کدام قرص خواب آور بهتر است؟ انواع قرص خواب بدون عوارض و قوی

با استفاده از قرص خواب می‌توان بی‌خوابی را با ایجاد احساس خواب‌آلودگی و آرامش درمان کرد. قرص خواب آور برای بعضی از مشکلات خواب ناشی از استرس و فشارهای روانی مناسب است. البته، داروهای کمک‌کننده به خواب عوارضی هم به همراه می‌آورند. برای مثال، ممکن است در طول روز احساس گیجی یا خواب‌آلودگی کنید. در چنین مواردی مراجعه به یک دکتر روانشناس بهترین تصمیم است. در این مقاله به معرفی انواع قرص خواب آور و نحوه استفاده از آنها می‌پردازیم. 

پس از مطالعه این مقاله می‌توانید پاسخ سوالاتی مثل آیا قرص خواب آور بدون عوارض داریم؟ یا قرص خواب قوی برای چه کسانی مناسب است؟ پاسخ دهید. خواندن این مطلب مفید تنها ۷ دقیقه از شما زمان می‌گیرد.

اگر بعد مطالعه مقاله باز هم ابهامی برای شما وجود داشت، می‌توانید آن را در قسمت دیدگاه‌ها درج کنید. کارشناسان دکتردکتر در سریع‌ترین زمان ممکن شما را راهنمایی می‌کنند.

داروی تنظیم خواب یا قرص خواب چیست؟

همان‌طور که از نامش هم پیدا است، قرص خواب به شما کمک می‌کند که به خواب فرو بروید. افرادی که اختلالات خواب مانند بی‌خوابی در شب‌هنگام دارند از این داروها زیاد استفاده می‌کنند. اگر از آن افرادی هستید که نیمه‌شبان از خواب بیدار می‌شوند و نمی‌توانند دوباره بخوابند، احتمالا نیاز به مصرف قرص‌های خواب‌آور دارید. تمام داروهای بی‌خوابی باید کمی قبل از خواب مصرف شوند. پس از مصرف داروی بی‌خوابی، هوشیاری فرد پایین می‌آید؛ برای همین فرد نباید رانندگی یا فعالیت‌های نیازمند به تمرکز را انجام دهد.

کاربرد قرص خواب و نحوه عملکرد آن

زمانی که استرس، مسافرت یا اختلالات دیگر شما را بیدار نگه می‌دارند، داروهای خواب می‌توانند به استراحت و قرار گرفتن بدن در آرامش کمک کنند. برای بی‌خوابی طولانی مدت هم نیاز به مصرف قرص‌ها کنار می‌رود و فرد باید با تغییر سبک زندگی و کمک‌گرفتن از جلسات روان‌درمانی شناختی، مسیر زندگی‌اش را تغییر دهد. در واقع، اصلاحاتی روی ادراک و رفتارش صورت می‌گیرد. انواع مختلفی از قرص های خواب وجود دارد. هر کدام متفاوت از دیگری عمل می‌کنند. برخی از داروهای خواب‌آور باعث خواب آلودگی می‌شوند، در حالی که برخی دیگر ناحیه‌ای هوشیار نگه‌دارنده مغز را غیرفعال می‌کنند.

انواع قرص خواب چیست؟

قرص‌های زیادی هستند که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند. برای مثال می‌توان به داروهای ضد افسردگی و بنزودیازپین‌ها (شل‌کردن عضلات و درمان بی‌خوابی) اشاره کرد. اما داروهای z به طور ویژه برای درمان بی‌خوابی استفاده می‌شوند. اگر فردی از قرص خواب اور گروه دیگر استفاده کند، می‌تواند عوارضی را برایش به همراه داشته باشد.

انواع قرص خواب آور که برای حل مشکلات خواب و استراحت به کار می‌روند را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

شاید بتوان دارو های خواب را در گروه‌های دیگری هم قرار داد. اما این یک تقسیم بندی استاندارد است.

عوارض قرص خواب چیست؟

بیشتر افرادی که قرص خواب مصرف می‌کنند، دچار حالت خماری و بی‌حالی می‌شوند. آنها احساس خواب‌آلودگی می‌کنند، تفکراتی درهم و برهم دارند و سرگیجه یا مشکلات تعادلی را تجربه می‌کنند. مصرف قرص‌های تنظیم خواب در طول روز می‌تواند بر توانایی هر فرد در رانندگی، کار، رفتن به مدرسه و انجام کارهای روزانه اثرات منفی بگذارد. یکی دیگر از عوارض قرص‌های خواب‌آور واکنش آلرژیک است که منجر به تورم شدید صورت می‌شود. اگر واکنش آلرژیک شدیدی را تجربه کردید، باید خیلی زود و سریع به بیمارستان مراجعه کنید.

قرص خواب بدون نسخه پزشک (یا نسخه‌ای) می‌توانند این عوارض جانبی را ایجاد کنند:

• یبوست یا اسهال
• خشکی دهان
• سردرد
• ضعف عضلانی
• نفخ
• سرگیجه و از دست دادن تعادل
• مشکلات حافظه

مشکلات گوارشی، از جمله گاز، سوزش دهانه معده و حالت تهوع نیز از سایر عوارض قرص خواب هستند. به همین خاطر پیشنهاد می‌کنیم پیش از مصرف قرص خواب آور، با دکتر مغز و اعصاب مشورت کنید.

مصرف قرص خواب و الکل 

نوشیدن الکل در هنگام مصرف هر‌گونه قرص خواب خطرناک است. الکل می‌تواند عوارض جانبی و خواب آلودگی مورد نظر این داروها را بدتر کند. در صورت مصرف هم‌زمان الکل و داروی خواب‌آور، امکان بروز عوارض بسیار ناخوشایندی مانند تهدید زندگی فرد مصرف‌کننده وجود دارد.

آیا قرص خواب آور بدون عوارض داریم؟

برخی از قرص‌های خواب آور به نسبت سایر داروها، عوارض کمتری دارند. قرص خواب ملاتونین یکی از داروهای خواب آور است که عوارض ندارد و افراد مختلف می توانند از آن استفاده کنند. اگر درگیر بی خوابی شبانه هستید، می‌توانید از قرص ملاتونین استفاده کنید. البته توجه داشته باشید که این قرص برای درمان بی خوابی همه افراد تاثیرگذار نیست و باید با توجه به نظر پزشک، داروهای خواب آور را مصرف کرد. 

قرص خواب آور را چه میزان و با چه دوزی مصرف کنیم؟

دوز داروی مصرفی برای هر فرد متفاوت است. پزشک با توجه به صلاح‌دید خود، می‌تواند بهترین داروی خواب آور را تجویز کند. این داروها برای بهبود وضعیت خواب آلودگی و رفع سرگیجه در طول روز مصرف می‌شود. اگر حداقل بین 7 تا 8 ساعت در طول روز خواب کامل دارید، می‌توانید برای بهبود کیفیت خواب، بلافاصله بعد از رفتن به رختخواب، قرص خواب را مصرف کنید. 

از کجا بفهمیم دوز مصرفی قرص خواب زیاد بوده است؟

پزشک با توجه به سابقه‌های بیماری و بررسی‌های مختلف، بهترین دارو و میزان دوز را برای افراد تجویز می‌کند. مصرف بیش از اندازه قرص‌های خواب آور می‌تواند نتایج ناخوشایند و حتی مرگباری به وجود آورد. مهم‌ترین نشانه و علائم مصرف دوز بالای قرص‌های خواب آور عبارتند از:

• بی‌حالی و خواب آلودگی بیش از حد
• درد شکمی ( علائم گوارشی و بی‌اشتهایی)
• بی‌نظمی در تنفس (اختلال در تنفس و ریتم ضربان قلب)
• از دست دادن حافظه
•  آسیب کبدی

در صورتی که هر یک از علائم گفته شده را احساس کردید، یعنی در مصرف دوز قرص خواب آور زیاده‌روی کرده‌اید و باید به پزشک مراجعه کنید. 

قرص خواب آور قوی

زولپیدم (Zolpidem) دارویی است که برای مشکلات خواب مانند بی‌خواب‌شدن استفاده می‌شود و اثرگذاری سریعی در این زمینه دارد. علاوه بر آن، قرص‌های ملاتونین ناترول (Natrol Melatonin)  هم مکمل‌های خواب بدون نسخه‌ای هستند که به سرعت حل می‌شوند و یکی از قوی‌ترین گزینه‌های برای خواب سریع به‌شمار می‌روند. این قرص‌ها با افزایش سطوح ملاتونین باعث می‌شوند که چرخه خواب در روندی طبیعی قرار بگیرد.

تداخلات دارویی قرص خواب

لطفا برای این بخش محتوای مناسب در نظر بگیرید.

قرص‌های خواب آور مانند ملاتونین تداخل دارویی دارند و باید هنگام مصرف به این موضوع مهم توجه داشت.

مهم‌ترین تداخلات دارویی قرص خواب با سایر داروها را در جدول زیر مشاهده می‌کنید:

قبل از مصرف قرص خواب باید درباره سابقه پزشکی و داروهای خود با پزشک صحبت کنید تا تداخل دارویی رخ ندهد.

۱۲ نکته در رابطه با مصرف قرص خواب آور و کاربردهای آن

لطفا برای این بخش محتوای مناسب در نظر بگیرید.

هنگام مصرف قرص خواب بدون نسخه و با نسخه باید به نکات مختلفی توجه داشته باشید. مهم‌ترین نکات به شرح زیر هستند:

1. قرص خواب را نباید بدون مشورت با پزشک مصرف کرد.
2. با پزشک خود درباره تداخلات دارویی صحبت کنید.
3. اگر بیماری‌های زمینه‌ای دارید، باید از قبل پزشک خود را مطلع کنید تا میزان مصرف و دوز قرص را مشخص کند.
4. برخی از قرص‌های خواب منجر به تنگی نفس می‌شوند و مشکلات ریه ایجاد می‌کنند، در نتیجه افرادی که بیماری‌هایی مانند: آسم، آمفیزم یا بیماری انسداد مزمن ریوی دارند باید با پزشک مشورت کنند.
5.  با دقت بروشور و راهنمای نوشته شده روی قرص خواب را مطالعه کنید.
6.  قرص خواب نباید بیش‌تر از دوز تجویز شده مصرف شود.
7.  هرگز در زمان مصرف قرص خواب، الکل مصرف نکنید.
8. هرگز پس از مصرف قرص خواب، رانندگی نکنید.
9. بهتر است اولین قرص خواب را هنگامی‌ مصرف کنید که قرار نیست بیرون از خانه فعالیتی داشته باشید.
10. قرص خواب را در زمان نزدیک به خواب میل کنید.
11. در صورت هرگونه مشکل هنگام مصرف داروی خواب آور با پزشک یا داروساز تماس بگیرید.
12. قرص خواب در دوران شیردهی فقط باید در کوتاه مدت مصرف شود.

به طور کلی توصیه می‌شود که قبل از مصرف خودسرانه داروهای خواب آور درباره تداخل با سایرداروها یا شرایط خاص جسمی تحقیق کنید.

به نقل از وب‌سایت جهانی healthdirect:

اگر مشکل خواب دارید، همیشه با پزشک یا داروساز صحبت کنید تا نکات مهمی ‌را به شما یادآور شود. اگر می‌توانید قرص‌های خواب خود را با سایر داروهای تجویزی و بدون نسخه (از جمله گیاهی و سنتی) مصرف کنید، با پزشک یا داروساز مشورت کنید. همچنین قرص‌ها را طبق دستور مصرف کنید و قرص‌های خواب آور را با الکل مخلوط نکنید. قرص‌های خواب شخص دیگری را نخورید یا قرص‌های خود را با کسی به اشتراک نگذارید.

آیا مصرف قرص خواب در بارداری مقدور است؟

هر دارویی که در دوران بارداری مصرف می‌کنید به نوزاد هم منتقل می‌شود. قبل از مصرف هرگونه قرص خواب یا مکمل بدون نسخه با پزشک خود مشورت کنید. امکان دارد که پزشک معالجتان برای رفع مشکل بی‌خوابی، نوعی از قرص خواب را برای مصرف در کوتاه‌مدت تجویز کند. باز هم تاکید می‌شود که در این موضوع، از دانش و تجربه شخصی‌تان استفاده نکنید تا خود و بچه در امان بمانند.

قرص خواب در دوران شیردهی

در دوران شیردهی هم مانند بارداری، آنچه که می‌خورید و به عنوان دارو مصرف می‌کنید به جریان خونتان وارد می‌شود. کودکی که شیر می‌خورد هم از آن ماده بی‌نصیب نمی‌ماند. بنابراین، اگر مشکلات خواب شدید دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا درباره تجویز نسخه‌ای بی‌خطر برای شما و بچه اقدامات لازم را انجام دهد.

قرص خواب برای بیماران آلزایمری

قرص خواب ملاتونین می‌تواند به بهبود خواب، کاهش مشکلات و اختلالات خواب در افراد مبتلا به زوال عقل کمک کند. مصرف این دارو باید با نظر پزشک صورت بگیرد. هرگز بدون اجازه پزشک درمانگر دست به مصرف قرص خواب نزنید و نگذارید که اطرافیانتان از جمله بیماران مبتلا به آلزایمر از این داروها بی‌مشورت با پزشک استفاده کنند.

داروی خواب برای ترک اعتیاد 

داروهایی مانند آمیتریپتیلین (Amitriptyline) و لورازپام (Lorazepam) می‌توانند به بهبود چرخه خواب در افراد معتاد کمک کنند. بعد از ترک مواد مخدر، بی‌خوابی و بی‌قراری‌هایی در فرد به وجود می‌آید که مصرف این داروها می‌تواند در کاهش عوارض و ناراحتی‌های ناشی از آن کارساز باشد. مصرف این داروها در درمان بی‌خوابی بعد از ترک تریاک مؤثر بوده‌اند.

آیا قرص خواب اعتیاد آور است؟

مصرف برخی از داروهای خواب با خطر ابتلا به اعتیاد همراه است. برای مثال، بنزودیازپین‌ها (Benzodiazepines ) می‌توانند اعتیادآور باشند و منجر به سوء مصرف مواد شوند. برای کاهش این خطر، پزشکان فقط این قرص‌های خواب را برای استفاده کوتاه‌مدت تجویز می‌کنند.

به کودکان داروی خواب‌آور بدهیم یا خیر؟

برخی از والدین به کودکان خود داروهای آنتی‌هیستامین بدون نسخه می‌دهند تا راحت‌تر بخوابند. این داروها برای خواب نیستند و مصرفشان می‌تواند مشکلات و خطراتی در پی داشته باشد. به طور کلی هم تجویز قرص خواب برای کودکان کار درستی نیست و استفاده از قرص‌های ملاتونین و موارد مشابه باعث آزار و آسیبشان می‌شود.

داروی خواب‌آور نوزاد

هیچ داروی خوابی برای نوزادان وجود ندارد. بنابراین، از دادن قرص‌های خواب مختلف به آنها خودداری کنید. سلامت و امنیت جان بچه‌ها را با دادن چنین داروهایی به آنها به خطر نیندازید.

قرص خواب آور قوی بدون نسخه برای بزرگسالان 

دوکسیلامین (Doxylamine) یکی از قوی‌ترین داروهای خواب بدون نسخه است. این مورد نوعی آنتی هیستامین به‌شمار می‌رود و فقط برای استفاده کوتاه‌مدت مناسب است. پیش از مصرف این دارو، حتما باید نظر پزشک را جویا شوید. اگر بدون اجازه پزشک، اقدام به مصرف چنین دارویی بزنید، امکان دارد که عواقب ناخوشایندی گریبان‌گیرتان شوند. از بین سایر داروهای خواب آور بدون نسخه نیز می‌توان به دیفن هیدرامین (Diphenhydramine) اشاره کرد که برای کنترل و بهبود خواب استفاده می‌شود.

داروی تنظیم خواب بزرگسالان 

دوکسپین (doxepin) با دوز پایین یعنی دوکسپین در دوزهای بسیار کم (۳ و ۶ میلی گرم) برای درمان بی‌خوابی در بزرگسالان تأیید شده است. این مورد دارویی ضدافسردگی سه حلقه‌ای است که با داشتن فعالیت آنتی‌هیستامینی به حفظ خواب کمک می‌کند و مانع از بیداری می‌شود. ملاتونین هم به عنوان دارویی بدون نسخه (OTC) در دسترس است. برای بهبود روند طبیعی خواب و تنظیم مجدد ساعت داخلی بدن در هنگام سفر از این قرص استفاده می‌شود.

قرص خواب قوی برای سالمندان چیست؟

برای افراد مسن، غیر بنزودیازپین‌ها از نخستین‌ گزینه‌های درمان بی‌خوابی هستند. مشخص شده است که این داروها نسبت به ضد افسردگی‌های سه حلقه‌ای، آنتی هیستامین‌ها و بنزودیازپین‌ها ایمن‌تر هستند و رده‌های سنی بالا راحت‌تر می‌توانند مصرف آنها را تحمل کنند.

از جمله داروهای غیربنزودیازپینی باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• زولپیدم (Zolpidem)
• اسزوپیکلون (Eszopiclone)
• زالپلون (Zaleplon)
• راملتئون (Ramelteon)

آیا داروی خواب‌آور بدون ضرر وجود دارد؟

قرص های خواب آور آرام‌بخش غیر بنزودیازپین (Non-benzodiazepine ) ظاهراً عوارض جانبی کمتری نسبت به گزینه‌های دیگر قرص خواب دارند. با این حال، هنوز هم این داروها کنترل‌کننده هستند و عوارضی با خود به همراه می‌آورند. از جمله این داروها باید به زالپون (zalepon)، زولپیدم (zolpidem) و اس‌زوپیکلون (Eszopiclone) اشاره کنیم. داروهایی که نام برده شد، عوارض قابل‌کنترل‌تری نسبت به موارد دیگر دارند و پزشکان اجازه مصرف آنها در بازه‌های زمانی طولانی‌تری در حدود ۶ ماه را هم به بیماران می‌دهند.

اثرگذاری قرص خواب چقدر طول می‌کشد؟

مطالعات نشان می‌دهد که قرص‌های خواب‌آور برای بهبود استراحت شبانه چندان مفید نیستند. بیشتر افرادی که از داروهای خواب‌آور استفاده می‌کنند، حدود ۸ الی ۲۰ دقیقه سریع‌تر از افراد معمولی به خواب می‌روند. به طور کلی، باید از قرص خواب در کوتاه‌مدت استفاده شود. در شرایط ناخوشایند زندگی و موقعیت‌های استرس‌آور، مصرف این قرص‌ها ایده بدی نیست؛ اما اگر قرار باشد که همیشه از آنها استفاده کنید با عوارض متنوعی روبه‌رو خواهید شد.

قرص خواب گیاهی چیست؟

مواد طبیعی و گیاهی متنوعی هم برای درمان اختلالات خواب وجود دارند که عوارضشان می‌تواند کمتر از داروهای شیمیایی باشد.

از بهترین قرص خواب‌های گیاهی باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• سنبل الطیب: این مورد گیاهی آرام‌بخش است که از قرن دوم میلادی برای درمان بی‌خوابی و اضطراب استفاده می‌شود. اگرچه استفاده از سنبل الطیب برای بی‌خوابی به طور گسترده مورد مطالعه قرار نگرفته است، اما مشاهدات تجربی از اثر گذاری مثبت آن یاد می‌کنند.
• بابونه: بسیاری از مردم چای بابونه را به دلیل خواص آرام‌بخشش می‌نوشند. البته ممکن است در افرادی که به گیاه یا گرده حساسیت دارند، واکنش های آلرژیک ایجاد کند. اگر مشکلی در مصرف این ماده ندارید، آب را بجوشانید، سپس ۲ تا ۳ کیسه چای (یا معادل چای با برگ های شل) اضافه کنید، درب آن را بپوشانید و ۱۰ دقیقه دم کنید.

گیاهان دیگری مثل بادرنجبویه، گل ساعتی و اسطوخودوس هم برای بهبود وضعیت خواب مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مصرف قرص خواب را اصولی پیش ببرید

اختلالات خواب می‌توانند روی سلامت افراد مختلف اثرات منفی بسیار شدیدی بگذارند. بااین‌وجود، لازم است که در انتخاب درمان مناسب برای رفع این اختلالات هوشیارانه عمل کنید. قرص خواب در بسیاری از موارد راه‌گشا است اما اگر انتخاب درستی نداشته باشید و نظر متخصصان را در این زمینه جویا نشوید، امکان دارد که با عوارض مختلفی دست‌به‌گریبان شوید. تشخیص اینکه شما به قرص خواب نیاز دارید یا خیر، بر عهده دکتر اعصاب و روان است. برای آشنایی با حوزه، پیشنهاد می‌کنیم مقاله تخصص مغز و اعصاب چیست را مطالعه کنید. اگر در خصوص قرص خواب آور بدون عوارض، نحوه استفاده یا نوع دارو پرسشی دارید، آن را در قسمت دیدگاه‌ها ثبت کنید تا شما را راهنمایی کنیم.

منابع:

www.helpguide.org/articles/sleep/sleeping-pills-and-natural-sleep-aids.htm

https://www.webmd.com/sleep-disorders/drug-treatments

https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/15308-sleeping-pills

سوالات متداول قرص خواب