انواع خلط نشانه وجود چه مشکلاتی هستند؟ +بررسی کامل خلط ریه و خلط گلو

 مخاطی که بدن برای مراقبت از بافت‌های حساس در مجاری هوایی تولید می‌کند، با انواع خلط خود را نشان می‌دهند. خلط ریه و خلط گلو، از انواع خلط هستند. تغییر در رنگ، ضخامت یا کمیت خلط می‌تواند نشان‌دهنده مشکلی در سلامت مانند عفونت تنفسی، بیماری ریوی یا سرطان باشد. هنگامی که عفونت بروز می‌کند، غدد راه هوایی با ایجاد مخاط ضخیم‌تر و چسبنده برای مبارزه با آن خلط تولید می‌کنند. آلرژی یا حساسیت یکی دیگر از دلایل ایجاد خلط اضافی است و باعث می‌‌شود که سیستم ایمنی بدن بیش از حد واکنش نشان بدهد و هیستامین تولید کند. در زمان وقوع خلط به‌خاطر عفونت شدید و آسم نیاز به مراجعه به دکتر گوش، حلق و بینی و پیگیری جدی اوضاع پیش می‌آید. در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، به شما می‌گوییم که انواع خلط چیست و چه علائم، دلایل و درمان‌هایی دارد.

در انتها، اگر سوالی دارید در بخش نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.

خلط چیست و چرا ایجاد می‌شود؟

اکثر مردم، این سوال برایشان پیش می‌آید که خلط چیست و چه تفاوتی با بلغم دارد؟ خلط و بلغم، نوع خاصی از مخاط است که از ریه‌ها و گلو به وجود می‌آید. این مخاط کمی غلیظ‌تر از مواردی است که در بینی و سینوس‌های شما تولید می‌شوند. در بیشتر مواقع، سرفه خلط دار نگران‌کننده نیست و حتی به پاک‌کردن محرک‌ها و عفونت‌ها از ریه‌ها کمک می‌کند. بافت مخاط از موسین (mucins) و سایر پروتئین‌ها تشکیل شده است. بدن برای مرطوب نگه‌داشتن بافت‌های نازک و ظریف نواحی حساس مانند مجاری تنفسی مخاط تولید می‌کند.

معادل خلط گلو به انگلیسی، (phlegm throat) است. خلط از سطوح حساس داخل بدن محافظت می‌کند و موجب به دام‌انداختن و حذف ذرات ریز مواد خارجی خطرناک می‌شود. گاهی اوقات، ریه‌ها مخاط بیش از حد تولید می‌کنند. بدن سعی می‌کند این مقدار اضافی را با سرفه‌ خلط‌دار دفع کند.

علائم خلط گلو

نشانه‌های خلط چیست و با چه علائمی ظاهر می‌شود؟ خلط به دلایل مختلفی به‌وجود می‌آید و بنا به وضعیت هر فرد می‌تواند با نشانه‌های زیر همراه باشد:

• سرفه (برای آشنایی با روش های درمان این مشکل مقاله درمان سرفه را در مجله دکتردکتر مطالعه کنید.)
• تب
• لرز
• تنگی نفس
• درد قفسه سینه
• خستگی
• سردرگمی، به ویژه در افراد مسن

توجه داشته باشید که بنابر دلیل ایجاد خلط، ممکن است علائم دیگری را در کنار این موارد تجربه کنید.

علل ایجاد خلط

بدن به دلایل مختلفی خلط تولید می‌کند. برای رفع و کنترل این مخاط باید بدانید که علت ایجاد خلط چیست و چرا به‌وجود می‌آید. از جمله عوامل شکل‌گیری این نوع مخاط در مجاری تنفسی و خلط چیست ؟ باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• سیگارکشیدن
• ابتلا به آسم
• فیبروز سیستیک
• عفونت مجاری تنفسی
• خشکی گلو

در ادامه، دلایل بیشتری را در راستای علت خلط نام برده و توضیح خواهیم داد.

سیگارکشیدن

سیگار خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله سرطان ریه، برونشیت مزمن و بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) را افزایش می‌دهد. یکی از دلایل تولید بیش از حد مخاط، محافظت از ریه‌ها در برابر آسیب ناشی از ذرات خارجی است. برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که سیگار می‌تواند پروتئینی را در ریه‌های افراد سیگاری مبتلا به برونشیت مزمن سرکوب کند. معمولا این پروتئین سلول‌های مخاطی ناخواسته را از بین می‌برد. با این حال، به نظر می‌رسد که سیگارکشیدن با کاهش عملکرد این پروتئین از این امر جلوگیری می‌کند و منجر به تولید بیش از حد مخاط می‌شود.

ابتلا به آسم

افراد مبتلا به آسم راه‌های هوایی حساس به محرک‌های حساسیت‌زا مانند گرده گل و آلودگی هوا دارند. آنها بیشتر از دیگران در معرض خطر عفونت تنفسی هستند. این عوامل می‌توانند منجر به التهاب راه‌های هوایی شوند. در نتیجه، منبع قابل اعتماد راه‌های هوایی هنگام تلاش برای محافظت از خود، مخاط اضافی تولید می‌کنند. گزینه های درمانی شامل شناسایی و اجتناب از محرک‌ها و استفاده از داروهای استنشاقی برای مدیریت یا جلوگیری از حملات است.

فیبروز سیستیک

فرد مبتلا به فیبروز کیستیک (CF) دارای ویژگی‌هایی ژنتیکی است که باعث می‌شوند، بدن مخاط غلیظ تولید کند. این مخاط غلیظ غیرعادی می‌تواند راه‌های هوایی را مسدود کند و باعث مشکلات تنفسی شود. مخاط غلیظ موجود در این وضعیت به محیطی ایده‌آل برای رشد باکتری‌ها تبدیل می‌شود و خطر عفونت را افزایش می‌دهد. گزینه‌های درمانی هم به‌شرح زیر هستند:

• داروهایی که به تغییر پروتئینی کمک می‌کند که عامل تولید مخاط بیشتر است.
• حذف و تخلیه دستی خلط
• جلوگیری از ابتلا به عفونت‌های تنفسی

برای کنترل اخلاط، باید برای درمان فیبروز کیستیک اقدام کنید.

عفونت مجاری تنفسی

خلط و عفونت گلو با هم در ارتباط مستقیم‌اند. خلطی که رنگ متفاوتی با بزاق دارد، احتمالا نشانه عفونت دستگاه تنفسی تحتانی است. این وضعیت روی ریه‌ها اثر منفی می‌گذارد. خلط در برخی عفونت‌های باکتریایی‌ رنگی غلیظ پیدا می‌کند و بدبو می‌شود. با عقب‌نشینی عفونت، رنگ خلط چیست و چگونه می‌شود؟ رنگ روشن‌تر می‌شود. وجود آنزیمی به نام میلوپراکسیداز(myeloperoxidase ) است که به خلط در طول عفونت، رنگ سبز می‌دهد. از جمله دلایل بروز عفونت‌های مجاری تنفسی به موارد زیر دقت کنید:

• کووید-۱۹
• آنفولانزا
• برونشیت
• ذات‌الریه
• بیماری سل

معمولا با درمان عفونت، اخلاط هم درمان می‌شود. در ادامه، هر کدام از دلایلی که باعث ایجاد عفونت مجاری ادراری می‌شوند را بررسی خواهیم کرد:

کووید-۱۹

خلط در کرونا هم رخ می‌دهد. برخی از افراد مبتلا به کووید-۱۹ سرفه خشک دارند، اما حدود ۳۰درصد از آنها بدون خلط سرفه می‌کنند. چنین وضعیتی می‌تواند مشکلات تنفسی را تشدید کند. رابطه مستقیمی میان خلط و عفونت گلو در انواع سویه‌های کووید-۱۹ وجود دارد.

آنفولانزا

آنفولانزا نوعی عفونت ویروسی است. فرد مبتلا به آنفولانزا دچار خلط سبز یا زردرنگ می‌شود. برای پرهیز از ابتلا به این بیماری باید در زمان مناسب سال، اقدام به واکسن‌زدن کنید.

برونشیت

برونشیت عفونت راه‌های هوایی اصلی ریه یعنی برونش‌ها است. زمانی که برونش‌ها ملتهب می‌شوند، مخاط اضافی تولید می‌کنند. امکان دارد که این وضعیت با سرفه توأم با خلط شفاف، خاکستری یا سبز رنگ همراه شود. برونشیت حاد حدود ۳ هفته طول می‌کشد و معمولا بدون درمان از بین می‌رود. درمان شامل استراحت، نوشیدن مایعات زیاد و مصرف داروهای ضد التهابی غیراستروئیدی (NSAIDs) برای تسکین درد، بهترین روش بهبود برونشیت است.

ذات‌الریه

ممکن است که فرد مبتلا به ذات‌ الریه سرفه خشک یا سرفه‌ای داشته باشد که خلط غلیظی به رنگ زرد، سبز، قهوه‌ای یا خونی ایجاد می‌کند. دلیل شکل‌گیری این بیماری هم نوعی عفونت ویروسی یا باکتریایی است که منجر به تورم بافت ریه می‌شود.

بیماری سل

خلط و سل به یکدیگر ارتباط دارند. سل (TB) نوعی عفونت باکتریایی است که معمولا ریه‌ها را درگیر می کند اما می تواند در سایر قسمت‌های بدن مانند معده هم رخ بدهد. ممکن است که فرد مبتلا به سل در ریه‌ها، خون یا خلط رگه‌های خونی را سرفه کند.

خلط و سرطان ریه

شایع‌ترین علائم سرطان ریه عبارتند از سرفه‌کردن شدید، نفس‌نفس‌زدن و سرفه‌ای که توأم با دفع خلط‌های خونی از گلو است. این نشانه‌ها باید جدی گرفته شوند.

خلط و عفونت گوش

در عفونت گوش، لوله‌های باریکی که از گوش میانی به سمت بالا در پشت گلو کشیده می‌شوند (لوله‌های استاش)، حالت متورم و مسدود پیدا می‌کنند. تجمع مخاط ممکن است عامل ثانویه‌ای باشد که به واسطه انسداد راه‌های هوایی گوش به گلو منتقل می‌شود. این مخاط می‌توانند عفونی شوند و علائم عفونت گوش را ایجاد کنند.

خلط و سینوزیت

افراد مبتلا به عفونت سینوسی اغلب متوجه می‌شوند که خلط سبز یا زرد سرفه می‌کنند یا مخاطی از بینی خود بیرون می‌دهند که رنگ روشنی دارد. سینوزیت باعث تولید خلط زیادی می‌شود.

علت خلط زیاد چیست؟

خلط گلو در بارداری

افزایش حجم خون و نوسانات هورمونی در دوران بارداری احتمالاً به تولید مخاط اضافی در بدن منجر می‌شود. بدن از طریق بینی این مخاط را در قالب خلط دفع می‌کند. مخاط اضافی می‌تواند سینوس‌ها را مسدود کند و از گلو خارج شود. این مخاط موجب خلط و آبریزش بینی می‌شود. برای تخلیه خلط پشت حلق یا پشت گلو باید از روش غرغره‌کردن آب‌نمک کمک بگیرید.

خلط گلو در کودکان

خلط گلو در نوزادان و کودکان هم به‌وجود می‌آید. بخشی از این گلودردها ناشی از عفونت‌های باکتریایی است که باید تحت تجویز پزشک با آنتی‌بیوتیک‌ها بهبود پیدا کنند. در صورت وجود خلط در گلوی کودکان و نوزادان حتما به متخصص اطفال مراجعه کنید.

خلط گلو چيست؟

خلط گلو یا مخاط گلو، مایع غلیظ و چسبنده‌ای است که توسط غدد مخاطی دستگاه تنفسی و گلو تولید می‌شود. این ماده نقش مهمی در حفظ سلامت سیستم تنفسی دارد، چرا که به مرطوب نگه داشتن مجاری تنفسی و جلوگیری از ورود ذرات آلوده، باکتری‌ها، ویروس‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا به ریه‌ها کمک می‌کند.

علت خلط گلو

وقتی نفس می‌کشید، آلرژن‌ها، ویروس‌ها، گرد و غبار و سایر مواد زائد به مخاط بینی می‌چسبند و سپس از سیستم تنفسی خارج می‌شوند. گاهی اوقات، بدن می‌تواند بیش از حد مخاط گلو بسازد که نیاز به پاک‌سازی مکرر دارد.

خلط پشت گلو نشانه چیست؟

خلط پشت گلو که به احساس تجمع مخاط در انتهای گلو گفته می‌شود، می‌تواند نشانه‌ای از وضعیت‌ها یا مشکلات متعددی باشد. به‌طور کلی، این وضعیت به علت تولید بیش از حد مخاط یا عدم تخلیه مناسب آن ایجاد می‌شود. علت خلط پشت گلو، تولید بیش از حد مخاط در دستگاه تنفسی یا اختلال در تخلیه آن است.

خلط چسبناک گلو نشانه چیست؟

خلط چسبناک در گلو می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات مختلفی باشد. این نوع خلط معمولاً به دلیل افزایش تولید مخاط و غلیظ شدن آن به وجود می‌آید. درمان خلط چسبناک گلو، به علت و شدت آن بستگی دارد. افزایش مصرف مایعات، استفاده از بخور، شستشوی بینی با آب نمک، استفاده از داروهای ضداحتقان، داروهای خلط‌آور و تغییر در رژیم غذایی، از جمله راه‌های درمان خلط چسبناک گلو هستند.

خلط سينه چيست؟

بدن شما به طور طبیعی هر روز مخاط می‌سازد و وجود آن لزوماً نشانه‌ای از مشکلی خاص نیست. بدن روزانه حدود یک لیتر مخاط تولید می‌کند. اما حضور بیش از حد آن، به خصوص در جایی مانند ریه‌ها، می‌تواند آزاردهنده باشد و احتمالاً نشانه‌ای از یک مشکل جدی است. برای مثال، رفلاکس زیاد اسید معده می‌تواند باعث ایجاد خلط سینه شود.

خلط ریه چیست؟

خلط ریه مخاطی غلیظ است که به حفاظت از ریه‌ها در برابر عفونت‌ها، ذرات خارجی و آلاینده‌ها کمک می‌کند. خلط ریه می‌تواند از نظر رنگ و قوام متفاوت باشد. رنگ آن ممکن است شفاف، زرد، سبز، قهوه‌ای یا خونی باشد و این ویژگی‌ها می‌توانند به تشخیص علت مشکل کمک کنند. سرفه، تنگی نفس، درد قفسه سینه، تب یا احساس ضعف و چسبناکی، علائم همراه با خلط ریه هستند. لازم به ذکر است که خلط چسبناک ریه می‌تواند نشانه‌ای از چندین وضعیت و بیماری مختلف باشد. این وضعیت معمولاً به معنای وجود عفونت، التهاب یا اختلال در سیستم تنفسی است.

خلط بی رنگ نشانه چیست؟

خلط بی‌رنگ نشانه‌ای از عفونت‌های ویروسی معمولی، آلرژی یا تحریکات محیطی است و به‌طور کلی خطرناک نیست. در این حالت، خلط شفاف و بی‌رنگ به عنوان واکنش طبیعی بدن برای مرطوب نگه داشتن راه‌های هوایی و از بین بردن ذرات محرک یا میکروب‌ها تولید می‌شود.

خلط چرکی

خلط چرکی نشان‌دهنده عفونت باکتریایی یا عفونت شدید در دستگاه تنفسی است. این نوع خلط معمولاً دارای رنگ زرد تیره یا سبز بوده و ممکن است بوی ناخوشایندی داشته باشد.

سروز (Serous)

سروز (Serous) نوعی مایع شفاف و رقیق است که در بسیاری از بخش‌های بدن وجود دارد. این مایع معمولاً شبیه آب است و در واکنش به التهاب از برخی سلول‌ها و بافت‌ها ترشح می‌شود. به عنوان مثال، مایع سروز در واکنش به التهاب در حفره‌های بدن، مانند حفره پلور (در اطراف ریه‌ها)، حفره پریتوان (در اطراف روده‌ها) و یا در ترشحات بدن مانند خلط سروز وجود دارد.

خلط خونی

خلط خونی یا هموپتیزی (Hemoptysis)، حالتیست که خون در خلط یا مخاط خروجی از ریه‌ها و مجاری تنفسی دیده می‌شود. خلط خونی می‌تواند به رنگ‌های مختلف مانند صورتی، قرمز روشن یا قهوه‌ای متمایل به قرمز باشد و در صورت مشاهده، باید جدی گرفته شود زیرا ممکن است نشانه‌ای از وجود مشکل در سیستم تنفسی یا گردش خون باشد.

خلط چسبناک، نوعی مخاط است که در سیستم تنفسی تولید شده و معمولاً به دلیل افزایش ویسکوزیته (چسبندگی) در نتیجه عواملی مانند عفونت، التهاب یا بیماری‌های مزمن تنفسی ایجاد می‌شود. این نوع خلط می‌تواند نشانه‌ای از وضعیت‌های مختلفی باشد و می‌تواند در گلو، ریه‌ها یا مجاری تنفسی وجود داشته باشد.

خلط شبانه

دلیل اصلی اینکه احتمالا در شب بیشتر سرفه می‌کنید، قانون گرانش است. هنگامی که دراز می‌کشید، مخاط به طور طبیعی در گلو شروع به تجمع می‌کند. این موضوع باعث می شود که واکنش سرفه رخ بدهد و نیاز به تخلیه مخاط وجود داشته باشد.

خلط شور

آلرژی‌ها و عفونت‌های سینوسی می‌توانند با آبریزش بینی همراه شوند و در نتیجه طعم شوری در دهان ایجاد کنند. هنگامی که بیمار هستید، مخاط بینی در سمت گلو جمع می‌شود. زمانی که این مایع با بزاق دهان ترکیب شود، طعم شوری را حس می‌کنید.

خلط صبح

علل سرفه همراه با خلط در صبح، آن است که بدن می‌خواهد در راستای از بین‌بردن و پاکسازی محرک‌ها از سیستم تنفسی تلاش کند. از دلایل اصلی چنین واکنشی در بدن باید به سرماخوردگی اشاره کنیم.

موکوئید چیست و چه نقشی دارد؟

موکوئید همان ماده لزجی است که توسط غدد مخاطی ترشح می‌شود و در نواحی مختلف بدن مانند مجاری تنفسی و گوارشی وجود دارد.

رنگ خلط نشانه چیست؟

رنگ خلط چیست و باید چه رنگی باشد؟ واقعیت این است که رنگ‌های مختلف خلط می‌توانند نشان دهند که هر فرد بیمار است و مشکلی دارد یا خیر. تغییر رنگ خلط اغلب به علت وجود عفونت، آلرژی، یا بیماری‌های دیگر است.

به نقل از جدیدترین مطلب منتشر شده در my.clevelandclinic،

رنگ خلط می‌تواند نشان‌دهنده شرایط مختلف سلامتی باشد. مثلا خلط شفاف نرمال است، در حالی که خلط سفید یا کرمی معمولاً نشان‌دهنده سرماخوردگی یا عفونت ویروسی است. خلط زرد یا سبز ممکن است به عفونت باکتریایی اشاره کند. خون ممکن است باعث ایجاد خلط صورتی یا قرمز شود و خلط قهوه‌ای یا سیاه می‌تواند نشان‌دهنده تماس با آلودگی‌ها یا عفونت‌های قارچی جدی باشد.

در ادامه، به تفسیر رنگ‌های مختلف خلط و نشانه‌های هر یک می‌پردازیم:

خلط سفید نشانه چیست؟

خلط سفید گلو نشانه چیست؟

خلط سفید در گلو نشانه‌ای از التهاب یا عفونت خفیف است و می‌تواند به دلیل سرماخوردگی، آلرژی، یا عفونت‌های ویروسی باشد. این نوع خلط به دلیل تجمع مخاط در گلو و پاسخ بدن به التهاب یا تحریک ایجاد می‌شود. برای درمان خلط سفید ریه، نوشیدن مایعات گرم و غرغره آب نمک توصیه می‌شود اما برای درمان خلط سفید گلو، بهتر است از داروهای ضد التهاب مانند ایبوپروفن یا آنتی‌هیستامین‌ها استفاده کنید. برای درمان خلط سفید چسبناک اول از همه از مصرف سیگار و الکل جلوگیری کنید و بعد، محیط را مرطوب نگه دارید.

خلط زرد نشانه چیست؟

خلط سبز نشانه چیست؟

خلط سبز نشان‌دهنده وجود عفونت در دستگاه تنفسی ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مانند برونشیت، ذات‌الریه یا سینوزیت است. علت خلط سبز وجود سلول‌های ایمنی (پلی‌مورفونوکلئرها) و مواد زائد است. برای درمان خلط سبز، ممکن است پزشک استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها را تجویز کند. مصرف مایعات فراوان، بخار استنشاقی و داروهای expectorant می‌تواند به رقیق کردن و تسهیل خروج خلط سبز رنگ گلو کمک کند. اگر خلط سبز رنگ در گلو جمع شود، ممکن است به دلیل عفونت در ناحیه گلو یا سینوس‌ها باشد. در این موارد، درمان خلط سبز رنگ گلو می‌تواند شامل غرغره آب نمک و استفاده از داروهای ضدعفونی‌کننده باشد.

خلط نارنجی نشانه چیست؟

خلط نارنجی مخصوصا خلط نارنجی رنگ گلو می‌تواند نشانه‌ای از وجود خون در خلط باشد. این نوع خلط معمولاً به علت التهاب، عفونت‌های شدید یا خونریزی در مجاری تنفسی ایجاد می‌شود. لازم به ذکر است که در افرادی که به مشکلات کبدی یا صفراوی مبتلا هستند، این نوع خلط ممکن است مشاهده شود.

خلط خاکستری نشانه چیست؟

تاثیر هوای آلوده بر خلط، یکی از دلایل ایجاد خلط خاکستری رنگ است. اگر خلط خاکستری با علائمی چون سرفه، تنگی نفس یا تب همراه باشد، می‌تواند نشانه‌ای از عفونت‌های تنفسی مانند برونشیت یا حتی مشکلات جدی‌تری مانند پنومونی باشد.

چه زمانی خلط غیرطبیعی است؟

اگر خلط قرمز، صورتی یا خونی سرفه می‌کنید، باید از سوی پزشک معاینه شوید. ممکن است در برخی موارد، چنین وضعیتی به عفونت یا سرطان مرتبط باشد. اگر سیگاری هستید و خون سرفه می‌کنید هم وضعیتتان نگران‌کننده است و نیاز به پیگیری دقیق‌تر وجود دارد. خلط سبز و زرد هم غیرعادی است و می‌تواند نشان‌دهنده نوعی عفونت باکتریایی یا ویروسی، مانند ذات‌الریه، یا فیبروز کیستیک باشد. برای پیگیری خلط غیرعادی باید به پزشک مراجعه کنید. یکی از بهترین روش‌ها برای نوبت‌گرفتن از پزشکان هم استفاده از سیستم نوبت دهی اینترنتی سایت دکتردکتر است.

چه زمانی باید برای وجود انواع خلط به پزشک مراجعه کرد؟

زمان مراجعه به پزشک برای درمان خلط چیست و چه‌موقع باید به پیگیری وضعیت مشغول شوید؟ اگر دچار یکی از وضعیت‌های زیر هستید، باید به پزشک مراجعه کنید:

• آسم
• سل
• برونشیت
• ذات الریه
• دچاربودن به سرفه‌ای که شدید است یا از بین نمی‌رود.
• آثار خون در خلط دیده می‌شود.

هر فردی که علائم زیر را دارد باید به دنبال کمک فوری پزشکی باشد:

• مشکل در نفس‌کشیدن
• درد قفسه سینه
• ضربان قلب سریع
• سرفه‌کردن خونی
• گیجی
• تب بالا

برای شروع مراحل درمان، پزشک ابتدا باید علت خلط را با کشت آن کشف کند. در ادامه، بیشتر توضیح خواهیم داد:

کشت خلط

امکان دارد که پزشک آزمایش کشت خلط را برای فردی توصیه کند که مخاطش در گلو و نواحی تنفسی تغییراتی داشته است. دلایل این کار به‌شرح زیر هستند:

• علت تغییرات خلط را شناسایی کند.
• نظارت بر نحوه عملکرد درمان برای یک بیماری موجود پیش برود.
• سطح شدت وضعیت مشخص شود.

برای انجام آزمایش کشت خلط، فرد باید دهان خود را با آب شست‌وشو بدهد، نفس عمیق بکشد و سپس در ظرفی سرفه کند. برای تسهیل تولید خلط، ممکن است که پزشک:

• روی سینه فرد ضربه بزند تا خلطش شل شود.
• از فرد بخواهد بخار نمکی را استنشاق کند.
• از برونکوسکوپی استفاده شود، یعنی یک لوله نازک و روشن با یک برس کوچک در انتهای آن از دهان و داخل مجاری تنفسی برای جمع‌آوری نمونه عبور داده شود.

توجه! شاید لازم باشد که فرد ۲ ساعت پیش از انجام آزمایش از خوردن یا آشامیدن خودداری کند.

خلط چگونه درمان می‌شود؟

روش‌های مختلفی برای درمان خلط وجود دارد. باید ببینید که علت بروز آن چیست. برای مثال، درمان خلط چرکی مستلزم مراجعه به پزشک و مصرف داروهای مناسب است. از روش‌های عمومی برای درمان خلط‌های مختلف به موارد زیر دقت کنید:

• درمان‌های خانگی
• درمان دارویی خلط

البته برای درمان خلط روش‌های دیگری هم وجود دارد:

درمان خانگی خلط

برای درمان خلط در خانه می‌توانید از اقدامات زیر کمک بگیرید:

• مرطوب‌کردن هوا
• غرغره‌کردن
• گرم و پرآب نگه‌داشتن بدن
• مصرف مواد مقوی برای مجاری تنفسی
• استفاده از روغن اکالیپتوس

بهتر است در کنار درمان خانگی، درمان دارویی هم داشته باشید:

درمان دارویی خلط

داروهای بدون نسخه‌ای وجود دارند که برای درمان فوری خلط پشت حلق کاربرد دارند. به عنوان مثال، داروهای ضد‌احتقان می‌توانند مخاطی را که از بینی شما جاری می‌شود، به‌طور مؤثری کاهش بدهند. این مخاط خلط محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند منجر به احتقان قفسه سینه شود. داروهای ضداحتقان با کاهش تورم در بینی و باز‌کردن راه‌های هوایی کار می‌کنند. می‌توانید ضد‌احتقان‌های خوراکی را به شکل‌های زیر پیدا کنید:

• قرص یا کپسول
• مایعات یا شربت‌ها
• پودرهای طعم‌دار
• اسپری‌های ضداحتقان بینی

توجه! برخی از این داروها، نیاز به تجویز پزشک دارند.

داروهای تجویزی برای درمان خلط

در صورت داشتن بیماری مزمن ریوی، مانند فیبروز کیستیک، داروهای قوی خلط آور وجود دارند که می‌توانند مخاط را رقیق کنند. داروهای مختلفی وجود دارد که می‌توانند تجمع مخاط اضافی را درمان کنند:

• اکسپکتورانت‌ها در درمان خلط گلو و بینی موثرند. این‌ها مخاط را رقیق می‌کنند و موجب سرفه موثرتر برای پاکسازی راه‌های هوایی می‌شوند.
• گایافنزین (Guaifenesin) اسم شربت خلط‌آور رایجی است که به ویژه در از بین‌بردن احتقان در قفسه سینه در درمان خلط و عفونت گلو موثر واقع می‌شود.
• داروی دورناز آلفا هم استنشاق می‌شود و موثر است چون می‌تواند به‌طور موقت از تجمع مخاط در راه‌های هوایی جلوگیری کند.

توجه! اگر شرایط یا عفونت خاصی دارید، پزشک داروهای دیگری را برای درمان علت اصلی علائم شما تجویز می‌کند.

دارو برای درمان خلط رفلاکس معده

برای درمان خلط ناشی از مشکلاتی نظیر رفلاکس معده باید به تجویز پزشک از آنتی‌اسیدها، مسدودکننده‌های هیستامین، مهارکننده‌های پمپ پروتون و در نهایت جراحی استفاده شود.

دارو برای درمان خلط و گرفتگی صدا

درمان خلط و گرفتگی صدا هم با استفاده از برخی داروها مانند موکولیتیک ممکن می‌شود. این دارو باعث رقیق و روان‌ نگه‌داشتن ترشحات تنفسی است. این دارو با عنوان گایافنزین در داروخانه‌ها در دسترستان قرار می‌گیرد.

داروی ضد خلط کودکان

برای درمان خلط غلیظ و معمولی گلوی کودکان هم باید از گایافنزین کمک بگیرید. این دارو با رقیق و شل‌شدن مخاط در مجاری تنفسی، پاکسازی احتقان و تسهیل تنفس عمل می‌کند. آب لیموترش را با کمی عسل در یک لیوان آب گرم مخلوط کنید و چند بار در روز به کودکان بدهید تا گلو را تسکین دهند و خلط را به طور موثر درمان کنند.

عوارض خلط شامل چه مواردی می‌شود؟

خلط می‌تواند عوارض مختلفی داشته باشد که بسته به نوع و شدت آن متفاوت است. برخی از عوارض رایج اخلاط شامل موارد زیر می‌شوند:

با توجه به این موارد، توصیه می‌کنیم که اگر مدت زمان طولانی است که اخلاط دارید، هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید.

آیا خوردن خلط گلو ایرادی دارد؟

خوردن خلط گلو مضر یا بیماری‌زا نیست. خلط پس از بلعیده‌شدن هضم و جذب می‌شود. هرچند که این کار ناخوشایند است اما هیچ ایرادی ندارد و عارضه‌ای هم به وجود نخواهد آورد. البته در صورتی‌که دچار عفونت گلو یا ریه باشید، ممکن است که تحریک گلو و مجاری تنفسی، به عنوان عوارض خوردن خلط گلو خود را نشان دهند.

برای درمان و کنترل انواع خلط باید به پزرشکان کدام تخصص مراجعه کرد؟

برای درمان و کنترل انواع خلط از جمله خلط ریه و خلط گلو، باید به دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. خلط قهوه‌ای، خلط صورتی، خلط شفاف یا خلط غلیظ هر کدام به دلیل خاصی ایجاد شده‌اند و باید توسط پزشک بررسی شوند. البته یادتان نرود که مصرف مایعات گرم برای کاهش خلط ایجاد شده در اثر عفونت قارچی یا گرفتن بخور آب گرم در کنار مشاوره با پزشک، تاثیر بسیاری در درمان انواع اخلاط دارند.

برای مشاوره حضوری یا غیرحضوری با پزشک، توصیه می‌کنیم تا از طریق پلتفرم دکتردکتر، با بهترین پزشکان ایران مشاوره کنید.

منابع:

oxfordmedicaleducation.com

healthline.com

medicalnewstoday.com

سوالات متداول انواع خلط