خارش گلو چیست؟ + پیشگیری، علت و درمان خارش گلو و سرفه

احساس خارش گلو می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد. خارش گلو معمولاً به دلیل تحریک یا التهاب در ناحیه گلو رخ می‌دهد. این احساس ناخوشایند معمولاً به علت عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مانند سرماخوردگی و گلودرد، بروز می‌کند. همچنین آلرژی‌ها به گرده گیاهان، گرد و غبار و مواد شیمیایی نیز می‌توانند عامل ایجاد خارش گلو باشند. خشکی هوا به ویژه در فصل‌های سرد، نیز منجر به این مشکل می‌شود. علاوه بر این، مصرف سیگار و مواد تحریک‌کننده دیگر می‌تواند باعث التهاب و خارش در گلو شود. سایر علائم همراه با خارش گلو می‌تواند شامل سرفه، احساس سوزش و گلودرد باشد. برای درمان این وضعیت می‌توان از مایعات گرم، داروهای ضد التهاب و شربت‌های سرفه استفاده کرد. با این حال، در صورت ادامه‌دار بودن خارش گلو یا همراهی آن با علائم شدیدتر مراجعه به پزشک الزامی است. برای پیدا کردن پزشک متخصص در این حوزه، می‌توانید به سایت دکتر دکتر مراجعه کنید و از خدمات مشاوره آنلاین بهره‌مند شوید.

اگر پرسشی درباره خارش ناحیه گلو دارید، در انتهای همین صفحه و در قسمت نظرات از ما بپرسید تا مشاور سلامتی دکتردکتر به شما پاسخ دهد. 

خارش گلو چیست؟

خارش گلو یکی از علائم شایع و ناخوشایند است که به دلیل تحریک یا التهاب در ناحیه گلو ایجاد می‌شود. این احساس معمولاً با احساس سوزش و تحریک همراه است و می‌تواند به دلایل مختلفی بروز کند. عفونت‌های ویروسی و باکتریایی مانند سرماخوردگی و گلودرد از جمله عوامل رایج ایجاد خارش در گلو هستند. همچنین آلرژی‌ها به گرده، گرد و غبار یا مواد شیمیایی نیز می‌توانند این مشکل را تشدید کنند.

خشکی هوا به ویژه در فصل‌های سرد و موقعیت‌هایی که سیستم‌های گرمایشی فعال هستند، نیز ممکن است منجر به ایجاد این احساس شود. در کنار این عوامل، مصرف مواد تحریک‌کننده مانند سیگار یا الکل می‌تواند به التهاب گلو و خارش آن کمک کند. گاهی اوقات، خارش گلو می‌تواند نشانه‌ای از بیماری‌های جدی‌تر مانند عفونت‌های سینوسی یا بیماری‌های ریوی باشد. برای تسکین خارش گلو مصرف مایعات گرم، غرغره با آب نمک و استفاده از داروهای ضد التهاب ممکن است مؤثر باشد. در صورتی که خارش گلو به مدت طولانی ادامه پیدا کند یا با علائم دیگری همراه باشد، مشاوره با پزشک ضروری است.

علت خارش گلو و سرفه

دلیل خارش گلو چیست؟ تقریبا هر کدام از ما حداقل یک‌بار تجربه خارش در گلو را داشته‌ایم. خارش گلو معمولا علامتی رایج از تب یونجه و سایر آلرژی‌های موجود در محیط است. گاهی ممکن است خارش گلو نشانه اولیه از عفونت ویروسی یا باکتریایی باشد.

خارش ناحیه گلو بیشتر یکی از نشانه‌های ابتلا به بیماری‌هایی است که بیشتر علائمی شبیه به سرماخوردگی دارند و همراه با عفونت هستند. هر چند که آب و هوا یا وجود یک بیماری زمینه‌ای و آلرژی نیز می‌تواند باعث ایجاد خارش در گلو شوند. درمان خارش گلو در سرماخوردگی هم مهم است. نکته قابل توجهی که درباره احساس خارش در ناحیه گلو وجود دارد، این است که این مشکل معمولا با درمان سرماخوردگی یا روش‌های خانگی بهبود پیدا می‌کند. قدم اول برای رفع خارش در گلو، شناخت عواملی است که منجر به آن می‌شود:

• عفونت‌های ویروسی و باکتریایی
• رینیت آلرژیک یا تب یونجه
• رفلاکس اسید معده
• حساسیت غذایی
• عوارض جانبی دارو
• خارش گلو کرونا
• داروهای مصرفی
• کم‌آبی بدن

پس خارش گلو و سرفه ممکن است نشانه‌ای از عفونت‌های تنفسی، حساسیت یا التهابات گلو یا فارنژیت گلو باشد. این علائم معمولاً به دلیل تحریک و التهاب در ناحیه گلو ایجاد می‌شوند.

رینیت آلرژیک یا تب یونجه

رینیت آلرژیک که به عنوان تب یونجه یا حساسیت فصلی هم شناخته شده، یکی از شایع‌ترین علل خارش ناحیه گلو است. رینیت آلرژیک زمانی اتفاق می‌افتد که بدن  با ماده آلرژی‌زا وارد واکنش می‌شود و به دنبال آن ماده‌ای شیمیایی به نام هیستامین به وجود می‌آید. عوامل دیگر بروز تب یونجه شامل موارد زیر هستند:

• گرده گیاهان
• گرد و غبار
• تحریک‌کننده‌هایی مانند دود سیگار
• گازهای خروجی و آلاینده‌ها

در نهایت، رینیت آلرژیک می‌تواند به صورت خارش گلو و سرفه نمایان شود و از واکنش‌های آلرژیک به گرده، گرد و غبار یا موی حیوانات ناشی می‌شود. این وضعیت معمولاً با علائم دیگری مانند عطسه و آبریزش بینی همراه است.

خارش گلو کرونا

در پایان، خارش گلو می‌تواند یکی از علائم عفونت COVID-19 باشد. در این حالت نیاز به ارزیابی دقیق پزشکی وجود دارد، به‌ویژه اگر علائم دیگری مثل تب و سرفه خشک نیز بروز کند.

حساسیت غذایی

واکنش‌های آلرژیک به غذا هنگامی رخ می‌دهند که بدن به  مواد غذایی خاصی در رژیم غذایی، واکنش نشان بدهد. این واکنش‌ها معمولا در عرض چند دقیقه یا ساعت پس از مصرف غذای  مورد نظر، ایجاد می‌شوند.

آلرژی حاصل از خوردن مواد غذایی ممکن است خفیف باشد و علائمی مثل خارش در گلو، گلو درد یا خارش دهان به همراه بیاورد. از مواد حساسیت‌زای رایج به این‌ها دقت کنید:

• بادام زمینی
• تخم مرغ
• شیر
• گندم

در نتیجه، حساسیت غذایی می‌تواند منجر به خارش گلو و مشکلات تنفسی شود. این نوع حساسیت می‌تواند باعث بروز واکنش‌های شدید آلرژیک گردد که نیاز به مراقبت فوری دارند.

داروهای مصرفی

بسیاری از افراد مبتلا به آلرژی به داروهای خاصی از جمله پنی‌سیلین و سایر آنتی‌بیوتیک‌ها حساسیت نشان می‌دهند. شدت آلرژی به این نوع از داروها از خفیف تا تهدیدکننده زندگی در افراد متفاوت است. نشانه‌های آلرژی دارویی ممکن است شامل  خارش گلو باشد که معمولا در فاصله‌ای کم از مصرف داروی جدید شروع می‌شود.

عفونت‌های ویروسی و باکتریایی

عفونت‌های باکتریایی در لوزه‌ها می‌توانند قبل از شروع گلو درد شدید، شروع به خارش کنند. خارش در گلو از جمله علائم بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی یا ویروس آنفولانزا است. اگر فقط به سرماخوردگی مبتلا شده باشید، خارش در ناحیه گلو نشان‌دهنده پیشرفت سرماخوردگی است. چنانچه عفونت ویروسی ناشی از آنفلوانزا باشد، درد آن بیشتر و شدیدتر خواهد بود و معمولا با موارد زیر همراه است:

• تب (در مقاله تب چیست با فواید و مضرات تب کردن آشنا شوید.)
•  درد
• ناراحتی‌های قفسه سینه

پس عفونت‌های ویروسی و باکتریایی از جمله سرماخوردگی و گلو درد، باعث ایجاد خارش گلو و سرفه می‌شوند. این عفونت‌ها ممکن است با تب و علائم دیگری نظیر درد بدن همراه باشند.

کم آبی بدن

از دست‌دادن آب بدن به حالتی گفته می‌شود که بدن بیشتر از حد معمول همیشه آب از دست بدهد. همین امر موجب خارش گلو مخصوصا در آب و هوای گرم و بعد از ورزش می‌شود. از دست‌دادن آب بدن می‌تواند باعث ایجاد خشکی گلو و دهان شود. در این صورت، دهان و گلو به اندازه کافی ترشحات بزاقی ندارند و ممکن است که گلو دچار حس خارش شود. خارش ناحیه گلو در شب نیز احتمالا به همین دلیل ایجاد می‌شود.

رفلکس اسید معده

رفلکس معده که به عنوان سوزش سر دل شناخته شده است، در برخی از افراد مبتلا خارش در گلو  و درد ایجاد می‌‌کند. رفلاکس اسید زمانی اتفاق می‌افتد که اسید معده از معده به مری برسد. البته بعید است گلودرد تنها به خاطر علائم رفلاکس معده باشد. با‌این‌حال، برخی از افراد مبتلا به بیماری رفلاکس معده به این عارضه دچار می‌شوند.

عوارض جانبی دارو

بعضی از داروها می‌توانند سرفه‌های خفیف و خارش گلوی ناشی از واکنش‌های آلرژیک ایجاد کنند. افرادی که از مهارکننده‌های ACE برای فشار خون بالا استفاده می‌کنند، باید مراقب عوارضی مانند خارش گلو و سرفه خشک باشند.

علت خارش گلو در شب

خارش گلو به ویژه در شب می‌تواند ناشی از چندین عامل باشد. یکی از شایع‌ترین علت‌ها، خشکی هوا است که در طول شب ممکن است به دلیل بسته بودن پنجره‌ها و عدم تهویه مناسب ایجاد شود. این خشکی می‌تواند باعث تحریک مخاط و خشکی گلو و احساس خارش شود. همچنین، آلرژن‌ها مانند گرد و غبار یا حیوانات خانگی می‌توانند در طول شب منجر به بروز علائم حساسیتی و خارش گلو شوند. علاوه بر این به برخی از افراد ممکن است در هنگام دراز کشیدن، اسید معده به گلو بازگردد که به این حالت رفلاکس اسید گفته می‌شود. این وضعیت می‌تواند عوارضی از جمله سوزش و خارش گلو را به همراه داشته باشد.

سایت Healthline در این باره می‌گوید:

عوامل محیطی مانند گرد و غبار، دود یا خشکی هوا می‌توانند تأثیر مستقیمی بر تحریک گلو داشته باشند و احساس خارش ایجاد کنند. این عوامل به ویژه در شب که بیشترین زمان استراحت و خواب است، می‌توانند شدیدتر باشند. در نتیجه، شناسایی و مدیریت این عوامل محیطی می‌تواند به کاهش علائم و بهبود کیفیت خواب کمک کند. اگر این مشکل مکرراً رخ دهد، بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا دلایل دقیق و روش‌های درمانی مناسب بررسی شود.

برای آشنایی با تخصص گوش و حلق و بینی و خدماتی که از متخصص آن دریافت می‌کنید مقاله تخصص گوش و حلق و بینی چیست را در مجله دکتردکتر مطالعه کنید.

خارش گلو کرونا

خارش گلو کرونا از زمانی به علائم این بیماری اضافه شد که سویه امیکرون در میان مردم شایع شد. علائم کرونا شامل موارد زیر است:

• امیکرون
• تب
• سرفه
• خستگی
• سردرد
• خارش گلو
• از دست دادن حس چشایی و بویایی

البته، آبریزش بینی، خستگی، بدن درد، عطسه، استفراغ و از دست دادن اشتها، دیگر علائم کرونا امیکرون هستند. رقع خارش گلو کرونا سخت نیست و در طول درمان بیماری، رفع می‌شود. با مرطوب نگه‌داشتن محیط خانه و خوردن نوشیدنی‌هایی مثل معجون عسل و آویشن یا دمنوش به تسکین خارش کمک می‌شود.

خارش گلو در بارداری

آنتی‌هیستامین‌ها می‌توانند علائم آبریزش بینی و خارش گلو را در افراد مبتلا به آنفولانزای فصلی یا آلرژی تسکین دهند. مصرف آنتی‌هیستامین‌هایی مانند کلرفنیرامین و ستیریزین در دوزهای تجویز شده ذر دوران بارداری تحت نظر پزشک مشکلی ندارد.

علائم همراه با خارش گلو چیست؟

در نتیجه علائم همراه با خارش گلو ممکن است شامل سرفه، عطسه، آبریزش بینی و تب باشد. توجه به این علائم می‌تواند به تشخیص صحیح و درمان مؤثرتر کمک کند.

• عطسه
• خستگی
• فشار سینوس‌ها
• آبریزش یا گرفتگی بینی
• خارش چشم‌ها و پوست
• تورم، قرمزی یا آبریزش چشم

در نتیجه علائم همراه با خارش گلو ممکن است شامل سرفه، عطسه، آبریزش بینی و تب باشد. توجه به این علائم می‌تواند به تشخیص صحیح و درمان مؤثرتر کمک کند.

 علائم خارش گلو به علت آلرژی های دارویی و مواد غذایی

همان‌طور که اشاره شد، آلرژی‌های دارویی و غذایی می‌توانند سبب خارش گلو و واکنش‌های آلرژیک شوند. این نوع واکنش می‌تواند جدی بوده و به مشکلات تنفسی منجر گردد. خارش در گلو به علت آلرژی‌‌های دارویی یا غذایی می‌تواند همراه با تعداد زیادی از نشانه‌های دیگر و تقریبا شدید باشد. در چنین شرایطی با توجه به شدت علائم، نیاز به درمان فوری پزشکی در اورژانس خواهید داشت. علائم عبارت‌اند از:

• اسهال
• دل درد
• احساس عذاب
• افت فشار خون
• خارش گوش
• تهوع و استفراغ
• تورم لب‌ها، زبان و گلو
• خارش گلو و تنگی نفس
• از دست‌‌دادن هوشیاری
• قرمزی پوست در اطراف چشم

همان‌طور که اشاره شد، آلرژی‌های دارویی و غذایی می‌توانند سبب خارش گلو و واکنش‌های آلرژیک شوند. این نوع واکنش می‌تواند جدی بوده و به مشکلات تنفسی منجر گردد.

درمان خارش در گلو به دلیل رفلاکس معده

درمان خارش گلو ناشی از رفلاکس شامل تغییر در رژیم غذایی و استفاده از داروهای آنتی‌اسید است. پرهیز از غذاهای تحریک‌کننده می‌تواند به کاهش علائم کمک کند.

علائم خارش گلو به علت رینت آلرژیک

گاهی‌اوقات، تشخیص علت اصلی خارش گلو دشوار است. اگر خارش گلو از مواردی مثل رینت آلرژیک به وجود بیاید، معمولا با احتقان بینی یا عطسه همراه است. در صورتی که خارش در گلو بر اثر یک بیماری حاد باشد، علائم دیگری هم بروز می‌کنند:

• تورم غدد
• ضعف
• سردرد
• سرفه
• گرفتگی بینی
• دردهای عضلانی

پیشگیری از خارش گلو چگونه است؟

برای پیشگیری از خارش گلو، بهتر است از مواد حساسیت‌زا دوری کنید و رطوبت هوا را حفظ نمایید. همچنین، شستشوی منظم دست‌ها و مراقبت از محیط زندگی نیز مفید است.

• ترک سیگار
• نوشیدن آب و مایعات
• خودداری از مصرف الکل و کافئین
• رعایت ایمنی و بهداشت

برای پیشگیری از خارش گلو، بهتر است از مواد حساسیت‌زا دوری کنید و رطوبت هوا را حفظ نمایید. همچنین، شستشوی منظم دست‌ها و مراقبت از محیط زندگی نیز مفید است.

چه زمان برای درمان خارش گلو به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر خارش گلو به همراه تب، دشواری در تنفس یا تداوم بیش از چند روز باشد، مراجعه به پزشک الزامی است. این علائم ممکن است نشانه‌ای از عفونت جدی‌تر باشند. و اگر خارش در گلو به همراه یکی از علائم زیر بروز کند هم باید برای درمان و گرفتن داروی خارش گلو سریع به پزشک مراجعه کنید:

• تب
• کهیر
• تورم صورت
• گلو درد شدید
• سختی در تنفس
• خس خس سینه
• سختی در بلع

هر کدام از نشانه‌های فوق ممکن است نیازمند درمان فوری، آنتی بیوتیک، داروی ضد ویروسی یا درمان جدی آلرژی باشند. در اولین فرصت، باید به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. نگران نباشید! شما ساکن هر شهری که باشید، به‌راحتی به متخصصان آن شهر دسترسی خواهید داشت. برای مثال، اگر ساکن بندرعباس هستید، با یافتن دکتر گوش بندرعباس به‌راحتی می‌توانید با متخصص مورد نظر خود ملاقات کرده و توصیه‌های پزشکی لازم برای درمان خارش گلو را دریافت کنید.

درمان خارش گلو و سرفه چیست؟

برای درمان خارش گلو و سرفه ناشی از آن می‌توانید روش‌های مختلفی را امتحان کنید. در ادامه به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:

درمان خانگی خارش گلو و سرفه

درمان خانگی خارش ناحیه گلو بنا بر علت آن می‌تواند متفاوت باشد. اغلب برای درمان خارش در گلو به پزشک مراجعه نمی‌شود. روش‌های درمانی خانگی معمولا برای تمام بیماری‌هایی که منجر به خارش گلو شده‌اند، کارساز هستند. برای مثال:

• غرغره آب‌نمک
• مکیدن آب‌نبات سفت
• غرغره کردن آب‌لیمو و آب
• مصرف یک قاشق عسل
• نوشیدن چای داغ به همراه لیمو و عسل
• شیر زردچوبه برای خارش در گلو و درمان سرفه
• ایجاد رطوبت در هوا با دستگاه‌های رطوبت ساز

استفاده از مایعات گرم، غرغره کردن با آب نمک و استراحت کافی می‌تواند به تسکین خارش گلو کمک کند. این روش‌های خانگی عموماً مؤثر و ایمن هستند.

منبع:

medicalnewstoday

سوالات متداول خارش گلو