ضربان قلب پایین (برادی کاردی) چیست؛ علائم و درمان

ضربان قلب تعداد دفعاتی است که قلب در یک دقیقه می‌زند و معیاری برای سنجش فعالیت قلبی است. بیشتر بزرگسالان سالم هنگام استراحت ضربان قلبشان بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است.برادی کاردی زمانی اتفاق می افتد که ضربان قلب کمتر از حد طبیعی باشد. در حالی که ممکن است برای برخی افراد سالم ضربان قلب آهسته باشد، قلبی که کندتر از حد طبیعی می‌زند ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل پزشکی باشد. برای اطلاع در مورد برادی کاردی، علل آن و نحوه درمان آن ادامه مطلب را بخوانید.

برادی کاردی چیست؟

هنگامی که ضربان قلب نرمال در حالت استراحت کمتر از 60 ضربه در دقیقه باشد، برادی کاردی دارید. در برخی موارد، ضربان قلب آهسته نشان دهنده یک قلب بسیار سالم است. به عنوان مثال، ورزشکاران اغلب در حالت استراحت ضربان قلب کمتر از حد معمول دارند، زیرا قلب آنها قوی است و برای پمپاژ خون در سراسر بدن مجبور نیست به سختی کار کند. همچنین ضربان قلب می تواند زمانی که در خواب عمیق هستید کند شود. در این مدت، غیرعادی نیست که ضربان قلب کمتر از 60 ضربه در دقیقه باشد. با این حال، ضربان قلب آهسته‌تر می‌تواند نشانه چیز جدی‌تری باشد.

علائم برادی کاردی

ضربان قلب بسیار کند می تواند به این معنی باشد که خون غنی از اکسیژن کافی به اندام ها و بافت های بدن نمی رسد. این امر می تواند بر توانایی بدن برای انجام مؤثر فرآیندها و عملکردهای عادی تأثیر بگذارد.

بسیاری از افراد مبتلا به برادی کاردی علائم قابل توجهی ندارند. هنگامی که علائم وجود دارد، ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خستگی
• ضعف
• تنگی نفس
• دوره های متوالی سرگیجه یا سبکی سر
• حالت نزدیک به غش یا غش کردن
• عدم تحمل ورزش، زمانی است که در حین فعالیت بدنی به سرعت خسته می شوید

اگر علائمی مطابق با برادی کاردی دارید، به پزشک مراجعه کنید. آنها می توانند به تعیین اینکه چه چیزی ممکن است باعث علائم شما شود کمک کنند.

تشخیص یک وضعیت اضطراری بالقوه

در شرایط خاص ضربان قلب آهسته می تواند نشان دهنده یک اورژانس پزشکی باشد. علائم برادی کاردی زیر ممکن است نشانه یک بیماری جدی تر باشد:

• درد قفسه سینه
• مشکل در تنفس
• رنگ پریدگی (پوست رنگ پریده)
• سیانوز (رنگ پوست مایل به آبی)
• دید تار یا مه آلود
• مشکل در تمرکز
• سرگردانی
• گیجی
• حالت نزدیک به غش یا از دست دادن هوشیاری

اگر هر یک از این علائم و تغییر در ضربان قلب دارید، فورا به دنبال مراقبت های پزشکی اورژانسی و مراجعه به دکتر قلب باشید. خوشبختانه، در هر کدام از شهرهای ایران که باشید، می‌توانید پزشکان قلب شهر خودتان را پیدا کرده و نوبت ویزیت حضوری یا غیرحضوری خود را ثبت کنید. مثلا اگر در شهر تهران سکونت دارید، می‌توانید از میان 267 تخصص فعال در این زمینه، نوبت دکتر قلب تهران را در سامانه دکتردکتر، ثبت کنید.

علل بالقوه زمینه ای برادی کاردی

برادی کاردی ممکن است به دلیل آسیب به عضله قلب اتفاق بیفتد. هنگامی که این اتفاق می افتد، می تواند با سیگنال های الکتریکی که ضربان قلب را هماهنگ می کند، تداخل ایجاد کند. برخی از نمونه‌های شرایط مرتبط با قلب که ممکن است منجر به ایجاد برادی کاردی شود عبارتند از:

• بیماری عروق کرونر، وضعیتی که در آن جریان خون به شریان های قلب مختل می شود
• حمله قلبی، که در آن جریان خون به قلب قطع می شود و باعث مرگ عضله قلب می شود
• جراحی قبلی
• بیماری های مادرزادی قلب، که ناهنجاری هایی در قلب هستند و از بدو تولد وجود دارند
• میوکاردیت، تورم عضله قلب که ممکن است در اثر عفونت یا بیماری خودایمنی ایجاد شود
• پریکاردیت، وضعیتی که شامل التهاب کیسه اطراف قلب می شود
• تب روماتیسمی، یک عارضه بالقوه گلودرد استرپتوکوکی است که می تواند منجر به مشکلات قلبی شود
• آسیب به سیستم الکتریکی قلب ناشی از عفونت یا التهاب قبلی

چندین بیماری زمینه ای اضافی نیز وجود دارد که ممکن است منجر به برادی کاردی شود. این شرایط شامل موارد زیر است:

• عدم تعادل الکترولیت، به ویژه عدم تعادل کلسیم یا پتاسیم
• کم کاری تیروئید، زمانی اتفاق می افتد که تیروئید هورمون تیروئید بسیار کمی تولید کند
• آپنه خواب، وضعیتی که در آن هنگام خواب، تنفس متوقف می شود

علاوه بر این، ممکن است برخی از داروها به عنوان یک عارضه جانبی باعث برادی کاردی شوند. چند مثال برای این مورد عبارتند از:

• داروهای فشار خون مانند مسدود کننده های بتا و مسدود کننده های کانال کلسیم خاص
• برخی از انواع داروهای ضد آریتمی
• مواد افیونی

برادی کاردی سینوسی

گره سینوسی دهلیزی (SA) ضربان ساز طبیعی قلب است و تکانه های الکتریکی را آغاز می کند که از طریق ماهیچه قلب حرکت می کنند و در نتیجه ضربان قلب ایجاد می شود. هنگامی که گره SA تکانه های الکتریکی را با سرعت کمتری ارسال می کند، به این وضعیت برادی کاردی سینوسی می گویند. برادی کاردی سینوسی می تواند به طور طبیعی به دلیل روند پیری اتفاق بیفتد. همچنین می تواند به دلیل عوامل متعددی از جمله موارد زیر رخ دهد:

• آسیب به عضله قلب به دلیل شرایطی مانند حمله قلبی، جراحی قبلی قلب یا میوکاردیت
• بیماری های مادرزادی قلب
• شرایط سلامتی مانند کم کاری تیروئید یا آپنه خواب
• عوارض جانبی برخی داروها

تشخیص برادی کاردی

یک ارزیابی پزشکی کامل، برای تعیین علت کندی ضربان قلب و توسط متخصص مراقبت های بهداشتی ضروری است. این امر معمولاً شامل موارد زیر خواهد بود:

• یک تاریخچه پزشکی کامل
• یک معاینه فیزیکی، که شامل اندازه گیری علائم حیاتی از جمله ضربان قلب، فشار خون و تعداد تنفس می شود.
•  الکتروکاردیوگرام (EKG یا ECG)، که فعالیت الکتریکی قلب را اندازه گیری می کند

بر اساس یافته‌های ارزیابی بالا، ممکن است پزشک آزمایش‌های بیشتری را مانند موارد زیر توصیه کند:

• آزمایش‌های آزمایشگاهی، که ممکن است شامل آزمایش‌های گلوکز خون، سطوح الکترولیت یا عملکرد تیروئید باشد
•  اکوکاردیوگرام، که از فناوری اولتراسوند برای ایجاد تصاویر قلب استفاده می کند
• مانیتورینگ هولتر، که فعالیت الکتریکی قلب را در حین انجام فعالیت های روزانه اندازه گیری می کند
• یک مطالعه خواب برای تعیین اینکه آیا آپنه خواب که ممکن است به برادی کاردی کمک کند، دارید یا خیر

برادی کاردی چگونه درمان می شود؟

درمان برادی کاردی بستگی به این که چه چیزی باعث آن شده است، دارد. برادی کاردی خفیف یا گاه به گاه ممکن است نیازی به درمان نداشته باشد. اگر ضربان قلب آهسته به دلیل اثر یک دارو باشد، ممکن است پزشک دوز دارو را تنظیم کند. در صورت امکان، آنها همچنین می توانند شما را به مصرف داروهای دیگری که برادی کاردی را به عنوان یک عارضه جانبی ندارد، سوق دهند. به طور مشابه، اگر یک بیماری زمینه‌ای در ایجاد برادی کاردی شما نقش داشته باشد، پزشک برای رفع آن وضعیت تلاش خواهد کرد. به عنوان مثال، از داروی لووتیروکسین می توان برای مدیریت کم کاری تیروئید استفاده کرد. همچنین ممکن است پزشک استفاده از یک ضربان ساز را توصیه کند. این وسیله یک دستگاه پزشکی کاشته شده است که ضربان قلب را تحریک می کند تا با سرعت و ریتم منظمی بزند. یکی از اصلی ترین شرایطی که ممکن است ضربان ساز برای آن توصیه شود، برادی کاردی است.

داروها

همچنین چندین دارو وجود دارد که ممکن است برای درمان برادی کاردی استفاده شوند. این داروها زمانی مورد استفاده قرار می گیرند که برادی کاردی باعث علائم حاد می شود و این به دلیل یک علت برگشت پذیر مانند عارضه جانبی دارویی نیست.

داروهای برادی کاردی برای افزایش ضربان قلب کار می کنند و می توانند شامل موارد زیر باشند:

• آتروپین که خط اول درمان دارویی برای برادی کاردی است
• دوپامین
• اپی نفرین
• گلیکوپیرولات

همه این داروها از طریق انفوزیون داخل وریدی (IV) به بیمار داده می شود. اگر این داروها در مدیریت علائم حاد برادی کاردی مؤثر نباشند، ممکن است از ضربان‌گذاری موقت (چه از راه پوست و چه از طریق وریدی) برای کاهش برادی کاردی استفاده شود.

برادی کاردی و کووید-19

COVID-19 بیماری است که توسط ویروس کرونا جدید، SARS-CoV-2 ایجاد می شود. چندین علامت قلبی عروقی بالقوه مرتبط با COVID-19 وجود دارد که یکی از آنها برادی کاردی است. هنوز مشخص نیست که دقیقاً چه چیزی باعث این علامت در افراد مبتلا به COVID-19 می شود، اما ممکن است به دلیل یکی از عوامل زیر یا ترکیبی از آن باشد:

• آسیب مستقیم به عضله قلب
•  پاسخ التهابی بدن
• سطح پایین اکسیژن در بدن (هیپوکسی)
• کاهش فشار خون (افت فشار خون)

در حال حاضر، بیشتر گزارش‌های موجود در مورد برادی کاردی در COVID-19 مربوط به افرادی است که در بیمارستان بستری شده‌اند. مشخص نیست که آیا این علامت در افرادی که در بیمارستان بستری نیستند ظاهر می شود یا خیر و اگر چنین است، چند بار اتفاق می افتد. گزارش‌های مربوط به نحوه درمان برادی کاردی در طول COVID-19 می‌تواند متفاوت باشد. در حالی که در برخی از افراد برادی کاردی خود به خود برطرف می شد، برخی دیگر به ضربان ساز موقت یا دائمی نیاز داشتند.

درک ضربان قلب با اعداد

اگر در مورد ضربان قلب خود کنجکاو هستید، می توانید آن را خودتان اندازه گیری کنید. ابتدا نبض را با گذاشتن انگشت (انگشت شست نباشد) روی شریان رادیال در داخل مچ دست خود پیدا کنید. سپس هنگام استراحت تعداد ضربان در دقیقه را بشمارید. مکان های دیگری که می توان ضربان قلب را اندازه گیری کرد عبارتند از:

• روی گردن، در کنار نای (شریان کاروتید)
• داخل آرنج (شریان بازویی)
• در قسمت داخلی کشاله ران/بالای ران (شریان فمورال)
• بالای پا (نبض پدال)

هنگامی که ضربان قلب خود را تعیین می کنید، اعدادی وجود دارد که باید به خاطر داشته باشید:

• ضربان قلب بزرگسالان در حال استراحت معمولاً بین 60 تا 100 ضربه در دقیقه است.
• برای ورزشکاران یا افرادی که از داروهای خاصی استفاده می کنند ممکن است ضربان قلب در حالت استراحت، کمتر از حد معمول باشد.

ضربان قلب طبیعی برای کودکان بسته به سن کودک می تواند با بزرگسالان متفاوت باشد:

• تا 3 ماهگی: 85 تا 205 ضربه در دقیقه
•  3 ماه تا 2 سال: 100 تا 190 ضربه در دقیقه
•  2 تا 10 سال: 60 تا 140 ضربه در دقیقه
•  بالای 10 سال: 60 تا 100 ضربه در دقیقه

سخن پایانی

برادی کاردی وضعیتی است که در آن ضربان قلب خیلی کند است. این بیماری می تواند ناشی از شرایط مختلفی ، به ویژه آنهایی که می توانند بر سیگنال الکتریکی طبیعی قلب تأثیر بگذارند، باشد. اگر برادی کاردی دارید، ممکن است بدن شما اکسیژن کافی برای انجام عملکردهای طبیعی خود را دریافت نکند. برخی از افراد مبتلا به برادی کاردی ممکن است علائم قابل توجهی نداشته باشند. با این حال، دیگران ممکن است خستگی، ضعف یا تنگی نفس را تجربه کنند. در موارد جدی، درد قفسه سینه، گیجی و از دست دادن هوشیاری ممکن است رخ دهد. برادی کاردی را می توان به طور موثر از طریق درمان هایی که علت آن را برطرف می کند، مدیریت کرد. اگر متوجه تغییراتی در ضربان قلب خود شدید، به خصوص اگر این تغییرات با علائم دیگری همراه باشد، با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید.

منبع : healthline