تجمع گاز در دستگاه گوارش، هضم ناقص غذا یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده، علت نفخ شکم هستند. اختلالات گوارشی، بلع هوا، رژیم غذایی نامناسب و استرس و اضطراب، را می‌توان از جمله دلایل بروز این اتفاق دانست. البته تاثیر غذاهای نفاخ، بلع هوا، یبوست یا عدم تحمل برخی مواد غذایی مانند لاکتوز را نمی‌توان بی‌تاثیر دانست.
در ادامه این مطلب از مجله یلامت و پزشکی دکتردکتر، به بررسی علل مختلف نفخ شکم می‌پردازیم و هر آنچه که لازم است درباره آن بدانید را بررسی خواهیم کرد.
در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
علت نفخ شکم چیست؟
به احساس پُر بودن، هضم ناقص، تورم و فشار زیاد در ناحیه شکم، نفخ شکم می‌گویند. نفخ، یک مشکل شایع گوارشی‌ست که به دلیل تجمع گاز در دستگاه گوارش ایجاد میشود و با افزایش گاز (نفخ)، آروغ زدن یا صدای غرغر شکم همراه است.
نفخ شکم ممکن است ناشی از مصرف غذاهای پر فیبر، حساسیت به غذاها یا اختلالات گوارشی مانند بیماری سلیاک باشد. در ادامه، تمامی دلایل ایجاد این عارضه را بررسی خواهیم کرد. اما قبل از آن در جدول زیر، خلاصه‌ای از آن را در اختیارتان خواهیم گذاشت:
| علت نفخ شکم | توضیحات | راهکارها |
|---|---|---|
| تولید گاز در روده | مصرف حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند گاز تولید کند. | آهسته غذا خوردن، جویدن کامل غذا، مصرف مکملهای آنزیمی. |
| عدم تحمل لاکتوز | کمبود آنزیم لاکتاز باعث ناتوانی در هضم لاکتوز و نفخ میشود. | استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز. |
| اختلالات گوارشی | مشکلاتی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر و بیماری سلیاک می‌توانند باعث نفخ شوند. | تغییرات سبک زندگی، مصرف پروبیوتیک‌ها و داروها. |
| بلعیدن هوا | بلعیدن هوای اضافی حین خوردن یا نوشیدن می‌تواند نفخ ایجاد کند. | آهسته غذا خوردن، اجتناب از نوشیدنی‌های گازدار و صحبت نکردن هنگام غذا خوردن. |
| عدم تعادل باکتری‌های روده | مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و استرس می‌تواند تعادل میکروبیوم روده را به‌هم بزند. | مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها. |
| مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی | خوردن زیاد غذاهای سنگین و چرب باعث نفخ میشود. | وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر، پرهیز از غذاهای چرب و سنگین. |
| استرس و اضطراب | استرس باعث تغییرات در عملکرد دستگاه گوارش و تولید گاز میشود. | تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی و فعالیت بدنی منظم. |
| مصرف داروهای مختلف | برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث نفخ شوند. | مشاوره با پزشک برای تغییر دارو یا راهکارهای کم‌اثرتر. |
| یبوست | یبوست باعث تجمع مدفوع و نفخ میشود. | مصرف فیبر، آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم. |
تولید گاز در رودهمصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
عدم تحمل لاکتوز
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه میشود.
اختلالات گوارشی
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد میشود و باعث التهاب و نفخ میشود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوا
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید میکند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
مصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه میشود.
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد میشود و باعث التهاب و نفخ میشود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید میکند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
عدم تعادل باکتری‌های روده
اختلال در تعادل باکتری‌های مفید و مضر روده‌ها، که به میکروبیوم روده معروف است، می‌تواند باعث نفخ و مشکلات گوارشی شود. عواملی مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، رژیم غذایی نامناسب و استرس این تعادل را به‌هم می‌زنند. مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها می‌تواند به بازگرداندن تعادل میکروبیوم روده و کاهش نفخ کمک کند.
مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی
خوردن یا نوشیدن بیش از حد، به‌ویژه غذاهای چرب و سنگین، باعث نفخ و ناراحتی معده میشود. معده برای هضم مقدار زیاد غذا نیاز به زمان و انرژی بیشتری دارد که ممکن است منجر به تولید گاز و نفخ شود.
برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر بخورید، از غذاهای چرب و سنگین پرهیز کنید و آهسته غذا بخورید و خوب جویده شود.
استرس و اضطراب
استرس می‌تواند عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را مختل کرده و منجر به نفخ شود. با تأثیر بر سیستم عصبی خودمختار، استرس و اضطراب می‌توانند حرکات روده‌ای را تغییر دهند و تولید گاز را افزایش دهند. برای مدیریت این مشکلات، تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی مفید است. همچنین، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی می‌توانند اثرات منفی استرس بر دستگاه گوارش را کاهش دهند.
مصرف داروهای مختلف
مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، مکملهای آهن و برخی داروهای ضد افسردگی می‌تواند باعث نفخ شود. آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل باکتری‌های روده را مختل کرده و نفخ ایجاد می‌کنند، مکملهای آهن با تحریک معده و روده، تولید گاز را افزایش می‌دهند و داروهای ضدافسردگی نیز می‌توانند عملکرد گوارش را تحت تأثیر قرار دهند. اگر دارویی باعث نفخ میشود، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا درمان جایگزین یا راه‌حلی برای کاهش عوارض آن پیدا کنید.
یبوست
یبوست، که ناشی از عدم دفع مدفوع و اختلال در عملکرد روده‌ها است، می‌تواند باعث نفخ و احساس سنگینی در شکم شود. این مشکل معمولاً به دلیل کمبود فیبر، عدم تحرک کافی، مصرف ناکافی آب یا برخی شرایط پزشکی ایجاد میشود.
برای پیشگیری و درمان یبوست، مصرف فیبر کافی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، نوشیدن آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم موثر است. گاهی، پزشک مصرف ملین‌ها یا درمان‌های دیگر را توصیه میکند.
علت نفخ زیاد چیست؟
نفخ مداوم ممکن است به دلیل تکرار عادت‌های نادرست ایجاد شود و نشان‌دهنده مشکلات مختلف در سلامت دستگاه گوارش باشد. غذا خوردن سریع، مصرف غذاهای محرک تولید گاز توسط باکتری‌های روده و خوردن زیاد غذاهای تولیدکننده گاز مانند حبوبات از جمله این عادات ناسالم هستند. این رفتارها می‌توانند نفخ شکم را تشدید کنند.
علت باد شکم زیاد در زنان چیست؟
زنان ممکن است در مواقع مختلف دچار باد شکم شوند. تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی یکی از شایع‌ترین علل این مشکل است. افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون در این دوره‌ها بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر گذاشته و باعث نفخ میشود.
بسیاری از زنان در روزهای قبل و حین قاعدگی تجربه نفخ دارند و در سندرم پیش از قاعدگی نیز نفخ یکی از علائم شایع است. همچنین، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی می‌تواند با تأثیر بر دستگاه گوارش، منجر به نفخ شکم شود.
علت باد شکم زیاد در مردان چیست؟
مردان نیز در موقعیت‌های مختلفی دچار باد شکم می‌شوند. عواملی مانند عادات غذایی ناسالم و عدم تحرک کافی که باعث نفخ می‌شوند، در مردان هم مؤثر هستند.
علاوه‌بر این، تغییر سطح هورمون تستوسترون در مردان می‌تواند بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر بگذارد و موجب نفخ شود. همچنین، بزرگ شدن پروستات در مردان می‌تواند با وارد کردن فشار به روده‌ها، منجر به نفخ شکم شود.
علت نفخ دائمی شکم چیست؟
نفخ دائمی شکم می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی از آنها نیاز به ارزیابی و تشخیص پزشک دارند. عواملی مانند بلعیدن هوای اضافی، هضم ناقص غذاها، افزایش تولید گاز توسط باکتری‌های روده، سندرم روده تحریک‌پذیر و عدم تحمل لاکتوز از علل شایع نفخ هستند.
همچنین، مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات، سبزی‌های خانواده کلم و نوشیدنی‌های گازدار، به همراه سبک زندگی بدون تحرک و عادت‌های غذایی نادرست مانند غذا خوردن سریع یا نوشیدن نوشیدنی‌ها با نی، می‌توانند این مشکل را تشدید کنند.
علت نفخ بعد از غذا
نفخ بعد از غذا، به دلایل متعددی ایجاد میشود. در ادامه، به شایع‌ترین علت نفخ بعد از غذا پرداخته‌ایم:
- تجمع گاز در معده و روده در اثر بلعیدن هوا هنگام خوردن یا نوشیدن
- مصرف غذاهای پرفیبر یا نفاخ مانند لوبیا، کلم و نوشیدنی‌های گازدار
- ایجاد نفخ در برخی افراد ناشی از عدم تحمل برخی مواد غذایی مثل لاکتوز یا گلوتن
- وقوع نفخ در اثر هضم ناکافی غذاها و حرکت آهسته دستگاه گوارش
- خوردن سریع غذا
کدام غذاها باعث نفخ شکم می‌شوند؟
برخی غذاها به دلیل تاثیرات بر سیستم گوارش، می‌توانند باعث نفخ شکم شوند. این غذاها شامل:
- حبوبات؛ لوبیا، عدس، نخود
- سبزیجات خانواده کلم؛ کلم، بروکلی، گل‌کلم
- نوشیدنی‌های گازدار؛ نوشابه، آب‌میوه‌های گازدار
- غذاهای چرب و سنگین
- محصولات لبنی
- آدامس‌های بدون قند
- غذاهای سرشار از فیبر غیرمحلول؛ سبوس گندم، دانه‌های کامل
این غذاها ممکن است باعث تولید گاز در روده‌ها و احساس نفخ شوند.
علت نفخ قبل از پریودی و در دوره پریودی
نفخ شکم در دوران پریود به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی یک پدیده طبیعی است. نفخ شکم در پریود معمولاً یک یا دو هفته قبل از قاعدگی آغاز شده و در طول پریود ادامه پیدا کرده و پس از آن کاهش می‌یابد.
این نفخ در روزهای ابتدایی پریود بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد. با رعایت رژیم غذایی سالم، مصرف آب کافی و مدیریت استرس می‌توان این علائم را کاهش داد. بعد از پایان پریود، با بازگشت هورمون‌ها به حالت طبیعی، نفخ نیز بهبود می‌یابد.
علت نفخ شکم نوزاد
علت نفخ شکم در نوزادان می‌تواند شامل طیف وسیعی از دلایل مختلف زیر باشد:
- بلع هوا؛ نوزادانی که به سرعت شیر می‌خورند یا موقعیت دهانشان درست با سینه مادر یا شیشه‌شیر همخوانی ندارد، ممکن است هوای زیادی بلعیده و دچار نفخ شوند.
- عدم تحمل لاکتوز؛ برخی نوزادان به لاکتوز موجود در شیر مادر یا شیر خشک حساسیت دارند که باعث ایجاد گاز و نفخ میشود.
- رژیم غذایی مادر؛ مصرف غذاهای نفاخ مانند کلم بروکلی، لوبیا یا نوشیدنی‌های گازدار توسط مادر می‌تواند نفخ را از طریق شیر به نوزاد منتقل کند.
- تغذیه سریع یا زیاد؛ تغذیه سریع یا بیش از حد نیاز به شیر نیز می‌تواند باعث نفخ در نوزاد شود.
- سوء‌جذب؛ مشکلات در هضم و جذب برخی مواد غذایی ممکن است موجب نفخ در نوزادان شود.
- عدم رشد دستگاه گوارش؛ سیستم گوارش نوزاد در حال تکامل است و ممکن است نتواند برخی مواد غذایی را به درستی هضم کرده و باعث نفخ شود.
روش‌هایی همچون گرفتن آروغ نوزاد، تغذیه نوزاد در موقعیت درست، استفاده از شیشه شیرهای ضدنفخ و ماساژ شکم نوزاد به کاهش نفخ نوزاد کمک خواهند کرد.
علت نفخ شکم کودکان
نفخ شکم در کودکان، به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. برخی از علل شایع نفخ شکم در این گروه سنی عبارت هستند از:
- غذاهای گازدار؛ مصرف نوشابه‌ها، آب‌میوه‌های گازدار و سبزیجاتی مانند کلم و گل کلم.
- بلع هوا؛ بلعیدن هوای زیاد هنگام خوردن یا حرف زدن.
- عدم تحمل لاکتوز؛ کمبود آنزیم هضم‌کننده لاکتوز در شیر و محصولات لبنی.
- یبوست؛ تجمع مدفوع در روده‌ها باعث نفخ میشود.
- آلرژی‌های غذایی؛ حساسیت به غذاهایی مانند گندم یا شیر.
- بیماری‌های گوارشی؛ مانند سندرم روده تحریک‌پذیر یا عفونت‌های روده‌ای.
- استرس و اضطراب؛ تاثیر منفی بر سیستم گوارش کودکان.
برای مدیریت و کاهش نفخ در کودکان، باید به رژیم غذایی آنها توجه کرده و در صورت لزوم با پزشک برای شناسایی علت دقیق نفخ و درمان مناسب مشورت شود.
علت نفخ شکم در بارداری
نفخ در دوران بارداری شایع است و دلایل مختلفی دارد:
- بزرگ شدن رحم؛ رشد جنین باعث فشار بر معده و روده‌ها میشود که منجر به نفخ میشود.
- تغییرات هورمونی (پروژسترون)؛ افزایش پروژسترون باعث شل شدن عضلات دستگاه گوارش و کاهش حرکت غذا در روده‌ها میشود.
- تغییرات رژیم غذایی؛ مصرف بیشتر غذاهایی مانند حبوبات و کلم ممکن است منجر به نفخ شود.
نفخ در طول بارداری در سه‌ماهه‌های مختلف شدت‌های متفاوتی دارد.
- سه‌ماهه اول؛ تغییرات هورمونی می‌تواند باعث نفخ از همان ابتدای بارداری شود.
- سه‌ماهه دوم؛ با رشد رحم، فشار بیشتری به روده‌ها وارد شده و نفخ افزایش می‌یابد.
- سه‌ماهه سوم؛ با رشد حداکثری جنین، فضای شکم کاهش می‌یابد و نفخ به شدت افزایش میکند.
علائم همراه با نفخ معده و شکم چیست؟
نفخ معده و شکم، علاوه‌بر احساس تورم و پُری، با علائم و مشکلات دیگری همراه خواهد بود. شایع‌ترین این علائم، درد شکم، ورم شکم، گاز معده و روده، آروغ زدن، یبوست، اسهال، تهوع، کاهش اشتها و تغییر در الگوی دفع مدفوع هستند.
عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، عدم تحمل غذایی، بیماری‌های گوارشی، تغییرات هورمونی، استرس و مصرف داروها منجر به تشدید این وضعیت خواهد شد. برای مدیریت و کاهش علائم نفخ، رعایت رژیم غذایی مناسب، افزایش فعالیت بدنی، مدیریت استرس و مشاوره با پزشک در صورت نیاز توصیه میشود.
چگونه نفخ شکم تشخیص داده میشود؟
تشخیص نفخ شکم، براساس علائم بیمار و معاینات بالینی انجام میشود؛ اما متخصص گوارش، گاهی برای تشخیص علت دقیق‌تر نفخ در شرایط پیچیده، آزمایش‌های تکمیلی و تخصصی را توصیه میکند. در جدول زیر، به دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی نفخ شکم اشاره کرده‌ایم:
| تکنیک‌های تشخیصی نفخ شکم | شرح تکنیک‌های تشخیصی |
| مصاحبه پزشکی | پرسیدن سوالاتی در مورد علائم، شدت و مدت زمان نفخ، رژیم غذایی، عادات غذایی و سابقه پزشکی |
| معاینه فیزیکی | لمس و معاینه شکم برای یافتن نشانه‌های غیرمعمول مانند حساسیت، ورم یا صداهای غیرطبیعی |
| آزمایش‌های خون | بررسی خون برای تشخیص التهاب، عفونت یا مشکلات متابولیکی عامل نفخ |
| آزمایش‌های مدفوع | بررسی مدفوع برای تشخیص عفونت‌ها، عدم تحمل غذایی یا مشکلات گوارشی دیگر |
| آزمایش‌های تصویربرداری | مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی دقیق‌تر ساختارهای داخلی شکم و تشخیص هر گونه انسداد یا ناهنجاری |
| آزمایش‌های تنفسی | تست تنفسی هیدروژن یا متان برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده کوچک |
| آندوسکوپی و کولونوسکوپی | مشاهده مستقیم داخل دستگاه گوارش و برداشتن نمونه‌های بافتی برای بررسی بیشتر |
این مجموعه از روش‌های تشخیصی، برای شناسایی علت دقیق نفخ شکم و ارائه درمان مناسب به متخصص گوارش کمک می‌کنند.
درمان نفخ شکم و معده
برای کاهش نفخ، روش‌های مختلفی وجود دارد:
- کاهش مصرف غذاهای نفاخ
- جویدن آرام غذا
- مصرف فیبر
- پرهیز از غذاهای حساسیت‌زا
- استفاده از داروهای ضدنفخ مانند سایمیتیکون و پروبیوتیک‌ها
- فعالیت بدنی منظم
- مدیریت استرس
- نوشیدن دمنوشهای گیاهی
- نوشیدن سرکه سیب و آب لیمو
- ماست پروبیوتیک‌ها مکملهای رازیانه
روش‌های از بین بردن نفخ شکم فوری
پیاده‌روی پس از صرف غذا، یوگا یا هر نوع فعالیت بدنی ملایم، با تسهیل حرکت غذا در دستگاه گوارش، نفخ را کاهش می‌دهند. همچنین، ماساژ محوطه شکمی به آرامی و در جهت عقربه‌های ساعت، باعث تسکین عضلات روده و آزادش شدن گازهای تجمع‌یافته در روده میشود.
از دیگر روش‌های درمان فوری نفخ، می‌توان به دوش آب گرم اشاره کرد. استحمام با گرم عضلات را شل کرده و به هضم غذا کمک میکند. همچنین برخی، بوتاکس معده را روشی مناسب برای درمان این عارضه می‌دانند.
بهترین غذاها برای درمان نفخ
غذاهای حاوی فیبر محلول، زنجبیل تازه، موز، سبزیجات پخته‌شده و برنج سفید برای کاهش گاز شکم و نفخ مفید هستند.
چگونه می‌توان از نفخ شکم پیشگیری کرد؟
نفخ شکم می‌تواند بسیار ناخوشایند باشد، اما با رعایت چند نکته می‌توان از آن پیشگیری کرد:
- جویدن غذا به‌خوبی؛ تاثیر هضم درست برای جلوگیری از بلع هوا.
- افزایش تدریجی فیبر؛ جلوگیری از مصرف زیاد فیبر به یک‌باره.
- نوشیدن مایعات کافی؛ جلوگیری از انباشت گاز در روده‌ها.
- مصرف غذاهای پروبیوتیک؛ مانند ماست برای تعادل باکتری‌ها.
- فعالیت بدنی منظم؛ برای بهبود حرکت گوارشی.
- پرهیز از غذاهای نفاخ؛ مانند لوبیا، کلم، نوشابه‌های گازدار.
- کاهش مصرف غذاهای چرب؛ برای جلوگیری از هضم کند.
- استفاده از داروهای ضد نفخ؛ پیش از صرف غذا.
رعایت این نکات، به‌طور مؤثر به درمان نفخ کمک و باعث کاهش باد شکم میشود.
برای درمان نفخ شکم و معده به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان نفخ شکم باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. این پزشک، در تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش همچون نفخ معده مهارت دارد.
در نهایت، اگر مبتلا به نفخ شکم هستید و درمان خانگی نفخ معده و شکم موثر نبود، حتما به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از متخصص گوارش، از امکان نوبت‌دهی این متخصص در سایت دکتردکتر استفاده کنید. اگر هم نیاز به ویزیت فوری دارید، می‌توانید نوبت مشاوره آنلاین دکتر گوارش را از سامانه دکتردکتر بگیرید و متنی یا تلفنی با پزشک، مشورت کنید.
منابع:
health.harvard.edu
nhs.uk
سوالات متداول نفخ شکم
نفخ شکم، از علائم سرطان معده یا سرطان تخمدان می‌تواند باشد.
باد معده یا نفخ شکم، ناشی از عوامل مختلفی از جمله نامناسب بودن رژیم غذایی، استرس، سوء‌هاضمه یا عدم تحمل غذایی است.
بله. قرصهای پروبیوتیک، در رفع باد شکم به‌ویژه نفخ ناشی از عدم تعادل باکتری‌های روده بسیار مفید است.
بله. با سریع غذا خوردن، هوای زیادی را همراه با غذا بلع می‌بلعید. همچنین در صورت درست نجویدن غذا و سریع غذا خوردن، مواد غذایی زمان کافی برای هضم در معده ندارند و ورود غذای کامل هضم نشده به معده، باعث تولید گاز بیشتر، نفخ و درد شکم میشود.
دفع 13 تا 20 بار گاز در روز، طبیعی تلقی میشود.
دمنوشهای نعناع، زنجبیل، رازیانه، زیره و بادرنجبویه در درمان نفخ شکم بسیار موثر هستند.
سلام. معده ام خیلی باد داره وقتی که امکان دستشویی رفتن نباشه سمت چپ زی نافم درد شدید داره باید چکار کنم
سلام دوست عزیز باید داروی خوراکی مصرف کنید جهت تجویز دارو از تماس تلفنی با متخصص داخلی استفاده کنید
سلام. بواسیر دارم بیرونی بعد زایمان این طوری شدم الان تا الان باهاش مشکلی نداشتم یعنی اذیتم نکرده ولی نفخ دارم زیاد و شکمم صدا زیاد میده مخصوصا وقتی دراز میکشم یبوست هم دارم اما نه شدید.. ایا درمانی واسه این صدای شکم و نفخ هست لطفا بفرمایید
سلام
بله درمان دارد
دوست عزیز باید داروی خوراکی مصرف کنید جهت تجویز دارو از تماس تلفنی با متخصص داخلی استفاده کنید
سلام 38 ساله هستم باد معدم خیلی زیاده در طول شبانه روز خیلی زیاده چی باید مصرف کنم لطفاً راهنمایی کنید
سلام بابد از نظر تغذيه اي رعايت منيد و غذاهاي نفاخ نخوريد
اگه با رعايت رژيم غذايي بهتر نشدين
بايد به متخصص گوارش بريد تا يك دوره درمان شيد.
سلام خدنم دکتر بنده 34سال ام است دندان هام ازدست دادم نفخ رود دارم غذامیخورم بعدازیک ساعت هنگام خواب دراز کشیدن احساس میکنم دست میزارم سمت چپ اطراف ناف چیزی هست دستشویی میرم تخلیه میشم نیستش ولی کامل تخلیه نمیشم ممنونم
سلام
می‌توانید با مشورت با پزشک از داروهایی که به هضم غذا کمک می کنند استفاده کنید
سلام خانم دکتر من یکهفته است پس از تحمل یک شک عصبی ۲ ساعت پس از صرف غذا بخصوص در نوبت شام علیرغم حجم کم آن دچار نفخ و متعاقبا پرفشاری خون و بالا رفتن ضربان قلب میشوم که مجبور به مراجعه به مراکز پزشکی و تجویز و مصرف اورژانسی قرصهای فشارخون میشوم این موضوع چند بار در طول روز تکرار میشود که حتی با مصرف قرصهای فشار خون مجدداً فشارم بالا میرود و پس از دفع گاز از طریق آروغ و ضعیت تقریبا متعادلتری پیدا میکنم به تجویز پزشک داروی پنتوپرازول و دایمتیکون جویدنی به همراه داروی فشارخون هم استفاده میکنم ولی باز درهنگام هضم و جذب غذا این مشکل بروز میکند لطفا راهنمایی بفرمایید چکار باید انجام دهم
سلام دوست عزیز باید داروی خوراکی مصرف کنید جهت تجویز دارو از تماس تلفنی با متخصص داخلی استفاده کنید
سلام من یکی دو سالی هست روده هام به شدت نفخ میکنه این چند ماه اخیر نفخم خیلی بیشتر شده طوریکه شکمم باد میکنه بیشتر اوقات رو دفعش کنترلی ندارم و در طول روز زیاده .یه وقتایی به حدی به روده هام فشار میاد ک برای دفع مدفوع حس میکنم روده هام در حال انفجاره ک همون لحظه باید دسشویی برم و مدفوع با شدت بالایی اتفاق میفته .این موضوع خیلی اذیتم میکنه لطفا منو راهنمایی کنید
سلام
باید دارو تجویز شه و شرح حال کامل اخذ شه
امکان تجویز دارو در کامتت نیست،<p> اگر امکان ویزیت حضوری ندارید، می‌توانید از مشاوره تلفنی با متخصص داخلی استفاده کنید.</p>
سلام من ملیکا هستم ۱۴سالمه
تقریبا ۲۰روز هستش که صبح ها بعداز بیدارشدن معده درد شدید همراه با نفخ دارم
خیلی اذیتم میکنه. لطفا کمکم کنید…
سلام نگین هستم ۲۱سالمه
شکمم خیلی درد میکنه وهم پشت کمرم خیلی درد میکنه و شکمم باده و زیاد تفخ دارم نمیدونم چیکار کنم
سلام بايد از نظر هليكوباكتر معده بررسي شين و به متخصص گوارش مراجعه كنيد.
سلام خانم دکتر من چندروز شکمم بدجور اذیت میکنه ازاین ورم باد میکنه دکتر هم رفتم مصرف داروهارو خوردم باز خوب نشدم تورو خدا من جیکار کنم بدجور اذیت میشم
سلام بابد متخصص گوارش معاينتون كنن تا از نظر ورم معده و احتمال هليكوباكتر معده بررسي شويد.
سلام ۴سال پیش عمل بای پس معده انجام دادم. الان اکثر شب ها در خواب بادمعده با بوی بد دارم.و اذیتم میکنه .ازمایش و سونوگرافی هام هم مشکل نداره.ممنون میشم کمک ام کنید
سلام ممكنه دچار عفونت شده باشيد
بايد براي بررسي از نظر BOS به متخصص گوارش مراجعه كنيد
سلام من ۲۹ سالم مشکل نفخ دارم به شدت از عطاری عرق زنیان هم گرفتم خوردم ولی بازم کارساز نبود اصلا دست خودم نیس بد هر وعده غذای به شدت باد معده دارم ک تو مسائل اجتماعی هم تاثیر گذاشته جوری که جایی نمیتونم برم یک ساعت بد مصرف غذا هم شکمم کار میکنه شاید کمتر از یک ساعت هم طول بکشه جوریه ک نمیتونم جلوی خودم بگیرم ممنون میشم اگه راهنمایی کنید
سلام لازمه كه به متخصص داخلي مراجعه كنيد
از تظر كبد چرب و هليكوباكتر معده چك شيد
سلام من 36 سالمه حدود شش ماه که بعضی وقتها تو قفسه سینه ام سمت چپ بعد پشت کتفم درد میگیره وقتی باد گلو میاد کمی راحت میشم دوباره درد شروع میشه مشکل اضطراب هم دارم قرص پوکساکیم می خورم ممنون میشم اگه پاسخ بدهید
سلام علائمتون به رفلاكس معده ميخوره
بايد به متخصص گوارش مراجعه كنيد تا معاينتون كنن و بر اساس شرايطتون دارو براتون تجويز كنن
سلام خانم دکتر من 42-سالمه نفخ دارم و شبها مرا از خواب بیدار میکنه و موقع استرس بدتر میشم چکار کنم
سلام از مشاوره تلفنی دکتر دکتر جهت تجویز دارو استفاده کنید
سلام خخانی 43 ساله هستم و شکمم خیلی بزرگ میشه و معذرت میخوام باد معده خیلی اذیتم میکنه و نفخ زیاد دارم دلم هم درد میکنه وقتی که نفخ داره معده م یک زمان خیلی درد می‌کرد خوب شد ولی د نفخ معده واقعا اذیتم میکنه
سلام دوست عزیز باید داروی خوراکی مصرف کنید جهت تجویز دارو از تماس تلفنی با متخصص داخلی استفاده کنید
سلام دکتر جان
من 32 سالمه و بر اساس آزمایش خونی که دادم مشکل خاصی ندارم. ولی در مواقع استرس گاهی دچار یبوست، نفخ، تپش قلب و افسردگی میشم. این اتفاق چندین بار امسال تکرار شد. قبل از غذا دی سیکلومین میخوردم و بعدش فاموتیدین بهتر بود ولی باز در شرایط استرس اونا تکرار شد. ممنون میشم راهنمایی کنید. با سپاس
سلام خسته نباشید من خانم متعهل ۳۶ساله هستم که کل اطراف شکم وناف چپ و راست درد همراه نفخ شدید دارم وقسمت بالای شکمم هم همراه باسوزش طوری که معده درد دارم خودم حس می کنم که این معده درد عاملش گاز هست و اکثرا با یبوست همراه می شود البته قبلا این مشکل کم بود ولی در عرض یک سال شدیدتر شده و هر ۳ماه یکبار با زمان طولانی دردهام کم میشود ممنون میشم کمکم کنید.
سلام سوزش ادار دارم رحمم رو چهار سال پیش برداشتم
سلام جهت آزمایش ادرار اقدام فرمایید
سلام وقت بخیر مدفوع خیلی خشک و تکه تکه می آید زیر کتف سمت چپ پشت قلب درد احساس میکنم که با تخلیه مدفوع آرام تر میشود ظهر این مورد بعد از ناهار بیشتر نمایان میشود درد پشت به طوری نیست که نتوانم شب بخوابم لطفا من را راهنمایی کنید
سلام ارادت
من 45 سالمه و سالم هستم مشگل خاصی ندارم سیگاری نیستم یبوست ندارم و مراعات می کنم معمولا ورزش می کنم فقط چند مدت ه که مشکل باد شکم دارم معمولا شبها اذیت می کنه شب ها موقع خواب باعث ناراحتی ام میشه من رو خیلی معذب کرده لطفا راهنمایی کنید . متشکرم
سلام من حدود ۲سال معددرد دارم ونفخ شدید همه کارهای پزشکی راهم انجام دادم ی ۱۰ روز هم بستری شدم آزمایش ها همه سالم بود دکتر گفت مشکل کرون وروده تحریک پذیر داری اما نفخ خیلی اذیتم میکنه استرس هم زیاد دارم لطفا راهنمایی کنید
سلام خانمی هستم 52 ساله شکمم خیلی صدا میده موقع خواب بیشتر کنترل باد معده رو از دست میدم در ضمن اندوسکپی کردم دکتر گف ورم معده داری و میکروب وارد معدت شده قرص پنتوپرازول ۴۰ میلی صبح ناشتا و قرص پانکراتین بعد از ناهار و قرص فاموتیدین ۴۰ میلی و قرص دومپریدون ۱۰ میلی هم قبل از شام میخورم ولی تغییری نکردم حتی خجالت میکشم مهمونی برم چون کنترل باد معده رو ندارم راهنماییم کنید و چه چیزایی استفاده کنم با دستور کامل لطفا.ممنون
سلام دوست عزیز امکان تجویز دارو در کامنت وجود ندارد.
جهت تجویز دارو از تماس تلفنی با متخصص داخلی استفاده کنید
سلام. شکمم خیلی صدا داره خیلیییی موقع خواب بیشتر اتفاق میفته اگه غذایا سبزی یا شیر که نفاخ هستند نخورم مشکل یبوست میگیرم. یعنی مجبورم بعضی غذاها رو بخورم نفخو همیشه داشتم موقع بارداری و بعد زایمان. اما مشکل اصلی همین صداهایی که شکمم داره نمیدونم چرا اینجوری شدم خیلی هم اذیت میشم ازمایش دادم خدارو شکر چیزی نبود اما متعجبم این قار و قور برا چیه آیا خطرناکه؟ لطفا دارو چیزی اگه هست برا قطع صدا بفرمایید
سلام. مشکل من آبرو برام جلو شوهرم و بقیه نذاشته. شکمم خیلی صدا میده یبار صدای شرشر اب یبار شکستن حباب یبار مثل رعد و برق. مخصوصا جای خلوت بشینم یا تا بیام بخوابم شروع میشه. قبلا نفخ داشتم بدون صدای شکم اما حالا این صدا خیلی اذیتم میکنه دارو گیاهی استفاده کردم مدتی خوب شد قطع کردم شروع شدیبوست دارم 2 روز خوب میشه اما این نفخ و صدا مشکلیه که همیشه داشتم و دارم از وقتی سزارین کردم اینجوری شدم. لطفا مشکل منو حل کنید جرات موندن جلوی جمع ندارم ب خاطر این صدا. ممنون
سلام خانم دکتر ایا کپ شدن گوش باعث سرگیجه میشود
سلام
بستگی به علت کیپ شدن گوش دارد
سلام خانم دکتر توراخدا جوا بده مدتی سرگیجه دارم همراه با دل درد پشت درد میزن به پاهام مشکل ازکجاراهنمایی کن ممنون
سلام
از مشاوره رایگان دکتردکترجهت ارتباط با پزشک استفاده کنید
سلام من ۳۲ سالمه صبح که از خواب بیدار میشم نفغ وباد شکم شدید پیدا میکنم تا شب بعد ظهرها هم کمرم خیلی درد میکنه انگار یه چیزی سنگینی ورداشتنم درد شدید پیدا کردم حدود ۲ هفته هستش لطفا کمکم کنید
سلام 32ساامه بالای معده ام یه چیز اندازه تیله انگار چیزی هست دو سه ساله هست هیچ گونه مشکلی یا دردی نداره ازاو اون وقت تا حالا خیلی خیلی نفخ میکنم مخصوصاً شبا
سلام . ۲۱سالمه . همیشه نفغ شکم دارم یادم نمیاد روزی که نفغ شکم نداشته باشم .خیلی فشار رومه همیشه معدم غار و غور میکنه روده هام صدا میده همش
شیر میخورم دیگه بیچاره میشم . بی زحمت اگع قرص میدید بگید تا چه مدت استفاده کنم . میترسم قرص بخورم کنترل باد معدم رو از دست بدم .
سلام 30سال دارم نفخ شکمم خیلی زیاد هست نمیتونم خودم روکنترول کنم چه غذاهایی نفخاها بخورچه غیرنفاخ آزمایش هم دادم سالم هستم چکا کنم چی بخورم خوب میشم خیلی خجالت میکشم چکارکنم
سلام من هرغذایی که میخورم دچار نفخ شکم ومعده میشوم مشکل چی هست
سلام خانم دکتر.من مدتی است موقع خوابیدن یادرازکشیدن روده هام تق پوق دارند تق پوق میکن یبوست ام خفیف نیست بادشکمم به کممک بازکردن فشار درحالت ایستاده خالی میشو راه درمان چیه متشکرم
با سلام من ٢٩ سال سن دارم. در طول شبانه روز باد معده و باد گلو خيلي اذيتم ميكنه و فشار بهم مياره باد گلو هم يه خرده بد بو هست در مورد دستشويي هم مشكل يوبوستي ندارم يعني از لحاظ دستشويي رفتن هيچ مشكلس نيست فقط مشكلم باد زياد معده و بادگلو هست در مورد باد معده هم بد بو هست اكثرا چي مصرف كنم خوبه هيچ بيماري زمينه ي هم ندارم
با سلام من ٢٩ سال سن دارم. در طول شبانه روز باد معده و باد گلو خيلي اذيتم ميكنه و فشار بهم مياره باد گلو هم يه خرده بد بو هست در مورد دستشويي هم مشكل يوبوستي ندارم يعني از لحاظ دستشويي رفتن هيچ مشكلس نيست فقط مشكلم باد زياد معده و بادگلو هست چي مصرف كنم خوبه هيچ بيماري زمينه ي هم ندارم
سلام دکتر ببخشید بنده ۳۳سالمه چندسالی هس دچارنفخ شدم و سروصدای رودم تو جمع خصوصا وقتی استرس دارم زیاده و باید یه بند خودمو تکان بدم یا برم دسشویی وبیشتر تو فصل سرما بیشتر میشه و وکلا بادشکمم زیاده رودهام سرصدا دارن باکمی درد تا برم دسشویی و دسشویمم روانه یعنی یبوست ندارم و بیشتر تمایل ب اسهاله کلا بیشتر زمانی که شیر یا دوغ یا نوشابه یا بعضی میوها رو میخورم وسرمابهم بزنه سروصدا رودهام بیشترمیشه و توجمعم ک خیلی اذیت میشم یه بند باید تکان بخورم خجالت میکشم زمانی ک سکوت میشه خاستم کمکم کنید ک این سروصدا روده با بادونفخ معدم چکارکنم ممنون
سلام جهت معاینه شکم و سونوگرافی از کبد و کیسه صفرا به پزشک مراجعه کنید
سلام دکترببخشید من۳۳سالمه شاید ۳-۴ساله شایدم بیشتر نفخ دارم و نفخ رودهامو اذیت مکنه خصوصا زمانی ک سرما به رودهام میزنه یا دوغ و نوشابه شیر وچند نوع میوه ک مخورم دیگ سروصدای رودم خیلی شدید و اذیت مکنه باید چندین بار دسشویی برم و باد شکم زیاد دارم وگاهی استرس توجمع میگیرم نفخم بیشتر میشه و مدام دسشویی باید برم و دسشویمم روانه یعنی یبوست ندارم وبیشترتمایل به اسهاله خاستم بپرسم باید چکارکنم خیلی اذیت میشم تو جمع ک میشینم یه بند صدای تق و پوق رودم همراه با کمی درد ک مجبورم خودمو یه بند تکان بدم ممنون عاجزانه کمکم کنید ب پزشکم مراجعه نکردم چون بیشتر تو فصل سرد اینجوری میشم سپاس از پاسخگویی خیر خواهانتون
سلام ببخشید قرص پانکراتین و فلوتک میتونه خوب باشه براش؟
ببخشید این داروهارو باید تا چندوقت مصرف کنم و مبورین چند میلی!؟و اینکه ایا نفخ و باد شکمم ازبین میبره با صدای رودهام!؟ممنون
سلام خانم دکتر شرمنده عفونت ادراری باعث سرگیجه تنگی نفس میشود مرسی جوابی بده
سلام
خیر
سلام بر شما من ۱۷ سالمه و یکی از پاهام هم درد میکنه و من بعضی اوقات نفخ دارم و بعضی اوقات کم تره و موقع نماز خواندن باید همش وضو بگیرم لطفا یه راهنمایی کنید و بعد این قرص هایی که میگین عوارض ندارن؟
خیلی ممنون لطف کردین?
???
سلام شبها کمی تنگی نفس میشم بعد نفخ شکم دارم شکمم باد میکنه لطفاراهنمایی کنید مرسی
سلام خسته نباشید ۶ساله عمل کیسه صفرا کردم معده ام دیرهضم میکنه بعد از صبحانه معده ام درد ونفخ شدید وپهلو راستم درد داره فکر میکنم هر چی میخورم میره پهلوم اذیت میکنه چکار دیگه خسته شدم با این درد لطفا راهنماییکنید تشکر
دورود بر شما دکتر مهربان و بزرگوار من مدت چند سال هست که داعم نفخ شکم دارم و شغلم پرستار سالمند هست و سنم۴۵ سال دارم و از ساعت ۷صبح تا ۵ بعد ظهر سر کارم و نه خوراکی با خودم می برم و نه حتی آب میخورم هیچی نمی خورم تا بیام خانه همه شب و روز شکمم نفخ شدید میکنه و داروهم چند سال پیش خوردم و هیچ فایده ای نداشت و کندر تلخ و عرقیات تا که مربوط به نفخ شکم هستند و حتی گیاهان دارویی هم مصرف کرده ام اما هیچ هیچ فایده ای برام نداشته اندازه نمی دانم چکار کنم مانده ام بلاتکلیف ، مانده ام تو این بیماری خیلی بد بد و هیچ کاری نمیدونم و نمی توانم بکنم و دردشکم و درد پهلو ندارم یعنی هیچ دردی بخاطر نفخ شکم در شکم و پهلو ندارم ، میشه خاهش کنم کمکم کنی امیدی هست که خوب بشم باید تا آخر عمر دارو مصرف کنم یا نه برای یه مدت کوتاهی دارو مصرف کنم می‌دونم که این هم امیدی نیست و فایده ای هم ندارد ، گفتم برای بار آخر دوباره علاج و درمان را شروع کنم هر چند فایده ای ندارد .