چالش حذف قند و شکر به برنامهای گفته میشود که فرد برای مدتی مشخص از مصرف خوراکیهای شیرین و قندهای افزوده مانند نوشابه، دسر و شیرینی پرهیز میکند. این چالش معمولاً در دورههای ۷ روزه، ۱۴ روزه یا ۳۰ روزه انجام میشود و هرچه مدت زمان آن بیشتر باشد، نتایج قابل توجهتری به همراه دارد.
در روزهای اول، ممکن است فرد دچار سردرد، بیحوصلگی یا تمایل زیاد به خوردن شیرینی شود که نشاندهنده وابستگی بدن به قند است. اما پس از حدود یک تا دو هفته، تغییرات مثبتی مانند کاهش ولع، افزایش انرژی و بهبود خواب مشاهده میشود.
ادامه این روند تا یک ماه میتواند به کاهش وزن، شفافتر شدن پوست و بهبود تمرکز کمک کند. به همین دلیل، چالش حذف قند و شکر یک روش ساده و کاربردی برای شروع سبک زندگی سالم و کاهش مصرف قندهای مضر به شمار میرود.
اگر عاشق قند و شیرینی هستید و نیاز به کنترل وزن و ترک آن دارید، در این مقاله از مجله دکتردکتر با ما همراه باشید. در ادامه، از لاغری با این رژیم و چالش ۲۱روزه حذف قند و شکر، عوارض و مزایای آن خواهیم گفت.
در پایان، اگر پرسشی داشتید بنویسید تا کارشناس سلامتی مجله پزشکی دکتردکتر به شما پاسخ دهد.
منظور از رژیم بدون قند و لاغری با حذف قند چیست؟
چالش حذف قند و شکر تنها یک رژیم کوتاهمدت نیست، بلکه فرصتی برای بازنگری در عادتهای غذایی روزمره است. بسیاری از ما بدون آنکه متوجه باشیم، روزانه مقدار زیادی قند پنهان از طریق نوشیدنیهای صنعتی، سسها و حتی خوراکیهای به ظاهر سالم دریافت میکنیم.
هدف چالش حذف قند و شکر، آگاهی از همین مصرف پنهان و آموزش بدن به استفاده کمتر از قندهای افزوده است. اجرای آن کمک میکند فرد به تدریج مزه طبیعی غذاها را بیشتر حس کند و وابستگی به طعم شیرین کاهش یابد. علاوه بر اثرات جسمی مانند کنترل وزن و پیشگیری از مشکلات متابولیک، این روند میتواند باعث ایجاد احساس کنترل بیشتر روی انتخابهای غذایی و شکلگیری یک رابطه سالمتر با خوردن شود.
به بیان ساده، چالش حذف قند راهی برای بازآموزی بدن و ذهن است تا به جای وابستگی به شیرینیهای فرآوریشده، به تعادل و سلامت طبیعی خود بازگردند.
کارشناسان سازمان سلامت ملی بریتانیا (NHS) میگویند:
بیشتر خوراکیهایی که به نظر فاقد قند هستند هم درصدی شیرینی نامناسب در خود دارند. برای همین باید همیشه برچسب مواد خوراکی را بخوانید و در انتخاب مواد غذایی به درصد قندشان هم دقت کنید.
برای شروع چالش ۲۱ روز بدون قند، مصرف شکر خود را به ۱۰۰ تا ۲۰۰ کالری در روز محدود کنید؛ این مقدار معادل یک قاشق غذاخوری عسل و حدود ۶۰ کالری و یک قاشق غذاخوری شکر حدود ۵۰ کالری است. در این راستا، به جدول زیر نگاهی داشته باشید:
در رژیم ۲۱ روزه بدون قند چه باید خورد؟ | چه چیزی را نباید بخورید؟ |
غذاهای بدون قند افزوده | خوراکیها با قند افزوده و مصنوعی |
مواد خوراکی حاوی قند طبیعی | محصولات خوراکی خیلی شیرین مانند عسل |
نوشیدنیهایی بدون شیرینی افزوده | نوشیدنیهایی با شیرینکننده مصنوعی |
انجمن قلب آمریکا (AHA) مصرف روزانه ۳۶ گرم شکر، معادل ۱۵۰ کالری را به مردان توصیه میکند. زنان هم باید مقدار ۲۵ گرم یا ۱۰۰ کالری قند، در روز مصرف کنند. مقدار مصرفی بیشتر باعث بروز مشکلات متعدد در بلندمدت میشود.
نوشابه، شیرینیهای آماده، کمپوتها، غلات صبحانه شیرین و ماستهای میوهای آماده حاوی قند افزودنی و مضر هستند.
مزایای رژیم ۲۱ روز بدون قند برای بدن و لاغری چیست؟
رژیم بدون قند مصنوعی، یکی از روش های لاغری است و میتواند در مسیر کاهش وزن و رسیدن به بدنی سالم به شما کمک کند. علاوه بر مزایای سلامتی و کاهش وزن، دلایل دیگری برای کمکردن میزان قندهای افزودنی در رژیم غذایی وجود دارد.
مزایا و معایب را مرور کنید تا ببینید که چنین رژیمی برایتان مفید خواهد بود یا خیر. در مسیر انتخاب هرگونه رژیمی، باید با دکتر تغذیه مشورت کنید. در ادامه، مزایای رژیم مذکور را مرور میکنیم:
عملی و واقعبینانه
بسیاری از رژیمهای کاهش وزن، بهویژه آنهایی که وعده کاهش سریع وزن را میدهند، در عمل پایدار و واقعبینانه نیستند و اغلب نتیجه معکوس دارند. در مقابل، رژیم بدون قند با تأکید بر مواد غذایی طبیعی و حذف شکر افزوده، سبک زندگی سالم را تقویت میکند و در بلندمدت به حفظ وزن متعادل و بهبود سلامت عمومی کمک مینماید.

ساده برای دنبال کردن
بسیاری از رژیمهای کاهش وزن، بهویژه آنهایی که وعده کاهش سریع وزن را میدهند، در عمل پایدار و واقعبینانه نیستند و اغلب نتیجه معکوس دارند. در مقابل، رژیم بدون قند با تأکید بر مواد غذایی طبیعی و حذف شکر افزوده، سبک زندگی سالم را تقویت میکند و در بلندمدت به حفظ وزن متعادل و بهبود سلامت عمومی کمک مینماید.
انعطافپذیر و سازگار
رژیم بدون قند فاقد قوانین سختگیرانه است و بهراحتی با ترجیحات غذایی، سبک زندگی و بودجه فردی سازگار میشود. اجرای تدریجی آن باعث میشود میل بدن به غذاهای مغذی افزایش یابد و فرآیند تغذیه به تجربهای آگاهانه و پایدار تبدیل شود.
پایدار در بلند مدت
رژیم بدون قند فاقد قوانین سختگیرانه است و بهراحتی با ترجیحات غذایی، سبک زندگی و بودجه فردی سازگار میشود. اجرای تدریجی آن باعث میشود میل بدن به غذاهای مغذی افزایش یابد و فرآیند تغذیه به تجربهای آگاهانه و پایدار تبدیل شود.

عوارض رژیم بدون قند و شکر چیست؟
در پیگیری هر نوع رژیمی از جمله رژیم بدون قند و شکر باید به معایب احتمالی هم دقت زیادی داشته باشید. با حذف قند و شکر از برنامه غذایی، مزایای زیادی متوجه حالتان میشود، اما بد نیست که به معایب احتمالی آن هم اشاره کنیم و بعد نگاهی به عوارضش داشته باشیم:
رژیم بدون قند و شکر دستورالعمل خاصی ندارد
رژیم غذایی بدون شکر دستورالعملهای پرشماری ندارد و فقط روی حذف کامل قند و شکر افزوده در مواد خوراکی تاکید میکند. بنابراین، شاید کسانی که خواهان پیروی دقیق یک برنامه غذایی قابل اطمینان هستند، از آن استقبال نکنند.
رژیم بدون قند چالشبرانگیز و سخت است
تشخیص قندهای افزودنی از قندهای طبیعی کار سادهای نیست. باید برچسب مواد خوراکی آماده را بخوانید و درباره قند مواد دیگر هم اطلاعات داشته باشید.
رعایت رژیم بدون قند زمانبر است
آمادهسازی مواد چنین رژیمی و انتخاب خوراکیهای بدون قند مضر به صرف زمان و برنامهریزی نیازمند است.

نمونه برنامه غذایی در چالش حذف قند ۲۱ روزه بهصورت هفتگی
اگر برای درمان چاقی یا مشکلات مرتبط با دیابت، در حال شروع یک رژیم غذایی بدون قند یا کمقند هستید، باید مصرف طیف متنوعی از میوهها و سبزیجات را در اولویت قرار دهید. غلات کامل را هم به عنوان پایه مصرف غلات خود انتخاب و از منابع پروتئینی عمدتاً گیاهی، مانند حبوبات و آجیل، در کنار ماهی استفاده کنید. مصرف غذاهای دریایی دیگر هم ایده خوبی خواهد بود.
در اینجا یک نمونه برنامه غذایی ۷ روزه با تمرکز بر غذاهای کامل و فرآورینشده در اختیارتان قرار دادهایم:
روز اول | صبحانه: تخممرغ نیمپز با اسفناج و گوجهفرنگی، با یک وعده کوچک ماست یونانی ساده با یک مشت توت تازه ناهار: سینه مرغ کبابی با سالاد جانبی (کاهو، خیار و فلفل دلمهای) همراه با روغن زیتون و سرکه شام: ماهی پخته با کلم بروکلی بخارپز و کینوآ (یا برنج) |
روز دوم | صبحانه: بلغور جو دوسر، شیر بادام شیریننشده و بادام خلالی، همراه با پاشیدن دارچین و چند تکه سیب تازه روی آن (حجم را کوچک نگه دارید) ناهار: مرغ/بوقلمون و کاهو با هویج و کرفس شام: تخم مرغ با سبزیجات مخلوط (کلم بروکلی، فلفل دلمهای و نخود فرنگی) در سس سویا کمنمک |
روز سوم | صبحانه: پنیر با انجیر یا هلوی ورقهشده (در حد متعادل) و کمی آجیل خرد شده ناهار: سوپ عدس و سبزیجات شام: میگو کبابی با کلم بروکلی و برنج قهوهای/ساده |
روز چهارم | صبحانه: اسموتی با شیر بادام شیریننشده، اسفناج، یک پیمانه پودر پروتئین و مقدار کمی توت ناهار: سالاد کینوا یا بلغور گندم با نخود، خیار خرد شده و لیمو شام: ران مرغ پخته با مارچوبه و گل کلم لهشده |
روز پنجم | صبحانه: تخم مرغ با قارچ سرخشده و آووکادوی ورقه با نان تست غلات کامل ناهار: سالاد اسفناج و کلمپیچ با مرغ کبابی، گوجه گیلاسی و سس سرکه شام: ماهی پخته با سیب زمینی و لوبیا سبز بخارپز |
روز ششم | صبحانه: ماست ساده پرچرب با دانههای چیا و چند تمشک ناهار: رشته فرنگی کدو سبز با سس پستو و میگو کبابی شام: گوشت گاو و سبزیجات با سس ماست و لیمو |
روز هفتم | صبحانه: سینه بوقلمون برشخورده و سبزیجات ناهار: کلم و هویج با ماهی کبابی و سس سرکه شام: سینه مرغ پخته با سبزیجات مخلوط تفت دادهشده (کدو سبز، فلفل دلمهای و پیاز قرمز) و کینوا (در صورت وجود) |
این برنامه که در واقع یک رژیم لاغری یک هفته ای است، شامل گزینههای مختلف غنی از مواد مغذی است. یادتان باشد که این برنامه، فقط نمونهای برای نشاندادن روند رژیم بدون شکر است و استفاده آن، بدون مشورت با دکتر تغذیه، به هیچ عنوان توصیه نمیشود.
برای میان وعدهها، گزینههایی مانند آجیل خام، ساقه کرفس با کره بادام زمینی یا برشهای خیار با هوموس را در نظر بگیرید. همیشه برچسب مواد غذایی را از نظر قندهای موجود در ترکیبشان بررسی کنید و تا حد امکان، مصرف غذاهای فرآوریشده را به حداقل برسانید.

در چالش ۲۱ روزه بدون قند باید از چه مواد غذایی استفاده شود؟
در چالش ۲۱ روزه بدون قند، هدف اصلی حذف قندهای افزوده و خوراکیهای فرآوریشده شیرین است. بنابراین بهتر است از مواد غذایی طبیعی، کامل و مقوی استفاده شود تا بدن هم انرژی کافی دریافت کند و هم کمتر دچار ولع شیرینی شود.
- میوههای تازه؛ بهترین جایگزین طبیعی برای رفع میل به شیرینی هستند. مصرف میوههایی مثل سیب، توتها، پرتقال و گلابی توصیه میشود.
- سبزیجات تازه؛ سبزیجات برگسبز مانند اسفناج و کلم یا سبزیجات رنگی مثل هویج و فلفل دلمهای به تأمین ویتامینها و فیبر کمک میکنند.
- پروتئینهای سالم: مرغ، ماهی، تخممرغ، حبوبات و مغزها باعث احساس سیری طولانیتر میشوند و مانع ولع برای خوراکیهای شیرین میگردند.
- غلات کامل؛ نان و برنج سبوسدار یا جو دوسر منابع خوب انرژی پایدار هستند.
- چربیهای سالم؛ روغن زیتون، آووکادو، بادام و گردو برای سلامت قلب و کاهش میل به قند مفیدند.
- نوشیدنیهای سالم؛ آب، دمنوشهای گیاهی و در صورت نیاز قهوه یا چای بدون شکر بهترین گزینهها هستند.
در کنار مصرف این مواد، باید مصرف خوراکیهایی مانند نوشابه، شیرینیهای صنعتی، سسهای آماده و میانوعدههای بستهبندیشده بهطور کامل کنار گذاشته شود. پایبندی به این اصول در ۲۱ روز، نهتنها باعث پاکسازی بدن از قند افزوده میشود بلکه به مرور ذائقه فرد را تغییر داده و کنترل ولع شیرینی را آسانتر میکند.
با حذف قند چند کیلو لاغر میشویم؟
میزان لاغری با رژیم بدون قند به عوامل زیادی مثل وزن اولیه، میزان فعالیت بدنی، نوع مواد غذایی جایگزین و پایبندی به رژیم بستگی دارد. بهطور کلی، وقتی قندهای افزوده حذف میشوند، کالری دریافتی بدن به شکل محسوسی کاهش پیدا میکند و همین موضوع باعث افت وزن میشود:
- در سه هفته اول چالش حذف قند، بیشتر افراد بین ۲ تا ۴ کیلوگرم کاهش وزن تجربه میکنند.
- اگر رژیم بدون قند به مدت یک ماه کامل ادامه پیدا کند، کاهش وزن میتواند به ۳ تا ۶ کیلوگرم برسد.
این کاهش وزن معمولاً پایدارتر از رژیمهای سختگیرانه است، چون ناشی از کاهش مصرف کالری خالی و بهبود کیفیت تغذیه است.
اگر رژیم بدون قند و چالش ۲۱روزه حذف قند و شکر ادامه پیدا کند، چه اثری روی بدن میگذارد؟
اگر کسی روند حذف قند و شکر افزوده را بهطور مداوم ادامه دهد، نتایج آن فقط به کاهش وزن محدود نمیشود؛ بلکه در طولانیمدت تغییرات چشمگیری در سلامت عمومی بدن اتفاق میافتد:
اثرات کوتاهمدت از ۱ تا ۳ ماه اول
- کاهش تدریجی وزن ۳ تا ۷ کیلوگرم بسته به شرایط فرد
- کم شدن ولع شدید برای شیرینیها
- بهبود کیفیت خواب و افزایش انرژی روزانه
- کاهش نوسانات قند خون و احساس سیری طولانیتر
اثرات میانمدت در ۳ تا ۶ ماه
- تثبیت وزن و جلوگیری از بازگشت چاقی
- شفافتر شدن پوست و کاهش التهابهای پوستی
- کاهش سطح تریگلیسیرید و کلسترول مضر
- تقویت سیستم ایمنی و کاهش احتمال ابتلا به عفونتها
اثرات بلندمدت در بیش از ۶ ماه
- کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، کبد چرب و بیماریهای قلبی
- ایجاد تغییر پایدار در ذائقه
- بهبود عملکرد شناختی و تمرکز ذهنی
به بیان ساده، اگر این روند به سبک زندگی تبدیل شود، فرد نهتنها وزن سالمتری پیدا میکند، بلکه از بسیاری بیماریهای متابولیک و مزمن هم پیشگیری خواهد کرد.
از چه دکتری مشاوره رژیم بدون قند بگیریم؟
اگر قصد دارید که قند و شکر را از برنامه هفتگی تغذیه خود کنار بگذارید، باید به متخصص تغذیه مراجعه کنید. رژیم بدون قند به معنای حذف کربوهیدرات نیست و در آن، فقط مواد قندی مضر کنار گذاشته میشوند. برای رسیدن به سلامت وزن و تغییر سبک زندگی با یک نمونه رژیم بدون قند، نیاز به مشاوره غذایی دارید. بدون راهنماییهای تخصصی و بهشکل سرخودانه نمیتوانید در مسیر سالمی از کاهش وزن قدم بردارید. شناسایی مواد لازم و آگاهی از کالری آنها برای کاهش وزن اصولی لازم است.
یکی از بهترین روشها برای دریافت رژیم بدون قند مناسب، مراجعه به سامانه دکتردکتر و پیام به دکتر تغذیه آنلاین است. در این پلتفرم آنلاین، امکان بررسی نظرات مراجعان پیشین هر متخصص وجود دارد. با سرزدن به سامانه و مرور تجربههای دیگران، انتخاب بهترین متخصص برای دریافت رژیم بدون قند و شکر هم سادهتر میشود. شما میتوانید بهترینها را شناسایی کنید و از آنها وقت بگیرید.
منابع:
سوالات متداول
[faq]
خیلی کامل و عالی بود
به خصوص قسمت برنامه روزانه ای که داده بودید
تشکر از اشتراک گزاری نظرتون