نقش پتاسیم در بدن چیست و چرا اهمیت دارد

پتاسیم از مواد بسیار مهم برای بدن است که اهمیت آن نادیده گرفته شده است. این ماده معدنی به عنوان یک الکترولیت طبقه بندی می شود، چراکه در آب واکنش پذیر است و هنگامی که در آب حل می شود، یون هایی با بار مثبت تولید می کند.

این خاصیت ویژه به پتاسیم اجازه می دهد که الکتریسیته را هدایت کند و همین موضوع برای بسیاری از فرآیندهای بدن مهم است.

رژیم غذایی غنی از پتاسیم با بسیاری از فواید سلامتی مرتبط است. ممکن است به کاهش فشار خون، محافظت در برابر سکته مغزی و جلوگیری از پوکی استخوان و سنگ کلیه کمک کند.

 

پتاسیم چیست؟

پتاسیم سومین ماده معدنی فراوان در بدن است. این ماده به بدن در تنظیم مایعات، ارسال سیگنال های عصبی و تنظیم انقباضات عضلانی کمک می کند.

حدود 98 درصد از پتاسیم بدن انسان در سلول های آن یافت می شود. از این مقدار، 80 درصد در سلول های ماهیچه ای شما یافت می شود، در حالی که 20 درصد دیگر را می توان در استخوان ها، کبد و گلبول های قرمز خون یافت.

یون های پتاسیم حامل بار مثبت هستند. بدن شما از این الکتریسیته برای مدیریت فرآیندهای مختلف، از جمله تعادل مایعات، سیگنال‌های عصبی و انقباضات ماهیچه‌ای استفاده می‌کند. بنابراین، مقدار کم یا زیاد الکترولیت ها در بدن می تواند بر بسیاری از عملکردهای حیاتی تأثیر بگذارد.

 

پتاسیم و کمک به تنظیم تعادل مایعات

بدن تقریباً 60٪ از آب ساخته شده است. 40 درصد از این آب در داخل سلول های شما در ماده ای به نام مایع درون سلولی (ICF) و مقدار باقی مانده در خارج از سلول های شما در مناطقی مانند خون، مایع نخاعی و بین سلول ها یافت می شود. این مایع، مایع خارج سلولی (ECF) نامیده می شود.

نکته جالب توجه این است که میزان آب در ICF و ECF تحت تأثیر غلظت الکترولیت ها به ویژه پتاسیم و سدیم است.

پتاسیم الکترولیت اصلی در ICF است و میزان آب داخل سلول ها را تعیین می کند. برعکس، سدیم الکترولیت اصلی در ECF است و مقدار آب خارج از سلول ها را تعیین می کند.

تعداد الکترولیت ها نسبت به مقدار مایع اسمولالیته نامیده می شود. در شرایط عادی، اسمولالیته در داخل و خارج سلول های شما یکسان است.

به عبارت ساده تر، تعادل یکسانی از الکترولیت ها در خارج و داخل سلول های شما وجود دارد.

با این حال، زمانی که اسمولالیته نابرابر باشد، آب از سمتی که الکترولیت کمتری دارد به سمتی که الکترولیت بیشتری دارد حرکت می‌کند تا غلظت الکترولیت را یکسان کند.

این ممکن است باعث شود سلول‌ها با خروج آب از آنها منقبض شوند، یا با حرکت آب به داخل آنها متورم شده و از بین بروند. به همین دلیل مهم است که مطمئن شوید که الکترولیت های مناسب از جمله پتاسیم را مصرف می کنید.

حفظ تعادل مایعات برای سلامتی مهم است. تعادل ضعیف مایعات می تواند منجر به کم آبی بدن شود که به نوبه خود بر قلب و کلیه ها تأثیر می گذارد.

خوردن یک رژیم غذایی غنی از پتاسیم و هیدراته ماندن می تواند به حفظ تعادل مایعات کمک کند.

 

اهمیت پتاسیم برای سیستم عصبی

سیستم عصبی پیام ها را بین مغز و بدن شما مخابره می کند. این پیام‌ها به شکل تکانه‌های عصبی ارسال می‌شوند و به تنظیم انقباضات عضلانی، ضربان قلب، رفلکس‌ها و بسیاری دیگر از عملکردهای بدن کمک می‌کنند.

نکته اینجاست که تکانه های عصبی توسط یون های سدیم که به داخل سلول ها حرکت می کنند و یون های پتاسیم که از سلول ها خارج می شوند، تولید می شوند. حرکت یون ها ولتاژ سلول را تغییر می دهد که باعث فعال شدن یک تکانه عصبی می شود.

متأسفانه، کاهش سطح پتاسیم خون می‌تواند بر توانایی بدن در ایجاد یک تکانه عصبی تأثیر بگذارد. دریافت پتاسیم کافی از رژیم غذایی می تواند به شما در حفظ عملکرد اعصاب سالم کمک کند.

کمک پتاسیم به تنظیم انقباضات عضلانی و قلب

سیستم عصبی به تنظیم انقباضات ماهیچه ای کمک می کند. به هرحال تغییر سطح پتاسیم خون می تواند بر سیگنال های عصبی در سیستم عصبی تأثیر بگذارد و انقباضات عضلانی را ضعیف کند.

سطوح پایین و بالا خون می توانند با تغییر ولتاژ سلول های عصبی بر تکانه های عصبی تأثیر بگذارند.

این ماده معدنی برای قلب سالم نیز مهم است، زیرا حرکت آن به داخل و خارج سلول ها به حفظ ضربان قلب منظم کمک می کند.

هنگامی که سطح این ماده معدنی در خون بیش از حد بالا باشد، قلب ممکن است شل شود. این می تواند انقباضات آن را ضعیف کند و ضربان قلب غیر طبیعی ایجاد کند.

به همین ترتیب، سطوح پایین در خون نیز می تواند ضربان قلب را تغییر دهد. وقتی قلب به درستی نمی‌تپد، نمی‌تواند به طور موثر خون را به مغز، اندام‌ها و ماهیچه‌ها پمپاژ کند.

در برخی موارد، آریتمی قلب، یا ضربان نامنظم قلب، می تواند کشنده باشد و منجر به مرگ ناگهانی شود.

فواید پتاسیم برای سلامتی

مصرف یک رژیم غذایی غنی از پتاسیم با بسیاری از فواید سلامتی چشمگیر مرتبط است.

نقش پتاسیم در بدن چیست و چرا اهمیت دارد

کمک به کاهش فشار خون

فشار خون بالا یک عامل خطر برای بیماری قلبی است و این علت اصلی مرگ و میر در سراسر جهان است. یک رژیم غذایی غنی از پتاسیم ممکن است فشار خون را با کمک به بدن برای حذف سدیم اضافی کاهش دهد.

سطوح بالای سدیم می تواند فشار خون را بالا ببرد، به خصوص برای افرادی که فشار خون آنها در حال حاضر بالا است.

 

کمک پتاسیم به محافظت در برابر سکته مغزی

سکته مغزی زمانی اتفاق می افتد که جریان خون به مغز کم شود. چندین مطالعه نشان داده اند که خوردن یک رژیم غذایی غنی از پتاسیم ممکن است به جلوگیری از سکته مغزی کمک کند.

 

به پیشگیری از پوکی استخوان کمک می‌کند

پوکی استخوان وضعیتی است که با استخوان های توخالی و متخلخل مشخص می شود. این بیماری اغلب با سطوح پایین کلسیم که یک ماده معدنی مهم برای سلامت استخوان است مرتبط می باشد.

جالب توجه است، مطالعات نشان می دهد که یک رژیم غذایی غنی از پتاسیم ممکن است با کاهش مقدار کلسیمی که بدن از طریق ادرار از دست می دهد، از پوکی استخوان جلوگیری کند.

دریافت نوبت آنلاین از متخصص استخوان و مفاصل

می تواند به جلوگیری از سنگ کلیه کمک کند

سنگ های کلیه توده هایی از مواد هستند که ممکن است در ادرار غلیظ تشکیل شوند. کلسیم یک ماده معدنی رایج در سنگ کلیه است و چندین مطالعه نشان می دهد که سیترات پتاسیم سطح کلسیم در ادرار را کاهش می دهد.

به این ترتیب، پتاسیم می تواند به مبارزه با سنگ کلیه کمک کند.

دریافت نوبت آنلاین از متخصص کلیه

می تواند احتباس آب را کاهش دهد

احتباس آب زمانی اتفاق می افتد که مایعات اضافی در بدن جمع شود.

مطالعات نشان می دهد که مصرف زیاد پتاسیم می تواند با افزایش تولید ادرار و کاهش سطح سدیم به کاهش احتباس آب کمک کند.

 

منابع پتاسیم

پتاسیم در بسیاری از غذاهای کامل، به ویژه میوه ها، سبزیجات و ماهی به وفور یافت می شود.

مطالعات نشان می دهد که دریافت 3500-4700 میلی گرم پتاسیم در روز به نظر می رسد مقدار مطلوبی باشد.

در زیر می بینید که می توانید چه مقدار پتاسیم از خوردن یک وعده 3.5 اونس (100 گرم) از غذاهای غنی از این ماده معدنی دریافت کنید:

  • سبزی چغندر پخته: 909 میلی گرم
  • سیب زمینی پخته شده: 670 میلی گرم
  • لوبیا چیتی پخته شده: 646 میلی گرم
  • سیب زمینی سفید پخته شده: 544 میلی گرم
  • قارچ پورتوبلو، کبابی: 521 میلی گرم
  • آووکادو: 485 میلی گرم
  • سیب زمینی شیرین پخته شده: 475 میلی گرم
  • اسفناج پخته شده: 466 میلی گرم
  • کلم پیچ: 447 میلی گرم
  • ماهی سالمون پخته شده: 414 میلی گرم
  • موز: 358 میلی گرم
  • نخود پخته شده: 271 میلی گرم

مکمل‌های بدون نسخه راهی عالی برای افزایش دریافت پتاسیم نیستند. با این حال، افرادی که از کمبود پتاسیم رنج می‌برند ممکن است از پزشک خود نسخه مکمل برای دوز بالاتر پتاسیم را دریافت کنند.

 

عواقب مصرف پتاسیم زیاد یا خیلی کم

کمبود پتاسیم بیشتر زمانی اتفاق می‌افتند که بدن به طور ناگهانی پتاسیم زیادی از دست می‌دهد. این امر ممکن است با استفراغ مزمن، اسهال مزمن یا در شرایط دیگری که در آن مقدار زیادی آب از دست داده اید رخ دهد.

پتاسیم اضافی خون بیشتر زمانی اتفاق می افتد که بدن نتواند این ماده معدنی را از طریق ادرار دفع کند. بنابراین، بیشتر افراد مبتلا به عملکرد ضعیف کلیه یا بیماری مزمن کلیه را تحت تاثیر قرار می دهد.

علاوه بر این، برخی افراد ممکن است نیاز به محدود کردن مصرف پتاسیم خود داشته باشند، از جمله آنهایی که بیماری مزمن کلیوی دارند، افرادی که داروهای فشار خون مصرف می کنند و افراد مسن، زیرا عملکرد کلیه به طور معمول با افزایش سن کاهش می یابد.

مصرف بیش از حد مکمل ها به طور همزمان ممکن است توانایی کلیه ها برای حذف پتاسیم اضافی را مختل کند.

با این وجود، مهم است که مطمئن شوید روزانه پتاسیم کافی برای سلامت خود را دریافت می کنید.

این امر به ویژه در مورد افراد مسن صادق است، زیرا فشار خون بالا، سکته مغزی، سنگ کلیه و پوکی استخوان در بین افراد مسن شایع تر است.

 

منبع:healthline

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
12 نظرات
  1. علیرضا می گوید

    با درود فراوان
    اطلاعات جامع و کاملی ارائه کردید بسیار ممنون وسپاس گزار

  2. کمال می گوید

    بسیار عالی
    من بعضی شبا شیرین بیان و قرص سی لاکس با فاصله کمی استفاده میکنم
    در مطلب شما هم اومده که خطرزاست
    کمی راهنمایی ممنون میشم

  3. فرزین می گوید

    من 15 سالمه بدنم درد میکنه مخصوصا پا و رانم موقع فوتبال که اصلا نمیتونم بدوم به خاطر کمبود پتاسیم هستش

  4. بهروز می گوید

    با عرض سلام. به نظر من کسانی که مریضیهای جسمی دارن به هر دلیل باید پتاسیم مصرف کنند مخصوصا کسانی که مواد مصرف میکنند یا در حال ترک هستند با مصرف پتاسیم بالا مشکلشون حل میشه تا حدودی نظر شما چیست?

  5. شهرو کاهانی می گوید

    سلام
    آیا مصرف قرص اسپیرونولاکتون می‌تواند باعث عوارض جانبی بشود.
    تجربه من کا این قرص را برای جلوگیری از ریزش مو استفاده کردم عوارض بسیار دردناکی بود که هرگز قبلا نداشتم .
    عوارضی مثل گرفتگی و درد شدید در ناحیه پهلوی چپ وکشاله ران عوارضی شدید مثل عفونت اجرای و بسیار دردناک در ناحیه مثانه و طرف چپ بدن ناحیه کلیه وحتی درد گلو وسردرد …تمام این عوا ض مانیکور دکتر قرص را از ۲۵ میلی گرم م به ۵۰ میلی گرم تغییر داد و من تا حد مرگ از شدت دردهای گ‌ناگون پیش رفتم . تجربه من ای دارو بشدت خطرناکه و عوارض دردناک و کشنده‌ای داره .
    ای این عوا رض به دلیل تغییر پتاسیم در بدن به وجود میاد؟
    من هرگز این عوا ض رو قبلا تجربه نکرده بودم بجز م‌قع سرماخوردگی وانفولانزا .
    عوا ض ای قرص به شدت مثل عوا ض کر‌ونا و انفولانزاست.

  6. حسن می گوید

    آیا کمبود پتاسیم باعث از دست دادن هوشیاری میشود ؟؟اگر میشود چقدر طول میکشه فرد هوشیار بشه ؟؟ خواهشن راهنمایی کنین

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اختلالات الکترولیتی مثل کمبود پتاسیم ممکن سبب کاهش هوشیاری بشه
      و بازگشت هوشیاری نیازمند درمان هست

    2. حامد می گوید

      سلام مصرف بیش ازحد پتاسیم چ تاثیری داره؟

  7. ساحل می گوید

    عالی وکامل ممنونم از سایت شما

  8. آرزو می گوید

    متشکریم. استفاده کردیم. خدا اجرتون بده

  9. احسان می گوید

    واقعا کامل و عالی خیلی ممنون بابت اطلاعات خیلی مفیدتون تشکر فراوان

  10. علیرضا کریمیان می گوید

    عالیه و قشنگ و با زبان ساده توضیح دادید . تشکر

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

دریافت نوبت آنلاین - دکتر‌دکتر