درمان جوش سر سیاه؛ معرفی محصولات بهداشتی، روش‌های خانگی و کلینیکی

علت جوش سر سیاه، انسداد منافذ پوستی توسط چربی و سلول‌های مرده پوست است که ظاهر ناخوشایندی در صورت و بدن ایجاد می‌کند. از بین بردن جوش سر سیاه آنقدر که فکر می‌کنید، سخت نیست و با استفاده از روش‌هایی مانند پاکسازی پوست، لایه‌برداری و محصولات ضد جوش امکان‌پذیر است.

در این مقاله از مجله سلامتی دکتردکتر قصد داریم به بررسی علت‌ها و راه‌های درمان جوش سر سیاه بپردازیم تا در کمتر از یک هفته، شاهد کمتر شدن تعداد این جوش‌ها باشید. همچنین روش‌های پیشگیری از جوش سر سیاه را نیز مطرح خواهیم کرد.

در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به سوالات شما پاسخ خواهد داد.

جوش سر سیاه چیست؟

جوش‌های سرسیاه، مانند برخی از دیگر انواع جوش بدن جوش‌های ریزی هستند که در اثر گرفتگی منافذ پوست توسط فولیکول‌های مو به وجود می‌آیند. جوش‌های سرسیاه بر خلاف جوش‌های دیگر ملتهب نمی‌شوند و دردی ندارند؛ از نظر اندازه نیز در مقایسه با جوش‌های سرسفید، بسیار کوچک هستند. محل تشکیل جوش‌های سرسیاه معمولا در قسمت‌های پرچرب صورت است اما احتمال تشکیل آن‌ها در سایر نواحی بدن مثل سینه و پشت گردن وجود دارد.

براساس اطلاعاتی که توسط آکادمی متخصصان پوست آمریکا منتشر شده است، نزدیک به ۵۰ میلیون از جمعیت این کشور به آکنه مبتلا شده‌اند و این عارضه به عنوان رایج‌ترین عارضه و بیماری پوستی در امریکا شناخته می‌شود.

علائم جوش سر سیاه

جوش‌های سرسیاه به دلیل رنگ تیره‌ای که دارند، به راحتی روی سطح پوست شناسایی خواهند شد؛ این جوش‌ها مقداری برجسته هستند و هیچ‌گونه دردی برای شخص به همراه ندارند؛ زیرا التهابی در آن‌ها وجود ندارد. درحالی‌که، جوش‌های دردناک، به دلیل حمله باکتریایی به قسمت مسدود فولیکول مو ایجاد می‌شوند و موجب قرمزی و التهاب ناحیه مورد نظر می‌شود.

براساس تحقیقات منتشر شده در وب‌سایت clevelandclinic،

جوش‌های سر سیاه شکل خفیف‌تری از آکنه هستند. برجستگی‌های تیره و باز در پوست شما مشخصه اصلی جوش‌های سرسیاه است. آن‌ها مانند جوش‌های سرسفید احساس درد ایجاد نمی‌کنند.

علت جوش سر سیاه چیست؟

جوش‌های سرسیاه در اثر مسدود شدن فولیکول مو در پوست شما به وجود می‌آید. هر فولیکول شامل یک مو و یک غده چربی است؛ این غده، چربی با نام سبوم تولید می‌کند که باعث نرم نگه داشتن پوست شما می‌شود. در صورت تجمع سلول‌های مرده پوست و چربی‌های تولید شده توسط غدد چربی در منافذ فولیکول پوست، برآمدگی‌هایی به نام کومدون (Comedone) تشکیل می‌شود.

پس از تشکیل کومدون، اگر پوست بالای آن بسته بماند، به آن جوش سرسفید گفته می‌شود، اما در صورتی که پوست بالای آن باز شود، به جوش سرسیاه تبدیل می‌شود. با اکسید شدن سطح کومدون در اثر تماس با هوا به رنگ سیاه درمی‌آید؛ به‌همین دلیل به این جوش‌ها، سرسیاه گفته می‌شود.

مهم‌ترین عواملی که احتمال بروز آکنه ولگاریس (انواع جوش‌های سرسیاه، سرسفید و التهابات پوستی) و ایجاد جوش سرسیاه روی بینی را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از:

• چربی بیش از حد پوست؛ که منافذ را مستعد گرفتگی می‌کند
• باکتری مولد آکنه (Cutibacterium acnes) روی پوست
• تجمع سلول‌های مرده روی پوست
• داشتن منافذ باز پوست؛ که آلودگی و چربی بیشتر در آن‌ها جمع می‌شود.
• تغییرات هورمونی؛ مخصوصا در دوران نوجوانی، قاعدگی یا مصرف برخی روش‌های جلوگیری از بارداری.
• مصرف برخی داروها؛ مانند کورتیکواستروئیدها، لیتیوم و آندروژن‌ها.

در کنار علل فوق، برخی عوامل دیگر در ایجاد جوش سرسیاه روی بینی و بدن موثر هستند:

• سیگار کشیدن؛ زیرا به بسته‌شدن منافذ و افزایش جوش‌های سرسیاه و سفید منجر می‌شود.
• داشتن موهای چرب؛ که چربی آن به پوست منتقل شده و منافذ را مسدود می‌کند.
• ژنتیک؛ استعداد ابتلا به انواع آکنه‌ها می‌تواند از والدین به ارث برسد.
• استفاده از روغن مو و محصولاتی با بافت سنگین؛ زیرا باعث انسداد منافذ می‌شوند.
• تعریق شدید و شست‌وشوی دیرهنگام صورت؛ که باعث تجمع آلودگی و ایجاد جوش می‌شود.

محل ایجاد جوش های سیاه روی صورت و بدن

ممکن است جوش سرسیاه در قسمت‌های مختلفی از بدن ظاهر شود؛ اما معمولا قسمت‌هایی همچون بینی، پیشانی و چانه در صورت و کمر، سینه و گوش‌ها در بدن برای ایجاد جوش سرسیاه رایج‌تر هستند. در ادامه به بررسی انواع جوش سرسیاه در بدن می‌پردازیم:

جوش سر سیاه روی بینی و اطراف آن

دلیل جوش سرسیاه روی بینی و اطراف آن از رایج‌ترین نوع جوش‌های سرسیاه است. علت جوش سرسیاه روی بینی، ترشح چربی زیاد در کنار بینی و منافذ بالا است. در موارد نادر هم ممکن است این جوش‌ها ناشی از مشکلات قلبی و عروقی باشد.

جوش سر سیاه رو و پشت گوش

جوش‌های سرسیاه پشت گوش ممکن است نشان دهنده مشکلات دستگاه ادراری و کبد باشد. افرادی که در رو و پشت گوش‌هایشان جوش سرسیاه می‌بینند، بهتر است در طول روز آب کافی بنوشند و از نمک و قهوه زیاد استفاده نکنند.

جوش سر سیاه روی پیشانی

جوش‌های سرسیاه ممکن است در نواحی بین ابرو و پیشانی نیز دیده شوند. جوش‌های سرسیاه روی پیشانی ممکن است نشان دهنده کبد چرب باشند. افرادی که جوش‌های سرسیاه روی پیشانی دارند، باید در رژیم غذایی خود تجزیه نظر کنند.

جوش سر سیاه روی چانه

از دیگر قسمت‌های بدن که جوش سرسیاه مشاهده می‌شود، چانه است. معمولا علت جوش‌های سرسیاه چانه در خانم‌ها مربوط به مشکلات تولید مثل به ویژه تخمدان است.

جوش سر سیاه در بدن

تفاوت جوش سرسیاه با جوش کیستی؟

جوش سرسیاه (کومدون باز) زمانی ایجاد می‌شود که چربی و سلول‌های مرده در منافذ باز پوست گیر کرده و با اکسیداسیون به رنگ سیاه درمی‌آیند؛ این نوع جوش بدون التهاب است و معمولاً قابل تخلیه است. اما جوش کیستی (Cystic Acne) نوعی آکنه التهابی شدید و عمیق است که شامل ضایعات بزرگ، دردناک و پر از چرک بوده و در لایه‌های زیرین پوست شکل می‌گیرد.

پیشنهاد می‌شود که برای درمان تخصصی انواع جوش و آکنه، به دکتر پوست مراجعه کنید؛ تا از مشکلاتی همچون اسکار و ایجاد لکه‌ سیاه روی پوست جلوگیری شود.

روش درمان جوش سر سیاه

درمان‌های خانگی و دارویی زیادی برای درمان جوش سر سیاه وجود دارد. می‌توان گفت، وجودِ جوش‌های سرسیاه روی پوست، شرایط وخیمی نیست، بنابراین می‌توانید در کمال آرامش و به کمک درمان‌های خانگی این عارضه را درمان کنید. در ادامه به معرفی روش‌هایی برای درمان جوش سر سیاه خواهیم پرداخت.

محصولات بهداشتی برای از بین بردن جوش سر سیاه

محصولات بسیاری برای درمان آکنه وجود دارند که می‌توانید آن‌ها را از داروخانه‌ها خریداری کرده و مصرف کنید. این محصولات شکل کرم، ژل و پد هستند که مستقیما روی پوست شما قرار می‌گیرند و معمولا ترکیباتی مانند سالیسیلیک اسید، بنزوئیل پراکسید و رزورسینول دارند.

این ترکیبات برای از بین بردن باکتری‌ها، از بین بردن چربی اضافه و وادار کردن پوست به دفع سلول‌های مرده، به بهبود عارضه پوستی شما کمک می‌کند.

استفاده از داروهای موضعی یا خوراکی

در صورتی که در کنار جوش‌های سرسیاه، جوش‌های چرکی یا کیست‌های آکنه دارید، پزشک ممکن است داروهای موضعی حاوی بنزوئیل پراکسید و آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز کند. این نوع داروها برای درمان انواع جوش‌ها و تنظیم میزان چربی بدن، موثر هستند.

استفاده از پاک کننده های حاوی سالیسیلیک اسید

استفاده از پاک کننده‌های حاوی سالیسیلیک اسید برای درمان جوش سر سیاه بینی کاربرد دارند. پاک کننده‌های حاوی سالیسیلیک اسید فواید زیادی برای پوست دارند. این نوع پاک کننده‌ها، چربی پوست را کنترل می‌کنند و مقدار جوش‌های سر سیاه را کاهش می‌دهند.

محصولات حاوی گوگرد را امتحان کنید

از دیگر روش‌های درمان جوش سر سیاه و در حالت کلی آکنه، استفاده از محصولات حاوی گوگرد است. محصولات حاوی گوگرد علاوه‌بر کمک به رفع جوش سر سیاه، فواید دیگری نیز برای پوست دارند. چرا گوگرد برای درمان جوش سرسیاه و آکنه موثر است؟ گوگرد لایه‌برداری می‌کند و به این ترتیب لایه‌های مرده پوست حذف می‌‎شوند. همچنین گوگرد به عنوان تنظیم کننده چربی پوست نیز عمل می‌کند.

استفاده از چسب های مخصوص جوش سر سیاه

از دیگر روش‌های درمان جوش سر سیاه ، استفاده از چسب‌های مخصوص جوش سر سیاه است. این چسب‌ها تاثیر فوری روی جوش‌های سر سیاه خواهند گذاشت. این چسب‌ها را می‌توانید از داروخانه‌ها تهیه کنید.

تخلیه جوش سر سیاه

متخصصان پوست، به خصوص افراد کارشناس در زمینه مراقبت از پوست از دستگاهی مخصوص برای تخلیه جوش‌های سرسیاه استفاده می‌کنند. با کمک این دستگاه می‌توان توده‌های مسدود کننده‌ای را که باعث ایجاد جوش سرسیاه در پوست شده‌اند خارج کرد و با این روش، جوش‌ها را از بین برد.

لایه برداری شیمیایی

استفاده از کرم‌های لایه‌بردار یکی از روش‌های لایه‌برداری شیمیایی است که می‌تواند به پاک‌سازی منافذ و کاهش جوش سرسیاه کمک کند. در این روش، یک ماده لایه‌بردار شیمیایی قدرتمند روی پوست انجام می‌گیرد. این محصولات به حذف سلول‌های مرده پوست و روشن و شفاف شدن آن کمک می‌کنند. هرچند که برای استفاده از لایه برداری‌های متوسط و ملایم نیازی به تجویز پزشک نیست، اما پیشنهاد می‌کنیم که برای خرید محصول موثر و پیشگیری از عوارض بعدی، با متخصص پوست و مو مشورت کنید.

در روش لیزر درمانی از پرتوهای شدید و تیز نور، برای کاهش تولید چربی یا کشتن باکتری‌ها در پوست استفاده می‌شود. در این روش، پرتوهای لیزر و نور، بدون صدمه زدن به لایه بالایی، وارد لایه‌های زیرین پوست می‌شود و جوش‌های سرسیاه و آکنه را از بین می‌برند.

میکرودرم ابریژن

در روش میکرودرم ابریژن (Microdermabrasion) با استفاده از دستگاه و ابزار مخصوصی که دارای سطحی خشن هستند، لایه بالایی پوست شما را لایه‌ برداری می‌کند. با برداشته شدن لایه بالایی پوست، گرفتگی‌هایی که موجب تشکیل جوش‌های سرسیاه شده‌اند نیز از بین خواهند رفت.

درمان خانگی جوش سر سیاه

علاوه بر درمان‌های دارویی و تخصصی، درمان های خانگی برای رفع جوش سر سیاه نیز وجود دارد. در ادامه به این روش‌های درمان خانگی خواهیم پرداخت.

استفاده از خمیر دندان

یکی از درمان های خانگی جوش سر سیاه استفاده از خمیر دندان است. برای استفاده از خمیردندان برای رفع جوش سر سیاه در ابتدا بینی خود را کاملا تمیز کنید و با شوینده مناسب پوست‌تان را شستشو دهید. سپس خمیردندان را کمی رقیق‌تر کنید و روی بینی بزنید. در این حالت خمیر دندان می‌توانید چربی اضافی بینی را کاهش دهد و آلودگی‌های پوست را نیز از بین ببرد و به این ترتیب به حذف و کاهش جوش سر سیاه کمک کند.

بخور گیاهی

بخورهای گیاهی از دیگر روش‌های درمان جوش سر سیاه به شمار می‌آیند. این بخورها، علاوه‌بر سلامت و شادابی پوست برای درمان جوش سرسیاه هم مورد استفاده قرار می‌گیرند. بخور چای سبز، بخور آویشن، بخور گل بابونه از جمله بخورهای گیاهی موثر در درمان جوش سرسیاه هستند.

ماسک صورت

ماسک‌ها می‌توانند به پاک‌سازی سطحی پوست کمک کنند، اما اثر آن‌ها معمولا موقتی است. ماسک‌های خانگی هم اگر نادرست تهیه شوند یا مواد تحریک‌کننده داشته باشند، ممکن است باعث قرمزی، خارش یا خراش سطح پوست شوند. بنابراین، ماسک‌های آماده به‌دلیل ترکیبات کنترل‌شده، ایمن‌ترند. اگر قصد دارید از ماسک خانگی پوست استفاده کنید، مقداری از آن را روی پوست داخل بازو بمالید؛ در صورت بروز حساسیت، فورا ماسک را بشویید.

در ادامه با ماسک‌های پرطرفدار خانگی برای از بین بردن جوش سرسیاه آشنا م‌شوید: 

ماسک ژلاتین و شیر

از دیگر ترکیب‌هایی که به رفع جوش سر سیاه کمک می‌کند، ترکیب ژلاتین و شیر است. شیر به‌عنوان یک نرم کننده و ژلاتین به عنوان لایه بردار عمل می‌کند و به این ترتیب به عنوان روش درمانی برای رفع جوش سر سیاه استفاده می‎شود.

ماسک آناناس و عسل

آناناس خاصیت چربی زدایی طبیعی دارد. عسل در بسیاری از ماسک‌های خانگی جا می‌گیرد، زیرا خاصیت ضدالتهابی و آنتی باکتریال دارد و می‌تواند آلودگی‌های روی پوست را تمیز کند. ترکیب آناناس و عسل در درمان جوش سر سیاه موثر خواهد بود.

ماسک ژل آلوئه ورا

ژل آلوئه ورا برای پوست صورت بسیار مفید است. این ماسک تورم جوش‌های سر سیاه و التهاب آن‌ها را کمتر می‌کند. استفاده از این ماسک در طول هفته، دو یا سه بار توصیه می‌شود.

ماسک عسل و دارچین

ماسک عسل و دارچین نیز برای درمان جوش سر سیاه مفید خواهد بود. این ماسک، پوست‌تان را پاکسازی خواهد کرد. به این نکته توجه کنید که تاثیر این ماسک در شب بیشتر است.

ماسک سفیده تخم مرغ

سفیده تخم مرغ، به‌عنوان بهترین ماسک خانگی برای درمان سریع جوش سر سیاه در خانه نیز شناخته می‌شود. برای این‌کار، سفیده تخم مرغ را به خوبی هم‌بزنید، تا کمی کف کند. سپس پد یا دستمال کاغذی را روی جوش‌های سرسیاه بچسبانید و صبر کنید تا کاملا خشک شود. سفیده تخم مرغ مثل چسب بینی عمل می‌کند و می‌تواند جوش‌های سرسیاه را از پوست خارج کند.

ماسک لیمو و شکر

یکی از ماسک‌های خانگی برای درمان جوش سر سیاه، ماسک لیمو و شکر است. این ماسک یک پاک کننده به شمار می‌آید. بعد از استفاده از این ماسک در معرض نور خورشید قرار نگیرید زیرا ممکن است لک روی پوست‌تان ایجاد کند. بهتر است این ماسک را شب درست کرده و استفاده کنید.

هشدار! استفاده از ماسک‌های خانگی با ترکیبات حساسیت‌زا مانند آبلیمو، دارچین، جوش شیرین و… برای پوست‌های حساس اصلا توصیه نمی‌شود.

چگونه از ایجاد جوش‌های سرسیاه در پوست پیشگیری کنیم؟

شما می‌توانید بدون نیاز به هزینه‌های سنگین و تنها با استفاده از چند ترفند ساده، از ایجاد جوش‌های سرسیاه در پوست خود پیشگیری کنید. برای پیشگیری از ایجاد این عارضه، موارد زیر را رعایت کنید:

نواحی چرب صورت را تمیز نگه دارید

همیشه پیش از خواب و پس از بیدار شدن صورت خود را بشویید تا ساختارهای چربی جمع شده در آن از بین بروند. دقت داشته باشید که شستشوی بیشتر از دوبار در روز می‌تواند موجب تحریک پوست و بدتر شدن اکنه شود.

سعی کنید برای شستشوی پوست خود، از مواد شوینده مناسب استفاده کنید تا باعث قرمزی و تحریک پوستتان نشود. بعضی از مواد شوینده مخصوص اکنه، دارای مواد ضد باکتری هستند که باعث از بین بردن باکتری‌های پی اکنه می‌شوند. علاوه بر این موارد، یک بار شستن موهای خود در روز را نیز به برنامه‌تان اضافه کنید (مخصوصا در صورتی که موهای چربی دارید). چربی موجود در موهای شما می‌تواند به مسدود شدن منافذ و ایجاد جوش‌های سرسیاه کمک کند.

از اسکراب و لایه‌بردار استفاده کنید

استفاده از اسکراب‌های لایه بردار پوست و ماسک‌های لایه بردار پوست، باعث از بین رفتن سلول‌های مرده پوست می‌شود و می‌تواند به کاهش جوش‌های سرسیاه نیز کمک کند. در صورتی که قصد استفاده از این قبیل محصولات را دارید، در نظر داشته باشید محصولی را انتخاب کنید که با پوستتان سازگاری داشته باشد و باعث تحریک آن نشود.

نگذارید عرق روی پوستتان باقی بماند

همانطور که در بخش علت جوش سر سیاه بررسی کردیم، تعریق زیاد یکی از علت‌های ایجاد جوش سر سیاه است. اگر می‌خواهید با جوش‌های سر سیاه روبرو نشوید، بهتر است تعریق بعد از تمرین ورزشی یا پیاده روی را هر چه سریع‌تر بشویید و صورت‌تان را تمیز کنید.

روبالشتی خود را هر هفته بشویید

روبالشتی یکی از منابع آلوده در منزل است که باید به صورت مرتب شسته شود. روبالشتی مستقیما با پوست‌تان ارتباط دارد و می‌تواند هر گونه آلودگی را جذب پوست کند، بنابراین برای پیشگیری از جوش سر سیاه بهتر است روبالشتی خود را هفته‌ای یک بار بشویید.

از محصولات پوستی فاقد چربی استفاده کنید

استفاده از هرگونه محصول دارای چربی می‌تواند به ایجاد جوش‌های سرسیاه جدید کمک کند. برای پیشگیری از ایجاد جوش‌های سرسیاه، یا جلوگیری از بدتر شدن وضعیت می‌توانید از لوازم آرایشی، لوسیون‌ها و کرم‌های ضد آفتاب فاقد چربی استفاده کنید.

ضد آفتاب بزنید

برای پیشگیری از جوش سر سیاه و دیگر عوارض پوستی، هر روز ضدآفتاب بزنید. توصیه می‌کنیم بدون ضدآفتاب در معرض نور خورشید قرار نگیرید.

هرگز با آرایش نخوابید

خوابیدن با آرایش، آلودگی پوست را به دنبال خواهد داشت. برای پیشگیری از جوش سر سیاه سعی کنید که هرگز با آرایش نخوابید. حتما قبل از خواب صورت‌تان را شوینده فاقد چربی شستشو دهید.

دست یا ناخن کثیف را به صورت و بدنتان نزنید

شاید به صورت غیرارادی، آلودگی‌های ناخن و دست‌مان را به صورت و بدنمان منتقل کنیم، در این هنگام امکان ایجاد جوش سر سیاه بالاتر می‌رود. برای پیشگیری بهتر است دست‌های آلوده را به صورت و بدن نزنیم.

رژیم غذایی خود را اصلاح کنید

نوشیدن آب زیاد برای پوست فواید بسیار زیادی دارد. یکی از فواید آن پیشگیری از جوش سر سیاه است. روزانه به مقدار زیادی آب بنوشید و در رژیم غذایی خود از غذاهای گیاهی و مفید استفاده کنید.

با جوش سر سیاه خداحافظی کنید!

جوش‌های سرسیاه عارضه‌ای شایع اما قابل‌درمان هستند که با رعایت بهداشت پوستی، پاکسازی منظم و استفاده از محصولات مناسب می‌توان به‌راحتی آن‌ها را کنترل کرد. پرهیز از لمس مکرر پوست، مصرف غذاهای سالم و نوشیدن آب کافی نقش مهمی در کاهش این جوش‌ها دارند. در صورت تداوم یا تشدید مشکل، دریافت ویزیت دکتر پوست آنلاین، ساده‌ترین و بهترین راه‌حل برای درمان جوش سر سیاه است.

در وبسایت نوبت دهی پزشکان دکتردکتر می‌توانید علاوه‌بر دریافت ویزیت حضوری و آنلاین، برای خرید آنلاین دارو، مکمل و محصولات آرایشی و بهداشتی مورد نیاز خود اقدام کنید. 

منابع:

healthline.com

webmd.com

سوالات متداول