ملانوما چیست؟
ملانوما یک نوع جدی سرطان پوست است که در آن رشد کنترل نشده ملانوسیت ها (سلول های رنگدانه) منجر به ملانوما می شود.. ملانوما در هر نقطه ای از پوست و یا در نزدیکی خال های گوشتی می تواند به وجود بیاید.
ملانوسیت ها
ملانوسیت های طبیعی در لایه بیرونی پوست یافت می شوند. ملانوسیت ها پروتئینی به نام ملانین تولید می کنند که با جذب اشعه خورشید از سلول های پوست محافظت می کند. ملانوسیت ها به تعداد مساوی در پوست سیاه و سفید یافت می شوند، اما ملانوسیت ها در پوست افراد سیاه پوست ملانین بسیار بیشتری تولید می کنند. افرادی که پوست قهوه ای تیره یا سیاه دارند، نسبت به افرادی که پوست سفید دارند، کمتر در معرض آسیب اشعه ماوراء بنفش قرار دارند.
رشد غیر سرطانی ملانوسیت ها منجر به ایجاد خال و کک و مک و رشد سرطانی ملانوسیت ها منجر به ملانوما می شود.
انواع ملانوما
انواع ملانوما به شرح زیر است:
- درجا: اگر تومور محدود به اپیدرم باشد.
- تهاجمی: اگر تومور به درم گسترش یافته باشد.
- متاستاتیک: اگر تومور به بافت های دیگر گسترش یافته باشد.
چه کسانی به ملانوما مبتلا می شوند؟
بالاترین میزان گزارش شده ملانوم پوستی در جهان در استرالیا و نیوزلند است. انتظار می رود از هر 15 نیوزیلندی سفید پوست، یک نفر در طول زندگی خود به ملانوما مبتلا شود. در سال 2012، ملانوما تهاجمی سومین سرطان شایع در مردان (پس از سرطان پروستات و کولورکتال) و در زنان (پس از سرطان سینه و کولورکتال) بود.
ملانوما می تواند در بزرگسالان در هر سنی رخ دهد اما در کودکان بسیار نادر است.
عوامل خطر اصلی برای ایجاد شایع ترین نوع ملانوم (ملانوم در حال گسترش سطحی) عبارتند از:
- افزایش سن
- کارسینوم سلول پایه
- بسیاری از خال های ملانوسیتی
- خال های بزرگ یا دیسپلاستیک هیستولوژیکی
- سابقه خانوادگی ابتلا به ملانوما
- پوست روشنی که به راحتی می سوزد
- بیماری پارکینسون نیز خطر ابتلا به ملانوم را افزایش می دهد
چه چیزی باعث ملانوم می شود؟
تصور می شود ملانوما از تکثیر کنترل نشده سلول های بنیادی ملانوسیتی که دستخوش دگرگونی ژنتیکی شده اند، شروع می شود.
اشکال سطحی این سرطان پوست در داخل اپیدرم پخش می شود. آسیب شناس ممکن است این را به عنوان مرحله رشد شعاعی یا افقی گزارش کند.
تغییرات ژنتیکی بیشتر باعث می شود که تومور از طریق غشای پایه به درم اطراف حمله کند که در این زمان به ملانوم تهاجمی تبدیل می شود.
ملانوم ندولار دارای فاز رشد عمودی است که به طور بالقوه خطرناک تر از فاز رشد افقی است.
هنگامی که سلول های ملانوما به درم رسیدند، ممکن است از طریق سیستم لنفاوی به غدد لنفاوی موضعی یا از طریق جریان خون به سایر اندام ها مانند ریه ها یا مغز و به بافت های دیگر گسترش یابند. این مورد به عنوان بیماری متاستاتیک یا گسترش ثانویه شناخته می شود. این اتفاق عمدتاً به میزان نفوذ سلول ها به پوست بستگی دارد.
ویژگی های بالینی ملانوما چیست؟
ملانوما می تواند در هر جایی از بدن رخ دهد. شایع‌ترین محل در مردان، کمر و در زنان ساق پا است.
اگرچه ملانوما معمولاً به عنوان یک ضایعه پوستی شروع می شود، اما به ندرت می تواند روی غشاهای مخاطی مانند لب ها یا دستگاه تناسلی رشد کند. گاهی اوقات در سایر قسمت های بدن مانند چشم، مغز، دهان یا واژن رخ می دهد.
اولین علامت ملانوما معمولاً یک کک و مک یا خال غیرطبیعی است. ملانوما ممکن است در مراحل اولیه و زمانی که قطر آن تنها چند میلی متر است، تشخیص داده شود، اما ممکن است قبل از تشخیص، قطر آن به چندین سانتی متر برسد.
ملانوما ممکن است رنگ های مختلفی از جمله قهوه ای مایل به زرد، قهوه ای تیره، سیاه، آبی، قرمز و گاهی اوقات خاکستری روشن داشته باشد.
ملانوم هایی که فاقد رنگدانه هستند ملانوم آملانوتیک نامیده می شوند.
ممکن است در برخی قسمت ها رنگ پوست معمولی یا سفید و زخمی باشد.
در طول فاز افقی رشد، ملانوم معمولاً صاف است. با توسعه فاز عمودی، ملانوم ضخیم و برجسته می شود.
برخی از ملانوم ها خارش دار یا حساس هستند. ضایعات پیشرفته تر ممکن است به راحتی خونریزی کنند یا پوسته پوسته شوند.
لیست بهترین پزشک‌های متخصص پوست
برخی از ملانوم هایی که به سرعت بافت های عمیق تر را درگیر می کنند عبارتند از:
- ملانوم ندولار
- ملانوم مخاطی
- ملانوم سلول دوکی
- ملانوم چشمی
ملانوما چگونه تشخیص داده می شود؟
ملانوما ممکن است به دلیل ویژگی های بالینی ضایعه یا به دلیل سابقه تغییر مشکوک باشد. درماتوسکوپی در تشخیص ملانوم اولیه بدون ویژگی مفید است. تشخیص برخی از ملانوم ها از نظر بالینی بسیار دشوار است.
گاهی ضایعه مشکوک با یک حاشیه بالینی 2 تا 3 میلی متری برای معاینه برداشته می شود. نمونه ای از بافت قسمت مشکوک به ملانوما برداشته شده و زیر میکروسکوپ آنالیز می شود. این روش بیوپسی پوستی می باشد.
در نمونه برداری مماسی لایه بالایی پوست با تیغ جراحی تراشیده می شود.
در روش پانچ بیوپسی با استفاده از ابزاری شبیه به یک کاتر گرد، نمونه پوستی را از لایه های عمیق تر بر می دارند.
نمونه برداری اینسیژنال یا اکسیژنال برای تشخیص توموری که درون لایه های عمیق پوست رشد کرده است، استفاده می شود. در این نوع نمونه برداری، برای بریدن کامل لایه های پوستی، چاقوی جراحی به کار برده می شود.
ضخامت برسلو
ضخامت برسلو برای ملانوم های مهاجم گزارش شده است. از بالای لایه دانه ای (یا پایه زخم سطحی) تا عمیق ترین نقطه درگیری تومور به صورت عمودی بر حسب میلی متر اندازه گیری می شود. هرچه ملانوم ضخیم تر باشد، احتمال گسترش آن بیشتر است.
درمان ملانوما
پس از تایید تشخیص، برش موضعی گسترده در محل ملانوم اولیه انجام می شود. وسعت جراحی بستگی به ضخامت ملانوم و محل آن دارد.
باید مشاهده کرد که آیا ملانوم از محل اصلی خود در پوست گسترش یافته است یا خیر.
آیا غدد لنفاوی باید برداشته شوند؟
اگر غدد لنفاوی موضعی به دلیل ملانوم متاستاتیک بزرگ شده اند، باید به طور کامل برداشته شوند. این نیاز به یک روش جراحی، معمولاً تحت بیهوشی عمومی دارد. اگر آنها بزرگ نشده باشند، ممکن است آزمایش شوند تا ببینند که آیا هر گونه گسترش میکروسکوپی ملانوم وجود دارد یا خیر. این آزمایش بیوپسی گره نگهبان نام دارد.
در نیوزیلند، بسیاری از جراحان بیوپسی گره نگهبان را برای ملانوم های ضخیم تر از 1 میلی متر، به ویژه در افراد جوان تر، توصیه می کنند. با این حال، اگرچه بیوپسی ممکن است به تشخیص مرحله سرطان کمک کند، هیچ مزیتی برای بقا ارائه نمی دهد.
غدد لنفاوی حاوی ملانوم متاستاتیک اغلب به سرعت افزایش می یابند. یک گره درگیر معمولاً غیر حساس و از نظر قوام سفت و سخت است.
چشم انداز بیماران مبتلا به ملانوما چیست؟
ملانومای در جا، با برش درمان می شود زیرا پتانسیل انتشار در سراسر بدن را ندارد. خطر گسترش و مرگ نهایی ناشی از ملانوم تهاجمی به عوامل مختلفی بستگی دارد، اما عامل اصلی ضخامت برسلو ملانوم در زمان برداشتن آن با جراحی است.
منبع: dermnetnz.org
