامل زیر نیز وجود دارند که می توانند شانس ابتلا به سرطان مقعد را افزایش دهند:

• سرکوب کننده های ایمنی. اینها داروهایی هستند که سیستم ایمنی شما را از آسیب رساندن به سلول های سالم باز می دارند.
•  درگیر شدن در سکس مقعدی به عنوان شریک دریافت کننده. این موضوع هم برای مردان و هم برای زنان صادق است. به طور کلی، داشتن چندین شریک جنسی برای هر نوع رابطه جنسی، خطر ابتلا به HPV، HIV و سرطان مقعد را افزایش می دهد.
• سن. اکثر تشخیص های سرطان مقعد در افراد بالای 55 سال انجام می شود.
• سیگار کشیدن. افرادی که سیگار می کشند بیشتر در معرض ابتلا به انواع سرطان هستند.
• داشتن سیستم ایمنی ضعیف به دلیل بیماری یا مصرف دارو. (به عنوان مثال، افرادی که پیوند عضو داشته اند، باید دارو مصرف کنند تا از پس زدن عضو جلوگیری شود).
• داشتن فیستول مقعدی ( باز شدن غیرطبیعی)، که از مقعد به پوست اطراف مقعد یا گاهی اوقات به جای دیگری در بدن گسترش می یابد.

سرطان مقعد چگونه گسترش می یابد؟

در بیشتر موارد، سرطان مقعد از طریق سیستم لنفاوی به بافت های مجاور گسترش می یابد. اما به ندرت ممکن است به کبد یا ریه های شما گسترش یابد.

تشخیص و آزمایشات؛ سرطان مقعد چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک معاینه ای انجام می دهد، در مورد علائم سوال می کند و تاریخچه پزشکی شما را با جزئیات بررسی می کند. آنها ممکن است از چندین آزمایش از جمله موارد زیر برای تشخیص سرطان مقعد استفاده کنند:

• معاینه بصری با آنوسکوپی. پزشک احتمالاً با استفاده از ابزاری به نام آنوسکوپ، ناحیه مورد نظر را بررسی می‌کند. آنوسکوپ از یک لوله و یک چراغ تشکیل شده است و به پزشک اجازه می دهد تا کانال مقعد را ببیند.
• معاینه دیجیتال رکتوم (DRE). پزشک احتمالاً یک معاینه دیجیتال رکتوم انجام می‌دهد. با پوشیدن دستکش، روان کننده را روی انگشت قرار می دهد و آن را در داخل مقعد قرار می دهد تا توده ها یا مشکلات دیگر را احساس کند.
•  تست پاپ اسمیر مقعدی. در طول این معاینه، پزشک یک سواب پنبه ای را برای جمع آوری سلول ها وارد مقعد می کند. سپس این سلول ها در آزمایشگاه تجزیه و تحلیل می شوند
• بیوپسی. در این آزمایش مقدار کمی از بافت غیر طبیعی را برای بررسی در آزمایشگاه بر می دارند.
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI). این تست تصویربرداری از آهنرباهای قدرتمند و امواج رادیویی برای ثبت تصاویر داخل بدن استفاده می کند. این امر می تواند سرطان مقعد را تشخیص دهد و به پزشک برای تعیین میزان بیماری کمک کند.

مدیریت و درمان

آیا سرطان مقعد قابل درمان است؟

سرطان مقعد به خصوص زمانی که در مراحل اولیه شناسایی شود، قابل درمان است. میزان بقای پنج ساله سرطان مقعد به طور کلی 69٪ است. زمانی که سرطان زود تشخیص داده شود، میزان بقای پنج ساله به 82 درصد می رسد. این بدان معناست که 82 درصد از افرادی که به سرطان مقعد مبتلا شده اند، پنج سال بعد هنوز زنده هستند. به خاطر داشته باشید که میزان بقا فقط تخمینی است و نمی تواند به شما بگوید که چگونه به درمان پاسخ می دهید یا چقدر زنده خواهید ماند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد میزان بقای سرطان مقعد، با پزشک خود صحبت کنید.

سرطان مقعد چگونه درمان می شود؟

درمان سرطان مقعد به نوع سرطان و میزان گسترش آن بستگی دارد. رایج ترین درمان ها شامل جراحی برای برداشتن سرطان مقعد در مراحل اولیه است. ترکیبی از شیمی درمانی و پرتو درمانی برای اکثر سرطان های مقعد مرحله دو یا مرحله سه استفاده می شود. برداشتن شکم پرینه (نوعی روش جراحی که در صورت عدم پاسخ سرطان به درمان‌های دیگر انجام می شود) یا شیمی‌درمانی ویا ایمونوتراپی برای مبتلایان به مرحله چهار سرطان مقعد مورد استفاده قرار می گیرد.

جراحی برای سرطان در مراحل اولیه

سرطان در مراحل اولیه یعنی زمانی که هنوز به دیواره مقعد وارد نشده است را می توان با برداشتن کامل پوست آسیب دیده درمان کرد. حتی برخی از تومورهای کوچکتر (در اندازه کمتر از نیم اینچ) که در دیواره مقعد رشد کرده اند را می توان با جراحی برداشت. این تومورهای کوچکتر معمولاً نیازی به درمان بیشتر با پرتودرمانی یا شیمی درمانی ندارند. این جراحی برداشت موضعی نامیده می شود.

شیمی درمانی و پرتودرمانی

در شیمی درمانی داروهایی استفاده می شود که سلولهای سرطانی را از بین می برد. برخی ازاین داروها را می‌توان از طریق دهان مصرف کرد، در حالی که سایر داروها باید از طریق ورید یا به صورت تزریقی به عضله تزریق شوند. پرتودرمانی از تجهیزاتی استفاده می‌کند که پرتوهای ایکس یا جریان‌های ذرات با انرژی بالا را روی سلول‌های سرطانی بدن متمرکز می‌کند. شیمی درمانی و پرتودرمانی برای اثربخشی مطلوب با هم به کار گرفته می شوند. (این رویکرد شیمی درمانی نامیده می شود.)

برداشتن شکم پرینه (APR)

در ادامه روش های درمانی، یک درمان جراحی به نام برداشتن شکم پرینه وجود دارد. APR سلول های سرطانی مقعد، رکتوم و روده بزرگ را با برش قسمتی از شکم حذف می کند. APR همچنین ممکن است غدد لنفاوی سرطانی را نیز بردارد. APR زمانی استفاده می شود که سرطان به روش های دیگر پاسخ نداده یا عود کند. اگر APR دارید، باید کولوستومی دائمی انجام دهید. در این حالت قسمتی از کولون خارج می شود و قسمت باقی مانده به داخل استومای شکم باز می شود. استوما توسط یک کیسه پوشیده شده است تا مدفوع به وسیله آن از بدن خارج شود.

ایمونوتراپی

پزشک ممکن است ایمونوتراپی را همراه با شیمی درمانی یا بدون آن، برای کاهش علائم در مبتلایان به مرحله چهار سرطان مقعد توصیه کند. ایمونوتراپی از داروها برای تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده می کند تا بتواند به طور موثرتری با سلول های سرطانی مبارزه کند.

آیا درمان سرطان مقعد عوارض جانبی دارد؟

همه درمان ها ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. اگر با عوارض جانبی هر درمان مشکلی دارید، لطفاً حتماً با پزشک خود صحبت کنید. آنها می توانند به شما کمک کنند تا راه های مختلف مقابله را پیدا کنید.

بهبودی پس از درمان سرطان مقعد چقدر طول می کشد؟

طول درمان سرطان مقعد به عوامل مختلفی، از جمله اینکه بیماری چقدر پیشرفته است، درمانی که دریافت می کنید و سلامت کلی شما بستگی دارد. مطمئن شوید که با پزشک خود در مورد درمان صحبت کنید.

پیشگیری از سرطان مقعد

راه کاملاً مؤثری برای اطمینان از عدم ابتلا به سرطان مقعد وجود ندارد، اما می‌توانید با کاهش برخی عوامل خطر نظیر موارد زیر از خود محافظت کنید:

• سیگار نکشید یا اگر سیگار می کشید، آن را متوقف کنید.
• رابطه جنسی ایمن را تمرین کنید.
• در صورت داشتن رابطه جنسی مقعدی حتما از کاندوم استفاده کنید.
• اگر واجد شرایط واکسن ویروس پاپیلومای انسانی هستید، آن را دریافت کنید. این واکسن نه تنها از سرطان مقعد پیشگیری می کند، بلکه از سرطان های دهان و گلو، سرطان دهانه رحم و سرطان آلت تناسلی نیز جلوگیری می کند.

چشم انداز سرطان مقعد

تا 90 درصد موارد سرطان مقعد با شیمی درمانی درمان می شوند. پزشک ممکن است بازدیدهای بعدی را هر سه تا شش ماه به مدت 24 ماه پس از تکمیل شیمی درمانی توصیه کند. آنها ممکن است حتی پس از دو سال اول به نظارت بر پیشرفت شما ادامه دهند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم؟

هر زمان که متوجه تغییراتی در عادات روده خود شدید، باید با پزشک خود تماس بگیرید. به عنوان مثال، اگر مدفوع شما دارای خون است، یا اگر بیشتر به دستشویی می روید، فوراً با پزشک خود یک قرار ملاقات بگذارید. اگر برای سرطان مقعد تحت درمان هستید، باید از برنامه درمانی پیروی کنید و طبق دستور با آنها تماس بگیرید. به عنوان مثال، پزشک ممکن است به شما بگوید در صورت درد یا تب تماس بگیرید.

سخن پایانی

تشخیص سرطان مقعد می تواند ترسناک باشد. مهم است که همه چیز را در مورد وضعیت خود یاد بگیرید تا بتوانید تصمیمات آگاهانه ای در مورد سلامت طولانی مدت خود بگیرید. با پزشک خود در مورد بسیاری از منابع موجود صحبت کنید. می‌توانید اطلاعاتی از سازمان‌های مرتبط با این بیماری پیدا کنید. علاوه بر این، می توانید به یک گروه پشتیبانی بپیوندید و با افرادی که در حال گذراندن شرایط مشابه هستند، صحبت کنید.

منبع : my.clevelandclinic