تجمع گاز در دستگاه گوارش، هضم ناقص غذا یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده، علت نفخ شکم هستند. اختلالات گوارشی، بلع هوا، رژیم غذایی نامناسب و استرس و اضطراب، را می‌توان از جمله دلایل بروز این اتفاق دانست. البته تاثیر غذاهای نفاخ، بلع هوا، یبوست یا عدم تحمل برخی مواد غذایی مانند لاکتوز را نمی‌توان بی‌تاثیر دانست.
در ادامه این مطلب از مجله یلامت و پزشکی دکتردکتر، به بررسی علل مختلف نفخ شکم می‌پردازیم و هر آنچه که لازم است درباره آن بدانید را بررسی خواهیم کرد.
در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
علت نفخ شکم چیست؟
به احساس پُر بودن، هضم ناقص، تورم و فشار زیاد در ناحیه شکم، نفخ شکم می‌گویند. نفخ، یک مشکل شایع گوارشی‌ست که به دلیل تجمع گاز در دستگاه گوارش ایجاد می‌شود و با افزایش گاز (نفخ)، آروغ زدن یا صدای غرغر شکم همراه است.
نفخ شکم ممکن است ناشی از مصرف غذاهای پر فیبر، حساسیت به غذاها یا اختلالات گوارشی مانند بیماری سلیاک باشد. در ادامه، تمامی دلایل ایجاد این عارضه را بررسی خواهیم کرد. اما قبل از آن در جدول زیر، خلاصه‌ای از آن را در اختیارتان خواهیم گذاشت:
| علت نفخ شکم | توضیحات | راهکارها |
|---|---|---|
| تولید گاز در روده | مصرف حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند گاز تولید کند. | آهسته غذا خوردن، جویدن کامل غذا، مصرف مکملهای آنزیمی. |
| عدم تحمل لاکتوز | کمبود آنزیم لاکتاز باعث ناتوانی در هضم لاکتوز و نفخ می‌شود. | استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز. |
| اختلالات گوارشی | مشکلاتی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر و بیماری سلیاک می‌توانند باعث نفخ شوند. | تغییرات سبک زندگی، مصرف پروبیوتیک‌ها و داروها. |
| بلعیدن هوا | بلعیدن هوای اضافی حین خوردن یا نوشیدن می‌تواند نفخ ایجاد کند. | آهسته غذا خوردن، اجتناب از نوشیدنی‌های گازدار و صحبت نکردن هنگام غذا خوردن. |
| عدم تعادل باکتری‌های روده | مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و استرس می‌تواند تعادل میکروبیوم روده را به‌هم بزند. | مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها. |
| مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی | خوردن زیاد غذاهای سنگین و چرب باعث نفخ می‌شود. | وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر، پرهیز از غذاهای چرب و سنگین. |
| استرس و اضطراب | استرس باعث تغییرات در عملکرد دستگاه گوارش و تولید گاز می‌شود. | تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن، تمرینات تنفسی و فعالیت بدنی منظم. |
| مصرف داروهای مختلف | برخی داروها مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضد افسردگی ممکن است باعث نفخ شوند. | مشاوره با پزشک برای تغییر دارو یا راهکارهای کم‌اثرتر. |
| یبوست | یبوست باعث تجمع مدفوع و نفخ می‌شود. | مصرف فیبر، آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم. |
تولید گاز در رودهمصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
عدم تحمل لاکتوز
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه می‌شود.
اختلالات گوارشی
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد می‌شود و باعث التهاب و نفخ می‌شود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوا
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید میکند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
مصرف غذاهایی مانند حبوبات، کلم بروکلی و نوشیدنی‌های گازدار می‌تواند تولید گاز در روده‌ها را افزایش دهد و منجر به نفخ، سنگینی و گاهی درد شکمی شود. این گازها توسط باکتری‌های روده در حین هضم غذاها تولید می‌شوند.
برای کاهش تولید گاز، غذا خوردن آهسته و جویدن کامل غذا مفید است. همچنین، مصرف مکملهای آنزیمی می‌تواند به هضم بهتر این غذاها کمک کند.
بدن به دلیل کمبود آنزیم لاکتاز در روده کوچک، نمی‌تواند به خوبی لاکتوز موجود در محصولات لبنی را هضم کند. افرادی که با این مشکل مواجه هستند، پس از مصرف لبنیات دچار نفخ، درد شکم و اسهال می‌شوند. برای مدیریت این مشکل، استفاده از محصولات لبنی بدون لاکتوز یا مکملهای لاکتاز توصیه می‌شود.
اختلالات گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر، بیماری سلیاک و عدم تحمل غذاها می‌توانند منجر به نفخ و مشکلات گوارشی شوند. سندرم روده تحریک‌پذیر با درد شکم، تغییرات در حرکات روده و نفخ همراه است. اگرچه درمان روده تحریک پذیر راه‌حلی قطعی ندارد، ولی با تغییرات سبک زندگی، پروبیوتیک‌ها و داروها می‌توان علائم را کنترل کرد.
بیماری سلیاک به دلیل واکنش ایمنی به گلوتن ایجاد می‌شود و باعث التهاب و نفخ می‌شود. عدم تحمل برخی مواد غذایی نیز علائمی مشابه دارد که نیاز به تشخیص و مدیریت دقیق توسط دکتر نفخ معده دارد.
بلعیدن هوای اضافی هنگام غذا خوردن یا نوشیدن می‌تواند باعث نفخ و احساس پر بودن شود. مصرف نوشیدنی‌های گازدار، جویدن آدامس یا صحبت کردن حین غذا خوردن این مشکل را تشدید میکند.
برای کاهش بلعیدن هوا، بهتر است آهسته غذا بخورید، از نوشیدنی‌های گازدار خودداری کنید و در هنگام غذا خوردن صحبت نکنید.
عدم تعادل باکتری‌های روده
اختلال در تعادل باکتری‌های مفید و مضر روده‌ها، که به میکروبیوم روده معروف است، می‌تواند باعث نفخ و مشکلات گوارشی شود. عواملی مانند مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها، رژیم غذایی نامناسب و استرس این تعادل را به‌هم می‌زنند. مصرف پروبیوتیک‌ها و پری‌بیوتیک‌ها می‌تواند به بازگرداندن تعادل میکروبیوم روده و کاهش نفخ کمک کند.
مصرف بیش از حد غذا یا نوشیدنی
خوردن یا نوشیدن بیش از حد، به‌ویژه غذاهای چرب و سنگین، باعث نفخ و ناراحتی معده می‌شود. معده برای هضم مقدار زیاد غذا نیاز به زمان و انرژی بیشتری دارد که ممکن است منجر به تولید گاز و نفخ شود.
برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است وعده‌های غذایی کوچک‌تر و بیشتر بخورید، از غذاهای چرب و سنگین پرهیز کنید و آهسته غذا بخورید و خوب جویده شود.
استرس و اضطراب
استرس می‌تواند عملکرد طبیعی دستگاه گوارش را مختل کرده و منجر به نفخ شود. با تأثیر بر سیستم عصبی خودمختار، استرس و اضطراب می‌توانند حرکات روده‌ای را تغییر دهند و تولید گاز را افزایش دهند. برای مدیریت این مشکلات، تمرین تکنیک‌های آرامش‌بخش مانند یوگا، مدیتیشن و تمرینات تنفسی مفید است. همچنین، فعالیت بدنی منظم و خواب کافی می‌توانند اثرات منفی استرس بر دستگاه گوارش را کاهش دهند.
مصرف داروهای مختلف
مصرف داروهایی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها، مکملهای آهن و برخی داروهای ضد افسردگی می‌تواند باعث نفخ شود. آنتی‌بیوتیک‌ها تعادل باکتری‌های روده را مختل کرده و نفخ ایجاد میکنند، مکملهای آهن با تحریک معده و روده، تولید گاز را افزایش می‌دهند و داروهای ضدافسردگی نیز می‌توانند عملکرد گوارش را تحت تأثیر قرار دهند. اگر دارویی باعث نفخ می‌شود، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا درمان جایگزین یا راه‌حلی برای کاهش عوارض آن پیدا کنید.
یبوست
یبوست، که ناشی از عدم دفع مدفوع و اختلال در عملکرد روده‌ها است، می‌تواند باعث نفخ و احساس سنگینی در شکم شود. این مشکل معمولاً به دلیل کمبود فیبر، عدم تحرک کافی، مصرف ناکافی آب یا برخی شرایط پزشکی ایجاد می‌شود.
برای پیشگیری و درمان یبوست، مصرف فیبر کافی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، نوشیدن آب زیاد و انجام فعالیت بدنی منظم موثر است. گاهی، پزشک مصرف ملین‌ها یا درمان‌های دیگر را توصیه میکند.
علت نفخ زیاد چیست؟
نفخ مداوم ممکن است به دلیل تکرار عادت‌های نادرست ایجاد شود و نشان‌دهنده مشکلات مختلف در سلامت دستگاه گوارش باشد. غذا خوردن سریع، مصرف غذاهای محرک تولید گاز توسط باکتری‌های روده و خوردن زیاد غذاهای تولیدکننده گاز مانند حبوبات از جمله این عادات ناسالم هستند. این رفتارها می‌توانند نفخ شکم را تشدید کنند.
علت باد شکم زیاد در زنان چیست؟
زنان ممکن است در مواقع مختلف دچار باد شکم شوند. تغییرات هورمونی در طول چرخه قاعدگی یکی از شایع‌ترین علل این مشکل است. افزایش هورمون‌های استروژن و پروژسترون در این دوره‌ها بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر گذاشته و باعث نفخ می‌شود.
بسیاری از زنان در روزهای قبل و حین قاعدگی تجربه نفخ دارند و در سندرم پیش از قاعدگی نیز نفخ یکی از علائم شایع است. همچنین، تغییرات هورمونی در دوران یائسگی می‌تواند با تأثیر بر دستگاه گوارش، منجر به نفخ شکم شود.
علت باد شکم زیاد در مردان چیست؟
مردان نیز در موقعیت‌های مختلفی دچار باد شکم می‌شوند. عواملی مانند عادات غذایی ناسالم و عدم تحرک کافی که باعث نفخ می‌شوند، در مردان هم مؤثر هستند.
علاوه‌بر این، تغییر سطح هورمون تستوسترون در مردان می‌تواند بر عملکرد دستگاه گوارش تأثیر بگذارد و موجب نفخ شود. همچنین، بزرگ شدن پروستات در مردان می‌تواند با وارد کردن فشار به روده‌ها، منجر به نفخ شکم شود.
علت نفخ دائمی شکم چیست؟
نفخ دائمی شکم می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که برخی از آنها نیاز به ارزیابی و تشخیص پزشک دارند. عواملی مانند بلعیدن هوای اضافی، هضم ناقص غذاها، افزایش تولید گاز توسط باکتری‌های روده، سندرم روده تحریک‌پذیر و عدم تحمل لاکتوز از علل شایع نفخ هستند.
همچنین، مصرف غذاهای نفاخ مانند حبوبات، سبزی‌های خانواده کلم و نوشیدنی‌های گازدار، به همراه سبک زندگی بدون تحرک و عادت‌های غذایی نادرست مانند غذا خوردن سریع یا نوشیدن نوشیدنی‌ها با نی، می‌توانند این مشکل را تشدید کنند.
علت نفخ بعد از غذا
نفخ بعد از غذا، به دلایل متعددی ایجاد می‌شود. در ادامه، به شایع‌ترین علت نفخ بعد از غذا پرداخته‌ایم:
- تجمع گاز در معده و روده در اثر بلعیدن هوا هنگام خوردن یا نوشیدن
- مصرف غذاهای پرفیبر یا نفاخ مانند لوبیا، کلم و نوشیدنی‌های گازدار
- ایجاد نفخ در برخی افراد ناشی از عدم تحمل برخی مواد غذایی مثل لاکتوز یا گلوتن
- وقوع نفخ در اثر هضم ناکافی غذاها و حرکت آهسته دستگاه گوارش
- خوردن سریع غذا
کدام غذاها باعث نفخ شکم می‌شوند؟
برخی غذاها به دلیل تاثیرات بر سیستم گوارش، می‌توانند باعث نفخ شکم شوند. این غذاها شامل:
- حبوبات؛ لوبیا، عدس، نخود
- سبزیجات خانواده کلم؛ کلم، بروکلی، گل‌کلم
- نوشیدنی‌های گازدار؛ نوشابه، آب‌میوه‌های گازدار
- غذاهای چرب و سنگین
- محصولات لبنی
- آدامس‌های بدون قند
- غذاهای سرشار از فیبر غیرمحلول؛ سبوس گندم، دانه‌های کامل
این غذاها ممکن است باعث تولید گاز در روده‌ها و احساس نفخ شوند.
علت نفخ قبل از پریودی و در دوره پریودی
نفخ شکم در دوران پریود به دلیل تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی یک پدیده طبیعی است. نفخ شکم در پریود معمولاً یک یا دو هفته قبل از قاعدگی آغاز شده و در طول پریود ادامه پیدا کرده و پس از آن کاهش می‌یابد.
این نفخ در روزهای ابتدایی پریود بیشتر است و به تدریج کاهش می‌یابد. با رعایت رژیم غذایی سالم، مصرف آب کافی و مدیریت استرس می‌توان این علائم را کاهش داد. بعد از پایان پریود، با بازگشت هورمون‌ها به حالت طبیعی، نفخ نیز بهبود می‌یابد.
علت نفخ شکم نوزاد
علت نفخ شکم در نوزادان می‌تواند شامل طیف وسیعی از دلایل مختلف زیر باشد:
- بلع هوا؛ نوزادانی که به سرعت شیر می‌خورند یا موقعیت دهانشان درست با سینه مادر یا شیشه‌شیر همخوانی ندارد، ممکن است هوای زیادی بلعیده و دچار نفخ شوند.
- عدم تحمل لاکتوز؛ برخی نوزادان به لاکتوز موجود در شیر مادر یا شیر خشک حساسیت دارند که باعث ایجاد گاز و نفخ می‌شود.
- رژیم غذایی مادر؛ مصرف غذاهای نفاخ مانند کلم بروکلی، لوبیا یا نوشیدنی‌های گازدار توسط مادر می‌تواند نفخ را از طریق شیر به نوزاد منتقل کند.
- تغذیه سریع یا زیاد؛ تغذیه سریع یا بیش از حد نیاز به شیر نیز می‌تواند باعث نفخ در نوزاد شود.
- سوء‌جذب؛ مشکلات در هضم و جذب برخی مواد غذایی ممکن است موجب نفخ در نوزادان شود.
- عدم رشد دستگاه گوارش؛ سیستم گوارش نوزاد در حال تکامل است و ممکن است نتواند برخی مواد غذایی را به درستی هضم کرده و باعث نفخ شود.
روش‌هایی همچون گرفتن آروغ نوزاد، تغذیه نوزاد در موقعیت درست، استفاده از شیشه شیرهای ضدنفخ و ماساژ شکم نوزاد به کاهش نفخ نوزاد کمک خواهند کرد.
علت نفخ شکم کودکان
نفخ شکم در کودکان، به دلایل مختلفی رخ می‌دهد. برخی از علل شایع نفخ شکم در این گروه سنی عبارت هستند از:
- غذاهای گازدار؛ مصرف نوشابه‌ها، آب‌میوه‌های گازدار و سبزیجاتی مانند کلم و گل کلم.
- بلع هوا؛ بلعیدن هوای زیاد هنگام خوردن یا حرف زدن.
- عدم تحمل لاکتوز؛ کمبود آنزیم هضم‌کننده لاکتوز در شیر و محصولات لبنی.
- یبوست؛ تجمع مدفوع در روده‌ها باعث نفخ می‌شود.
- آلرژی‌های غذایی؛ حساسیت به غذاهایی مانند گندم یا شیر.
- بیماری‌های گوارشی؛ مانند سندرم روده تحریک‌پذیر یا عفونت‌های روده‌ای.
- استرس و اضطراب؛ تاثیر منفی بر سیستم گوارش کودکان.
برای مدیریت و کاهش نفخ در کودکان، باید به رژیم غذایی آنها توجه کرده و در صورت لزوم با پزشک برای شناسایی علت دقیق نفخ و درمان مناسب مشورت شود.
علت نفخ شکم در بارداری
نفخ در دوران بارداری شایع است و دلایل مختلفی دارد:
- بزرگ شدن رحم؛ رشد جنین باعث فشار بر معده و روده‌ها می‌شود که منجر به نفخ می‌شود.
- تغییرات هورمونی (پروژسترون)؛ افزایش پروژسترون باعث شل شدن عضلات دستگاه گوارش و کاهش حرکت غذا در روده‌ها می‌شود.
- تغییرات رژیم غذایی؛ مصرف بیشتر غذاهایی مانند حبوبات و کلم ممکن است منجر به نفخ شود.
نفخ در طول بارداری در سه‌ماهه‌های مختلف شدت‌های متفاوتی دارد.
- سه‌ماهه اول؛ تغییرات هورمونی می‌تواند باعث نفخ از همان ابتدای بارداری شود.
- سه‌ماهه دوم؛ با رشد رحم، فشار بیشتری به روده‌ها وارد شده و نفخ افزایش می‌یابد.
- سه‌ماهه سوم؛ با رشد حداکثری جنین، فضای شکم کاهش می‌یابد و نفخ به شدت افزایش میکند.
علائم همراه با نفخ معده و شکم چیست؟
نفخ معده و شکم، علاوه‌بر احساس تورم و پُری، با علائم و مشکلات دیگری همراه خواهد بود. شایع‌ترین این علائم، درد شکم، ورم شکم، گاز معده و روده، آروغ زدن، یبوست، اسهال، تهوع، کاهش اشتها و تغییر در الگوی دفع مدفوع هستند.
عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی، عدم تحمل غذایی، بیماری‌های گوارشی، تغییرات هورمونی، استرس و مصرف داروها منجر به تشدید این وضعیت خواهد شد. برای مدیریت و کاهش علائم نفخ، رعایت رژیم غذایی مناسب، افزایش فعالیت بدنی، مدیریت استرس و مشاوره با پزشک در صورت نیاز توصیه می‌شود.
چگونه نفخ شکم تشخیص داده می‌شود؟
تشخیص نفخ شکم، براساس علائم بیمار و معاینات بالینی انجام می‌شود؛ اما متخصص گوارش، گاهی برای تشخیص علت دقیق‌تر نفخ در شرایط پیچیده، آزمایش‌های تکمیلی و تخصصی را توصیه میکند. در جدول زیر، به دقیق‌ترین روش‌های تشخیصی نفخ شکم اشاره کرده‌ایم:
| تکنیک‌های تشخیصی نفخ شکم | شرح تکنیک‌های تشخیصی |
| مصاحبه پزشکی | پرسیدن سوالاتی در مورد علائم، شدت و مدت زمان نفخ، رژیم غذایی، عادات غذایی و سابقه پزشکی |
| معاینه فیزیکی | لمس و معاینه شکم برای یافتن نشانه‌های غیرمعمول مانند حساسیت، ورم یا صداهای غیرطبیعی |
| آزمایش‌های خون | بررسی خون برای تشخیص التهاب، عفونت یا مشکلات متابولیکی عامل نفخ |
| آزمایش‌های مدفوع | بررسی مدفوع برای تشخیص عفونت‌ها، عدم تحمل غذایی یا مشکلات گوارشی دیگر |
| آزمایش‌های تصویربرداری | مانند اشعه ایکس، سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن برای بررسی دقیق‌تر ساختارهای داخلی شکم و تشخیص هر گونه انسداد یا ناهنجاری |
| آزمایش‌های تنفسی | تست تنفسی هیدروژن یا متان برای تشخیص عدم تحمل لاکتوز یا رشد بیش از حد باکتری‌ها در روده کوچک |
| آندوسکوپی و کولونوسکوپی | مشاهده مستقیم داخل دستگاه گوارش و برداشتن نمونه‌های بافتی برای بررسی بیشتر |
این مجموعه از روش‌های تشخیصی، برای شناسایی علت دقیق نفخ شکم و ارائه درمان مناسب به متخصص گوارش کمک میکنند.
درمان نفخ شکم و معده
برای کاهش نفخ، روش‌های مختلفی وجود دارد:
- کاهش مصرف غذاهای نفاخ
- جویدن آرام غذا
- مصرف فیبر
- پرهیز از غذاهای حساسیت‌زا
- استفاده از داروهای ضدنفخ مانند سایمیتیکون و پروبیوتیک‌ها
- فعالیت بدنی منظم
- مدیریت استرس
- نوشیدن دمنوشهای گیاهی
- نوشیدن سرکه سیب و آب لیمو
- ماست پروبیوتیک‌ها مکملهای رازیانه
روش‌های از بین بردن نفخ شکم فوری
پیاده‌روی پس از صرف غذا، یوگا یا هر نوع فعالیت بدنی ملایم، با تسهیل حرکت غذا در دستگاه گوارش، نفخ را کاهش می‌دهند. همچنین، ماساژ محوطه شکمی به آرامی و در جهت عقربه‌های ساعت، باعث تسکین عضلات روده و آزادش شدن گازهای تجمع‌یافته در روده می‌شود.
از دیگر روش‌های درمان فوری نفخ، می‌توان به دوش آب گرم اشاره کرد. استحمام با گرم عضلات را شل کرده و به هضم غذا کمک میکند. همچنین برخی، بوتاکس معده را روشی مناسب برای درمان این عارضه می‌دانند.
بهترین غذاها برای درمان نفخ
غذاهای حاوی فیبر محلول، زنجبیل تازه، موز، سبزیجات پخته‌شده و برنج سفید برای کاهش گاز شکم و نفخ مفید هستند.
چگونه می‌توان از نفخ شکم پیشگیری کرد؟
نفخ شکم می‌تواند بسیار ناخوشایند باشد، اما با رعایت چند نکته می‌توان از آن پیشگیری کرد:
- جویدن غذا به‌خوبی؛ تاثیر هضم درست برای جلوگیری از بلع هوا.
- افزایش تدریجی فیبر؛ جلوگیری از مصرف زیاد فیبر به یک‌باره.
- نوشیدن مایعات کافی؛ جلوگیری از انباشت گاز در روده‌ها.
- مصرف غذاهای پروبیوتیک؛ مانند ماست برای تعادل باکتری‌ها.
- فعالیت بدنی منظم؛ برای بهبود حرکت گوارشی.
- پرهیز از غذاهای نفاخ؛ مانند لوبیا، کلم، نوشابه‌های گازدار.
- کاهش مصرف غذاهای چرب؛ برای جلوگیری از هضم کند.
- استفاده از داروهای ضد نفخ؛ پیش از صرف غذا.
رعایت این نکات، به‌طور مؤثر به درمان نفخ کمک و باعث کاهش باد شکم می‌شود.
برای درمان نفخ شکم و معده به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان نفخ شکم باید به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. این پزشک، در تشخیص و درمان مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش همچون نفخ معده مهارت دارد.
در نهایت، اگر مبتلا به نفخ شکم هستید و درمان خانگی نفخ معده و شکم موثر نبود، حتما به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت از متخصص گوارش، از امکان نوبت‌دهی این متخصص در سایت دکتردکتر استفاده کنید. اگر هم نیاز به ویزیت فوری دارید، می‌توانید نوبت مشاوره آنلاین دکتر گوارش را از سامانه دکتردکتر بگیرید و متنی یا تلفنی با پزشک، مشورت کنید.
منابع:
health.harvard.edu
nhs.uk
سوالات متداول نفخ شکم
نفخ شکم، از علائم سرطان معده یا سرطان تخمدان می‌تواند باشد.
باد معده یا نفخ شکم، ناشی از عوامل مختلفی از جمله نامناسب بودن رژیم غذایی، استرس، سوء‌هاضمه یا عدم تحمل غذایی است.
بله. قرص‌های پروبیوتیک، در رفع باد شکم به‌ویژه نفخ ناشی از عدم تعادل باکتری‌های روده بسیار مفید است.
بله. با سریع غذا خوردن، هوای زیادی را همراه با غذا بلع می‌بلعید. همچنین در صورت درست نجویدن غذا و سریع غذا خوردن، مواد غذایی زمان کافی برای هضم در معده ندارند و ورود غذای کامل هضم نشده به معده، باعث تولید گاز بیشتر، نفخ و درد شکم می‌شود.
دفع 13 تا 20 بار گاز در روز، طبیعی تلقی می‌شود.
دمنوشهای نعناع، زنجبیل، رازیانه، زیره و بادرنجبویه در درمان نفخ شکم بسیار موثر هستند.
سلام ..من حدودیک ماهه احساس میکنم لقمه توگلوم گیر کرده واز بعدازظهرکه ناهار میخورم نفسم سنگین میشه وسعی میکنم بااروغ زدن نفس بکشم خیلی اذیت میشم هیچ کجام هم دردندارم داروهای پنتوپرازول..کلدنیوم..فاموتیدین..شربت المنیم ..وواستفاده کردم خوب نشدم لطفا راهنمایی بفرمایید
با عرض سلام و خسته نباشی. حدود 6 ساله نفخ شدید روده( مخصوصا شبها) و مشکل دفع دارم. نزدیک 5-6 تا دکتر گوارشی رفتم 3 بار کولونوسکوپی شدم انواع اقسام دوا خوردم( نفخ شکن-تقویت معده-هضم-دواهای مخصوص ibs ) ولی نهایت 10% تاثیر داشتن. اصلا زندگیم زهرررر مار شده نه میتونم به یه مهمونی برم نه… 32 سالمه شرایط ازدواجم دارم ولی به قدری زندگیمو این مشکل نابود کرده که اصلا به ازدواجم نمیتونم فکر کنم. خواهشا راهنمایی کنین دیگه خسته شدم…
سلام من 29 سالمه نفخ شدید دارم درحدیه که دچار تنگی نفس میشم ولی آب ولرم میخورم تقریبا 2 ساعت خوبم بعد دوباره دچار تنگی نفس میشم و داخل دهنم خوشک میشه بزاغ دهن ندارم ودر حین غذا خوردن احساس خفگی میکنم خیلی میرم تو فکر دست خودم نیست آندوسکوپی هم دادم دکتر بهم گفته دستگاه گوارش شما تحریک پذریره از شما خواهش میکنم کمکم کنید ممنونم.
سلام وقت بخير
من چند ماهی هست که داخل شکمم دل ميزنه بعضي وقتا انقد دل ميزنه که احساس ميکنم بچه توی شکممه مثل حرکت جنين توي شکمه…درد اصلا نداره همه قسمتاشم اينجوری ميشه ميخواستم دليلشو بدونم
سلام مدت یک هفته است یبوست سخت به طور ناگهانی گرفته ام به طوری تا قرص ویا چای سنا نخوروم بهتر نمیشه همه جور دارو هم تست کردم چکار کنم
باسلام و عرض ادب
حدود چند ماه میشه کلا از صب تا شب معدم سروصدا داره و گاز معده بخصوص در شب ها ایجاد میشه , نوشابه رو حذف کردم , غذاهم اروم میخورم , و خیلی چیزایی که گفتیدو رعایت میکنم ,اما بازم این مشکلو دارم
در ضمن قرص صبح لووتیروکسین و شب اهن مصرف میکنم
۲۹سالمه و مرد هستم
ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام.دوهفتست اسهال دارم هرچی میخورم اسهال میشم.سر معدم هم درد میکنه و باد میکنه تا جایی که بالا میارم.کمکم کنید
سلام ، خدا قوت
سی ساله هستم مدتی هست که نفخ روده شدید دارم مخصوصا صبح که باد شکم متوالی و زیاد دارم یه چند وقتی هم هست که شبها تو خواب بی اختیار باد شکم ازم خارج میشه در طول روز هم رودهام خیلی سروصدا میکنند اما نه سوزش معده دارم نه درد معده و شکم. باد شکم هم که دارم اکثرا بدون بو هستش ممنون میشم اگه راهنماییم کنین
سلام خسته نباشید.ی چند وقتی هست هرچی میخورم معده و شکمم سریع ورم میکنه ،نفخ شدید دارم بادشکمم خیلی زیاده این باعث اذیت شدنم شده و توی ناحیه شکمم احساس درد میکنم خواهش میکنم کمکم کنید.
سلام باعرض پوزش مدتی است که معده درد دارم سردلم درد دارد زیاد نفخ میکنم وزیاد آروغ میزنم به پزشک هم مراجعه کردم یک سری دارو امیپرازول کلیدینیوم سی ودایمتیکون تجویز کرده استفاده کردم ولی باز هم بهتر نشدم لطفا راهنمایی بفرمایید
سلام خسته نباشید من الان نزدیک ۲۰ سال که نفخ در اطراف مقعد دارم هر وقت که شکمم کار می کنه یبوست هم ندارم ولی بعد از که شکمم کار می کنه احساس نفخ در اطراف مقعد حس میکنم و حرارت و درد مثل گرفتگی دارم حتی این درد در اطراف باینکه هم دارم ۲ بار کونواسکوبی انجام دادم و سالم بود و دکتر به من گفت که اعصاب هستش و من چیزهای نفخ دار نمی خورم حتی هم ترشی و فلفل میشه بگید که باید چکار کنم ممنون میشم
با سلام قاروقور شکم دارم نفخ شکم وهنگام غذا خوردن شکم نفخ میکنه و هنگام خاب شکم بی قرارمیکنه واکثر شب هم اسهال
با سلام خدمت خانم دکترعزیزوبزرگوار
بنده سی سالمه پانزده ساله که نفخ شدید میگیرم یه سالی هم میشه عمل هموروئیدکردم که بعد عمل یه زائده پوستی طبق گفته دکترجراحم ازمحل بخیه هادراومده که به اندازه یه عدس رشدکرده موقع رفتن به سرویس هم مقعدم شقاق برمیداره و خونریزی میکنه ازاین سه موضوع(نفخ انشقاق زائده پوستی که خارش داره وتیرمیکشه) واقعا خسته شدم خواهشاراهنماییم بفرماییدچیکارکنم
سلام یکی دو هفته است شکمم بد جور نفخ دارد که طرف چپم زیر معده میگم الان روده ام میترکه چکار کنم شکمم کم کار میکند
سلام من ۱۹ سال دارم و خیلی زیاد مضطرب میشم واسه هرچیزی بعدش مشکلات گوارشیم دارم به ویژه نفخ کردن که خیلی اذیتم میکنه به نظرتون به پزشک مراجعه کنم؟
عرض سلام ادب احترام اینجانب مواقعی که حبوبات در غذا باشد ویا مصرف نوشابه نفخ شدید همراه باد معده مخصوصا در موقع شام وشب درضمن ماست سس مایونزوشیر هم اصلا نمیتونم بخورم معدم درهم وآشوب میشه ممنونم راهنمایی بفرمایید باتشکر از شما
سلام خسته نباشید
من بعد ازخوردن غذا ونوشیدن مایعات
دچار معده درد ونفخ شدید میشم
به حدی که کاملا مشخصه که معدم ورم کرده
چیکار کنم؟آیا دارویی پیشنهاد میدین که حالم بهتر بشه ودچار نفخ نشم؟
اینم بگم که متاسفانه تند تند غذا میخورم فردعصبی واسترسی هم هستم
باتشکر
سلام خسته نباشید من رفلکس معده دارم و گاز معده ی شدید دارم بطوری که پهلو هایم درد میگیره و شکمم شل هسته
سلام. نفخ معده وشکم. یبوست مزمن
سلام و خسته نباشید خدمت مدیریت و پزشک محترم
من چند وقتیه دچار معده درد هستم، اکثر وقتا یه درد خفیفی تو معده دارم، حس میکنم بیشتر این درد بخاطر نفخ و گاز زیادی که تو معده ام ایجاد میشه و دفع هم نمیشه ، خعلی اذیتم ، دو سال پیش که اینجوری شدم، رفتم اورژانس ، معاینه شدم گفت مشکلی نیست، عکس رادیولوژی گرفت ، گفت همه چی خوبه، فقط گاز زیادی تو معده و روده ام جمع شده.
بعضی وقتا هم معده ام مثه نبض میزنه ، بعضی وقتا شدید ، بعضی وقتا هم خفیفترِ.
ممنون میشم راهنمتیی بفرمائین.
سلام و وقت بخیر.بعد هر وعده غذایی احساس سنگینی دارم و دوساله هرشب فایمتیدین ۲۰میخورم اما دیگه به هضم کمک نمیکنه,چه پیشنهادی میدین؟
با سلام
من حدو دو سه روزه که احساس میکنم نفخ دارم ولی نمیدونم اصلا نفخه یا مشکل دیگه، روز اول شب تا صبح خیلی باد شکم داشتم و روده‌هام صدا میکرد ولی روز دوم دیگه صداش کمتر شد باده روده هم خیلی کمتر شد ولی هنوز هم احساس سنگینی و احساس دلپیچه دارم و اسهال هم ندارم، میخوام بدون این مشکل نفخه یا چیز دیگه؟ ممنونم
سلام دکتر من از بچگی معده درد داشتم و قرص امپرازول مصرف میکردم الان احساس میکنم روده هام مشکل داره قرص کلپرمین مصرف میکنم درد روده هام کمتر میشه ولی احساس درد قفسه سینه و درد بالای کلیه سمت راست دارم
سلام
باید معاینه و بررسی صورت گیرد به متخصص داخلی مراجعه کنید
سلام دکترپسرم نه سال داردهر غذای که میخوره باد معده تولید میشه وخودشو نمیتونه نگه داره وبوی بعدی دارددرضمن رفلاکس معده دارد ازبچه گی چکار باید کرد متشکرم
سلام مدتی دو هفته است مادرم که ۶۵ سال سن دارن بر اثر یه استرس عصبی شدید دچار نفخ معده . و حالت تهوع و رفلاکس شدن و الان حدود ۱۰ روزه قرص پنتو پرازول میخورن اما بعد باز هم حالت تهوع و کم اشتهایی دارن. و ببخشید در حالت تهوع فقط باد و مقداری اب خارج میشه ولی غذا رو بالا نمیارن. غذا شون کبابی مصرف میکنن .باید چکار کنم
سلام دکتر خیلی منمون از راهنماییتون
من متاسفانه بعد از خوردن غذا شروع به آروغ زدن بلند پشت سر هم میکنم و متوجه میشم که شکمم هم کمی باد میکنه و گاززیاد هم از مقعد دفع می کنم ۳۵ سال دارم و خانم هستم
نمیدونم علتش چیه پارسال هم‌یک‌دفعه‌ای درد معده داشتم رفتم معاینه گفتن باکتری هلو باکتریا داری ۲ هفته آنتی بیوتیک دادن خوب شد ولی این مشکل آروغ بلند پشت سر هم و گاز و هوا در شکم راهنوز دارم شدید
تازگی وگاهی وقت هم سمت راست پایین شکم درد میگیره و خود به خود خوب میشه
شکمم هم هر دو یا سه روز کار میکنه کمی به سختی و میدونم خیلی خوب همه خالی نمیشه خیلی کم با عرض معذرت مدفوع دارم
ممنون میشم اگه. اگه راه حلی پیشنهادی دارید برای من دکتر عزیز
ببخشید ایمیل وارد میکنم 27 باید به انگلیسی باشه ولی اتومات فارسی در میاد ایمیل من با ۲۷ انگلیسی هست ممنون از جوابتون
با سلام بنده ده سالی هست که نفخ شکم دارم ضمنا کبد چرب هم دارم شکم همیشه گاز و بزرگ میشه و احساس سردی در شکم و پهلوها هم دارم و همیشه پشتم و کمرم عرق میکنه و شکم درد هم دارم لطفا نرا رهنمایی بکنید .ممنون
سلام و خسته نباشید خانم دکتر من مدتهاست نفخ خیلی شدید دارم که احساس گاز تو روده ها رو احساس میکنم همچنین بعضی وقتا سوزش به قلب و پایین شکم دارم و خروجی باد شکم خیلی زیاد و ممتد است با تشکر
سلام دکترجان حدود2سالی هست اضهال مداوم دارم وگاز زیادمعده بخصوص صبح ها.وبه تازگی بعدازشام سرمعدم احساس گرفتگی شدیدمیکنم .دیشبم دردتیزی لحضه ای وسط سینم داره
سلام دکتر
وقت بخیر
میخواستم بدونم علت دفع گاز معده با فشارر زیاد چی میتونه باشه؟ من خیلی باید فشار بیارم که گاز معده دفع بشه
ممنون
سلام
دفع گاز در افراد مختلف متفاوت است
باسلام و قبولی طاعات
خواهش میکنم نجاتم بدین??
هفته ۲۱ بارداری ام اکثرمواقع نفخ شدید دارم
رعایت غذایی هیچ تاثیری در کم و زیاد شدن نفخم نداره
یبوست هم دارم?
طبق نظر پزشک زنان قرص دایمیتیکون و بیزاکودیل مصرف میکنم ولی تاثیری نداره
ترش هم میکنم که فاموتادین دادن ولی با خوردنش بدتر میشم
لطفا راهنمایی کنید چون خیلی بهم فشار میاد خیلی نگرانم??
سلام خسته نباشید
من مدتهاست مشکل نفخ معده دارم الان چند وقته بالای معدم تا قفسه سینم و پشتم و حتی گاهی قلبم درد شدید میگیره گاهی حتی با نفس کشیدنم تیر میکشه مطمعنم از معدمه ولی نمیدونم چه مشکلیه ینی امکان داره برای نفخ باشه؟؟یا چیز دیگه ایه
الانم که روزه میگیرم بیشتر بعداز افطار تا سحر اینطوری میشم
لطفا بفرمایید چی بخورم ؟؟ ممنون از پاسخگویی تون
سلام خسته نباشید دختر من هجده سالشه همیشه از نفخ شدید شکم در عذابه موقع غذا خوردن شاید ب دقیقه نمی‌کشه که شکمش در حد خیلییییی زیاد ورم میکنه خودش همون موقع میگه دارم میفهمم ک شکمم داره ورم میکنه نفخش آنقدر زیاده که باید دکمه های لباسشو باز کنه لطفا راهنمایی کنید ممنون
سلام ،من دویک هفتس حالت تهوع دارم ،باد گلو میزنم اما بدون ریفلاکس ،الان نفخ معده و زیر شکمم زیاد شده ،یکهو عرقم میکنه بالای شکمم هم درد میگیره ،از قبل مشکل گوارشی داشتم اما تشخیص ندادن ،میخواستم ببینم سونوگرافی یا اندوسکوپی کدوم ماثره ؟
سلام دکتر وقت بخیر چند روزی نفخم زیاد شده دیروز متوجه شدم با عرض معذرت تو مدفوع خون بود ولی دفعات بعد فعلا خون نبوده مشکل از کجاست چه کار باید بکنم؟
سلام خسته نباشید من 22 سال سن دارم و روستا زندگی میکنم و بعد یه استرس شدید و برونشت ریه رودهام صدای گاز و غور غور و اسهال میداد و رفتم دکتر و گفت احتمال ش هست که سلیاک باشه و باید رژیم بدون گلوتن بگیری و من رژیم گرفتم و بازم رودهام غور غور میکنه ولی کم, معذرت میخوام گاهی داخل مدفوم هر چند وقتی بلغم روشن وجود داره خیلیم استرس دارم بی اندازه
سلام
دوست عزیز
جهت بررسی بیشتر علایم و شرح حال از مشاوره تلفنی رایگان مجموعه دکتر دکتر جهت ارتباط با پزشک متخصص داخلی یا فوق تخصص گوارش استفاده کنید
سلام دکتر جان
قرص دایمتیکون ۱۲۵ با فاموتیدین ایا تداخل داره . برای اسید معده و نفخ
سلام
خیر
سر دلم‌بعدازیکی دوساعت که از غذاخوردنم میگذره درد میگیره به پشت وپهلوهامم میزنه دوسال پیشم این دردوداشتم انتی بیوتیک بابت هلیکو باکترمصرف کردم خوب شدم دوباره باید آنتی بیوتیک مصرف کنم ؟کیسه صفراهم ندارم
خانم دکتر عزیز خیلی خیلی سپاسگزارم خیلی بهترم لازمه فاموتیدن والومنیوم ام جی مصرف کنم الان وقتی گرسنه میشم کمی درد دارم پنتوپرازول روادامه بدم ؟انتی بیوتیک نیاز نیست؟روزه بگیرم؟
سلام وخسته نباشید به دکتر عزیز ودوست داشتنی که با مهربانی پاسخگوی سوالهاست…من 33ساله هستم ومدتی است که بعد از خوردن غذا وچیزی اروغ میزنم وگاز زیادی از طریق مقعد دفع میکنم واحساس میکنم در قسمت سمت راست شکمم روده چیزی حرکت یا مثل تخم مرغ است ومدفوع نرم وکمی هر روز دفع میکنم واحساس کمر درد دارم نمیدونم کمر درد به خاطر پولیپ وفیبرونی که در رحم دارم هست یا نه .ریزش موی شدید هم دارم میشه راهنمایی کنید ممنون.بعلاوه کبد هم کمی چرب است
سلام من دو هفته هست مدفوع زرد دارم سر صدا شکم هم دارم ابکی نیس ولی جامد هم نیس دکتر داخلی هم رفتم فقط قرص فورابن داد گفت آزمایشت مشکل نداره با مصرف دارو هنوز خوب نشدم گاهی وقتا اگه خودم زود بخام مدفوع بیاد ابکیه
درود بر ادمین و مدیر دکتر دکتر: من روده تحریک پذیر دارم و صبح ها و ظهرها محبورم قرص نعنا بخورم زیاد تا نفخ نگیرتم ولی شب ها بعد از ساعت ۶ عصر روده م شروع به تولید گاز بسیار زیاد می کند حتی اگر غذا بخورم یا نخوزم و تا صبح اذیتم می کند
نمی دونیم باید چکار کنم و حتی استرسی زیادی وارد بدنم نمیشه
سلام خسته نباشید
چند روزه هنگام خوردن غذا تهوع دارم و بعدش معده درد و نفخ ایجاد میشه یه مقداری هم باعث ایجاد باد گلو میشه ممکنه راهنمایی کنید؟