علت درد سیاتیک چیست؟ + لیست بهترین درمان سیاتیک

سیاتیک، طولانی‌ترین و ضخیم‌ترین عصب بدن، با عرضی به اندازه 2 سانتی‌متر، از پنج ریشه عصبی نخاع منشعب می‌شود و نقشی اساسی در حرکت و احساس پاها ایفا می‌کند. درد سیاتیک، که اغلب از ناحیه کمر شروع و به ساق پا امتداد می‌یابد، معمولاً در یک طرف بدن احساس می‌شود. علائم سیاتیک می‌تواند شامل سوزش، ضعف عضلانی، و گزگز پاها باشد. علت‌های مختلفی از جمله فشار بر عصب سیاتیک یا دیسک کمر ممکن است منجر به بروز درد سیاتیک شوند. اگر با این مشکل مواجه هستید و به دنبال درمان سیاتیک می‌گردید، این مقاله از مجله دکتر دکتر به شما کمک خواهد کرد تا راهکارهای موثری نظیر تمرینات فیزیوتراپی، درمان‌های خانگی، و حتی جراحی دیسک کمر را بیابید. پزشک ارتوپد و متخصص فیزیوتراپی نقش مهمی در تشخیص و درمان این مشکل دارند. تا انتهای مقاله همراه ما باشید تا درباره علت‌های درد سیاتیک، روش‌های کاهش درد، و پیشگیری از بازگشت آن اطلاعات بیشتری کسب کنید.

با مطالعه این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر که به 5 دقیقه زمان نیاز دارد.

در انتها، اگر سوالی درباره سیاتیک و درمان آن دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.

سیاتیک چیست؟

به نقل از healthdirect

سیاتیک عصبی است که از قسمت پشت شما (باسن) شروع می‌شود و به سمت پایین پا حرکت می‌کند. درد سیاتیک در مسیر عصب سیاتیک ایجاد می‎شود. هر چیزی که باعث وارد شدن فشار به عصب سیاتیک یا یکی از ریشه‌های عصبی آن شود، منجر به سیاتیک خواهد شد. درد سیاتیک در ناحیه پا احساس می‎شود اما مشکل در اکثر موارد در ستون فقرات اتفاق می‌افتد.

در واقع عصب سیاتیک از ریشه‌های عصبی در پایین ستون فقرات شما شروع می‎شود. از لگن و باسن و از پشت ساق پا تا زانوی شما ادامه پیدا می‌کند. شاخه‌های عصب سیاتیک تا پای شما پایین خواهد رفت.

سیاتیک همراه با درد یک مشکل جدی به شمار می‌آید. مواردی از سیاتیک که دلیل آن فتق دیسک کمر است، در چند هفته درمان بهبود خواهد یافت. نیاز به جراحی سیاتیک در کسانی که سیاتیک شدید و جدی دارند، زمانی ایجاد می‎شود که در پاها ضعف جدی احساس شود و در روده یا مثانه نیز تغییراتی قابل احساس باشد.

رگ سیاتیک یا عصب سیاتیک؟

شاید شما هم کلماتی مانند رگ سیاتیک کمر یا رگ سیاتیک گردن به گوش‌تان خورده باشد. خیلی از افراد از کلمه رگ را برای سیاتیک استفاده می‌کنند، در حالی که اشتباه است. رگ و عصب با یکدیگر متفاوت عمل می‌کنند. سیاتیک نوعی عصب است و باید از کلمه عصب برای توصیف سیاتیک استفاده کرد.

عصب سیاتیک سمت راست بدن است یا سمت چپ؟

یکی از سوال‌‌هایی که بیماران هنگام مراجعه به دکتر سیاتیک می‌کنند این است که سیاتیک کجاست؟ عصب سیاتیک سمت راست بدن قرار دارد یا چپ؟ در جواب این سوال باید بگوییم که عصب سیاتیک فقط در یک قسمت از بدن قرار ندارد، بلکه هم در سمت چپ و هم راست بدن عصب سیاتیک وجود دارد و از کمر تا پشت ساق پا کشیده شده است.

با وجود اینکه درد ناشی از سیاتیک ممکن است شدید شود، ولی در برخی موارد با استراحت و بدون اقدام درمانی جدی بعد از چند هفته درمان می‌شود. افراد مبتلا به درد سیاتیک شدید که ضعف و بی‌حسی در پاها و تغییرات در کارکرد شکم و مثانه را تجربه می‌کنند، احتمالا برای درمان بیماری خود به جراحی نیاز خواهند داشت.

علائم سیاتیک و درد حاصل از آن

درد منتشر شده از قسمت پایینی کمر و یا مهره کمری به سمت باسن و پایین‌تر به سمت قسمت پشتی پا، نشانه اصلی درد سیاتیک است. در این حالت بیمار در تمام مسیر عصب احساس ناخوشایندی مثل سوزش را تجربه خواهد کرد. این مسیر از پایین‌ترین قسمت ستون فقرات به سمت باسن و قسمت پشتی ران و ماهیچه ساق پا ادامه خواهد داشت.

شدت درد هم در افراد مختلف متفاوت است. این درد ممکن است خفیف یا شدید، به همراه حس سوزش و یا دردی غیر قابل تحمل باشد. گاهی دردی که فرد احساس می‌کند مانند درد شوک برقی است. گاهی حتی با عطسه و سرفه و یا نشستن طولانی مدت علائم فرد شدیدتر خواهد شد. در درد سیاتیک معمولا یک سمت از بدن درگیر می‌شود.

موقعی که سیاتیک به رشته‌های عصبی آسیب بزند چه اتفاقی می‌افتد؟ چه علائمی به همراه دارد؟ علائم سیاتیک به نقل از clevelandclinic می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• احساس درد: درد سیاتیک با فشار روی عصب‌های آسیب دیده احساس درد ایجاد می‌کند.
• گزگز یا سوزن سوزن شدن: احساس گرگز یا سوزن سوزن شدن دست و پاها از دیگر علائمی است که سیاتیک در رشته‌های عصبی مختلف ایجاد می‌کند. این حالت شبیه خواب رفتن پا است.
•  بی‌حسی: بی‌حسی از دیگر علائم سیاتیک است. در این حالت فرد نمی‌تواند روی پوست نواحی آسیب دیده احساس داشته باشد. در واقع سیگنال‌های پشت پا در رسیدن به مغز مشکل دارند.
• ضعف عضلانی: یکی دیگر از علائم شدیدتر، ضعف عضلانی است. در این حالت سیگنال‌های فرمان عضلانی نمی‌توانند به پشت یکی از پاها یا هر دوی آن‌ها برسند.
• بی اختیاری ادرار یا بی اختیاری مدفوع: بی‌ اختیاری ادرار یا مدفوع از دیگر علائم سیاتیک است. در این حالت سیگنال‌هایی که مدفوع و ادرار شما را کنترل می‌کنند، نمی‌توانند به مقصد برسند.

برای جلوگیری از شدید شدن علائم سیاتیک بهتر است با مشاهده علائم جزئی، هر چه سریع‌تر به پزشک ارتوپد مراجعه کنید.

علائم سیاتیک در رشته های عصبی مختلف

علائم سیاتیک هنگامی ظاهر می‎شود که ریشه‌های عصب سیاتیک L4، L5 و S1 تحت فشار باشند. با تحت فشار بودن هر ریشه عصبی نوع خاصی از علائم ایجاد می‏شود. در ادامه علائم سیاتیک در رشته‌های عصبی ذکر شده را بررسی می‌کنیم:

درد ناشی از سیاتیک هنگامی بیشتر می‎شود که ریشه‌های عصبی به دلیل بیماری‌هایی مانند اسپاسم عضلانی لگن و یا فتق دیسک کمر تحریک شوند.

علت ایجاد درد سیاتیک پای چپ یا راست چیست؟

درد سیاتیک معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که به عصب سیاتیک به دلیل فتق دیسک کمر و یا وجود زایده‌های استخوانی روی ستون فقرات فشار زیادی وارد می‌شود. در موارد نادر علت فشار به عصب تومورها و یا آسیب‌های ناشی از برخی بیماری‌ها مانند دیابت است. در ادامه علت ایجاد درد سیاتیک پای چپ یا راست را به صورت کامل توضیح می‌دهیم.

فتق دیسک کمر

یکی از علت‌های ایجاد درد سیاتیک، فتق دیسک کمر است. فتق دیسک کمر هنگامی رخ می‌دهد که قسمت بیرونی دیسک پاره شود یا ترک بردارد، به گونه‌ای مایع داخلی دیسک که ماده ژلاتینی است، از دیسک خارج شود و به سمت بیرون و بین مهره‌ها حرکت کند. برجستگی که در نتیجه این عمل حاصل می‎شود، فشار زیادی به عصب سیاتیک وارد می‏شود. با تحریک عصب سیاتیک، سیاتیک حاصل می‎شود.

تنگی کانال نخاعی

در صورتی که مجزای محل عبور نخاغ در امتداد ستون فقرات تنگ شود می‌گوییم تنگی کانال نخاعی اتفاق افتاده است. در اثر تنگی کانال نخاعی، رباط‌ها بیش از اندازه رشد می‌کنند و ضخیم می‏شوند. همچنین دیسک‌های ستون فقرات برجسته خواهند شد و خارهای استخوانی مهره‌ها ایجاد می‏شوند. در نتیجه تنگی کانال نخاعی، سیاتیک ایجاد می‏شود.

لغزش و سر خوردگی مهره ها (اسپوندیلولیستزیس)

در صورتی که مهره‌ای بر اثر سر خوردگی و یا لغزش از موقعیت صحیح خود خارج شود و به عصب سیاتیک فشار وارد کند، می‌گوییم فرد مبتلا به سیاتیک شده است.

بیرون زدن دیسک

بیرون زدن دیسک از دیگر علت‌های سیاتیک است. در صورتی دیسک بیرون بزند و از جای اصلی خود خارج شود، می‌تواند به عصب سیاتیک فشار وارد کند و در اثر همین فشار، سیاتیک در بیمار به وجود آید.

سندروم پیریفرمیس

محل عبور عصب سیاتیک، زیر پیریفورمیس (عضله کوچک در عمق باسن و لگن) است. در صورتی که در این عضله کوچک اسپاسم ایجاد شود، به عصب سیاتیک فشار وارد می‌کند.  

سایر دلایل

از سایر دلایل ابتلا به سیاتیک که چندان رایج نیستند، می‌توان به سندرم دم اسب، عفونت ستون فقرات، آسیب دیدن ستون فقرات، رباط‌ها یا عضله های پیرامون و وجود تومور در ستون فقرات اشاره کرد.

لغزش دیسک از شایع‌ترین علت‌های ابتلا به سیاتیک است.

انواع درد سیاتیک

انواع سیاتیک شامل دو نوع است که عبارتنداز:

• سیاتیک واقعی: آسیبی که به مستقیما روی عصب سیاتیک تاثیر دارد.
• شرایطی شبیه سیاتیک: در این حالت شرایطی پیش می‌آید که شبیه سیاتیک است اما بنا به دلایل دیگر که مربوط به عصب سیاتیک یا اعصابی که با اتصال بهم عصب سیاتیک را تشکیل می‌دهد است، اتفاق می‌افتد.

 هر دو نوع ذکر شده در بالا توسط پزشکان، سیاتیک نامگذاری می‎شود. تفاوت این دو نوع، در انتخاب نحوه درمان اهمیت دارد.

حال می‌خواهیم با انواع درد سیاتیک آشنا شویم. انواع درد سیاتیک عبارتنداز:

• سیاتیک حاد: درد این نوع سیاتیک به مدت 4 تا 8 هفته ادامه‌دار خواهد بود. معمولا نیاز به درمان پزشکی برای این نوع سیاتیک وجود ندارد و خود به خود درمان می‎شود.
• سیاتیک مزمن: این نوع درد سیاتیک بیشتر از 8 هفته طول خواهد کشید و نیاز به درمان پزشکی (جراحی یا غیرجراحی) دارد.
• سیاتیک متناوب: این نوع درد سیاتیک نادر است و هر دو پا را به صورت متناوب درگیر خواهد کرد.
• سیاتیک دوطرفه: در این نوع درد سیاتیک هر دو پا به صورت همزمان شروع می‎شود. (این نوع درد سیاتیک نیز نادر است.)

انتخاب روش درمان انواع سیاتیک با مشورت پزشک انجام خواهد شد.

راه‌های تشخیص درد سیاتیک چیست؟

در جریان معاینه فیزیکی، پزشک ماهیچه‌ها را از نظر قدرت و انعطاف پذیری بررسی خواهد کرد. ممکن است از بیمار خواسته شود که روی انگشتان پا یا روی پاشنه‌ پا راه برود. یا در حالی که روی زانو‌های خود نشسته بلند شود. در یک حالت دیگر از بیمار خواسته خواهد شد که در حالی که روی کمر دراز کشیده، یکی از پاهای خود را بلند کند. درد اگر ناشی از سیاتیک باشد، معمولا با انجام این کارها شدت خواهد گرفت.

بسیاری از افراد دارای مشکل دیسک کمر و یا زایده‌ها‌ی استخوانی هستند که با کمک متخصص رادیولوژی در تصاویر رادیولوژی و یا دیگر روش‌های عکس‌برداری خود را نشان می‌دهد در حالی که هیچ‌گونه علائمی ندارد. بنابراین تنها در صورتی که درد شدید بوده و با گذشت چند هفته بهتر نشود، از روش‌های تشخیصی استفاده خواهد شد.

رادیولوژی اشعه ایکس

در این روش تشخیصی رشد بیش از حد استخوانی یا زایده‌های استخوانی که به رشته‌های عصبی فشار وارد می‌کند، شناسایی می‌شوند.

ام آر آی (MRI)

 در این روش از امواج رادیویی در یک میدان مغناطیسی بسیار قوی برای گرفتن تصاویری با جزئیات زیاد از کمر استفاده می‌شود. در تصاویر ام ار ای به دست آمده با این روش دیسک‌های برآمده قابل تشخیص هستند.

سی تی اسکن (CTscan)

از این روش برای بررسی ساختار ستون فقرات استفاده می‌شود. گاهی قبل از گرفتن تصاویر ماده‌ای رنگی هم به فرد تزریق می‌شود، این ماده در اطراف طناب ستون فقرات و رشته‌های عصبی ستون فقرات جریان پیدا می‌کند و در تصاویر سی تی اسکن به رنگ سفید دیده می‌شود.

الکترومیوگرافی (Electromyography)

در این روش پالس‌‌های الکتریکی تولید شده توسط اعصاب و پاسخ ماهیچه‌ها به آن‌ها اندازه گیری می‌شود. این روش منجر به تشخیص فشردگی رشته‌های عصبی به دلیل وجود دیسک کمر و یا باریک شدن کانال ستون فقرات خواهد شد.

درد سیاتیک معمولا چقدر طول می کشد؟

یکی از مهم‌ترین سوال‌هایی که برای افرادی که با سیاتیک درگیر هستند، پیش می‌آید این است که درد سیاتیک معمولا چقدر طول می‌کشد؟

مدت زمان بهبود درد سیاتیک از فردی به فرد دیگر متفاوت است. برخی از افراد ممکن فقط چند روز درد سیاتیک را تحمل کنند و برخی دیگر درد مزمن چند ماهه یا حتی سالانه را تجربه کنند. با این حال به طور متوسط می‌توانیم بگوییم که حدود 75 درصد از بیماران در عرض 4 هفته خوب می‎شوند. افرادی که درد سیاتیک آن‌ها در عرض 30 روز خوب نمی‎شوند، احتمالا در معرض ابتلا به سیاتیک مزمن هستند و احتمال نیاز به جراحی در این افراد بالاتر است.

روش‌های درمان سیاتیک

روش‌های درمان سیاتیک شامل کاهش درد ناشی از این بیماری و افزایش تحرک بیمار خواهد بود. بعضی از درمان‌های سیاتیک را خودتان نیز می‌توانید انجام دهید. اگر درد سیاتیک شما شدیدتر می‎شود یا به صورت مزمن ادامه دارد، می‌توانید یکی از روش‌های درمان سیاتیک را با مشورت پزشک انتخاب کرده و اجرا کنید.

در صورتی که هیچ یک از روش‌های درمانی، مشکل شما را برطرف نکند، پزشک ممکن است جراحی را برای درمان پیشنهاد کند. در ادامه همه روش‎های درمان سیاتیک را با هم بررسی می‌کنیم.

مصرف دارو

داروهای تجویزی شامل داروهای مسکن، شل کننده عضلات و … است. این داروها باید توسط پزشک تجویز شوند. بیمار پس از مصرف این داروها، علائم سیاتیک را کمتر احساس می‌کند. همچنین در صورت داشتن درد مزمن، پزشک داروهای ضد افسردگی، ضد تشنج و .. نیز تجویز می‌کند تا میزان درد کمتر احساس شود.  

در حالت کلی انواع داروهایی که برای درد سیاتیک تجویز می‌شوند، عبارتند از:

• داروهای ضد التهابی
• داروهای شل کننده عضلات
• داروهای مخدر 
• داروهای ضد افسردگی تری سیکلیک (Tricyclic antidepressants)
• داروهای ضد تشنج

بهترین قرص برای درد سیاتیک

به نقل از clevelandclinic

داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) معمولا جزو اولین گزینه‌های انتخابی برای درمان سیاتیک هستند. این قرص‌ها می‌توانند درد، تورم و التهاب را کمتر کنند.

فیزیوتراپی 

زمانی که درد شدید و حاد می‌شود، پزشک به کمک فیزیوتراپیست، یک برنامه درمانی توانبخشی برای بیمار طراحی می‌کند تا حدود زیادی از آسیب‌های بعدی جلوگیری کند.

این طرح درمانی شامل اصلاح ساختار قامتی و طرز نشستن و ایستادن، تقویت ماهیچه‌های کمر و افزایش انعطاف پذیری است.

نرمش و تمرین های کششی

انجام حرکات کششی ورزشی باعث ایجاد حس خوب در بیماران مبتلا به سیاتیک می‏شود. همچنین با ورزش و تمرین‌های کششس، فشردگی ریشه‌های عصبی به طرز چشمگیری کاهش پیدا می‌کند. فقط یادتان باشد در طی فعالیت ورزشی، حرکات شدید مثل تکان دادن و پیچش شدید انجام ندهید.

بهترین ورزش برای دیسک کمر و سیاتیک

به نقل از hss می‌خواهیم ورزش‌های مفید برای سیاتیک را معرفی کنیم. ورزش‌های مفید برای سیاتیک عبارتنداز:

• پل: برای انجام این حرکت ورزشی به پشت دراز بکشید و زانو را خم کرده و اندازه عرض باسن باز کنید. در حالی که بدن و دست‌هایتان صاف روی زمین است، باسن خود را به سمت بالا بیاورید.
• کشش زانو به صورت دراز کش تا سینه: به پشت دراز بکشید و پاهای خود را نیز صاف بکشید. کمرتان نباید قوس داشته باشد. با حرکت آرام یکی از زانوهایتان را به سمت سینه بیاورید و آن را با دستان خود بگیرید و کشش را حس کنید.
• حرکت تاشو: به پهلو دراز بکشید و زانوهایتان را خم کنید. بازوی پایینی خود را زیر سر قرار دهید. پاهایتان را کنار هم نگه دارید و زانوی خود را بالا بیاورید و پاهایتان را مثل صدف باز کنید.
• کشش عمیق: روی شکم خود دراز بکشید و دست‌هایتان را زیر شانه و آرنج جمع کنید. کف دست خود را فشار دهید و نفس بکشید. در حالتی که سر، شانه و سینه خود را بالا می‌آورید، بازوهای خود را راز کنید.

تزریق استروئید 

در برخی از موارد تزریق کورتیکواستروئید (corticosteroid) تجویز می‌شود. این دارو به ناحیه‌ای که اطراف آن ریشه‌های عصبی وجود دارد، تزریق می‌شود. کورتیکواستروئید با کنترل التهاب نواحی اطراف عصب تحریک شده به بهبود درد کمک می‌کند.

اثر این دارو بعد از چند ماه از بین خواهد رفت و به دلیل خطرات و عوارض  جدی که برخی از این داروهای استروئیدی به دنبال دارند، نباید مرتب از آن‌ها استفاده شود.

تزریق شل کننده عضلات

تزریق شل کننده عضلات یکی دیگر از روش‌های درمان سیاتیک است. در این روش، پزشک شل کننده عضلات را برای کاهش درد تزریق می‌کند. نکته قابل توجه اینجاست که بدون مشورت پزشک این کار را انجام ندهید.

ماساژ

ماساژ درمانی هم به عنوان روش درمان سیاتیک مورد استفاده قرار می‌گیرد. ماساژ درمانی باعث کاهش اسپاسم عضلانی ناشی از سیاتیک می‌شود.

طب سوزنی

در این روش متخصص طب سوزنی، سوزن‌های بسیار نازکی را وارد پوست بعضی از قسمت‌های بدن می‌کند. بعضی از پژوهش‌ها از سودمند بودن این روش‌های درمانی حکایت دارند، در حالی که گروه دیگر تحقیقات آن را بی‌نتیجه می‌داند. اگر قصد امتحان این روش را دارید، حتما از متخصص آن کمک بخواهید.

کاریوپراکتیک

در این روش پزشک متخصص با اعمال فشار، تنظیم ستون فقرات را انجام می‌دهد تا توان حرکتی  ستون فقرات بهبود پیدا کند. هدف از انجام این روش حفظ و بهبود حرکات ستون فقرات و در نهایت بهبود عملکرد و کاهش درد است. این روش به عنوان روشی استاندارد و ایمن برای درد کمر محسوب می‌شود، اما ممکن است برای درد منتشر کمر چندان مناسب نباشد.

جراحی؛ درمان قطعی سیاتیک

در شرایطی که فشردگی رشته‌های عصبی باعث ضعف قابل توجه و از دست دادن کنترل در دفع مدفوع و ادرار شود و یا شدت درد به مرور افزایش پیدا کند و بدتر شود و به دیگر درمان‌ها پاسخ ندهد، بیمار تحت جراحی قرار خواهد کرد. جراح، زایده‌های استخوانی یا بخشی از دیسک متورم را که به اعصاب فشار وارد می‌کند را در طی عمل خارج خواهد کرد.

آیا برای درد سیاتیکی روش درمان خانگی هم وجود دارد؟

درمان‌های خود مراقبتی و انجام یک سری کارهای بسیار ساده به بسیاری از بیماران کمک می‌کند. استراحت کردن به مدت یک روز یا چند روز ممکن است باعث احساس راحتی در بیمار شود، اما فراموش نکنید که بی‌حرکتی طولانی مدت باعث بدتر شدن علائم بیماری خواهد شد.

دیگر درمان‌های خود مراقبتی کمک کننده شامل:

• کمپرس سرد: در ابتدای شروع درد، قرار دادن کمپرس سرد روی محل درد تا ۲۰ دقیقه باعث احساس راحتی بیمار خواهد شد. این کار را باید چندین بار در طول روز تکرار کرد. اگر کمپرس سرد در منزل موجود نیست، می‌توان از مقداری نخود فرنگی یخ زده که دور حوله‌ای تمیز پیچانده شده، استفاده کرد.
• استفاده از گرما: بعد از دو یا سه روز از گرما روی محل درد استفاده کنید. کمپرس گرم، پتو‌ی برقی و یا پدهای حرارتی که می‌توان روی آن‌ها نشست تا حدود زیادی کمک کننده خواهد بود.

هشدار: مصرف هرگونه دارو یا قطره برای درمان درد سیاتیک باید با تجویز پزشک صورت بگیرد. از مصرف خودسرانه هر گونه دارو به علت داشتن عوارض گوناگون، پرهیز کنید.

داروهای بدون نسخه: بعضی اوقات، مسکن‌های ضد دردی مانند ایبوپروفن (ibuprofen) و ناپروکسن سدیم (naproxen sodium) برای درد سیاتیک موثر خواهند بود.

درگیر شدن عصب سیاتیک چه عوارضی دارد؟

به نقل از mayoclinic

سیاتیک ناشی از فتق دیسک در اکثر موارد بدون درمان خوب می‌شود اما در بعضی موارد ممکن عدم درمان درد سیاتیک عوارضی به دنبال داشته باشد.

در صورتی که سیاتیک به اعصاب آسیب برساند، تجربه عوارض زیر به دور از انتظار نیست:

• از دست دادن احساس در پای آسیب دیده
• ضعیف شدن عضله‌های پای آسیب دیده و مشکل در راه رفتن
• از دست دادن کنترل روده یا مثانه

همچنین برخی از افراد ممکن است مبتلا به سیاتیک درد مزمن شوند و مجبور باشند درد سیاتیک را برای مدت زمان طولانی تحمل کنند.

بهترین پوزیشن برای خوابیدن افراد مبتلا به سیاتیک

با چه پوزیشنی بخوابیم تا درد عصب سیاتیک تسکین یابد؟ بهترین راه خوابیدن برای افراد مبتلا به سیاتیک به خودِ فرد بستگی دارد. افراد مبتلا به درد سیاتیک می‌توانند پوزیشن‌های مختلفی را برای خواب امتحان کنند تا در نتیجه بهترین حالت خواب را برای خودشان پیدا کنند.

به نقل از sleepfoundation برای برخی از افراد خوابیدن به یک طرف، درد آن‌ها را کمتر می‌کند. متخصصان توصیه می‌کنند افراد به پهلویی بخوابند که درد در ناحیه را تجربه می‌کنند. در این حالت زانوی بالایی خود را خم کنند و یک بالش بین زانوهایشان قرار دهند. در صورتی که فرد مبتلا به سیاتیک و کمردرد باشد، ترجیحا به پزشک بخوابد و یک بالش زیر زانوهایش قرار دهد.

چه افرادی بیشتر در معرض خطر درد سیاتیکی هستند؟

برخی از افراد بیشتر در معرض خطر درد سیاتیک هستند. در واقع وجودِ بعضی پارامترها باعث می‎شود که درد سیاتیک با احتمال بیشتری ظاهر شود. در ادامه پارامترهای موثر در ابتلا به درد سیاتیک را با هم بررسی می‌کنیم:

• سن: تغییرات وابسته به سن ستون فقرات، مانند فتق دیسک کمر و یا وجود زایده‌های استخوانی روی ستون فقرات از رایج‌ترین دلایل بروز درد سیاتیک است.
• چاقی: اضافه وزن زیاد فشار زیادی را به ستون فقرات وارد می‌کند و این تغییرات به عنوان عامل تحریک کننده درد سیاتیک عمل می‌کند.

• شغل و حرفه: شغل‌هایی که در آن فرد یه صورت مداوم مجبور به چرخاندن کمر، حمل کردن اجسام سنگین و یا راندن وسایل نقلیه موتوری سنگین و بزرگ برای مدت طولانی است، نقش بسیار اصلی در ابتلای فرد به درد سیاتیک بازی می‌کند. با این همه شواهد علمی و ثابت شده‌ای در این مورد وجود ندارد.
• نشستن طولانی مدت: افرادی که به مدت طولانی بی حرکت در جایی می‌نشینند و یا زندگی بی‌تحرکی دارند، بیش‌تر از افراد فعال در معرض ابتلا به درد سیاتیک قرار دارند.
• دیابت: این بیماری نحوه‌ استفاده بدن از قند خون را تغییر می‌دهد و خطر آسیب عصبی در آن افزایش پیدا می‌کند.

البته قابل ذکر است که این عوامل به صورت قطعی نشان دهنده ایجاد درد سیاتیک نیستند، بلکه وجودِ این پارامترها احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد.

تفاوت سیاتیک و دیسک کمر چیست؟

به علت وجود شباهت بین علائم سیاتیک و دیسک کمر گاهی با یکدیگر اشتباه گرفته می‎شوند. می‌خواهیم تفاوت‌های اساسی بین علائم سیاتیک و دیسک کمر را بیان کنیم.

یکی از تفاوت‌های اساسی سیاتیک و دیسک کمر، نوع درد است. درد ناشی از دیسک کمر با تغییر وضعیت بدنی ممکن است افزایش یا کاهش یابد در حالی که در سیاتیک این گونه نیست و با تغییر وضعیت بدن تغییری در میزان درد احساس نمی‏شود. درد سیاتیک هنگام عطسه، سرفه، حرکت و خم شدن بیشتر می‎شود.

از دیگر تفاوت‌های سیاتیک و دیسک کمر می‌توان به موقعیت درد اشاره کرد. موقعیت درد در دیسک کمر، پایین کمر است و احتمالا به سمت پاها نیز کشیده می‎شود در حالی که درد سیاتیک عمدتا در مسیر عصب سیاتیک (از باسن تا پایین پا) است.

دیسک کمر عمدتا با علائمی مثل بی‌حسی پاها یا احساس ضعف در پاها همراه است، در حالی که این علائم در سیاتیک کمتر مشاهده می‌شود.

قبل از ابتلا به درد، به فکر پیشگیری باشید!

همیشه نمی‌توان از وقوع درد سیاتیک جلوگیری کرد و امکان بروز این مشکل وجود دارد. ولی با انجام دادن کارهای زیر تا حدود زیادی می‌توان از کمر محافظت کرد:

• مرتب ورزش کردن: برای قوی نگه داشتن کمر باید ماهیچه‌های شکمی و قسمت پایینی کمر تقویت شوند، چرا که این ماهیچه‌ها نقش بسیار مهمی در تنظیم ساختار قامتی و حفظ تعادل دارند. در مورد نوع ورزش‌هایی که می‌توان انجام داد، حتما با پزشک مشورت کنید.
• داشتن ساختار قامتی و پوزیشن مناسب در هنگام نشستن: صندلی مناسبی را برای نشستن روی آن انتخاب کنید، یک صندلی باید دارای پشتی یا تکیه گاه استاندارد، دسته‌ها و میله گردان مناسب باشد. یک حوله کوچک را لوله کنید و پشت خود قرار دهید، این کار به حفظ خمیدگی طبیعی کمر کمک می‌کند. زانوها و لگن در هنگام نشستن باید در یک راستا باشند.
• استفاده درست و خوب از مکانیک بدن: اگر مجبورید که برای مدت طولانی سرپا بایستید، یک جعبه را زیر پای خود قرار داده و هر بار یکی از پاهای خود را روی آن قرار دهید. زمانی که جسم سنگینی را از زمین بلند می‌کند، اجازه دهید که پایین‌ترین بخش بدن بیش‌ترین کار را انجام دهد. کمر خود را صاف نگه داشته و تنها زانوهای خود را خم کنید و جسم سنگین را در نزدیکی بدن خود نگه دارید. به صورت همزمان اقدام به بلند کردن جسم سنگین و چرخاندن کمر نکنید. اگر جسم خیلی سنگین است از فردی دیگر برای بلند کردن آن کمک بگیرید.

با رعایت نکات ساده ذکر شده در قسمت بالا، احتمال بروز درد سیاتیک را در خودتان کاهش دهید. همیشه پیشگیری بهتر از درمان است.

برای درد سیاتیک چه زمانی و به چه پزشکی مراجعه کنیم؟

درد سیاتیک خفیف معمولا با گذشت زمان برطرف می‌شود. اگر راهکارهای خود مراقبتی ساده در خانه منجر به بهبود علائم نشود و یا اینکه درد بیش‌تر از یک هفته ادامه داشته باشد و یا اینکه درد بسیار شدید باشد و به مرور زمان هم شدیدتر شود، با پزشک خود تماس بگیرید.

در صورت مشاهده موارد زیر هر چه سریع‌تر به مراکز درمانی مراجعه کنید:

• احساس درد شدید و ناگهانی در قسمت تحتانی کمر و یا پا و یا احساس ضعف یا بیحسی ماهیچه‌ها در پاها 
• احساس درد بعد از یک تصادف شدید رانندگی 
• کنترل نداشتن بر دفع ادرار و مدفوع 

بعد از مشاهده علائم باید به چه پزشکی برای درمان سیاتیک مراجعه کنیم؟ متخصص استخوان و مفاصل (ارتوپد) می‌تواند به تشخیص و درمان سیاتیک بپردازد. شما می توانید برای آشنایی با این تخصص به مقاله متخصص ارتوپد چیست در دکتردکتر مراجعه نمایید.

آماده شدن برای ویزیت پزشک

همه افراد مبتلا به درد سیاتیک به درمان‌های پزشکی نیاز ندارند. اما اگر علائم شدید باشد و یا اینکه برای مدت زمانی بیش‌تر از یک ماه باقی بمانند، بیمار باید با پزشک خود دیدار کند.

بیمار باید چه کاری انجام دهد؟ بیمار باید علائم خود و زمان ظهور آن را یادداشت کند:

• اطلاعات اصلی پزشکی خود را یادداشت کنید، این مسئله بیماری‌های قبلی فرد، داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی را شامل می‌شود.
• یکی از اعضای خانواده و یا دوستان را با خود به مطب پزشک ببرید؛ این موضوع در به خاطر سپردن و به یاد آوردن گفته‌های پزشک به بیمار کمک می‌کند.
• سوالاتی که قصد پرسیدن آن‌ها را دارید به دقت یادداشت کنید، این کار به شما کمک می‌کند تا از زمان ملاقات با پزشک حداکثر استفاده را داشته باشید.

حال شما آماده رفتن به پزشک و ویزیت شدن هستید.

سیاتیک؛ دردی که باید آن را جدی بگیرید

اگر درد سیاتیک را نادیده بگیرید و به موقع برای درمان سیاتیک اقدام نکنید، ممکن است با عوارض جدی مواجه شوید. این عوارض می‌توانند شامل بی‌حسی پاها، درد مزمن، ضعف عضلات پا و حتی از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع باشند. بنابراین، درد سیاتیک را جدی بگیرید و با مشاهده علائم سیاتیک، هر چه سریع‌تر به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. از طریق سایت دکتر دکتر می‌توانید نوبت فوری از بهترین متخصص ارتوپد دریافت کنید. همچنین، خوشحال می‌شویم اگر نظرات و سوالات خود را در رابطه با سیاتیک در بخش کامنت‌های این مقاله با ما به اشتراک بگذارید.

منابع:

sleepfoundation.org

mayoclinic.org

سوالات متداول سیاتیک