زگیل تناسلی نوعی ضایعه پوستی است که معمولاً به صورت برجستگی‌های نرم، مرطوب و گوشتی در ناحیه تناسلی یا اطراف مقعد ظاهر می‌شود. این عارضه یکی از شایع‌ترین مشکلات پوستی ناحیه تناسلی است و در اثر آلودگی به برخی انواع خاص از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. زگیل‌ها ممکن است به‌صورت تکی یا خوشه‌ای ظاهر شوند و گاهی با علائمی مانند خارش یا سوزش همراه باشند، اما در بسیاری از موارد بدون علامت‌اند. اگرچه زگیل تناسلی معمولاً خوش‌خیم است، اما بی‌توجهی به آن می‌تواند منجر به گسترش ضایعات یا انتقال ویروس به دیگران شود. شناخت این بیماری، راه‌های تشخیص، درمان و پیشگیری از آن، نقش مهمی در حفظ سلامت جنسی افراد دارد.
در ادامه این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، درباره این بیماری برایتان گفته‌ایم؛ با ما همراه باشید.
اگر سوالی دارید، در انتها مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
زگیل تناسلی چیست؟
زگیل تناسلی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های پوستی است که در ناحیه تناسلی و اطراف آن ظاهر می‌شود. این زگیل‌ها به صورت برجستگی‌های نرم و گوشتی شکل هستند که ممکن است به صورت تکی یا چندتایی دیده شوند. عامل اصلی ایجاد زگیل تناسلی، ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) از نوع کم‌خطر، به ویژه انواع ۶ و ۱۱ است.
زگیل تناسلی معمولاً از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود و می‌تواند باعث ناراحتی و مشکلات ظاهری شود، اما معمولاً به سرطان تبدیل نمی‌شود و بیماری خوش‌خیمی محسوب می‌شود. درمان‌های مختلفی برای حذف زگیل تناسلی وجود دارد که هدف آن کاهش علائم و پیشگیری از گسترش بیماری است.
زگیل تناسلی چه شکلی است؟
زگیل تناسلی به صورت برجستگی‌های کوچک، نرم و گوشتی رنگ ظاهر می‌شود که گاهی شبیه گل‌کلم یا خوشه‌های کوچک است. این زگیل‌ها معمولاً سطحی و قابل مشاهده بوده و ممکن است به صورت تکی یا گروهی دیده شوند.
زگیل تناسلی عمدتاً در نواحی مرطوب و گرم بدن که در تماس مستقیم با ویروس HPV قرار دارند، به ویژه در ناحیه دستگاه تناسلی خارجی شامل آلت تناسلی در مردان، ناحیه واژن و اطراف آن در زنان، دهانه رحم و همچنین ناحیه مقعد ایجاد می‌شود. در برخی موارد، ممکن است زگیل‌ها در دهان یا گلو نیز به دلیل تماس جنسی دهانی دیده شوند، اما شایع‌ترین محل بروز آن نواحی تناسلی است.
این بیماری در کدام قسمت‌های بدن ایجاد می‌شود؟
در جدول زیر، تمامی نواحی که مستعد این بیماری هستند را آورده‌ایم:
| ناحیه بدن | توضیح |
| دستگاه تناسلی خارجی مردان | شامل آلت تناسلی و کیسه بیضه |
| دستگاه تناسلی زنان | شامل لابیا، واژن، اطراف ناحیه تناسلی و دهانه رحم |
| ناحیه مقعد | اطراف و داخل مقعد |
| دهان و گلو | در موارد تماس جنسی دهانی (کم‌تر شایع) |
شایع‌ترین محل بروز زگیل تناسلی، نواحی دستگاه تناسلی خارجی و مقعد است.
زگیل تناسلی و اچ پی وی هر دو یک بیماری هستند؟
خیر، زگیل تناسلی و اچ‌پی‌وی، دو بیماری متفاوت هستند اما با یکدیگر مرتبطند. اچ‌پی‌وی یک ویروس است که انواع مختلفی دارد و از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود. برخی از این انواع ویروس، به ویژه نوع‌های کم‌خطر مانند ۶ و ۱۱، باعث بروز زگیل تناسلی می‌شوند. بنابراین، زگیل تناسلی یکی از علائم عفونت ناشی از برخی انواع ویروس اچ‌پی‌وی است، اما همه افراد مبتلا به اچ‌پی‌وی لزوماً دچار زگیل تناسلی نمی‌شوند. به عبارت دیگر، اچ‌پی‌وی یک ویروس است و زگیل تناسلی نتیجه عفونت با برخی انواع خاص این ویروس می‌باشد.
زگیل تناسلی چگونه منتقل می‌شود؟
زگیل تناسلی عمدتاً از طریق تماس جنسی مستقیم منتقل می‌شود. HPV که عامل اصلی ایجاد زگیل تناسلی است، هنگام برقراری رابطه جنسی واژینال، مقعدی یا دهانی قابل انتقال است. همچنین تماس پوست با پوست نواحی آلوده می‌تواند موجب انتقال ویروس شود. در برخی موارد نادر، ویروس ممکن است از مادر به نوزاد در حین زایمان منتقل شود. در مقاله راه های انتقال اچ پی وی، بیشتر می‌توانید در این زمینه بخوانید.
لازم به ذکر است که استفاده از روش‌های پیشگیری مانند کاندوم، می‌تواند تا حدی خطر انتقال را کاهش دهد، اما به دلیل تماس مستقیم پوست، محافظت کامل را تضمین نمی‌کند.
انواع زگیل های تناسلی
زگیل‌های تناسلی انواع مختلفی دارند که از نظر شکل، اندازه و محل ظاهر شدن متفاوت هستند. مهم‌ترین انواع زگیل تناسلی عبارتند از:
زگیل‌های معمولی (Common Warts)
برجستگی‌های کوچک، سخت و خشن که بیشتر روی دست‌ها و انگشتان دیده می‌شوند، اما در ناحیه تناسلی نیز ممکن است ظاهر شوند.
زگیل‌های مسطح (Flat Warts)
زگیل‌های نرم و صاف که معمولاً به رنگ پوست یا کمی تیره‌تر هستند و ممکن است در نواحی مختلف پوست از جمله ناحیه تناسلی ایجاد شوند.
زگیل‌های فیلی‌فرم (Filiform Warts)
زگیل‌های بلند و باریک که به شکل انگشت یا نخ بیرون زده‌اند و اغلب در نواحی حساس پوست از جمله اطراف ناحیه تناسلی، دیده می‌شوند.
زگیل‌های خوشه‌ای یا گل‌کلمی (Condyloma Acuminata)
رایج‌ترین نوع زگیل تناسلی که به شکل خوشه‌های نرم و گوشتی شبیه گل‌کلم ظاهر می‌شوند و معمولاً در نواحی مرطوب تناسلی و اطراف آن ایجاد می‌شوند.
زگیل تناسلی زنان
زگیل تناسلی در زنان یکی از شایع‌ترین عفونت‌های مقاربتی است. این زگیل‌ها معمولاً به صورت برجستگی‌های نرم، گوشتی و کوچک در نواحی خارجی دستگاه تناسلی زنان مانند لابیا، واژن، دهانه رحم و اطراف مقعد ظاهر می‌شوند.
زگیل تناسلی در زنان ممکن است بدون علامت باشد یا با علائمی مانند خارش، سوزش یا خونریزی خفیف همراه باشد. با توجه به اینکه برخی انواع HPV خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش می‌دهند، بررسی منظم و مراجعه به دکتر زنان یا دکتر زگیل تناسلی زنان برای غربالگری از اهمیت بالایی برخوردار است.
درمان زگیل تناسلی در زنان شامل روش‌های مختلفی مانند کرایوتراپی یا فریز کردن زگیل تناسلی، لیزر، داروهای موضعی و جراحی است که بسته به تعداد، اندازه و محل زگیل‌ها انتخاب می‌شود.
زگیل تناسلی مردان
زگیل تناسلی در مردان یک عفونت شایع پوستی است که به صورت لکه های سفید اطراف بیضه، برجستگی‌های نرم و گوشتی در نواحی مختلف دستگاه تناسلی مردان از جمله آلت تناسلی و اطراف مقعد ظاهر می‌شوند.
زگیل تناسلی ممکن است بدون علامت باشد یا با علائمی مانند خارش، سوزش یا ناراحتی همراه شود. انتقال ویروس عمدتاً از طریق تماس جنسی صورت می‌گیرد.
روش‌های درمان زگیل تناسلی در مردان مشابه زنان است و انتخاب درمان بستگی به تشخیص دکتر اورولوژی یا دکتر زگیل تناسلی مردان، شدت و محل زگیل‌ها دارد.
علائم زگیل تناسلی
علائم زگیل تناسلی معمولاً شامل ظهور برجستگی‌های کوچک، نرم و گوشتی رنگ در نواحی تناسلی و اطراف آن است. این زگیل‌ها ممکن است به صورت تکی یا گروهی ظاهر شوند و شکل آن‌ها گاهی شبیه گل‌کلم یا خوشه‌های کوچک است.
در برخی موارد، زگیل تناسلی ممکن است باعث خارش بیضه، سوزش یا ناراحتی در ناحیه مبتلا شود، اما اغلب افراد بدون علامت خاصی هستند و تنها از طریق معاینه پزشک تشخیص داده می‌شوند. در موارد نادر، ممکن است خونریزی خفیف یا ترشح نیز مشاهده شود.
از آنجا که زگیل‌های تناسلی می‌توانند اندازه و ظاهر متغیری داشته باشند، مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق و درمان مناسب اهمیت دارد.
کدام بیماری‌ها علائم مشابهی با زگیل تناسلی دارند؟
برخی بیماری‌ها و شرایط پوستی می‌توانند علائمی شبیه به زگیل تناسلی داشته باشند، از جمله:
- جوش‌های معمولی یا کورک‌ها
- خال‌های پوستی
- برجستگی‌های مسطح و وسیع ناشی از عفونت ثانویه
- برجستگی‌های کوچک و طبیعی بدون خطر
- مشکلات پوستی
- علائم اولیه سرطان‌های پوستی
تشخیص دقیق نیازمند معاینه و گاهی نمونه‌برداری توسط پزشک است.
روش‌های تشخیص زگیل تناسلی
تشخیص زگیل تناسلی عمدتاً بر اساس معاینه بالینی توسط پزشک متخصص انجام می‌شود. در مواردی که تشخیص قطعی لازم باشد، ممکن است برای راه های تشخیص زگیل تناسلی از روش‌های زیر استفاده شود:
- بیوپسی یا نمونه‌برداری از بافت زگیل
- استفاده از اسید استیک یا سرکه برای تشخیص بهتر ضایعات
- تست‌های HPV DNA برای شناسایی انواع ویروس در نمونه‌های گرفته شده
- انجام انواع آزمایش تکمیلی در صورت شک به عفونت‌های همراه
از کجا بفهمیم زگیل تناسلی داریم یا جوش؟
زگیل تناسلی معمولاً به صورت برجستگی‌های نرم، گوشتی و خوشه‌ای در نواحی مرطوب و تناسلی ظاهر می‌شود، در حالی که جوش‌ها بیشتر سفت‌تر، چرکی و التهابی هستند و معمولاً با درد و قرمزی همراهند. همچنین جوش معمولاً به صورت منفرد یا پراکنده است، ولی زگیل‌ها ممکن است خوشه‌ای باشند. تشخیص قطعی نیاز به معاینه پزشک دارد.
عوارض ابتلا به زگیل تناسلی
اگرچه زگیل تناسلی معمولاً خوش‌خیم است، اما در صورت عدم درمان ممکن است باعث مشکلات زیر شود:
- گسترش و افزایش تعداد زگیل‌ها
- ایجاد ناراحتی و خارش شدید
- احتمال انتقال ویروس به شریک جنسی
در موارد نادر، برخی انواع زگیل می‌توانند به تغییرات سلولی و افزایش ریسک سرطان‌های ناحیه تناسلی به ویژه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، منجر شوند.
برای درمان زگیل تناسلی باید به پزشکان کدام تخصص مراجعه کرد؟
برای تشخیص و درمان زگیل تناسلی می‌توان به پزشکان تخصص‌های زیر مراجعه کرد:
- متخصص بیماری‌های عفونی
- متخصص پوست و مو
- متخصص زنان و زایمان
- دکتر آقایان
این پزشکان با توجه به محل و شدت ضایعات، درمان مناسب را تعیین می‌کنند.
انواع روش‌های درمان زگیل تناسلی
این عارضه ممکن است به‌طور خودبه‌خود برطرف شود، زیرا سیستم ایمنی بدن قادر است با ویروس عامل زگیل تناسلی مقابله کند. با این حال در بیشتر موارد، زگیل‌ها ممکن است بزرگ‌تر شوند، تکثیر یابند و باعث ایجاد ناراحتی قابل توجهی گردند.
در این شرایط، درمان زگیل تناسلی می‌تواند از پیشرفت و انتشار عفونت جلوگیری کند. روش‌های متعددی برای حذف این ضایعات پوستی وجود دارد و معمولاً پزشک ترکیبی از این روش‌ها را برای درمان زگیل‌های تناسلی در مردان و زنان به کار می‌گیرد، از جمله:
- کوتر الکتریکی؛ سوزاندن زگیل‌ها با استفاده از جریان الکتریکی
- انجماد زگیل با کرایوتراپی؛ از بین بردن زگیل‌ها با سرما درمانی به کمک نیتروژن مایع
- لیزر درمانی؛ نابودی زگیل‌ها و قطع جریان خون رگ‌های ریز داخل آن‌ها با استفاده از لیزر زگیل تناسلی و توسط دکتر زگیل تناسلی
- برش الکتروسرجری حلقه‌ای (LEEP)؛ برداشت زگیل‌ها از دهانه رحم با کمک حلقه سیمی و جریان الکتریکی
- داروهای موضعی؛ استفاده از محلول‌ها یا کرم‌های شیمیایی مانند پماد آلدارا که باعث قطع جریان خون زیر زگیل می‌شوند (تجویز تحت نظر پزشک ضروری است)
- درمان دارویی؛ استفاده از با تری‌کلرواستیک اسید (TCA) یا ژل پودوفیلوکس برای زگیل‌های سطح پوست
با درمان زگیل تناسلی می‌توان از گسترش ضایعات به سایر قسمت‌های دستگاه تناسلی جلوگیری کرد.
نکته! برای سفارش آنلاین دارو، می‌توانید از داروخانه دکتردکتر کمک بگیرید.
راه‌های پیشگیری از زگیل تناسلی
برای جلوگیری از زگیل تناسلی می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد:
- استفاده از کاندوم؛ کاندوم تا حد زیادی احتمال انتقال ویروس را کاهش می‌دهد، هرچند نمی‌تواند به‌طور کامل از آلودگی جلوگیری کند.
- رابطه جنسی مطمئن؛ داشتن شریک جنسی ثابت و محدود کردن تعداد شرکا، از عوامل مهم در کاهش خطر ابتلاست.
- معاینه منظم توسط پزشک؛ غربالگری‌های منظم توسط متخصص زنان یا ارولوژیست می‌تواند به شناسایی زودهنگام ضایعات کمک کند.
- رعایت بهداشت فردی و جنسی؛ اجتناب از استفاده مشترک از لباس زیر، تیغ یا حوله، به‌ویژه در محیط‌های عمومی، اهمیت دارد.
با رعایت این نکات ساده اما حیاتی، می‌توان از ابتلا به زگیل تناسلی و عوارض آن تا حد زیادی جلوگیری کرد.
آیا تزریق واکسن گارداسیل از ابتلا به زگیل تناسلی جلوگیری می‌کند؟
واکسن گارداسیل بهترین راه پیشگیری از ابتلا به این بیماری است. این واکسن از بدن در برابر انواع ویروس پاپیلومای انسانی محافظت می‌کند و به کاهش خطر ابتلا به زگیل تناسلی و بیماری‌های مرتبط با آن کمک می‌نماید.
اگر این بیماری درمان نشود، چه اتفاقی برای بدن می‌افتد؟
در صورت عدم درمان، زگیل‌های تناسلی ممکن است بزرگ‌تر و بیشتر شوند، باعث ناراحتی و خارش مداوم شوند و ریسک انتقال به شریک جنسی افزایش یابد. عدم درمان این مشکل در خانم‌ها، منجر به سرطان دهانه رحم خواهد شد.
درمان زگیل تناسلی چقدر طول می‌کشد؟
مدت زمان درمان بستگی به تعداد، اندازه و محل زگیل‌ها دارد و ممکن است از چند هفته تا چند ماه طول بکشد. در برخی موارد، نیاز به چندین جلسه درمانی است تا ضایعات به طور کامل از بین بروند.
آیا این بیماری درمان قطعی دارد یا برگشت‌پذیر است؟
زگیل تناسلی قابل درمان است و زگیل‌های موجود با روش‌های مختلف قابل حذف هستند، اما ویروس HPV ممکن است در بدن باقی بماند و در برخی افراد زگیل‌ها ممکن است بازگردند. بنابراین، پیگیری و مراقبت‌های بعد از درمان اهمیت دارد.
مراقبت‌های ضروری برای بیماران مبتلا به زگیل تناسلی
مراقبت‌های مهم برای افراد مبتلا به زگیل تناسلی شامل چه مواردی می‌شود:
- رعایت بهداشت شخصی و خشک نگه داشتن ناحیه مبتلا
- اجتناب از تماس جنسی تا پایان درمان
- استفاده از روش‌های محافظتی مانند کاندوم در روابط جنسی
- اطلاع‌رسانی به شریک جنسی و در صورت لزوم، انجام معاینات پزشکی برای آن‌ها
- مراجعه منظم به پزشک برای پیگیری وضعیت و پیشگیری از عود
- تقویت سیستم ایمنی از طریق تغذیه مناسب و سبک زندگی سالم
آیا برای درمان زگیل تناسلی می‌توان از ویزیت آنلاین استفاده کرد؟
برای پیگیری مسیر درمان زگیل تناسلی می‌توان ویزیت آنلاین با دکتر زنان یا دکتر اورولوژی و عفونی داشت اما قطعا در مراحل اولیه درمان، باید به مطب مراجعه کنید. برای پیدا کردن بهتریندکتر زگیل تناسلی شهر خود، می‌توانید از دکتردکتر کمک بگیرید.
