تجمع گاز در دستگاه گوارش، هضم ناقص غذا یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده، علت نفخ شکم هستند. اختلالات گوارشی، بلع هوا، رژیم غذایی نامناسب و استرس و اضطراب، را می‌توان از جمله دلایل بروز این اتفاق دانست. البته تاثیر غذاهای نفاخ، بلع هوا، یبوست یا عدم تحمل برخی مواد غذایی مانند لاکتوز را نمی‌توان بی‌تاثیر دانست.
در ادامه این مطلب از مجله یلامت و پزشکی دکتردکتر، به بررسی علل مختلف نفخ شکم می‌پردازیم و هر آنچه که لازم است درباره آن بدانید را بررسی خواهیم کرد.
در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
علت نفخ شکم چیست؟
به احساس پُر بودن، هضم ناقص، تورم و فشار زیاد در ناحیه شکم، نفخ شکم می‌گویند. نفخ، یک مشکل شایع گوارشی‌ست که به دلیل تجمع گاز در دستگاه گوارش ایجاد میشود و با افزایش گاز (نفخ)، آروغ زدن یا صدای غرغر شکم همراه است.
نفخ شکم ممکن است ناشی از مصرف غذاهای پر فیبر، حساسیت به غذاها یا اختلالات گوارشی مانند بیماری سلیاک باشد. در ادامه، تمامی دلایل ایجاد این عارضه را بررسی خواهیم کرد. اما قبل از آن در جدول زیر، خلاصه‌ای از آن را در اختیارتان خواهیم گذاشت:
| علت نفخ شکم | توضیحات | راهکارها |
|---|---|---|
| تولید گاز در روده | مصرف حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند گاز تولید کند. | آهسته غذا خوردن، جویدن کامل غذا، مصرف مکملهای آنزیمی. |
| عدم تحمل لاکتوز | کمبود آنزیم لاکتاز باعث ناتوانی در هضم لاکتوز و نفخ میشود. | استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز. |
| اختلالات گوارشی | مشکلاتی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر و بیماری سلیاک می‌توانند باعث نفخ شوند. | تغییرات سبک زندگی، مصرف پروبیوتیک‌ها و داروها. |
| بلعیدن هوا | بلعیدن هوای اضافی حین خوردن یا نوشیدن می‌تواند نفخ ایجاد کند. | آهسته غذا خوردن، اجتناب از نوشیدنی‌های گازدار و صحبت نکردن هنگام غذا خوردن. |
| عدم تعادل باکتری‌های روده | مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و استرس می‌تواند تعادل میکروبیوم روده را به‌هم بزند. | مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها. |
| مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی | خوردن زیاد غذاهای سنگین و چرب باعث نفخ میشود. | وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر، پرهیز از غذاهای چرب و سنگین. |
| استرس و اضطراب | استرس باعث تغییرات در عملکرد دستگاه گوارش و تولید گاز میشود. | تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی و فعالیت بدنی منظم. |
| مصرف داروهای مختلف | برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث نفخ شوند. | مشاوره با پزشک برای تغییر دارو یا راهکارهای کم‌اثرتر. |
| یبوست | یبوست باعث تجمع مدفوع و نفخ میشود. | مصرف فیبر، آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم. |
تولید گاز در رودهمصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
عدم تحمل لاکتوز
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه میشود.
اختلالات گوارشی
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد میشود و باعث التهاب و نفخ میشود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوا
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید می‌کند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
مصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه میشود.
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد میشود و باعث التهاب و نفخ میشود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید می‌کند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
عدم تعادل باکتری‌های روده
اختلال در تعادل باکتری‌های مفید و مضر روده‌ها، که به میکروبیوم روده معروف است، می‌تواند باعث نفخ و مشکلات گوارشی شود. عواملی مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، رژیم غذایی نامناسب و استرس این تعادل را به‌هم می‌زنند. مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها می‌تواند به بازگرداندن تعادل میکروبیوم روده و کاهش نفخ کمک کند.
مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی
خوردن یا نوشیدن بیش از حد، به‌ویژه غذاهای چرب و سنگین، باعث نفخ و ناراحتی معده میشود. معده برای هضم مقدار زیاد غذا نیاز به زمان و انرژی بیشتری دارد که ممکن است منجر به تولید گاز و نفخ شود.
برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر بخورید، از غذاهای چرب و سنگین پرهیز کنید و آهسته غذا بخورید و خوب جویده شود.
استرس و اضطراب
استرس می‌تواند عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را مختل کرده و منجر به نفخ شود. با تأثیر بر سیستم عصبی خودمختار، استرس و اضطراب می‌توانند حرکات روده‌ای را تغییر دهند و تولید گاز را افزایش دهند. برای مدیریت این مشکلات، تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی مفید است. همچنین، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی می‌توانند اثرات منفی استرس بر دستگاه گوارش را کاهش دهند.
مصرف داروهای مختلف
مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، مکملهای آهن و برخی داروهای ضد افسردگی می‌تواند باعث نفخ شود. آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل باکتری‌های روده را مختل کرده و نفخ ایجاد می‌کنند، مکملهای آهن با تحریک معده و روده، تولید گاز را افزایش می‌دهند و داروهای ضدافسردگی نیز می‌توانند عملکرد گوارش را تحت تأثیر قرار دهند. اگر دارویی باعث نفخ میشود، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا درمان جایگزین یا راه‌حلی برای کاهش عوارض آن پیدا کنید.
یبوست
یبوست، که ناشی از عدم دفع مدفوع و اختلال در عملکرد روده‌ها است، می‌تواند باعث نفخ و احساس سنگینی در شکم شود. این مشکل معمولاً به دلیل کمبود فیبر، عدم تحرک کافی، مصرف ناکافی آب یا برخی شرایط پزشکی ایجاد میشود.
برای پیشگیری و درمان یبوست، مصرف فیبر کافی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، نوشیدن آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم موثر است. گاهی، پزشک مصرف ملین‌ها یا درمان‌های دیگر را توصیه می‌کند.
علت نفخ زیاد چیست؟
نفخ مداوم ممکن است به دلیل تکرار عادت‌های نادرست ایجاد شود و نشان‌دهنده مشکلات مختلف در سلامت دستگاه گوارش باشد. غذا خوردن سریع، مصرف غذاهای محرک تولید گاز توسط باکتری‌های روده و خوردن زیاد غذاهای تولیدکننده گاز مانند حبوبات از جمله این عادات ناسالم هستند. این رفتارها می‌توانند نفخ شکم را تشدید کنند.
علت باد شکم زیاد در زنان چیست؟
زنان ممکن است در مواقع مختلف دچار باد شکم شوند. تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی یکی از شایع‌ترین علل این مشکل است. افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون در این دوره‌ها بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر گذاشته و باعث نفخ میشود.
بسیاری از زنان در روزهای قبل و حین قاعدگی تجربه نفخ دارند و در سندرم پیش از قاعدگی نیز نفخ یکی از علائم شایع است. همچنین، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی می‌تواند با تأثیر بر دستگاه گوارش، منجر به نفخ شکم شود.
علت باد شکم زیاد در مردان چیست؟
مردان نیز در موقعیت‌های مختلفی دچار باد شکم می‌شوند. عواملی مانند عادات غذایی ناسالم و عدم تحرک کافی که باعث نفخ می‌شوند، در مردان هم مؤثر هستند.
علاوه‌بر این، تغییر سطح هورمون تستوسترون در مردان می‌تواند بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر بگذارد و موجب نفخ شود. همچنین، بزرگ شدن پروستات در مردان می‌تواند با وارد کردن فشار به روده‌ها، منجر به نفخ شکم شود.
علت نفخ دائمی شکم چیست؟
نفخ دائمی شکم می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی از آنها نیاز به ارزیابی و تشخیص پزشک دارند. عواملی مانند بلعیدن هوای اضافی، هضم ناقص غذاها، افزایش تولید گاز توسط باکتری‌های روده، سندرم روده تحریک‌پذیر و عدم تحمل لاکتوز از علل شایع نفخ هستند.
همچنین، مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات، سبزی‌های خانواده کلم و نوشیدنی‌های گازدار، به همراه سبک زندگی بدون تحرک و عادت‌های غذایی نادرست مانند غذا خوردن سریع یا نوشیدن نوشیدنی‌ها با نی، می‌توانند این مشکل را تشدید کنند.
علت نفخ بعد از غذا
نفخ بعد از غذا، به دلایل متعددی ایجاد میشود. در ادامه، به شایع‌ترین علت نفخ بعد از غذا پرداخته‌ایم:
- تجمع گاز در معده و روده در اثر بلعیدن هوا هنگام خوردن یا نوشیدن
- مصرف غذاهای پرفیبر یا نفاخ مانند لوبیا، کلم و نوشیدنی‌های گازدار
- ایجاد نفخ در برخی افراد ناشی از عدم تحمل برخی مواد غذایی مثل لاکتوز یا گلوتن
- وقوع نفخ در اثر هضم ناکافی غذاها و حرکت آهسته دستگاه گوارش
- خوردن سریع غذا
کدام غذاها باعث نفخ شکم می‌شوند؟
برخی غذاها به دلیل تاثیرات بر سیستم گوارش، می‌توانند باعث نفخ شکم شوند. این غذاها شامل:
- حبوبات؛ لوبیا، عدس، نخود
- سبزیجات خانواده کلم؛ کلم، بروکلی، گل‌کلم
- نوشیدنی‌های گازدار؛ نوشابه، آب‌میوه‌های گازدار
- غذاهای چرب و سنگین
- محصولات لبنی
- آدامس‌های بدون قند
- غذاهای سرشار از فیبر غیرمحلول؛ سبوس گندم، دانه‌های کامل
این غذاها ممکن است باعث تولید گاز در روده‌ها و احساس نفخ شوند.
علت نفخ قبل از پریودی و در دوره پریودی
نفخ شکم در دوران پریود به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی یک پدیده طبیعی است. نفخ شکم در پریود معمولاً یک یا دو هفته قبل از قاعدگی آغاز شده و در طول پریود ادامه پیدا کرده و پس از آن کاهش می‌یابد.
این نفخ در روزهای ابتدایی پریود بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد. با رعایت رژیم غذایی سالم، مصرف آب کافی و مدیریت استرس می‌توان این علائم را کاهش داد. بعد از پایان پریود، با بازگشت هورمون‌ها به حالت طبیعی، نفخ نیز بهبود می‌یابد.
علت نفخ شکم نوزاد
علت نفخ شکم در نوزادان می‌تواند شامل طیف وسیعی از دلایل مختلف زیر باشد:
- بلع هوا؛ نوزادانی که به سرعت شیر می‌خورند یا موقعیت دهانشان درست با سینه مادر یا شیشه‌شیر همخوانی ندارد، ممکن است هوای زیادی بلعیده و دچار نفخ شوند.
- عدم تحمل لاکتوز؛ برخی نوزادان به لاکتوز موجود در شیر مادر یا شیر خشک حساسیت دارند که باعث ایجاد گاز و نفخ میشود.
- رژیم غذایی مادر؛ مصرف غذاهای نفاخ مانند کلم بروکلی، لوبیا یا نوشیدنی‌های گازدار توسط مادر می‌تواند نفخ را از طریق شیر به نوزاد منتقل کند.
- تغذیه سریع یا زیاد؛ تغذیه سریع یا بیش از حد نیاز به شیر نیز می‌تواند باعث نفخ در نوزاد شود.
- سوء‌جذب؛ مشکلات در هضم و جذب برخی مواد غذایی ممکن است موجب نفخ در نوزادان شود.
- عدم رشد دستگاه گوارش؛ سیستم گوارش نوزاد در حال تکامل است و ممکن است نتواند برخی مواد غذایی را به درستی هضم کرده و باعث نفخ شود.
روش‌هایی همچون گرفتن آروغ نوزاد، تغذیه نوزاد در موقعیت درست، استفاده از شیشه شیرهای ضدنفخ و ماساژ شکم نوزاد به کاهش نفخ نوزاد کمک خواهند کرد.
علت نفخ شکم کودکان
نفخ شکم در کودکان، به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. برخی از علل شایع نفخ شکم در این گروه سنی عبارت هستند از:
- غذاهای گازدار؛ مصرف نوشابه‌ها، آب‌میوه‌های گازدار و سبزیجاتی مانند کلم و گل کلم.
- بلع هوا؛ بلعیدن هوای زیاد هنگام خوردن یا حرف زدن.
- عدم تحمل لاکتوز؛ کمبود آنزیم هضم‌کننده لاکتوز در شیر و محصولات لبنی.
- یبوست؛ تجمع مدفوع در روده‌ها باعث نفخ میشود.
- آلرژی‌های غذایی؛ حساسیت به غذاهایی مانند گندم یا شیر.
- بیماری‌های گوارشی؛ مانند سندرم روده تحریک‌پذیر یا عفونت‌های روده‌ای.
- استرس و اضطراب؛ تاثیر منفی بر سیستم گوارش کودکان.
برای مدیریت و کاهش نفخ در کودکان، باید به رژیم غذایی آنها توجه کرده و در صورت لزوم با پزشک برای شناسایی علت دقیق نفخ و درمان مناسب مشورت شود.
علت نفخ شکم در بارداری
نفخ در دوران بارداری شایع است و دلایل مختلفی دارد:
- بزرگ شدن رحم؛ رشد جنین باعث فشار بر معده و روده‌ها میشود که منجر به نفخ میشود.
- تغییرات هورمونی (پروژسترون)؛ افزایش پروژسترون باعث شل شدن عضلات دستگاه گوارش و کاهش حرکت غذا در روده‌ها میشود.
- تغییرات رژیم غذایی؛ مصرف بیشتر غذاهایی مانند حبوبات و کلم ممکن است منجر به نفخ شود.
نفخ در طول بارداری در سه‌ماهه‌های مختلف شدت‌های متفاوتی دارد.
- سه‌ماهه اول؛ تغییرات هورمونی می‌تواند باعث نفخ از همان ابتدای بارداری شود.
- سه‌ماهه دوم؛ با رشد رحم، فشار بیشتری به روده‌ها وارد شده و نفخ افزایش می‌یابد.
- سه‌ماهه سوم؛ با رشد حداکثری جنین، فضای شکم کاهش می‌یابد و نفخ به شدت افزایش می‌کند.
علائم همراه با نفخ معده و شکم چیست؟
نفخ معده و شکم، علاوه‌بر احساس تورم و پُری، با علائم و مشکلات دیگری همراه خواهد بود. شایع‌ترین این علائم، درد شکم، ورم شکم، گاز معده و روده، آروغ زدن، یبوست، اسهال، تهوع، کاهش اشتها و تغییر در الگوی دفع مدفوع هستند.
عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، عدم تحمل غذایی، بیماری‌های گوارشی، تغییرات هورمونی، استرس و مصرف داروها منجر به تشدید این وضعیت خواهد شد. برای مدیریت و کاهش علائم نفخ، رعایت رژیم غذایی مناسب، افزایش فعالیت بدنی، مدیریت استرس و مشاوره با پزشک در صورت نیاز توصیه میشود.
چگونه نفخ شکم تشخیص داده میشود؟
تشخیص نفخ شکم، براساس علائم بیمار و معاینات بالینی انجام میشود؛ اما متخصص گوارش، گاهی برای تشخیص علت دقیق‌تر نفخ در شرایط پیچیده، آزمایش‌های تکمیلی و تخصصی را توصیه می‌کند. در جدول زیر، به دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی نفخ شکم اشاره کرده‌ایم:
| تکنیک‌های تشخیصی نفخ شکم | شرح تکنیک‌های تشخیصی |
| مصاحبه پزشکی | پرسیدن سوالاتی در مورد علائم، شدت و مدت زمان نفخ، رژیم غذایی، عادات غذایی و سابقه پزشکی |
| معاینه فیزیکی | لمس و معاینه شکم برای یافتن نشانه‌های غیرمعمول مانند حساسیت، ورم یا صداهای غیرطبیعی |
| آزمایش‌های خون | بررسی خون برای تشخیص التهاب، عفونت یا مشکلات متابولیکی عامل نفخ |
| آزمایش‌های مدفوع | بررسی مدفوع برای تشخیص عفونت‌ها، عدم تحمل غذایی یا مشکلات گوارشی دیگر |
| آزمایش‌های تصویربرداری | مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی دقیق‌تر ساختارهای داخلی شکم و تشخیص هر گونه انسداد یا ناهنجاری |
| آزمایش‌های تنفسی | تست تنفسی هیدروژن یا متان برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده کوچک |
| آندوسکوپی و کولونوسکوپی | مشاهده مستقیم داخل دستگاه گوارش و برداشتن نمونه‌های بافتی برای بررسی بیشتر |
این مجموعه از روش‌های تشخیصی، برای شناسایی علت دقیق نفخ شکم و ارائه درمان مناسب به متخصص گوارش کمک می‌کنند.
درمان نفخ شکم و معده
برای کاهش نفخ، روش‌های مختلفی وجود دارد:
- کاهش مصرف غذاهای نفاخ
- جویدن آرام غذا
- مصرف فیبر
- پرهیز از غذاهای حساسیت‌زا
- استفاده از داروهای ضدنفخ مانند سایمیتیکون و پروبیوتیک‌ها
- فعالیت بدنی منظم
- مدیریت استرس
- نوشیدن دمنوشهای گیاهی
- نوشیدن سرکه سیب و آب لیمو
- ماست پروبیوتیک‌ها مکملهای رازیانه
روش‌های از بین بردن نفخ شکم فوری
پیاده‌روی پس از صرف غذا، یوگا یا هر نوع فعالیت بدنی ملایم، با تسهیل حرکت غذا در دستگاه گوارش، نفخ را کاهش می‌دهند. همچنین، ماساژ محوطه شکمی به آرامی و در جهت عقربه‌های ساعت، باعث تسکین عضلات روده و آزادش شدن گازهای تجمع‌یافته در روده میشود.
از دیگر روش‌های درمان فوری نفخ، می‌توان به دوش آب گرم اشاره کرد. استحمام با گرم عضلات را شل کرده و به هضم غذا کمک می‌کند. همچنین برخی، بوتاکس معده را روشی مناسب برای درمان این عارضه می‌دانند.
بهترین غذاها برای درمان نفخ
غذاهای حاوی فیبر محلول، زنجبیل تازه، موز، سبزیجات پخته‌شده و برنج سفید برای کاهش گاز شکم و نفخ مفید هستند.
چگونه می‌توان از نفخ شکم پیشگیری کرد؟
نفخ شکم می‌تواند بسیار ناخوشایند باشد، اما با رعایت چند نکته می‌توان از آن پیشگیری کرد:
- جویدن غذا به‌خوبی؛ تاثیر هضم درست برای جلوگیری از بلع هوا.
- افزایش تدریجی فیبر؛ جلوگیری از مصرف زیاد فیبر به یک‌باره.
- نوشیدن مایعات کافی؛ جلوگیری از انباشت گاز در روده‌ها.
- مصرف غذاهای پروبیوتیک؛ مانند ماست برای تعادل باکتری‌ها.
- فعالیت بدنی منظم؛ برای بهبود حرکت گوارشی.
- پرهیز از غذاهای نفاخ؛ مانند لوبیا، کلم، نوشابه‌های گازدار.
- کاهش مصرف غذاهای چرب؛ برای جلوگیری از هضم کند.
- استفاده از داروهای ضد نفخ؛ پیش از صرف غذا.
رعایت این نکات، به‌طور مؤثر به درمان نفخ کمک و باعث کاهش باد شکم میشود.
برای درمان نفخ شکم و معده به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان نفخ شکم باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. این پزشک، در تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش همچون نفخ معده مهارت دارد.
در نهایت، اگر مبتلا به نفخ شکم هستید و درمان خانگی نفخ معده و شکم موثر نبود، حتما به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از متخصص گوارش، از امکان نوبت‌دهی این متخصص در سایت دکتردکتر استفاده کنید. اگر هم نیاز به ویزیت فوری دارید، می‌توانید نوبت مشاوره آنلاین دکتر گوارش را از سامانه دکتردکتر بگیرید و متنی یا تلفنی با پزشک، مشورت کنید.
منابع:
health.harvard.edu
nhs.uk
سوالات متداول نفخ شکم
نفخ شکم، از علائم سرطان معده یا سرطان تخمدان می‌تواند باشد.
باد معده یا نفخ شکم، ناشی از عوامل مختلفی از جمله نامناسب بودن رژیم غذایی، استرس، سوء‌هاضمه یا عدم تحمل غذایی است.
بله. قرص‌های پروبیوتیک، در رفع باد شکم به‌ویژه نفخ ناشی از عدم تعادل باکتری‌های روده بسیار مفید است.
بله. با سریع غذا خوردن، هوای زیادی را همراه با غذا بلع می‌بلعید. همچنین در صورت درست نجویدن غذا و سریع غذا خوردن، مواد غذایی زمان کافی برای هضم در معده ندارند و ورود غذای کامل هضم نشده به معده، باعث تولید گاز بیشتر، نفخ و درد شکم میشود.
دفع 13 تا 20 بار گاز در روز، طبیعی تلقی میشود.
دمنوشهای نعناع، زنجبیل، رازیانه، زیره و بادرنجبویه در درمان نفخ شکم بسیار موثر هستند.
سلام . من باد گلو و احساس اینکه چیزی داخل گلومه دارم و ترش هم میکنم . باد هم جمع میشه داخل شکمم زیاد و درد میگیره مواقعی . چه کنم دکتر
ممنون از راهنمایی
??
سلام من هموروید داخلی دارم و بعد از مصرف هر وعده غذایی شکمم بزرگ میشه و صفت آیا میتونه بخاطر هموروییدم باشه؟ یا اگه غیر از از اینه لطفا راهنمایی کنین
سلام من یه مدت حالت تهوع داشتم ونفخ ازمایش دادم هلیکو باکتر دارم یهو معده ام مفخ شدید میکنه میزنه به کمرم ومیسوزه ازخواب بیدارم میکنه روده هام صدا میده دارم امپرازول ومترونیدازول میخورم ایا زخم معده دارم؟؟
سلام
زخم معده فقط با آندوسکوپی مشخص میشود.
داروهای مصرفی شما جهت هلیکوباکتر کافی نیست
نحوه دقیق مصرف داروها و اینکه پزشک تجویز کرده یا خیر را ذکر کنید تا راهنمایی صورت گیرد
سلام من ضایع نخاعی هستم زیاد نفخ معده دارم و شکمم بزرگ میشه باید چکار بکنم راستی تنقیع میکنم سپاس از سایت تون
سلام من چند روزه معده درد گرفتم و درد در همه جای بدنم میپیچه از زیر دلم تا پشت معدم شب از شدت درد حتی نمیتونم بخوابم و سابقه ورم معده هم دارم الانم معدم ورم کرده
اشتهام کم شده و خیلی بعد از غذا معدم درد میگیره احساس میکنم اینها باد معده هست ک خارج نمیشه
و یبوست هم دارم لطفا کمک کنید
با سلام
ممنون از مقاله پر محتواتون . هر از چندگاهی نفخ دارم . همیشه بعد از نفخ اسهال میشم ، دوباره خوب میشم . اما الان چند روزه پشت سر هم نفخ دارم اسهال هم شدید شده همراه ضعف چه میفرمایید در این مورد ؟
سلام خانمی 27ساله هستم چندماهی هست وقتی غذا میخورم احساس سنگینی دارم و روده هام خیلی صدا میده باد شکمم زیاد شده چه چیزی مصرف کنم؟
سلام
من اقا 34 سال سن دارم.شکمم بزرگ شده احساس نفخ شکم دارم به طوری که نمیزاره شکممو به داخل جمع کنم و دفع نفخ در این حالت صورت نمیگیره (احساس نفخ بیشتر زیر ناف هستش)
صبح ها که معدم خالیه شکمم به راحتی جم میشه ونفخ ندارم
لطفا رانماییم کنید
سلام من یک ساله نفخ شدید دارم آزمایش مدفوع آزمایش خون و کولونوسکوپی انجام دادم فقط تو مدفوعم خون دیده شده.دیگه آزمایشام هیچ مشکلی نبوده توش.خیلی اذیت میشم حتی آب هم بخورم شکمم باد میکنه و بادی که توی معده م هست به راحتی خارج نمیشه و احساس درد شدید دارم .چند بار دکتر رفتم ولی بی نتیجه.
سلام من مدتی نفخ بیش از حد دارم وقتی شبها باعث میشود که تا صبح نخوایم بعلاوه علائمی همچو سرد و گرم شدن شکم اطراف ناف هم دارم
سلام خسته نباشید
من در معدم اصلا حس نفاخی ندارم ولی در رودم بسیار شدیده و جوریه ک پایین معدم باد ودرد میکنه و فرقیم نداره ک چی میخورم همیشه اینجوره چن ماهیه خیلی شدید شده و اینم بگم چند سالیه یبوست متوسط دارم و ۲۱ سالمه
ممنون میشم راهنماییم کنید
با سلام و احترام.من سندروم روده وتحریک پذیر خفیف و سندروم ژیلبرت دارم ولی تا دو ماه پیش مشکی نداشتم
الان دو ماهه معدم به شدت نفخ داره و آروغ میزنم و اگه بیش از حد غذا بخورم حالت تهوع بهم دست میده مایعات هم اگه بخورم حالت تعوع بهم دست میده بعضی اوقات هم اجساس سیری دارم اوایل سرگیجه هم داشتم ولی الان سرگیجم بهترشده
سلام ، خسته نباشین ، من هنرجو آواز هستم ، اکثر روزهای سال صدای من رگه دار هست ، وقتی به دکتر گفتار درمانی مراجعه کردم و عکس استراپوسکوپی گرفتم گفت رفلاکس شدید داری و باعث دیسفونی مزمن تو حنجرت شده ، در صورتی که من اصلا حالت ترش کردن ندارم ، ولی از طرفی مشکل من با معدم اینه که وقتی غذا میخورم حتی مقدار کم بعد چند دقیقه احساس میکنم شکمم دیگه جا نداره و به پوست شکمم فشار میاد ، سوالم اینه که آیا ممکنه من رفلاکس داشته باشم یا نه ؟ و آیا رفلاکس میتونی باعث دیسفونی مزمن بشه یا نه ؟ ممنون میشم کمکم کنین
سلام
هم ریفلاکس وهم استفاده زیاد از تارهای صوتی ممکن است سبب رگه دار شدن صدای شما شده باشد
بهتر است به متخصص گوش و حلق و بینی نیز مراجعه تا تارهای صوتی بررسی گردند
سلام همسر من الان چند روزی هست بعد از غذا خوردن، معده درد همراه با دل درد ونفخ شدید میشه لطفا چه داروی مصرف کنه ممنون
سلام من نفح دارم شکمم باد کرده و حس گازبد از معده دارم چیکارکنم بهتر شم
سلام من ۳۹ سالمه خیلی وقته مشگل گوارش و معده دارم تو ماه رمضان از ۲۰دوباره مشکلم شروع شد اول نفخ شدید میکنه معدم و نفسم تنگ میشه واحساس سیری دارم روزی دوبار دستشویی میرم ولی ابکی میاد رفتم سی تی اسکن گفت پرگازی روده بخصوص در اطراف کانون میشه راهنمایی کنین
با عرض سلام من ۳۷سال دارم یک ماهه نفخ شکم وروده و معده ام خیلی زیاد شده فشارم پایینه من باید چیکار کنم چه دارویی مصرف کنم ممنون از شما
سلام و خسته نباشید.من بیست روزی هست که دچار کمی تنگی نفس شدم مخصوصا در شبها.واین سنگین شدن نفس کشیدنم بخاطر وجود کمی باد توی گلو هستش بیحالم میکنه وبخاطر بیحالی همیشه دوس دارم خواب باشم یا دراز کش باشم.وقتی کمی پیاده روی میکنم حدودا نیم ساعت یا فعالیت جسمی انجام میدم نفسم سنگین میشه و ته میفته وحتی احساس توخالی بودن سر وکمی سرگیجه هم میکنم وحتما باید یه چیزی بخورم ویه استراحتی بکنم.توی گلو روی لوزه ام چندثانیه یه خشکی احساس میکنم ودوباره تموم میشه.سی تی ریه دادم وهیچ مشکلی نداره ریه هام.دکتر داخلی رفتم دوتا قرص دومپریدون وپنتومید قبل از نهاروشام داده واسپری فلوتیکورت پلاس هم داده که دوازده ساعتی دوپاف میزنم.این داروها رو ده روزه مصرف میکنم ولی اثری نکرده وتغیری نکرده اصلا. وحتی این بیماری کل زندگیم ومختل کرده.دستور چیه خانم دکتر؟؟؟
سلام
دوست گرامی به متخصص قلب مراجعه کنید تا از نظر قلبی بررسی شوید
در صورت سالم بودن به روانپزشک مراجعه کنید
باسلام وعرض اادب.می بخشین من نزدیک به یه ماهه که نفخ برام ایجادشده.قبلش دوروز کامل معده درد شدیدوحالت تهوع داشتم و اسهال.هیچی نمیتونستم بخورم خیلی معدم دردمیکرد.بعدش که گذشت بهترشدمم منتهی بعدهرغذا که میخورم معدم نفخش شدید میشه وباکمی درد همراهه.البته این نفخ رو توحالت عادی هم دارم.بعضی اوقات احساس سیری دارم وهیچی نمیخورم.میشه راهنمایی ام کنین علتش چی بوده وایا باید به پزشک مراجعه کنم
سلام و خسته نباشید.خانمم چند روزه درد معده و حالت تهوع داره.تهوع بیشتر بعد از صرف غذا و مایعات.کاهش اشتها و وزن داره.در ضمن هلیکوباکتریا داره.چه داروهایی و غذاهایی بهتره مصرف کنه.امپرازول و آنتی بیوتیک و بیسموت مصرف میکنه.سپاسگزارم
با سلام . ی چند وقتیه غذا میخورم انگار غذا داخل گلوم میمونه و معدمم سر و صدا داره.خیلی هم به ندرت اروغ میزنم بعد غذا . چند ماه پیش این حس موندن غذا در گلو رو داشتم رفتم متخصص بهم فاموتیدین40 داد با آلومینیوم ام جی و آلپرازولام داد ( چون اضطراب دارم و خیلی یکمم حالت پرخاشگری) . االان به نظرتون چی استفاده کنم . ممنون
سلام مجدد. ممنونم از پاسخ گوییتون.پارسال یک بار آزمایش بلع باریوم هم دادم هم از گلو -هم معده و روده که مشکلی نداشت ( البته یک ماه قبلش ی دوره کوتاه آمپرازول هم خوردم بعدش آزمایش دادم) ولی امسال باز ی خورده هر از گاهی اذیتم میکنه همیشه نیس. بیشتر هم وقتی که اضطراب یا حالت عصبی دارم اینجوری میشم اونم نه در حدی که خیلی اذیتم کنه . اشتهامم ی بار خوبه ی بار بد.خخخخ. درد معده هم ندارم حالت سنگینی اونم گاهی اوقات و فقط اسید معده که حس میکنم میزنه بالا اذیتم میکنه چون 2-3تا دندونامم کمی با بالا زدن اسید معده پوسیدگی پیدا کرد پارسال. شربت آلومینیوم ام جی بهم ساخت اون موقع که خوردم فاموتیدین هم تا حدی .فقط کلیندینیوم سی اثرات خواب آوری داره من دوماه دیگه کنکور ارشد علوم آزمایشگاهی دارم. خواب آوریش اذیت نمیکنه؟!
باسلام پسرم ۸سالشه وشکمش از اندام های دیگش بزرگ تره وخیلی سفته سابقه انگل داشته علتش چیه چه ازمایشی نیازه
سلام
باید معاینه شکم و کبد و سونوگرافی از شکم انجام شود
به متخصص اطفال مراجعه کنید
سلام . من ترش میکنم . احساس میکنم غذا تو گلوم گیر کرده . احساس سنگینی دارم در معده . نفخ هم دارم . زیاد هم اشتها ندارم . اروغ هم دارم . دردو سوزش ندارم . ۲۰تا فاموتیدین خوردم شب ها و دومپیریدون ۲۰ تا . چند ماه پیش پنتوپرازول خوردم اون موقع اروغ میردم که خوب شد .
سلام اوقاتتون بخیر
من اندوسکوپی و دوبار کلونوسکپی شدم انواع عکس ها سنوگرافی و کلی ازمایش دادم ولی مشکلی دیده نشده
با این وجود من ناراحتی زیادی دارم درد از سر معده تا دور ناف که اطراف ناف شدید تره و بیشتر شبها اتفاق میوفته-در حین غذا خوردن معدم حالت اقباض میگیره و انگار دیگه هضم نمیکنه و دردش به کتفم میزنه و اصلا نمیتونم تکون بخورم و تا یک ربع بعد از غذا ادامه دارد و در این دردهای پشت ک حس نفس تنگی خفیفم و انگار معده بخاد غذاشو پس بزنه در مواقعی که غذا نمیخورم هم پیش میاد-هنگام دفع حالت اضطرار و علائم اسهال دارم در حالی که اصلا اسهال نیستم
واقعا خسته شدم خیلی دکتر رفتم ده ساله که دنبالشم و راهی پیدا نمیکنم
سلام. من ۵۳ سالمه صبح که بیدار میشم اصلا اشتها به خوردن ندارم حالت تهوع دارم تا شب . به زور وبا بی میلی چیزی میخورم بعد بلافاصله باید با انگشت حال خودمو بهم بزنم تا گازی که تو معدم هست با صدای زیاد از گلو خارج کنم بعد احساس سبکی میکنم خیلی دکتر رفتم انواع داروهارو خوردم ولی تاثیری نداشته نطر پزشکان بیشتر مشگل اعصابم بوده تور به خدا راهنماییم کنید
سلام تشکر از مقاله ارزنده اتان. در موردجمع شدن گاز معده و تیر کشیدن شدید سمت راست پشت سر و همزمان با چند باد گلو قطع شدن درد و بعضی مواقع خواب آلودگی بعد از غذا و کمی هم غار و غورشکم لطفا راهنمائی بفرمائید.تنها داروئی که مصرف میکنم متفورمین است بمدت چند سال و سیگار و الکل مصرف نمیکنم و سن ام 65 سال.ممنون از لطف اتان
سلام خسته نباشید ببخشید من از موقع قرنطینه به شدت نفخ میکنم حتی این پروسه باعث جلوگیری از مدفوع تا 4 روز هم می شود میخواستم بدونم باید چی کار کنم (اضافه کنم ک بواسیر هم داشتم و حدود شش ماه پیش عمل لیزر کردم ) الان هم گاهی اوقات قرص دایمیتیکون میخورم برای نفخ ک بعضی اوقات جواب میده بعضی اوقات هم نه .(سن 21 سال) ممنون میشم راهنمایی کنید با تشکر
سلام خسته نباشید.
من مدت 4ماه ک نفخ شکم یاهمان بادشکم شدیددارم.همراه دل درد و اضطراب..چ دارویی مصرف کنم خوب شم؟؟؟لطفا کمکم کنید
خانم ۵۴ ساله ام . حدود ۹ سال پیش با آندوسکوپی دکتر هلیکوباکتر و اسید زیاد تشخیص داد و درمان کردم . گاهی اسید زیاد اذیتم میکرد . الان حدود دو هفته است که اسید معده ام زیاد شده امپرازول حدود یک هفته ای میخورم ولی کامل خوب نشدم . صبحها حالم بدتره دایم حس میکنم تو معده م چنگ میزنن و حس گرسنگی دارم و نفخ هم میکنم
سلام،،،همش نفخ دارم ،،،معده ام درد میکنه ،،،انگار چیزی توشه،،،،یبوست هم گرفتم
سلام. سی و هفت سالمه. دو ماهه نفخ دارم.
بمدت ده شب قرص مالتی ویتامین میخورم قبل از خواب که دچار نفخ شدم و الان دو ماهه نفخ دارم.وقتی غذا سبک و ساده میخورم مشکل ندارم ولی خدا نکنه یه بیسکویت بخورم تا دو روز نفخ دارم و سمت راست دلم احساس میکنم یه توده هواس. هیچگونه مشکل دیگه یی اعم از اسهال، بوبست، درد ندارم فقط نفخ دارم و باد شکمم زیاد وطولانی و بدون بو است مخصوصا بعد خوردن غذا وصبها
سلام خسته نباشیدمن 19 سال سن دارم 2ساله که نفخ شکم شدید دارم بدون درد شکم اما معده درد دارم ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام خسته نباشید من پنج ماهه زایمان کردم و نفخ شکم دارم گاهی مواقع دچار یبوست میشم دخترم هم نفخ داره که باعث شده نه بتونه درست بخوابه نه شیر بخوره مدتی هم بهش قطره دایمتیکون دادم اثر نداشت لطفا بگید چکار کنم به دخترم هم شیر خشک میدم هم شیر خودم
سلام من شکمم تورم داره تنگی نفس دارم و بدنم و معده ام دردمیاد بنظرشما بیماری ام جدیه
سلام خانمدکتر الان دوسه دفعه است وقتی به طرف راست میخوابم یک درد ناگهانی وبسیار شدید به مدت دوسه دقیقه تمام بالا تنه مو میگیره عرق شدید میکنم خلاصه میمیرم زنده میشم ربطی به صفرا دار؟
سلام
بعید است اما باید معاینه شوید
به متخصص داخلی مراجعه کنید
سلام خانم دکتر.بهروز هستم ۴۳ ساله.قبلا درد معده داشتم و شربت المینیوم میخوردم و خوب میشدم ولی یه مدته هرچی میخورم معده من باد میکنه و اروغ شدید دارم و باد معده هم دارم.۳روزه دیگه هرچی میخورم بالا میارم و استفراغ میکنم.شکمم خیلی باد میکنه و بعضی اوقات باد خالی نمیشه.دیشب تا الان چند بار بالا اوردم.و غذا نمیتونم بخورم.خواهش میکنم کمکم کنید.حالم خیلی بده.
سلام پدربزرگم چند روز اسهال داشت حالا نفخ زیادو مدفوع خونی داره لطفاراهنمایی کنید
سلام
دوست عزیز با توجه به اسهال خونی معاینه حضوری لازم است
به متخصص داخلی مراجعه کنید
باسلام اقا و۳۸سال دارم دردجناق سینه ومعده دارم نزدیک ب یکماه.نفخ شدیدمیکنم وواقعاخجالت میکشم توجمع باشم لطفاراهنماییم کنید
سلام
خانمی ۳۷ ساله هستم و چندین ساله که دچار نفخ شدید معده وورم معده هستم.وخوشبختانه مشکل گوارشی دیگه ای از جمله درد معده سوزش ویا…ندارم وفقط مشکلم ورم شدیده تا حدی هر کی منو می بینه میگه بارداری؟ اگه میشه منو راهنمایی کنید باتشکر
سلام
پدر بنده۶۵ ساله زخم معده داره و مدتی هس درد شکم به صورت خطی روی شکم دارد و تمام آزمایشات و سنوگرافی ها سالم هستن ولی با این وجود باز درد میکنه.ممنون راهنمایی کنید
سلام
دوست عزیز
اگر آندوسکوپی و بررسی قلبی انجام نشده باید انجام شود
به فوق تخصص گوارش مراجعه کنید
سلام من میکروب معده دارم وشکمم با وجود لاغریم خیلی بزرگ شده وباد شکمم بیش از حد است بعد خوردن کمی غذا یااب احساس میکنمالان شکمم میترکد دکتر امپرازول تجویز کرده ولی بهتر نشدم
سلام من مشكل معده عصبي دارم با كوچكترين هيجان يا تپش قلب يا كوچكترين ناراحتي و…معده م بشدت اذيتم ميكنه خيلي نفخ دارم و دائم آروغ شديد دارم.حتي موقع ورزش كردن و فعاليت كردن معدم سوزش شديد داره اين ضربان قلب و فشار موقع ورزش و فعاليت مشكل معدمو تشديد ميكنه.
ميخوام بدونم راهي هست بتونم اين مشكل و حل كنم فشارو از رو معدم كمتر كنم؟