یائسگی برای هر خانم در سن و سال بالای 40 سال رخ میدهد. داروی یائسگی با توجه به شرایط و سن افراد در دسترس است تا بتوان هورمونها را کنترل کرد. در یائسگی، احتمال بروز خشکی واژن، گرگرفتگی، کاهش میل جنسی، افسردگی، ریزش مو و مشکلات هورمونی وجود دارند. از این رو دارو برای یائسگی به عنوان یک عامل کمک کننده برای بهبود وضعیت خانمها تجویز میشود. اما منظور از داروی یائسگی چیست و چرا این دارو را باید مصرف کرد؟
برای اینکه با بهترین دارو برای یائسگی آشنا شوید تا انتهای متن همراه ما باشید.
داروی یائسگی چیست؟
برای درمان علائم یائسگی میتوان از دارو استفاده کرد. یائسگی برای هر خانمی رخ میدهد، اما با عوارض و علائمی همراه است که نیاز به مصرف داروی یائسگی را افزایش میدهد. اما راه درمان علائم یائسگی، هورمون درمانی یائسگی (MHT) است. این درمان به طور معمول با استروژن به اضافه پروژستین (نوعی پروژسترون که در آزمایشگاه ساخته میشود) انجام میشود. داروی یائسگی را میتوان به صورت قرص، چسب پوستی، ژل یا کرم مصرف کرد. همچنین پزشک برای درمان علائمی مانند :گرگرفتگی، خشکی واژن و کمک به پیشگیری از پوکی استخوان این دارو را تجویز خواهد کرد.
به گفته سایت clevelandclinic
یائسگی، بین سنین 45 تا 55 سالگی رخ میدهد و این موضوع طبیعی در نظر گرفته میشود. اما یائسگی که قبل از 45 سالگی رخ میدهد، یائسگی زودرس نامیده میشود. هنگامی که هیچ دلیل پزشکی یا جراحی برای یائسگی زودرس وجود نداشته باشد، به آن نارسایی اولیه تخمدان هم میگویند. میانگین سن یائسگی در ایالات متحده 52 سال است. اما یائسگی به طور معمول در اواسط دهه 40 زندگی شما شروع میشود.
انواع داروی یائسگی که این دوره را برایتان ساده تر خواهند کرد!
منوپوز، یائسگی یا پساقاعدگی زمانی است که باروری خانمها به پایانم میرسد. با فرا رسیدن این سیکل، ترشح هورمون استروژن کمکم متوقف میشود، دورههای قاعدگی بینظم میشود و سر انجام به پایان میرسد و نشان میدهد که بدن فرایند تخمکگذاری را هم متوقف کرده است.
علائم یائسگی معمولا در دوره ۴۰ تا ۵۰ سالگی شروع میشود و ممکن است تا چند سال بعد هم ادامه داشته باشد. مهمترین علائم این سیکل عبارتند از:
- بینظمی عادت ماهانه
- گر گرفتگی
- نوسانات خلق و خو
- خشکی واژن (برای آشنایی با این مشکل و درمان آن مقاله خشکی واژن را در مجله دکتردکتر مطالعه کنید.)
- درد و سوزش هنگام رابطه جنسی
- تکرر ادارار
- ابتلای مکرر به عفونت ادراری
- خشکی پوست، ریزش مو و نازک شدن موها
- اختلالات خواب
علائم منوپوز طبیعی هستند، اما هرکسی با شدت متفاوتی آنها را تجربه میکند. بعضی از خانمها ممکن است نشانه خاصی نداشته باشند و بعد از مدتی دیگر پریود نشوند، اما گروهی دیگر ممکن است از ۳۵ سالگی علائم یائسگی را در سطح شدیدی تجربه کنند.
اگر احساس میکنید یائسگی در روند زندگی و کارهای روزمرهتان اختلال ایجاد کرده و نمیتوانید علائم آن را مدیریت کنید، بهتر است با متخصص زنان مشورت داشته باشید. به عنوان مثال اگر بخاطر مشکلات تمرکز و حافظه یا حالات روحی که در هر دقیقه به یک شکل است، عملکردتان در محل کار ضعیف شده، به مصرف دارو نیاز خواهید داشت. یائسگی دوره سادهای نیست و به مراقبت جسمی و روانی نیاز دارد، اما نباید در روند عادی زندگی شما اختلال ایجاد کند. برای همین میتوانید با تشخیص پزشک متخصص در امور زنان، داروهایی را برای گذر سادهتر از این دوران مصرف کنید.
داروهای هورمونی، داروهای غیر هورمونی و داروهای گیاهی، انواع مختلف داروهای یائسگی هستند که در ادامه هر کدام را به تفکیک مورد بررسی قرار خواهیم داد.
هورمون درمانی برای یائسگی
داروهای هورمونی، هورمونهایی را وارد بدن میکنند که دیگر به صورت طبیعی ترشح نمیشوند. استروژن و پروژسترون، دو هورمونی هستند که در روند درمان هورمونی یائسگی به بدن خانمها وارد میشوند. پزشکان براساس تشخیص خود، ممکن است هرکدام از داروهای حاوی پروژسترون یا استروژن را به تنهایی یا به همراه یکدیگر تجویز کنند. داروی یائسگی هورمونی عبارتند از:
- قرصهای ضد بارداری
- کرم یا حلقه واژینال حاوی استروژن
- قرص استروژن
- قرص پروژسترون
سازمان FDA، هورمونهای بیولوژیک را تایید کرده اما دوز مصرف آن را مشخص نکرده است. این داروها بر اساس دستور پزشک در داروخانه ساخته میشوند و دوزشان هم با توجه به نظر پزشک تعیین میشود. در نتیجه ممکن است اثر کمتر یا بیشتری نسبت به داروهای تایید شده توسط FDA داشته باشد.
احتمال بروز عوارض هورمون درمانی زیاد نیست،
اما ریسکهایی وجود دارند که نمیتوان آنها را نادیده گرفت، به خصوص اگر فردی دارو مصرف میکند و بیماری زمینهای دارد. از جمله عوارض داروی هورمونی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- احتمال لخته شدن خون، حمله قلبی و سکته مغزی
- افزایش احتمال ابتلا به زوال عقل در خانمهای بالای ۶۵ سال
- افزایش احتمال ابتلا به سرطان سینه، سرطان آندومتر و سرطان رحم
- افزایش وزن و ورم بدن
- گرفتگی عضلات
- حساسیت یا تورم سینهها
- خونریزی واژینال
با بروز هریک از این عوارض باید به پزشک مراجعه کرد تا میزان دوز داروها تغییر کنند.
استروژن
استروژن یکی از داروهای یائسگی است که برای خانمها تجویز میشود. این دارو به کاهش گرگرفتگیهای شبانه، خشکی واژن و درد واژن کمک میکند. بنابراین اگر این علائم را دارید باید با پزشک مشورت کنید تا میزان دوز مصرفی استروژن برای شما مشخص شود. این دارو در اشکال قرص، برچسبهای پوستی و واژینال در دسترس است. بنابراین میتوان هریک از این داروها را با توجه به شرایط خود انتخاب کنید.
پروژسترون
هورمون پروژسترون به طور معمول همراه استروژن تجویز میشود. این دارو اثرات جانبی ترشحات و پیشگیری از سرطان دهانه رحم را تضمین میکند. قرص خوراکی و پروژسترون داخل رحم از جمله اشکال این داروی یائسگی هستند که به کاهش علائم کمک خواهند کرد.
داروهای غیر هورمونی برای یائسگی
بعضی از بیماران، یا سابقه ابتلا به سرطان سینه ودهانه رحم را دارند یا تحت درمان این بیماریها هستند و نمیتوانند هورمون استروژن و پروژسترون را دریافت کنند. در این حالت، پزشکان به سراغ تجویز داروهای غیر هورمونی میروند. این داروها معمولا برای بیماریهای دیگر ساخته شدهاند، اما برای کنترل علائم یائسگی هم کاربرد دارند.
- داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین (ضد افسردگی)
- داروی ضد تشنج گاباپنتین
- داروی ضد فشار خون کلونیدین که معمولا به صورت قرص یا چسب پوستی استفاده میشود
- آپول نوراپی نفرین
دقت داشته باشید که این داروها باید با تجویز پزشک مصرف شوند. بنابراین به صورت خودسرانه هیچ دارویی را استفاده نکنید.
درمان های سنتی و داروهای گیاهی برای یائسگی
طب سنتی هم توصیههای مختلفی برای درمان و مدیریت علائم پساقاعدگی دارد. البته هنوز تأثیر بعضی از گیاهان دارویی که در طب سنتی به عنوان داروی یائسگی معرفی شدهاند، به صورت علمی ثابت نشده است. محققان معتقدند بعضی از گیاهان حاوی استروژن گیاهی هستند. استروژن گیاهی که با نام فیتو استروژن شناخته میشود، در سویا، حبوبات (عدس و نخود)، دانه کتان و غلات یافت میشود.
بعضی از گیاهان دارویی هم خواصی دارند که به تسکین علائمی چون بیخوابی، اضطراب، نوسانات خلقی و گر گرفتگی کمک میکنند. به همین دلیل به عنوان داروی یائسگی شناخته میشوند. درباره داروهای سنتی یائسگی به این نکته توجه داشته باشید که هنوز هیچ تحقیقی ثابت نکرده که مصرف این مواد غذایی میتواند در بهبود علائم یائسگی مثل خشکی واژن یا گر گرفتگی تاثیر داشته دارند. در ادامه چند داروی گیاهی که علاوه بر طب سنتی، در مقالات علمی هم به آنها اشاره شده را معرفی میکنیم و درباره خواص آنها توضیحاتی ارائه میدهیم.
مریم گلی
این دارو حاوی مقادیر استروژن است و میتواند روی بهبود علائم تأثیر داشته باشد. خانمهای باردار و شیرده نباید مریم گلی مصرف کنند. همچنین افراد مبتلا به صرع و فشار خون بالا نیز باید در دوز مصرف این گیاه احتیاط کنند.
کوهوش سیاه
نوعی داروی گیاهی است که در طب سنتی برای درمان ناباروری تجویز میشود و در مدیریت علائم یائسگی تأثیر دارد. دوز بالای این دارو به کبد آسیب میرساند. همچنین خانمهایی که سابقه ابتلا به سرطان سینه، رحم یا تخمدان را دارند، باید از مصرف این داروی گیاهی بپرهیزند.
شبدر قرمز
تحقیقات نشان میدهد این گیاه به عنوان داروی گرگرفتگی یائسگی در مقایسه با دارونماها عملکرد بهتری دارد و میتواند علائم یائسگی مثل گر گرفتگی را تسکین دهد. شبدر قرمز تأثیر ناچیزی هم در پیشگیری از تحلیل رفتن استخوانها دارد. مصرف این دارو برای خانمهای باردار و شیرده و افرادی که به داروهای هورمونی حساسیت دارند، توصیه نمیشود. افراد عادی هم بهتر است بیشتر از یک سال به صورت مداوم از شبدر قرمز استفاده نکنند.
دونگ کوای، ماکا و جنسینگ
این گیاه با نامهای دیگری مثل جنسینگ زنان و آنژلینک چینی هم شناخته میشود. این گیاه در طب سنتی چین برای مدیریت علائم PMS و یائسگی در زنان توصیه شده است. تحقیقات زیادی درباره تأثیر این گیاه دارویی روی علائم یائسگی وجود ندارد، اما یک منبع معتبر اعلام کرده است که مصرف دونگ کوای در کنار بابونه، شبدر قرمز و کوهوش سیاه، تعریق شبانه و گر گرفتگی را تا حد زیادی بهبود میبخشد.
ماکا و جنسینگ هم از خانواده دونگ کوای هستند. این دو داروی گیاهی برای درمان مشکلات باروری، عدم تعادل هورمونی و نشانههای یائسگی مورد مصرف قرار میگیرند. جنسینگ به عنوان انواع داروی یائسگی شناخته نمیشود اما تحقیقات نشان میدهد در مدیریت علائم روانی یائسگی و بیمیلی جنسی در این دوران، بهتر از دارونماها عمل میکند.
سنبل الطیب
سنبل الطیب یک گیاه دارویی است که به عنوان آرامبخش مورد استفاده قرار میگیرد. با وجود اینکه تحقیقی درباره اثر این داروی گیاهی روی یائسگی وجود ندارد، اما تجربه افراد مختلف نشان میدهد در مدیریت علائم روانی پساقاعدگی و گر گرفتگی این دوران تأثیر قابل توجهی داشته است.
گیاه پنج انگشت یا چستبری
پنج انگشت هم از آن دست گیاهان دارویی کاربردی برای مشکلات خانمهاست. تسکین علائم PMS، یائسگی، بهبود اختلالات قاعدگی و ناباروری از جمله خواصی است که در طب سنتی برای این داروی گیاهی در نظر گرفته شده. پنج انگشت با داروهای ضد روانپریشی و پارکینسون تداخل دارد. تاکنون هیچ تحقیق عملی برای اثبات تأثیر چستبری به عنوان داروی یائسگی ارائه نشده است.
روغن گل مغربی
این روغن یکی از توصیههای طب سنتی برای بهبود یائسگی است، اما تحقیقاتی برای اثبات اثر آن انجام نشده است. مصرف روغن گل مغربی عارضه خاصی ایجاد نمیکند، اما ممکن است با داروهای HIV تداخل داشته باشد.
طب سوزنی
گروهی از پزشکان طب سنتی هم استفاده از طب سوزنی برای تسکین علائم یائسگی توصیه میکنند. بعضی از افرادی که از این روش استفاده میکردند، بهبود موقت گرگرفتگی را گزارش دادند، اما نتیجه هیچ تحقیقی نشان از تأثیر این متد روی درمان یائسگی ندارد.
مکمل برای کاهش علائم یائسگی
داروی یائسگی فقط برای درمان علائم تجویز نمیشود. بعضی از این داروها تنها مکملهای تقویت کننده ای هستند که بدن را تقویت میکنند و مانع از ایجاد عوارض پساقاعدگی میشوند. این مکملها برای کنترل علائم یائسگی در جدول زیر آورده شدهاند.
ویتامین | توضیحات |
ویتامین D | پیشگیری از تحلیل رفتن استخوانها |
منیزیوم | پیشگیری از گرفتگی عضلات، بهبود خواب و تعادل خلق و خو |
ویتامین B6 و B12 | تسکین علائم روانی یائسگی و بهبود اختلالات خواب |
ویتامین K | حفظ تراکم استخوان |
ویتامین C | کاهش شدت گر گرفتگی و کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی |
کلسیم | حفظ تراکم و پیشگیری از پوکی استخوان |
امگا ۳ | کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی، پیشگیری از نوسانات خلقی و افسردگی و کاهش گر گرفتگی |
پروبیوتیکها | یشگیری از علائم گوارشی یائسگی و کمک به حفظ سلامت واژن به کمک باکتریهای مفید در روده |
تجویز هر دارویی باید با نظر پزشک متخصص انجام شود. اگر با خدمات پزشک متخصص زنان آشنا نیستید بهتر است مقاله دکتر زنان کیست را مطالعه کنید تا بدانید برای چه مواردی به او مراجعه کنید.
نکات مصرف دارو برای یائسگی
در صورتی که پزشک هورمون درمانی را برای بهبود علائم یائسگی تجویز کند، نیاز است که به نکات مهمی توجه داشت. این نکات به شرح زیر هستند:
- بهترین داروی یائسگی را برای مصرف انتخاب کنید. داروهای یائسگی در اشکال قرص، پچ، ژل، کرم واژن، شیاف یا حلقه واژنی قابل تهیه هستند. بهترین دوز و شکل دارویی را برای خود انتخاب کنید تا بهترین نتیجه را برای کنترل علائم داشته باشید.
- دوز داروی مصرفی خود را به حداقل برسانید. برای درمان علائم یائسگی بهتر است که از دوزهای کم استفاده کرد. اگر زیر سن 45 سال، دچار یائسگی شدهاید، بهتر است که برای کمبود استروژن دوز کمتر داروی یائسگی را مصرف کنید.
- بهطور مرتب به پزشک مراجعه کنید. مراجعه به پزشک اهمیت زیادی دارد تا علائم و شرایط شما بررسی شوند. زیرا مزایای هورمون درمانی در کنار خطرات آن وجود دارد. بنابراین باید برای معاینات لگن و ماموگرافی به طور مرتب به پزشک مراجعه کرد.
- سبک زندگی سالم را انتخاب کنید. انجام ورزش و فعالیتهای روزانه میتوانند سلامت بدن را تضمین کنند. همچنین عدم مصرف سیگار و الکل میتواند به کاهش کلسترول و فشار خون کمک کند. هرچه بدن در دوران یائسگی در سلامت بیشتر باشد، علائم کمتری خواهد داشت.
به طور کلی پزشکان یائسگی را قطع طبیعی یا توقف چرخه قاعدگی میدانند. بنابراین برای اینکه علائمی مانند: گرگرفتگی، خشکی واژن، تعریق شبانه و تغییرات هورمونی را کمتر تجربه کنید، بهتر است که به نکات گفته شده در کنار مصرف داروی یائسگی توجه داشت.
داروی یائسگی را به کمک پزشک انتخاب کنید
داروی یائسگی برای خانمهایی که دیگر پریود نمیشوند، تجویز خواهد شد. دارو برای یائسگی به منظور کنترل میل جنسی، عدم ریزش مو، جلوگیری از خشکی واژن و گرگرفتگی مصرف میشود. با توجه به اینکه یائسگی پایان دوره طبیعی چرخه باروری در زنان است، تغییراتی در بدن رخ میدهند که نیاز به کنترل و درمان دارند. از این رو با استفاده از داروی گیاهی یائسگی یا هورمون درمانی یائسگی میتوان مشکلات رخ داده در سیستم بدن را کنترل کرد.
البته که نفخ شکم، تورم یا حساسیت پستان، سردرد، تغییرات خلقوخو و حالت تهوع میتواند از عوارض داروی یائسگی باشند. اما با مصرف بهترین دارو برای یائسگی میتوان این عوارض را کاهش داد. از این رو برای مصرف داروی یائسگی با پزشک متخصص زنان در سامانه آنلاین نوبت دهی دکتردکتر در ارتباط باشید.
همچنین در صورتی که درباره داروی یائسگی چیست سوالی دارید که در این متن به آن پاسخ ندادهایم کافی است که در انتهای هیمن متن و در قالب کامنت با ما در ارتباط باشید.
منابع:
healthline
fda
mayoclinic
gennev