درد سمت راست کمر
احساس درد در سمت راست کمر می تواند ناشی از کشیدگی عضلانی یا وجود مشکل عصبی در ستون فقرات باشد. این موضوع موارد دیگر، ممکن است به دلیل شرایطی باشد که بر یکی از اندام‌های شما تأثیر می‌گذارد. به استثنای کلیه‌ها، بیشتر اندام‌های داخلی در جلوی بدن قرار دارند، اما می‌توانند باعث ایجاد دردی شوند که به قسمت کمر شما سرایت می‌کند.
رگ به رگ شدن و کشیدگی
رگ به رگ شدن زمانی اتفاق می افتد که فرد بیش از حد کشش یا پارگی رباط داشته باشد، در حالی که کشیدگی به پارگی تاندون یا عضله اشاره دارد. بر اساس گزارش موسسه ملی اختلالات عصبی و منبع قابل اعتماد سکته مغزی، کشیدگی ها و رگ به رگ شدن ها علل اصلی کمردرد حاد هستند.
دلایل رگ به رگ شدن و کشیدگی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- بلند کردن اجسام سنگین یا استفاده از تکنیک نامناسب
- چرخاندن یا تکان دادن بدن به طرز ناخوشایند
- کشش بیش از حد یا گرم نکردن مناسب قبل از ورزش
- افتادن
کمردرد مرتبط با عضلات می تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد. علائم رگ به رگ شدن و کشیدگی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد، سفتی یا حساسیت در قسمت پایین کمر
- محدودیت دامنه حرکتی به دلیل کمردرد
- مشکل در ایستادن یا نشستن
- کمردردی که به باسن تابیده می شود
- اسپاسم عضلانی در قسمت پایین کمر
نوع درمان به علت و شدت علائم بستگی دارد. فرد می تواند رگ به رگ شدن و کشیدگی خفیف را در خانه با استراحت، کمپرس یخ و مسکن های بدون نسخه (OTC) مانند استامینوفن و ایبوپروفن درمان کند. برای افرادی که دچار رگ به رگ شدن و کشیدگی شدیدتر هستند، پزشک ممکن است شل کننده های عضلانی و مسکن های قوی تر را تجویز کند.
سایر گزینه های درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- فیزیوتراپی
- ماساژ ملایم
- تمرینات کششی
- تحریک الکتریکی عضلات
- عمل جراحی
مشکلات عضلات پشت یا ستون فقرات
به گفته موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی (NINDS)، کمردرد یکی از شایع‌ترین دلایلی است که افراد به پزشک خود مراجعه می‌کنند. اغلب اوقات این درد ناشی از مشکلاتی است، مانند:
- کشش بیش از حد یا پارگی رباط به دلیل بلند کردن نامناسب اجسام
- انحطاط دیسک ستون فقرات جذب کننده شوک به دلیل افزایش سن یا سایش و پارگی طبیعی
- سفتی عضلات به دلیل وضعیت نامناسب
درمان بسته به علت و شدت بیماری شما متفاوت است. پزشک شما ممکن است در ابتدا گزینه هایی مانند فیزیوتراپی یا داروها را برای کاهش التهاب توصیه کند. اگر این روش‌های درمانی کمکی نکرد، یا اگر وضعیت شما شدید باشد، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند.
تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی باریک یا فشرده شدن کانال نخاعی است که ناحیه ای در داخل ستون فقرات است که طناب نخاعی را در بر می گیرد. این باریک شدن به نخاع فشار وارد می‌کند که منجر به بی‌حسی و درد شده و به کمر، باسن و پاها می‌رسد.
گزینه های درمانی برای تنگی نخاع شامل داروهای ضد التهابی، فیزیوتراپی و تزریق استروئید است. پزشکان ممکن است برای افراد مبتلا به تنگی شدید ستون فقرات، جراحی توسط جراح مغز و اعصاب، توصیه می‌شود. برای گرفتن مشاوره پزشکی در این رابطه، می‌توانید از طریق سامانه دکتردکتر، نوبت خود را با یکی از پزشکان و جراحان شهرتان، ثبت کنید. مثلا اگر در شهر تهران زندگی می‌کنید، با استفاده از امکان نوبت دهی جراح مغز و اعصاب تهران ، می‌توانید از میان پزشکان فعال در تهران، متخصص مورد نظرتان را انتخاب کنید.
آپاندیسیت
آپاندیس اندام کوچکی است که به بخش اول روده بزرگ متصل می شود. آپاندیسیت التهاب آپاندیس است که ممکن است به دلیل انسداد یا عفونت رخ دهد. این وضعیت به طور معمول باعث درد شدید در سمت راست شکم می شود. این درد می تواند به سمت راست کمر نیز گسترش یابد. سایر علائم آپاندیس عبارتند از:
- نفخ یا گاز اضافی
- تورم شکم
- از دست دادن اشتها
- حالت تهوع
- استفراغ
- یبوست یا اسهال
آپاندیسیت نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد. افرادی که فکر می کنند ممکن است آپاندیسیت داشته باشند باید فورا به اورژانس نزدیک ترین بیمارستان در اطراف خود مراجعه کنند. درمان این وضعیت معمولا شامل برداشتن آپاندیس با جراحی است که آپاندکتومی نام دارد.
رادیکولوپاتی کمری
رادیکولوپاتی زمانی ایجاد می شود که ریشه عصبی با مشکل مواجه شود. هنگامی که مشکل در قسمت پایین کمر شما ایجاد می شود، به آن رادیکولوپاتی کمری یا سیاتیک می گویند. این وضعیت اغلب به دلیل تنگی ستون فقرات، فتق دیسک یا خار استخوان ایجاد می شود. علائم این اختلال معمولاً شامل درد یا بی حسی است که از قسمت پایین کمر به پایین یک یا هر دو ساق پا می رسد.
درمان این وضعیت شامل فیزیوتراپی است. تمرینات طراحی شده برای بهبود قدرت، انعطاف پذیری و ثبات قسمت مرکزی و پایین تنه اغلب می توانند جراحی را به تاخیر بیاندازند یا از آن جلوگیری کنند. ماساژ درمانی و طب سوزنی نیز ممکن است در برخی موارد مفید باشد.
بیماری دیسک بین مهره ای
بیماری دیسک بین مهره ای به شکستگی یا انحطاط دیسک های ستون فقرات شما اشاره دارد که مهره های شما را جدا می کند یعنی استخوان های ستون فقرات. هدف از این دیسک های لاستیکی ایجاد بالشتک بین مهره های شما و عمل به عنوان ضربه گیر است.
این دیسک های ستون فقرات به کمر شما کمک می کند تا به راحتی حرکت کند، خم شود و بپیچد. هنگامی که این بالشتک ها تحلیل می روند یا فرسوده می شوند، مهره های شما شروع به ساییدگی می کنند. این وضعیت می تواند باعث ایجاد خارهای استخوانی شود و به نخاع یا ریشه های عصبی شما فشار وارد کند.
کمردرد اولین علامت بیماری دژنراتیو دیسک است. در موارد شدید، ضعف یا بی حسی در پاهای شما ممکن است رخ دهد. اگر آسیب جدی باشد، در برخی موارد بی اختیاری نیز اتفاق می افتد. اگر این علائم را تجربه کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
درمان اولیه این وضعیت ممکن است شامل فیزیوتراپی و داروهای مسکن باشد. در موارد جدی تر، ممکن است جراحی برای برداشتن و جایگزینی دیسک آسیب دیده به شما توصیه شود.
مشکلات کلیوی
کلیه ها در دو طرف ستون فقرات، زیر قفسه سینه قرار دارند. کلیه راست شما کمی پایین تر از سمت چپ آویزان است و در صورت بروز مشکلات عفونی، تحریک یا ملتهب شدن احتمال بروز کمردرد را افزایش می دهد.
مشکلات شایع کلیوی شامل سنگ کلیه و عفونت کلیه است:
عفونت کلیه
عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی که بر دستگاه ادراری تأثیر می‌گذارند می‌توانند به سمت یک یا هر دو کلیه حرکت کنند. اگر فردی تحت درمان قرار نگیرد، عفونت کلیه می تواند منجر به عوارض جدی مانند بیماری مزمن کلیه، نارسایی کلیه یا سپسیس شود.
علائم عفونت کلیه عبارتند از:
- درد در یک یا هر دو طرف کمر
- تهوع و استفراغ
- ادرار کدر، تیره یا خونی
- ادرار بدبو
- تکرر ادرار
- احساس سوزش یا درد در هنگام ادرار کردن
- لرز و تب
درمان عفونت کلیه معمولاً شامل یک دوره آنتی بیوتیک است. پزشک همچنین ممکن است مسکن هایی برای کمک به کاهش علائم فرد تجویز کند. نوشیدن آب زیاد برای جلوگیری از کم آبی و تب مهم است.
سنگ کلیه
برخی از مواد معدنی می توانند در کلیه ها تجمع کنند و رسوبات سخت یا سنگ ها را تشکیل دهند. سنگ کلیه از نظر شکل، اندازه و محتوای مواد معدنی متفاوت هستند. سنگ های کوچک کلیه می توانند بدون ایجاد علائم از بدن خارج شوند. با این حال، سنگ های بزرگتر ممکن است باعث انسداد شوند که می تواند منجر به درد شدید در یک یا هر دو طرف کمر شود. این درد ممکن است به کشاله ران و پایین شکم گسترش یابد.
سایر علائم سنگ کلیه می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ادرار کدر یا خونی
- ادراری که بوی بد می دهد
- نیاز مکرر یا فوری به ادرار کردن
- احساس سوزش دردناک هنگام ادرار کردن
- تب و لرز
- تهوع و استفراغ
گزینه های درمانی برای افراد مبتلا به سنگ کلیه عبارتند از:
- نوشیدن مایعات فراوان برای کمک به دفع سریعتر سنگ
- مصرف داروهای تجویزی برای کاهش درد و سایر علائم
- برداشتن سنگ کلیه با استفاده از روش های مختلف، مانند سنگ شکنی موج شوک، سیستوسکوپی، و نفرولیتوتومی از راه پوست
کولیت زخمی
کولیت اولسراتیو یک بیماری مزمن است که باعث التهاب پوشش داخلی روده بزرگ یا کولون می شود. کولیت اولسراتیو معمولاً باعث اسهال مداوم می شود که ممکن است حاوی خون یا چرک باشد. همچنین می تواند باعث ناراحتی و گرفتگی شکم شود که ممکن است به یک یا هر دو طرف پشت سرایت کند.
سایر علائم کولیت اولسراتیو می تواند شامل این موارد باشد:
- کاهش اشتها به دلیل حالت تهوع
- نیاز مکرر به اجابت مزاج
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
- خستگی
- تب
- کم خونی
گزینه های درمانی به شدت علائم فرد بستگی دارد، اما می تواند شامل داروهایی نظیر موارد زیر باشد:
- آمینوسالیسیلات ها
- کورتیکواستروئیدها
- تعدیل کننده های ایمنی
- درمان های بیولوژیکی
اگر درمان علائم را بهبود نبخشد، پزشک ممکن است برداشتن کولون فرد را با جراحی توصیه کند.
آنوریسم آئورت شکمی
آئورت بزرگترین رگ خونی بدن شماست. اگر بخشی از آئورت در شکم شما به طور غیر طبیعی برآمده شود، آنوریسم آئورت شکمی (AAA) نامیده می شود. در این وضعیت ممکن است که برآمدگی بترکد و باعث عوارض خونریزی تهدید کننده شود.
علائم اصلی آنوریسم آئورت شکمی درد شدید شکم و همچنین کمردرد است. اگر آنوریسم بترکد، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سرگیجه
- تنگی نفس
- غش کردن
درمان آنوریسم آئورت شکمی ممکن است شامل یک روش کاتتر باشد که یک لوله یا پیوند را در محل آنوریسم قرار می‌دهد تا آن بخش از آئورت را تقویت کند و از پارگی آن جلوگیری نماید. در موارد جدی تر، ممکن است جراحی برای برداشتن بخش آسیب دیده آئورت و جایگزینی آن با پیوند امری ضروری باشد.
علل مخصوص درد سمت راست کمر در زنان
علل درد در سمت راست پایین کمر که مختص زنان است می تواند شامل موارد زیر باشد:
اندومتریوز
اندومتریوز شرایطی است که در آن بافتی شبیه به پوشش داخلی رحم یا آندومتر در سایر قسمت‌های بدن مانند تخمدان‌ها، لوله‌های فالوپ، واژن و دهانه رحم رشد می‌کند. اندومتریوز می تواند باعث درد مزمن در ناحیه کمر یا لگن شود.
سایر علائم اندومتریوز می تواند شامل موارد زیر باشد:
- گرفتگی دردناک در طول قاعدگی که ممکن است با گذشت زمان بدتر شود
- درد در حین یا بعد از مقاربت واژینال
- درد در هنگام اجابت مزاج یا ادرار
- خونریزی یا لکه بینی بین قاعدگی
- اسهال یا یبوست
- نفخ
- حالت تهوع
گزینه های درمانی برای اندومتریوز عبارتند از:
- مسکن های OTC
- کنترل بارداری هورمونی
- آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH).
- روش های جراحی برای برداشتن بافت اندومتریوز
فیبروئید رحم
فیبروم های رحمی توده های غیرسرطانی هستند که می توانند در دیواره رحم ایجاد شوند. داشتن آنها خطر ابتلا به سرطان رحم را در فرد افزایش نمی دهد. فیبروم‌های رحمی می‌توانند اندازه‌های متفاوتی داشته باشند، و برخی از افراد ممکن است تا زمانی که پزشک آنها را در طول معاینه لگن یا سونوگرافی تشخیص ندهد، متوجه وجود این فیبروم‌ها نشوند.
همه افراد مبتلا به فیبروم رحم علائمی را تجربه می کنند که می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد پایین کمر
- درد پا
- درد یا فشار در ناحیه لگن
- تکرر ادرار
- یبوست
- درد یا خونریزی شدید در طول قاعدگی
- دوره های غیرعادی طولانی
گزینه های درمانی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- مسکن های OTC
- کنترل بارداری هورمونی
- آگونیست ها یا آنتاگونیست های GnRH
- روش های جراحی برای برداشتن توده های فیبروم، پوشش داخلی رحم یا کل رحم
بارداری: سه ماهه اول
کمردرد، در دو طرف ستون فقرات، در طول بارداری شایع است. این وضعیت می تواند در اوایل بارداری شروع شود زیرا بدن شما هورمونی به نام ریلکسین تولید می کند که به شل شدن رباط های بدن در آماده سازی برای زایمان کمک می کند. کمردرد همچنین می تواند یکی از علائم سقط جنین باشد، به خصوص اگر همراه با گرفتگی و لکه بینی باشد.
ناراحتی خفیف را می توان به طور کلی با موارد زیر کاهش داد:
- کشش ملایم
- حمام های گرم
- پوشیدن کفش های پاشنه کوتاه
- ماساژ
- استامینوفن (تیلنول) – قبل از مصرف این دارو، از پزشک خود بپرسید که آیا مصرف آن در دوران بارداری برای شما مناسب است یا خیر.
بارداری: سه ماهه دوم و سوم
چندین عامل می تواند باعث کمردرد در سه ماهه دوم و سوم شود. همانطور که رحم شما برای سازگاری با کودک در حال رشد شما رشد می کند، راه رفتن و وضعیت بدن شما می تواند تغییر کند و باعث کمر درد شدید شما شود. بسته به محل کودک و راه رفتن شما، درد ممکن است در سمت راست باشد. رباط های گرد یکی دیگر از علل احتمالی درد هستند. رباط های گرد بافت همبند فیبری هستند که از رحم شما پشتیبانی می کنند. بارداری باعث کشیده شدن این رباط ها می شود. همانطور که رباط ها کشیده می شوند، رشته های عصبی، که بیشتر در سمت راست بدن قرار دارند، کشیده می شوند و باعث ایجاد دردهای تیز و گزنده دوره ای می شوند.
عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) نیز ممکن است باعث درد در سمت راست پایین کمر شما شود. علائم این وضعیت شامل موارد زیر است:
- سوزش ادرار
- ناراحتی شکمی
- ادرار کدر
بیماری التهابی لگن
بیماری التهابی لگن (PID) عفونتی است که معمولاً زمانی رخ می‌دهد که یک بیماری مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا به رحم، تخمدان‌ها یا لوله‌های فالوپ سرایت کند.
علائم PID می تواند از نظر شدت متفاوت باشد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد در قسمت پایین شکم یا کمر
- ترشحات غیرمعمول یا با بوی نامطبوع واژن
- درد در حین یا بعد از مقاربت واژینال
- ادرار دردناک
- تب و لرز
- تهوع و استفراغ
افرادی که علائم PID دارند باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند. درمان سریع می تواند از ایجاد اسکار که می تواند خطر مشکلات باروری و حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد، جلوگیری نموده یا آنها را به حداقل برساند. آنتی بیوتیک ها معمولاً می توانند عفونت باکتریایی را که باعث PID می شود درمان کنند.
علل مخصوص درد سمت راست کمر در مردان
پیچ خوردگی بیضه
پیچ خوردگی بیضه زمانی اتفاق می افتد که بیضه در داخل کیسه بیضه می چرخد و باعث پیچ خوردن طناب اسپرماتیک می شود. بند ناف اسپرماتیک پیچ خورده می تواند جریان خون به بیضه را کاهش داده یا به طور کامل مسدود کند.
علائم پیچ خوردگی بیضه می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درد شدید و غیرمنتظره در بیضه یا کشاله ران
- تورم کیسه بیضه
- حالت تهوع
- استفراغ
- دیده شدن خون در منی
پیچ خوردگی بیضه یک اورژانس پزشکی است و هر فردی که این علائم را تجربه می کند باید فورا به دنبال مراقبت های پزشکی باشد. درمان این وضعیت شامل یک روش جراحی برای باز کردن طناب اسپرم یا برداشتن بیضه است.
درمان خانگی برای کمردرد
در بسیاری از موارد، کمردرد را می توان با درمان های ساده و خانگی یا اصلاح شیوه زندگی کنترل کرد. به عنوان مثال می توانید:
- برای تسکین درد و التهاب، کمپرس سرد یا گرم را به مدت 20 تا 30 دقیقه، روی محل درد قرار دهید.
- داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن (ادویل، مورتین) یا استامینوفن (تیلنول) را با راهنمایی پزشک خود مصرف کنید.
- حداقل هشت لیوان آب در روز بنوشید و مصرف پروتئین حیوانی و نمک خود را محدود کنید تا خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش دهید.
- هر روز چند دقیقه را به کشش عضلات سفت اختصاص دهید.
چه زمانی با پزشک تماس بگیریم؟
بیشتر موارد کمر درد در سمت راست، اورژانس پزشکی نیستند. با این حال، در صورت تجربه کمردردی که با هر یک از علائم زیر همراه است، فوراً به پزشک مراجعه نمایید:
- از دست دادن عملکرد مثانه یا روده
- درد ناگهانی و شدید
- ضعف یا از دست دادن حس در قسمت پایین بدن شما
- درد همراه با تب، پوست لطیف، ضربان قلب سریع، حالت تهوع، استفراغ یا هر علائم نگران کننده دیگری
درمان در مواقع اورژانسی
درمان مناسب برای موارد اورژانسی کمردرد به علت آن بستگی دارد. اگر منبع درد مشخص نیست، ممکن است به یک یا چند مورد از غربالگری های زیر برای تعیین روش صحیح درمان نیاز داشته باشید:
- MRI برای بررسی نخاع، ریشه های عصبی و سایر بافت های نرم
- یک عکس اشعه ایکس برای بررسی ستون فقرات و سایر مفاصل شما
- آزمایش خون برای بررسی نشانگرهای التهاب
گفتنی است که اگر مشکلات عصبی یا عضلانی علت کمردرد در سمت راست باشد، در صورت شدید بودن درد و از دست دادن تحرک و عملکرد، ممکن است تزریق اپیدورال کورتیکواستروئید ضروری باشد. اگر آپاندیسیت تشخیص داده شود و با آنتی بیوتیک قابل کنترل نباشد، ممکن است جراحی اورژانسی برای برداشتن آپاندیس نیز ضروری باشد.
منبع:
healthline
