فلج تارهای صوتی چیست؟ علائم و روش‌های تشخیص و درمان

فلج شدن تارهای صوتی چرا اتفاق می‌افتد؟ آیا درمانی برای از کار افتادن تارهای صوتی وجود دارد؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ خواهیم داد. چه اتفاقی رخ می‌دهد که تارهای صوتی از کار می‌افتند؟ چگونه علت این مشکل تشخیص داده می‌شود. در ادامه مطلب به این سوالات جواب خواهیم داد.

اگر سوالی درباره فلج تارهای صوتی دارید، می‌توانید در انتهای همین مطلب و در بخش نظرات بنویسید تا پزشک پاسخ دهد.

فلج تارهای صوتی چیست؟

فلج تارهای صوتی (Vocal cord paralysis ) زمانی رخ می‌دهد که پالس‌های عصب منتهی به حنجره به درستی عمل نمی‌کند. در نتیجه ماهیچه‌های تارهای صوتی از کار می‌افتد.

این عارضه توان صحبت کردن و حتی تنفس فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. چرا که تارهای صوتی که گاهی پرده‌ی صوتی نامیده می شوند، علاوه بر تولید صدا، وظایف دیگری هم برعهده دارند‌. تارهای صوتی با جلوگیری از ورود مواد غذایی و آب و گاهی حتی بزاق به درون مسیر تنفسی که می‌تواند منجر به خفگی فرد شود، از راه تنفسی محافظت می‌کنند. 

عوامل احتمالی بروز این عارضه عبارتند از: 

• آسیب عصبی در هنگام جراحی
• عفونت ویروسی
• گروهی از سرطان‌ها

درمان فلج تارهای صوتی معمولا شامل جراحی و بعضی اوقات صدا درمانی است.

علائم و نشانه‌های فلج تارهای صوتی 

تارهای صوتی از دو نوار انعطاف پذیر ماهیچه‌ای در قسمت ورودی راه هوایی یا نای تشکیل شده است. زمانی که فرد صحبت می‌کند، این دو نوار به هم نزدیک شده و برای تولید صدا به ارتعاش در می‌آیند. در زمان استراحت، تارهای صوتی در حالت آزاد و موقعیت باز قرار داشته و فرد می‌تواند تنفس کند.

در بسیاری از موارد، تنها یکی از تارهای صوتی از کار می‌افتد‌. فلج شدن هر دو تار صوتی نادر و در عین حال بسیار جدی است. این شرایط باعث مشکلات صوتی، گرفتاری‌های زیاد تنفسی و حتی بلع دشوار شود.

علائم و نشانه‌های فلج تارهای صوتی عبارتند از:

• بی کیفیت شدن صدا
• خشن شدن صدا
• تنفس صدا دار
• از دست دادن زیر و بم صدا
• خفگی و یا سرفه در هنگام بلع غذا، نوشیدن مایعات یا بر اثر بزاق
• نیاز به تنفس مداوم در هنگام صحبت کردن
• ناتوانی در بلند صحبت کردن
• از دست دادن رفلکس حلقی
• سرفه‌های بی اثر
• صاف کردن مکرر گلو

چه زمانی باید برای فلج شدن تارهای صوتی به پزشک مراجعه کرد؟

اگر بدون علتی خاص و برای بیش‌تر از دو هفته احساس کردید که صدا خش دار و خشن شده و یا اینکه صدا تغییر کرده یا به ناراحتی شدید حنجره دچار شده‌اید با پزشک خود تماس بگیرید.

علت فلج شدن تارهای صوتی

در فلج تارهای صوتی پالس‌های صوتی منتهی به حنجره دچار اختلال شده و در نتیجه ماهیچه‌ها فلج می‌شوند‌. پزشکان معمولاً علت اصلی بروز این عارضه را نمی‌دانند، علت‌های شناخته شده تا به امروز عبارتند از:

آسیب به تارهای صوتی در حین عمل جراحی:

جراحی روی و یا نزدیک گردن و یا قسمت بالایی قفسه سینه، می‌تواند منجر به آسیب اعصاب حنجره شود. جراحی‌هایی که خطر بالایی دارند شامل جراحی غده تیروئید و یا پاراتیروئید، گردن و سینه است.

آسیب به گردن و یا قفسه سینه

ضربات وارده به گردن یا قفسه سینه ممکن است به اعصاب تارهای صوتی و یا خود حنجره آسیب وارد کنند.

سکته

سکته مغزی باعث مختل شدن جریان خون مغزی شده و بر اثر نرسیدن خون، بخشی از مغز که مسئول فرستادن پیام به حنجره است، آسیب می‌بیند.

تومورها

تومورهای سرطانی و غیر سرطانی می‌توانند در و یا اطراف ماهیچه‌ها، غضروف و یا اعصاب کنترل کننده‌ی عملکرد حنجره رشد کرده و در نهایت منجر به فلج تارهای صوتی شوند.

عفونت‌ها

برخی از عفونت‌های ویروسی مانند بیماری لایم، ویروس اپشتین بار (Epstein-Barr virus ) و تبخال‌ها منجر به بروز التهاب و آسیب مستقیم به اعصاب حنجره می‌شوند.

بیماری‌های عصبی

در صورت ابتلا به گروه خاصی از بیماری‌های عصبی همچون ام‌اس یا بیماری پارکینسون فرد ممکن است به فلج تارهای صوتی مبتلا شود.

عوامل خطر فلج تارهای صوتی

عواملی که ممکن است خطر بروز فلج تارهای صوتی را افزایش دهند، عبارتند از:

انجام عمل‌های جراحی گلو یا قفسه سینه

افرادی که نیاز به انجام جراحی روی غده تیروئید، گلو یا قسمت بالایی قفسه سینه دارند، بیش‌تر از سایر افراد در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. 

گاهی در حین عمل جراحی برای کمک به جریان تنفس، به خصوص اگر فرد به مشکلات تنفسی شدید و جدی دچار باشد، از لوله‌های تنفسی کمکی استفاده می‌شود. این لوله‌ها می‌تواند به اعصاب تارهای صوتی آسیب وارد کند.

ابتلا به بیماری‌های عصبی

افرادی که به گروه خاصی از بیماری‌های عصبی مانند بیماری پارکینسون یا ام اس مبتلا هستند، بیش‌تر از سایر افراد در معرض خطر ضعف و یا فلج تارهای صوتی قرار دارند.

مشکلات و عوارض جانبی ناشی از فلج تارهای صوتی

مشکلات تنفسی ناشی از فلج تارهای صوتی گاهی خفیف است و تنها باعث تغییر کیفیت صدا، خش دار شدن و خشن‌تر شدن آن می‌شود. ولی گاهی این مشکلات بسیار جدی بوده و حتی تهدیدی برای زندگی فرد به شمار می‌روند. 

از آن‌جایی که فلج تارهای صوتی، مانعی برای باز شدن و یا بسته شدن کامل راه‌های تنفسی است، احساس خفگی در هنگام خوردن غذا و نوشیدن مایعات و یا به اصطلاح آسپیراسیون است‌. آسپیراسیون ناشی از ذات الریه بسیار نادر و در عین حال شدید بوده و نیازمند مراقبت‌های فوری پزشکی است.

آزمایشات لازم و تشخیص فلج تارهای صوتی

پزشک علاوه بر مطرح کردن سوالاتی در مورد علائم و سبک زندگی بیمار و مدت زمانی که به مشکلات صوتی مبتلا شده به صدای او هم گوش خواهد داد. برای ارزیابی بیش‌تر مشکلات صوتی هم آزمایش‌های زیر انجام خواهد شد: 

لارنگوسکوپی (Laryngoscopy)

در این روش پزشک برای ارزیابی وضعیت تارهای صوتی از یک آینه و یا یک لوله نازک و انعطاف پذیر به نام لارنگوسکوپ یا آندوسکوپ و یا هر دوی آن‌ها استفاده خواهد کرد. همچنین ممکن است با اسکوپ مخصوصی که به سر آن دوربین متصل شده و دوربین بزرگتری که به نمایشگر متصل شده، تست لارنگوسکوپی ویدیویی (videostrobolaryngoscopy) انجام شود. 

این نوع از آندوسکوپی با بزرگنمایی بالا به پزشک اجازه می‌دهد تا مستقیماً و یا از طریق نمایشگرهای ویدئویی تارهای صوتی را بررسی کرده و حرکات و مکان تارهای صوتی را تشخیص داده و احتمال آسیب دیدگی یک و یا هر دو تار صوتی را بررسی کند. 

الکترومیوگرافی حنجره (Laryngeal electromyography)

در این آزمایش جریان الکتریکی موجود در عضلات حنجره اندازه گیری می‌شود. برای اندازه گیری این کمیت، پزشک از طریق پوست گردن سوزن‌های کوچکی را درون ماهیچه‌های تارهای صوتی فرو می‌کند. 

نتایج این آزمایش شامل اطلاعاتی نیست که دوره درمان را تغییر دهد، بلکه به پزشک اطلاعاتی در این مورد خواهد داد که تا چه اندازه بیمار ممکن است بهبود پیدا کند. بهترین فایده این آزمایش این است که می‌تواند پیش بینی کند که چه مدت بعد از شروع علائم (از 6 هفته تا 4 ماه) بهبودی حاصل خواهد شد. 

آزمایش خون و اسکن 

از آن‌جایی که گروهی از بیماری‌ها ممکن است باعث آسیب عصبی شوند، فرد بیمار برای شناسایی علت فلج تارهای صوتی به آزمایش‌های بیش‌تری نیاز خواهد داشت. این آزمایش‌ها ممکن است شامل آزمایش خون، رادیولوژی اشعه ایکس، ام آر آی و سی تی اسکن باشد. 

درمان فلج تارهای صوتی

درمان از کار افتادگی تارهای صوتی به علت، شدت علائم و زمان آغاز بروز علائم بستگی دارد. درمان شامل صوت درمانی، تزریق بالک، جراحی و یا درمان‌های ترکیبی است. 

در برخی از موارد، فرد بدون درمان جراحی بهتر می‌شود. به همین دلیل، پزشک ممکن است درمان جراحی را ممکن است حداقل تا یکسال  از زمان شروع از کار افتادن تارهای صوتی به تعویق بیاندازد.  با این همه درمان جراحی از نوع تزریق بالک که شامل ماده‌ای شبه کلاژن مانند است در طی سه ماه اول از دست دادن صدا انجام می‌شود. 

در مدت زمانی که بیمار منتظر انجام عمل جراحی است، پزشک برای اینکه بیمار از صدای خود به خوبی استفاده کند؛ انجام صوت درمانی را پیشنهاد خواهد کرد. 

صوت درمانی 

جلسات صوت درمانی شامل تمرین‌ها و یا دیگر فعالیت‌ها برای قوی‌تر کردن تارهای صوتی، بهبود کنترل تنفس در هنگام صحبت کردن، جلوگیری از فشار غیر طبیعی در دیگر عضلات اطراف تار یا تارهای صوتی از کار افتاده و محافظت از راه تنفسی در جریان بلع است. 

گاهی اوقات، مانند زمانی که تارهای صوتی در یک مکان از کار افتاده باشند و نیازی به تزریق بالک و یا تغییر موقعیت تارهای صوتی نباشد، تنها درمان مورد نیاز بیمار صوت درمانی خواهد بود. 

جراحی 

اگر علائم فلج تارهای صوتی خود به خود بهبود پیدا نکند، برای بهبود توانایی صحبت کردن و بلع مواد غذایی درمان‌های جراحی انجام خواهد شد. 

• تزریق بالک: از کار افتادن عصب تارهای صوتی ممکن است منجر به نازک و ضعیف شدن آن‌ها شود. برای اضافه کردن حجم به تارهای صوتی فلج شده، پزشک متخصص حنجره (laryngologist)، با کمک یک ماده مانند چربی بدن، کلاژن و یا یک ماده پر کننده به تارهای صوتی حجم بدهد. 

این حجم اضافه شده، تار صوتی آسیب دیده را به وسط حنجره نزدیک‌تر می‌کند، پس بنابراین عملکرد و حرکت تار صوتی مقابل در هنگام صحبت کردن، سرفه کردن و یا عمل بلع به تار صوتی آسیب دیده نزدیک‌تر خواهد بود. 

• ایمپلنت های سازه ای: به جای تزریق بالک می‌توان از روش تیروپلاستی ( thyroplasty) یا جراحی چارچوب حنجره (laryngeal framework surgery) استفاده کرد. در این روش از یک ایمپلنت در حنجره برای جا به جایی مکان تارهای صوتی استفاده می‌شود. در موارد نادر، افرادی که این جراحی را انجام می‌دهند، نیاز به انجام عمل جراحی دوم برای تغییر محل ایمپلنت خواهند داشت. 

• تغییر موقعیت تارهای صوتی: در این جراحی پزشک یک دریچه از بافت خود حنجره را به سمت داخل حرکت داده و با این کار تارهای صوتی فلج شده به سمت داخل حنجره فشار داده می‌شود. این کار اجازه می‌دهد تا تار صوتی از کار افتاده بتواند به راحتی در کنار در کنار دیگر تار صوتی ارتعاش داشته باشد. 

• جایگزینی عصب آسیب دیده (reinnervation): در این جراحی، یک عصب سالم از دیگر نقاط گردن با عصب آسیب دیده تار صوتی جایگزین می‌شود. بعد از انجام این عمل جراحی و برای بهبودی کامل به شش تا نه ماه زمان نیاز است. برخی از پزشکان این روش درمانی را با روش تزریق بالک ترکیب می‌کنند.

• تراکئوستومی (Tracheotomy): اگر هر دو تار صوتی از کار افتاده و به هم نزدیک شده باشند، جریان هوا کاهش پیدا می‌کند. در این شرایط، فرد برای تنفس با مشکلات زیادی دست به گریبان بوده و نیاز به انجام عمل جراحی نای شکافی یا تراکستومی خواهد داشت. 

درمان‌های تازه یا نو ظهور برای درمان تارهای صوتی از کار افتاده

پیوند و اتصال تارهای صوتی به یک منبع جایگزین تحریک الکتریکی (عصبی از دیگر نقطه بدن و یا دستگاهی مشابه ضربان‌ساز مصنوعی قلب)، تا حدود زیادی می‌تواند روند باز و بسته شدن تارهای صوتی را بهبود دهد. تحقیقات در مورد این روش و دیگر روش‌های درمانی همچنان ادامه دارد. 

مقابله با بیماری و حمایت از بیمار مبتلا به از کار افتادگی تارهای صوتی

فلج تارهای صورتی می‌تواند سخت، خسته کننده و گاهی هم ناتوان کننده باشد، به خصوص به این علت که صدا روی توانایی ارتباطی فرد تاثیر بسیار مهمی دارد. یک متخصص گفتار درمانی به فرد بیمار جهت بهبود مهارت‌های ارتباطی کمک خواهد کرد. 

حتی اگر فرد بیمار قادر به بازیابی صدای سابق خود نباشد، صوت درمانی روش‌های موثری برای مقابله با اثرات این عارضه را در اختیار بیمار قرار خواهد داد. علاوه بر این، آسیب شناس گفتار – زبان می‌تواند روش‌های استفاده از صدا بدون وارد کردن آسیب بیش‌تر به مکانیسم صوتی را به فرد بیمار آموزش دهد. 

آماده شدن برای ملاقات با پزشک 

احتمالا فرد برای حل مشکل در ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه می‌کند، مگر این که هر دو تار صوتی از کار افتاده باشد. در آن صورت  بهتر است فورا به اورژانس بیمارستان مراجعه کرد. 

پس از ارزیابی های اولیه، احتمالا بیمار را به یک متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع داده خواهد داد. همچنین ممکن است جهت بررسی صدا و صوت درمانی پزشک از بیمار بخواهد که به یک آسیب شناس گفتار و زبان مراجعه کند.

بیمار بهتر است از قبل خود را برای ملاقات با پزشک آماده کند. در ادامه اطلاعاتی که در هنگام ملاقات با پزشک به بیمار کمک خواهد کرد را مرور می‌کنیم: 

بیمار چه کاری باید انجام دهد:

• علائم خود را یادداشت کنید، حتی اگر علائمی که تجربه می‌کنید در ظاهر ربطی به علت مراجعه شما به پزشک نداشته باشد.
• اطلاعات شخصی مهم خود مثل استرس های اخیر زندگی، بیماری ها یا هرگونه تغییرات مهم زندگی زندگی شخصی را یادداشت کنید.
• داروها، ویتامین ها و مکمل ها به همراه دوز مصرفی هر کدام از آن‌ها را لیست کنید.
• از یکی از دوستان یا اعضای خانواده خود بخواهید که در این ملاقات شما را همراهی کنند. گاهی به خاطر سپردن همه اطلاعات رد و بدل شده سخت و دشوار است و حضور یک فرد همراه  به یادآوری مطالب مطرح شده توسط پزشک کمک می‌کند
• سوالات مهم خود را یادداشت کنید.

برخی سوالاتی که می توانید در مورد این عارضه با پزشک در میان بگذارید، شامل: 

• علت احتمالی بروز علائم فلج تارهای صوتی چیست؟
• چه آزمایش هایی باید انجام دهم؟ آیا این آزمایشات نیاز به آمادگی قبلی دارند و پیش از انجام آن‌ها باید کار خاصی انجام داد؟
• آیا این شرایط موقتی است یا به صورت دائمی دچار فلج تارهای صوتی شده ام؟
• چه درمان هایی برای این عارضه وجود دارد؟ کدام روش درمانی را پیشنهاد می کنید؟
• هر یک از این درمان ها چه عوارضی دارند؟
• آیا درمان جایگزین نیز برای این عارضه وجود دارد؟ و آیا شما آن را توصیه می‌کنید؟
• آیا بعد از درمان، محدودیتی برای به کارگیری صدا وجود دارد؟ برای چه مدت؟
• آیا بعد از درمان قادر به صحبت کردن یا آواز خواندن هستم؟

از پزشک چه انتظاری باید داشت؟

پزشک هم از بیمار سوالاتی خواهد پرسید که برخی از سوالات احتمالی عبارتند از: 

• چه زمانی برای اولین بار متوجه بروز علائم شدید؟
• آیا اتفاق و یا شرایط خاصی قبل و یا در زمان بروز علائم رخ داده است؟
• آیا تا کنون برای این مشکل تحت درمان خاصی بوده‌اید؟
• آیا علائم مداوم و دائمی هستند یا اینکه آن‌ها را به صورت گهگاه تجربه می‌کنید؟
• آیا این مشکل بر کیفیت زندگی شما تاثیر گذاشته است؟
• آیا عواملی باعث بدتر شدن و یا بهتر شدن علائم می‌شود؟
• آیا به بیماری یا بیماری‌های دیگر‌ی نیز مبتلا هستید؟

منبع:

mayoclinic.org