استفاده از چسب ضدبارداری روشی موثر برای پیشگیری از بارداری هورمونی بوده و به منظور کاهش ریسک بارداری ناخواسته استفاده می‌شود. در این روش، شما چسب را به قسمت خاصی از بدن خود می‌چسبانید، سپس هورمون‌های موجود در چسپ ضدبارداری از طریق پوست به بدن شما جذب می‌شوند. عملکرد این هورمون‌ها، باعث می‌شود که اسپرم و تخمک در برخورد باهم لقاح انجام ندهند. برای توضیح جامع‌تر، این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر را به بررسی چسب ضدبارداری، عوارض چسب ضدبارداری و پاسخ به این سوال که چسب ضدبارداری چیست، اختصاص می‌دهیم.
همچنین اگر سوالی داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب و در بخش نظرات مطرح کنید تا پزشک پاسخ دهد.
چسب ضدبارداری چیست؟
چسب ضدبارداری (Birth Control Patch)، یکی از روش‌های جلوگیری از بارداری است. این چسب، معمولاً به صورت هفتگی استفاده شده و هورمون استروژن و هورمون پروژسترون آزاد میکند. شکل ظاهری چسب ضدبارداری، مشابه چشم زخم است؛ با این تفاوت که چسب ضدبارداری، مربعی شکل است و محتویات آن از طریق پوست جذب می‌شوند.
با استناد به مقاله‌ای معتبر در وب‌سایت پزشکی healthline،
چسب ضدبارداری در صورت استفاده صحیح، می‌تواند تا ۹۹٪ موثر باشد.
چسب ضدبارداری، احتمالاً در جهت تنظیم چرخه قاعدگی نیز موثر باشد.
چسب ضدبارداری چگونه عمل میکند؟
چسب ضدبارداری، در واقع چسب حاوی هورمون استروژن و هورمون پروژسترون است. این چسب، هورمون‌ها را از طریق پوست به جریان خون آزاد کرده و روش عملکرد داخلی آن به شرح زیر است:
- جلوگیری از تخمک‌گذاری؛ هورمون‌ها از آزادسازی تخمک جلوگیری می‌کنند. این اتفاق، در کاهش احتمال بارداری موثر است.
- ایجاد تغییر در مخاط دهانه رحم؛ هورمون پروژسترون، ضخامت مخاط دهانه رحم را افزایش می‌دهد. در نتیجه، اسپرم نمی‌تواند به داخل رحم حرکت کند.
- نازک کردن لایه داخلی رحم (اندومتر)؛ هورمون‌های استروژن و پروژسترون، با کاهش ضخامت لایه داخلی رحم، از رشد و کاشته شدن تخمک بارور در رحم جلوگیری میکند.
استفاده از چسب پیشگیری از بارداری یا پچ هورمونی ضد بارداری، درد‌های قاعدگی را نیز کاهش می‌دهد.
بهترین زمان استفاده از چسب‌های ضد بارداری
برای استفاده از چسب ضد بارداری، ابتدا باید در مورد باردار نبودن خود مطمئن شوید. سپس، در بازه زمانی به مدت چهار هفته، چسب‌ها را روی نقاط مهم بدن خود بچسبانید. برای مثال، کمی پایین تر از پشت شانه، زیر شکم، پشت بازو و روی پهلو نقاط مناسبی هستند. مراحل بعدی به شرح زیر هستند:
- یک روز از هفته را برای چسباندن چسب مشخص کنید؛
- از هفته‌های اول تا سوم، در همان روز و ترجیحاً در همان ساعت، چسب را بچسبانید؛
- هر هفته چسب خود را تعویض کرده و در نقاط مختلف بچسبانید؛
- در هفته چهارم، بعد از برداشتن چسب، چسب جدیدی نمی‌چسبانید. ( احتمالاً در هفته چهارم پریود شوید)
نکته مهم! در هفته‌های اول، علاوه‌بر چسب ضد بارداری، از کاندوم نیز استفاده کنید. زیرا استفاده از کاندوم، به عنوان روش حفاظتی پشتیبان عمل میکند.
چگونه از چسب ضدبارداری استفاده کنیم؟
برای افزایش میزان موفقیت چسب ضدبارداری، روش استفاده از آن بسیار مهم است. به این منظور، بایستی هنگام استفاده به چند نکته مهم توجه داشته باشید. برای مثال انتخاب محل چسباندن، روش چسباندن چسب، تعویض چسب و زمان جدا کردن چسب بسیار مهم است. موارد جزئی‌تر را در جدول زیر آورده‌ایم:
| مراحل انجام | روش انجام | نکات مهم |
| انتخاب محل چسباندن چسب ( شکم، باسن، بالای بازو، پشت کتف ) | بایستی چسب را روی پوست صاف و خشک بچسبانید. | از چسباندن چسب روی سینه و پوست زخمی خودداری کنید. |
| چسباندن چسب | لبه‌های چسب را گرفته و به آرامی آن را روی پوست فشار دهید. | از چسبیده شدن چسب ضدبارداری مطمئن شوید. |
| تعویض چسب | چسب را باید هر هفته در یک روز مشخص تعویض کنید. | هنگام تعویض، چسب جدید را به محل دیگری بچسبانید. |
| برداشتن چسب | بازهم به آرامی لبه‌های چسب را گرفته و از روی پوست بردارید. | پس از جداسازی، پوست خود را شسته و خشک کنید. |
برای استفاده صحیح از این چسب، می‌توانید به دکتر زنان مراجعه کنید. به منظور آشنایی با حیطه کاری پزشک زنان، پیشنهاد می‌کنیم مطلب تخصص زنان چیست را مطالعه کنید.
چقدر زمان می‌برد تا چسب ضد بارداری اثر کند؟
به محض چسبیده شدن چسب ضدبارداری، هورمون‌های لازم از طریق پوست آزاد می‌شوند. با‌این‌حال، اثربخشی آن به زمان استفاده شما بستگی دارد. برای مثال، اگر شما چسب را در اولین روز پریود خود بچسبانید، نیازی به استفاده از سایر روش‌های جلوگیری ندارید؛ اما، اگر چسب را در سایر روز‌های چرخه قاعدگی بچسبانید، بایستی در طول هفته از کاندوم نیز برای محافظت استفاده کنید.
در صورت فراموشی تعویض چسب چه کار کنیم؟
بهتر است برای زمان تعویض چسب، از آلارم یادآور استفاده کنید. با‌این‌حال، اگر به هر دلیلی فراموش کردید چسب خود را عوض کنید، بلافاصله بعد از یادآوری آن را تعویض کنید. همچنین، حتماً روز و ساعت تعویض خود را یادداشت کنید. در نهایت، اگر نمی‌توانید در خصوص زمان تعویض دقیق باشید، همزمان با چسب، روش‌های جلوگیری پشتیبان را نیز انجام دهید.
استفاده از چسب ضدبارداری چه مزایایی دارد؟
استفاده از چسب ضدبارداری مانند آمپول ضد بارداری مزایای متعددی دارد. برای مثال، نرخ شکست آن پایین است و اثربخشی بالایی دارد. همچنین برخلاف قرص ضدبارداری، به یاد آوری روزانه نیاز ندارد و استفاده از آن آسان است. سایر نکات مهم، موارد زیر را شامل می‌شوند:
استفاده و تعویض آسان
- منظم‌تر شدن چرخه قاعدگی
- کاهش درد‌های قاعدگی
- بهبود علائم سندرم پیش از قاعدگی
- آزادسازی مداوم هورمون‌های زنانه
- بهبود وضعیت پوست
- کاهش بثورات‌های آکنه
- برگشت پذیری باروری
- نیاز نداشتن به همکاری پارتنر جنسی در جلوگیری
- وارد شدن دوز ثابتی از هورمون‌ها به خون
پیشنهاد می‌کنیم پیش از آغاز به استفاده، با پزشک متخصص زنان مشورت کنید تا آزمایش‌ها و بررسی‌های پزشکی صورت گیرند.
معایب استفاده از چسب ضد بارداری
تمام روش‌های ضدبارداری، عوارض جانبی خطرات و معایبی نیز دارند. برای مثال، استفاده بیش از حد از چسب ضدبارداری، باعث می‌شود که فرد عوارض طولانی مدت تجربه کند. سایر عوارض جانبی چسب ضدبارداری را باهم بررسی می‌کنیم:
- سردرد
- حالت تهوع
- بروز حساسیت در سینه‌ها
- اختلال‌های قاعدگی (گهگاه)
- تغییرات خلقی
- افزایش خطر تشکیل لخته‌های خونی
- افزایش شدت بیماری‌های قلبی
- افزایش شدت عوارض در صورت سیگاری بودن فرد
- تحریک پوستی
- خارش و قرمزی پوست
- جلوگیری نکردن از بیماری‌های مقاربتی
- تاثیر کمتر در مقدار BMI بالای ۳۰
همچنین، در افرادی که اضافه وزن دارند، احتمال دارد اثربخشی چسب کاهش یابد.
درصد موفقیت چسب ضد بارداری چقدر است؟
چسب ضدبارداری، یکی از روش‌های موثر جلوگیری از بارداری است و درصد موفقیت آن حدود ۹۱ درصد است. این بدان معنی است که از هر ۱۰۰ زنی که از این چسب استفاده میکند، حدود ۹ نفر ممکن است باردار شوند. درصد موفقیت این روش در صورتی که به درستی و به طور منظم استفاده شود، بسیار بالا است. همچنین، در مقایسه با قرص های ضد بارداری، به عنوان یکی از گزینه‌های قابل اعتماد محسوب می‌شود.
چه افرادی می‌توانند از چسب ضد بارداری استفاده کنند؟
استفاده از روش‌های ضدبارداری موضعی، معمولاً برای کسانی مناسب است که نمی‌توانند قرص مصرف کنند. یا اینکه، شرایط بدنی آنها برای استفاده از سایر روش‌های جلوگیری مناسب نیست. افراد واجد شرایط را بررسی می‌کنیم:
- زنان زیر ۳۵ سال؛ به شرطی که سیگاری نباشند و مشکل پزشکی خاصی هم نداشته باشند.
- نتیجه گیری موفق از سایر روش‌های هورمونی؛ کسانی که تجربه موفقی در مصرف هورمون موضعی و سایر روش‌های هورمونی داشته‌اند.
همچنین، افرادی که به دلیل مشغله یا فراموشی، نمی‌توانند مرتباً قرص مصرف کنند. یا افرادی که نسبت به لاتکس کاندوم حساسیت پوستی دارند و هر بار نمی‌توانند از آن استفاده کنند.
استفاده از چسب ضدبارداری برای چه کسانی ممنوع است؟
خطرات چسب ضدبارداری، برای درصدی از زنان بیشتر از سایرین است. از‌این‌رو، استفاده از این روش جلوگیری را برای همه پیشنهاد نمی‌کنیم. از طرفی، برخی از افرادی که شرایط زیر دارند، هرگز نمی‌توانند از چسب ضد بارداری استفاده کنند:
- زنان سیگاری بالای ۳۵ سال
- وزن بالای ۹۰ کیلوگرم
- ابتلا به بیماری‌های قلبی
- وجود لخته‌های خونی در بدن
- کلسترول بالا
- فشارخون
- سابقه سکته مغزی
- ابتلا به بیماری سرطان یا بیماری‌های کبدی
- خون‌ریزی واژینال
- شیردهی
- مصرف دارو‌های ضد صرع
- مصرف مکمل‌های گیاهی
- مصرف بعضی از دارو‌های خاص
- ابتلا به افسردگی
- ابتلا به بیماری‌های پوستی مانند پسوریازیس
- ابتلا به دیابت
- ماه‌های اولیه بعد از زایمان
- تحربه سقط جنین
- شیردهی
در صورتی که شرایط زیر را دارید، بهتر است بعد از مشورت با پزشک خود از سایر روش‌های پیشگیری بهره‌مند شوید.
مقایسه استفاده از چسب ضد بارداری با سایر روش‌های جلوگیری
تمام روش‌های جلوگیری از بارداری، شرایط خاص خود را دارند. برای مثال، استفاده از قرص‌های ضد بارداری، کاشت آی‌یو‌دی، استفاده از حلقه واژینال و استفاده از کاندوم از این دست هستند. موارد جزئی‌تر را باهم بررسی می‌کنیم:
- مقایسه چسب ضد بارداری با قرص؛ قرص‌های ضدبارداری به صورت روزانه مصرف می‌شوند؛ درحالیکه استفاده از چسب‌ها به صورت هفتگی هستند.
- کاشت آیيودی؛ این دستگاه داخل رحم قرار داده می‌شود و نیازمند نگهداری طولانی مدت است. درحالیکه، چسب ضد بارداری به صورت هفتگی تعویض می‌شود. البته، میزان اثربخشی آیيودی بیشتر از چسب ضدبارداری است.
- استفاده از کاندوم؛ حین رابطه جنسی کاربرد داشته و زوجین را در برابر عفونت بیماری‌های مقاربتی محافظت میکند. چسب ضد بارداری روی عملکرد هورمون‌ها تاثیر می‌گذارد و عملکرد آن کاملاً با کاندوم متفاوت است.
- ایمپلنت ضد بارداری؛ دستگاهی است که زیر پوست بازو قرار داده می‌شود و اثربخشی آن بیش از ۹۹٪ است. استفاده از آن طولانی‌مدت بوده و قراردادن و خارج کردن آن به وسیله پزشک متخصص انجام می‌گیرد.
البته، روش جلوگیری از بارداری فقط به همین موارد محدود نمی‌شود. با‌این‌حال، افراد براساس شرایط بدنی و فیزیکی خود می‌توانند از چسب ضد بارداری یا سایر روش‌ها استفاده کنند.
چند نکته مراقبتی مهم هنگام استفاده از چسب‌های ضد بارداری
برای اینکه از تاثیر چسب ضد بارداری مطمئن باشید، بایستی یکسری نکات مراقبتی را هنگام استفاده از آن رعایت کنید. نخستین و مهم‌ترین نکته، روش نگهداری از چسب‌های ضد بارداری است. یعنی، بهتر است چسب‌ها را در دمای اتاق و دور از تابش مستقیم نور خورشید نگه دارید. همچنین، آنها را در یخچال یا فریزر نگهداری نکنید. سایر نکات، موارد زیر را شامل می‌شوند:
- سعی کنید هنگام استفاده از چسب لباس‌های تنگ نپوشید؛
- هر روز یکبار چسب خود را بررسی کنید که جدا نشده باشد؛
- از لوسیون، کرم یا روغن در محل چسب استفاده نکنید؛
- چسب را روی پوست تمیز و خشک بچسبانید.
همچنین، پیش از استفاده چسب را از بسته باز نکنید. چسب‌ها را در یک محل ثابت و با دمای ثابت نگهداری کنید.
قیمت چسب ضد بارداری در سال 1403 چقدر است؟
قیمت چسب ضد بارداری، بر اساس جنس، میزان ماندگاری و کیفیت آن متغیر است. از‌این‌رو، نمی‌توانیم قیمت ثابتی برای آن در نظر بگیریم. برای کسب آگاهی دقیق، می‌توانید از دارو‌خانه‌ها یا شرکت‌های دارویی معتبر سوال بپرسید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورت مشاهده بعضی از علائم پزشکی، بلافاصله چسب ضدبارداری را جدا کرده و به پزشک متخصص مراجعه کنید. برای مثال، لخته شدن خون، مشاهده قرمزی، تورم و درد در پاها، احساس درد در قفسه سینه از این دست هستند. همچنین، در صورت خون‌ریزی‌های منظم از واژن خود نیز بایستی به دکتر زنان مراجعه کنید. در حالت کلی، بهتر است پیش از استفاده از چسب ضد بارداری، به دکتر زنان مراجعه کنید. زیرا دکتر زنان، تمام اطلاعات لازم را از جمله مزایا و عوارض چسب ضد بارداری با شما در میان می‌گذارد. ما در این مطلب، سعی داشتیم به تمام جوانب مربوط به چسب ضد بارداری و همچنین به سوال «چسب بارداری چیست» پاسخ کامل بدهیم.
با‌این‌حال، اگر باز هم در این مورد سوال دارید، می‌توانید با مراجعه به وب‌سایت نوبت دهی آنلاین مجله دکتردکتر، از بهترین پزشکان زنان در سراسر ایران زمان مشاوره و ویزیت دریافت کنید.
منابع:
mayoclinic
healthline
my.clevelandclinic.org
سوالات متداول در مورد چسب ضد بارداری
تا حدودی؛ اما این موضوع شامل تمام افراد نیست. همچنین تغییرات وزنی هم چندان چشمگیر نیستند.
برای تعویض چسب، بایستی بعد از پایان هر هفته محل چسب را تغییر دهید.
خیر؛ استفاده از چسب ضدبارداری باعث نازایی نمی‌شود. زیرا در صورت قطع مصرف، شرایط باروری به حالت عادی بازمی‌گردد.
سلام
چقدر زمان می‌بره تا چسب ضد بارداری تاثیر خودشو بزاره؟
سلام عزیز
اگر در ۵ روز اول پریود استفاده شود فورا اثر میکند
اما اگر بعد از روز پنجم پریود از آن استفاده شود ، باید تا یک هفته روش پیشگیری دیگری مثل کاندوم هم داشته باشید