جراحی قلب باز یک اصطلاح عمومی است که به روشهایی اشاره دارد که در آن قفسه سینه برای دسترسی به قلب باز میشود.
عمل قلب باز یكي از اعمال جراحي بزرگ محسوب میشود و نیاز به آمادگیهای خاص خود را داردكه توسط تیم پزشكي و پرستاری انجام خواهد شد. گاهي این اقدامات به دلیل شرایط جسمي و سابقه بیماریهای زمینهای دیگر نیاز به زمان دارد و زمان عمل جراحي را پزشك معالج با توجه به ارزیابیهای بالیني تعیين میکند. با توجه به مشکلات قلبی بیمار جراحی قلب باز انجام میشود که میتواند شامل عضله قلب، شریانها، دریچههای قلب و دیگر ساختارهای قلب باشد. بسته به نوع جراحی ممکن است قلب باز شود یا نشود.
چه زمانی جراحی قلب باز مورد نیاز است؟
جراحی قلب باز ممکن است برای انجام CABG انجام شود. پیوند عروق کرونر ممکن است برای افراد مبتلا به بیماری قلبی عروقی ضروری باشد. بیماریهای قلبی عروقی هنگامی رخ میدهد که رگهای خونی که خون و اکسیژن را به عضله قلب میرسانند دچار تنگی یا گرفتگی میشوند که اغلب با نام گرفتگی عروق کرونری شناخته میشود. همچنین جراحی قلب باز در موارد زیر نیز انجام میشود:
- تعمیر و یا تعویض دریچههای قلب
- تعمیر قسمتهای آسیب دیده یا غیر طبیعی قلب
- ایمپلنت های پزشکی که به ضربان قلب کمک میکنند
- پیوند قلب
- جراحی بای پس
- ترمیم نقص مادرزادی قلبی در نوزادان
- برطرف کردن انسداد شریانهای منتهی به قلب
اگر برای پیدا کردن پزشک مناسب برای بررسی نیاز به چراحی قلب باز یا موارد دیگر مرتبط با بیماریهای قلبی، به راهنمایی نیاز دارید، میتوانید از صفح معرفی بهترین متخصصان قلب و عروق کشور در مجله دکتر دکتر بازدید کنید.
آمادگیهای لازم قبل از عمل
قبل از عمل جراحی قلب باز لازم اقداماتی را برای آماده شدن برای عمل انجام دهید که شامل موارد زیر میشود:
قبل از عمل جراحی قلب باز، شما با دکتر خود ملاقات خواهید کرد تا درباره تاریخچه پزشکی، داروهای مصرفی و سؤالاتی که در مورد این روش دارید صحبت کنید.
انجام آزمایشات خون، عكس قفسه سینه، اسپيرومتري یا تست تنفس، سونوگرافي داپلر، اكو قلب، نوار قلب و آموزشهای تنفسي و سایر اقدامات درماني كه در بخش بستري براي شما انجام میشود.
شب قبل از عمل:
دوش گرفتن در حمام با استفاده از صابون یا شامپو بدن و تراشیدن موهاي زائد، البته در مورد تراشیدن موهاي بدن
١٢ ساعت قبل از عمل هیچگونه خوراكي یا نوشیدني نباید مصرف شود
ویزیت دوباره شب قبل از عمل توسط پزشک جراح و متخصص بیهوشی
روند جراحی قلب باز
مدت زمان لازم برای انجام جراحی قلب باز بستگی به نوع روش، مشکلات و نیازهای فرد بیمار دارد. به طور میانگین عمل جراحی قلب ۳ تا ۶ ساعت طول میکشد.
ابتدا بیمار توسط متخصص بیهوشی، تحت بیهوشی قرار میگیرد. بیهوشی سبب میشود تا بیمار در طول کل زمان عمل خواب باشد و به هیچ عنوان دردی را احساس نکند.
جراح قلب برش ۸- ۱۰ اینچی در قفسه سینه بیمار ایجاد می کند.
جراح برای دسترسی به قلب، تمام یا بخشی از استخوانهای قفسه سینه را برش میدهد.
هنگامی که قلب قابل مشاهده گردید، بیمار ممکن است به یک دستگاه بای پس قلب و ریه متصل شود. دستگاه خون را از قلب دور می کند به طوری که جراح بتواند عمل را انجام دهد. برخی از روشهای جدیدتر از این دستگاه استفاده نمیکنند.
جراح از یک رگ و یا عروق سالم استفاده می کند تا یک مسیر جدید در اطراف شریان مسدود شده ایجاد کند.
جراح سینه را با سیم بسته و این سیمها را در داخل بدن قرار میدهد.
برش اصلی بخیه میگردد.
گاهی اوقات آبکاری استرنوم sternal plating برای افراد در معرض خطر، از جمله افراد با سن بالا و یا افرادی که جراحی های متعدد داشتهاند انجام میشود. این زمانی است که سینه با ورقهای کوچک تیتانیوم پس از عمل جراحی دوباره متصل میگردند.
مراقبتهای بعد از عمل جراحی قلب باز
پس از انجام عمل جراحی قلب باز بیمار احساس بهتری خواهد داشت و امکان دارد بین 10 تا 15 سال هیچ گونه مشکل قلبی برای وی پیش نیاید؛ اما در طولانی مدت ممکن تعداد دیگری از رگها دچار گرفتگی شوند و نیاز به عمل مجدد باشد. اگرچه عمل جراحی بای پس خونرسانی به قلب را بهبود میبخشد، اما بیماریهای زمینهای عروق کرونر را درمان نمیکند. نتایج اثربخش درمان، زمانی دوام خواهند داشت که شما مواردی همچون: مصرف منظم داروها برای جلوگیری از لخته شدن خون را رعایت کرده و فشارخون، کلسترول و دیابت خود را کنترل نمایید. سبک زندگی سالم، در پایداری نتایج درمان بسیار مؤثر است، ازجمله رعایت موارد زیر:
- ترک سیگار
- پیروی از یک رژیم غذایی سالم
- داشتن وزن متعادل
- انجام تمرینات ورزشی به طور منظم
- مدیریت استرس
علاوه بر تغییر در شیوه زندگی، در اغلب موارد یک برنامه باز توانی قلب توسط پزشک قلب و عروق برای بیمار توصیه میگردد. توانبخشی قلبی، یک برنامه درمانی است که شامل تمرینات و آموزشهای خاص میشود. این برنامه برای هر فردی بر اساس شرایطش بهصورت خاص طراحی میشود تا عملکرد قلبی او بهبود یابد. از برنامه باز توانی قلبی پس از حملههای قلبی یا سایر جراحیهای قلبی استفاده میشود تا به ارتقاء شرایط بیمار کمک شود. اغلب باز توانی قلبی از زمانی که شما هنوز در بیمارستان هستید، آغاز میشود. این برنامه تحت نظارت پزشک ادامه خواهد داشت تا زمانی که شما بتوانید پس از بازگشت به منزل بهراحتی آن را دنبال نمایید.
جراحی قلب باز یک جراحی بزرگ است که نیاز به نظارت دقیق و پشتیبانی فوری بعد از عمل دارد. اغلب افراد بعد از جراحی قلب باز باید در ICU باقی بمانند. پس از خروج از ICU، فرد احتمالاً حدود یک هفته در بیمارستان بستری خواهد شد. بازیابی در خانه پس از ترک بیمارستان معمولاً بین 4 تا 6 هفته طول میکشد. تیم مراقبتهای بهداشتی، توانبخشی و مشاوره در مورد داروها و محدودیتهای فعالیت بدنی شما را راهنمایی میکنند.
در طول دوران بازیابی:
کاملاً طبیعی است که احساس خستگی و درد کنید.
به توصیههای تیم پزشکی، در مورد مراقبت از زخم جراحی کوشا باشید و از علائم عفونت در اطراف زخم قفسه سینه، مانند قرمزی یا ترشحات، مراقبت کنید.
نسبت به علائم عفونت هوشیار باشید. علائم عبارتاند از دشواری تنفس، تب و عرق بیش از حد.
صبور باشید. چندین هفته یا ماه طول میکشد تا به سطوح معمول فعالیت برسد. برخی از پزشکان ممکن است حمایت ویژه از فعالیتهای روزمره و سایر جنبههای بهبود را بهعنوان بخشی از یک برنامه توانبخشی قلبی خاص ارائه دهند.
مراقبتهای پس از عمل برای هر فرد متفاوت است، اما ممکن است شامل آزمایش خون، اسکن قلب و تست ورزش یا استرس باشد.
دارو ممکن است شامل داروهای کاهش دهنده خون باشد.
گزینه های جایگزین عمل جراحی قلب باز
در حال حاضر گزینههایی برای باز کردن قفسه سینه برای انجام عمل جراحی قلب وجود دارد، از جمله استفاده از دوربینهای آندوسکوپ و روبات ها. گاهی اوقات جراحان میتوانند از طریق کاهش روشهای تهاجمی جراحی، با استفاده از روبات داوینچی عمل جراحی قلب باز را انجام دهند. سایر گزینههای جراحی قلب باز عبارتاند از:
آنژیوپلاستی: در طی این روش، یک جراح، یک سنت در داخل شرایین تنگ شده قرار میدهد تا آن را گسترش دهد.
تعویض دریچه آئورت Transcatheter: این شامل قرار دادن دریچه جدید از طریق یک کاتتر است.
Valvuloplasty بالون دریچه آئورت: این روش شامل قرار دادن یک بالون برای بزرگ کردن یک دریچه قلب است.
خطرات جراحی قلب باز
برخی از عوارض شایع عمل جراحی قلب باز بطور معمول در ساعات و روزهای اولیه بستری شدن در بیمارستان بهبود مییابند و بیمار بطور دقیق برای عوارض عمل قلب باز توسط پرسنل بیمارستان و از طریق انجام تستهای آزمایشگاهی مورد بررسی قرار میگیرد. تمام انواع جراحی قلب با خطرات همراه است. این خطرات عبارتاند از:
- رفتن به کما
- عفونت
- آسیب به اندام ها
- سکته مغزی
- شدت این خطرات به فرد بستگی دارد. افراد مبتلا به بیماری قلب پیشرفته بیشتر در معرض خطر عوارض در طی و بعد از عمل قرار میگیرند.
بازیابی، پیگیری و آنچه انتظار میرود
مراقبت از خود در خانه بلافاصله پس از جراحی بخش مهمی از بهبودی شما است.
- مراقبت از محل برش. مراقبت از محل برش بسیار مهم است. محل برش عمل جراحی خود را گرم و خشک نگه دارید و دست ها را قبل و بعد از لمس آن بشویید. اگر محل برش شما به درستی بهبود یافته باشد، می توانید دوش بگیرید. دوش باید بیش از 10 دقیقه با آب ولرم باشد. شما باید اطمینان حاصل کنید که محل جراحی به طور مستقیم با آب برخورد نمیکند.
- مدیریت درد. مدیریت درد نیز فوق العاده مهم است، زیرا میتواند سرعت بازیابی را افزایش دهد و احتمال عوارض مانند لخته های خون یا پنومونی را کاهش دهد. ممکن است درد عضلانی، درد گلو، درد در محل برش یا درد در قفسه سینه را احساس کنید. پزشک شما احتمالاً داروهای ضد درد را برای شما تجویز کند.
- به اندازه کافی خوابیدن. بعضی از بیماران پس از عمل جراحی قلب باز مشکل خواب دارند، اما مهم است که بعد از عمل جراحی قلب باز خواب کافی داشته باشید.
چشم انداز دراز مدت برای جراحی قلب باز
انتظار بهبودی تدریجی است ممکن است بهبودی کامل بعد عمل جراحی قلب باز تا شش ماه طول بکشد. با این حال، چشم انداز برای بسیاری از مردم خوب است و قلب میتواند برای سالها کار کند. با این وجود، عمل جراحی مانع انسداد شریانها نمیشود. شما می توانید به بهبود سلامت قلب خود با انجام اقدامات زیر کمک کنید:
- خوردن یک رژیم غذایی سالم
- اجتناب از مواد غذایی پر نمک، چربی بالا و قند بالا
- زندگی فعال تر
- ترک سیگار
- کنترل فشار خون بالا و کلسترول بالا
منابع: