اسهال خونی وضعیت خطرناکی است که اغلب با عفونت یا خونریزی دستگاه گوارش ارتباط دارد و باید سریعا مورد بررسی و درمان قرار گیرد.
در نوشته اسهال خونی چیست و چه علائمی دارد؟، می‌خوانید:
- اسهال خونی چیست؟
- علائم اسهال خونی
- علل اسهال خونی
- عوارض احتمالی اسهال خونی چیست؟
- درمان اسهال خونی
- پیشگیری
- سخن پایانی
مدفوع سالم معمولا جامد، نرم و قهوه‌ای رنگ است. اگرچه اسهال ناخوشایند است اما معمولا نشانه‌ای از وجود یک مشکل جدی نیست اما اسهال خونی ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل سلامتی پنهان باشد.
اسهال زمانی اتفاق می‌افتد که مواد غذایی هضم شده و آب به سرعت از روده‌ها عبور می‌کنند. در این وضعیت، مواد فرصت کافی برای جامد شدن را پیدا نمی‌کنند و به شکل مایع از مجرای گوارشی عبور می‌کنند.
بیشتر بخوانید: ویروس کرونا ؛ علائم، تشخیص، درمان، پیشگیری و توصیه‌های مهم
اسهال خونی چیست؟
اسهال خونی وضعیتی است که در آن خون با مدفوع شل و آبکی مخلوط شده است. خون میتواند از هر جایی از مجرای گوارشی آمده باشد. اسهال خونی اغلب نشانه‌ای از خونریزی دستگاه گوارش در اثر جراحت یا بیماری است.
اسهال خونی در بین تمام سنین و همه جوامع دیده میشود و بسته به علت آن میتواند به مدت کوتاهی وجود داشته باشد (حاد) مانند وقتی که ناشی از عفونت دستگاه گوارش است یا این که به شکل مزمن درآید مثل اسهالی که ناشی از بیماری التهابی روده است. علت اسهال خونی باید سریعا به وسیله پزشک مورد بررسی قرار گیرد.
علائم اسهال خونی
بسته به بیماری یا علت پنهانی، اسهال خونی ممکن است با علائم دیگری نظیر موارد زیر همراه باشد:
- درد شکم یا گرفتگی شکم
- تورم شکم یا نفخ
- درد بدن
- خستگی
- بی‌اختیاری مدفوع
- وجود مخاط یا غذای هضم نشده در مدفوع
- تهوع
- اشتهای ضعیف
- خونریزی رکتال
- درد در ناحیه رکتوم
- نیاز فوری به دفع مدفوع
- استفراغ
علائم جدی همراه اسهال که ممکن است نشان دهنده یک وضعیت مرگبار باشد:
- تغییر در سطح هوشیاری
- گیجی و سردرگمی
- تنفس مشکل
- سرگیجه
- تب بالا (بالاتر از 101 درجه فارنهایت) (۳۸/۳ درجه سانتیگراد)
- نبض سریع
- سفت شدن شدید شکم
- درد شدید شکم
- استفراغ خون یا مواد سیاه
- ضعف
علل اسهال خونی
اسهال خونی میتواند نشان دهنده یک وضعیت نسبتا خفیف مانند هموروئید باشد یا میتواند به وسیله یک وضعیت مرگبار مانند پارگی واریس مری یا خونریزی ناشی از زخم معده ایجاد شود. در کودکان، اسهال خونی معمولا به دلیل عفونت‌های باکتریایی و التهاب در سیستم گوارشی تحتانی رخ می‌دهد.
این مشکل اغلب با خوردن غذاهای آلوده به باکتری و انگل مرتبط است. اسهال سیاه و قیرمانند معمولا نشان می‌دهد که خون از مجرای گوارشی فوقانی می‌آید (مری، معده و دوازدهه) و اسهال قرمز روشن یا آلبالویی رنگ اغلب مربوط به خونریزی در مجاری گوارشی تحتانی است ( کولون، رکتوم و مقعد).
- دیسانتری: اسهال همراه با خون دیسانتری (dysentery) نامیده میشود. شایع‌ترین علل دیسانتری باکتری شیگلا (Shigella) و انتاموبا هیستولیتیکا ( Entamoeba histolytica) است که نوعی انگل است.
- خونریزی‌های گوارشی: خونریزی گوارشی در اثر علل مختلفی مانند پولیپ‌های کولون، بیماری التهابی روده (IBD) یا سرطان معده رخ می‌دهد. خونریزی حاصل از این وضعیت‌ها میتواند موجب شود که رنگ اسهال قرمز شود.
- هموروئید: هموروئیدها رگهای خونی متورمی هستند که داخل رکتوم و مقعد دیده می‌شوند. آن‌ها یکی از علت‌های شایع خونریزی رکتال و اسهال قرمز هستند.
- داروها: عوارض جانبی برخی از داروها ممکن است علت قرمز شدن مدفوع باشد و داروها همچنین می‌توانند موجب تحریک معده و احتمالا اسهال شوند. از جمله داروهایی که موجب قرمز شدن مدفوع می‌شوند، شربت های آنتی بیوتیک (liquid antibiotics) هستند.
- شقاق مقعد: گاهی اوقات وجود خراش در ناحیه رکتال (شقاق مقعد) میتواند موجب شود که مدفوع قرمز شود. در این مورد ممکن است مقدار کمی خون قرمز روشن دیده شود.
دیگر علل اسهال خونی
- خونریزی زخم معده
- بدشکلی رگهای خونی
- ایسکمی روده یا انسداد روده
- سرطان روده بزرگ (کولون)
- دیورتیکولوز (Diverticulosis)
- ترومای مری (Esophageal trauma) یا واریس مری
- گاستروآنتریت (Gastroenteritis)
- بیماری التهابی روده (بیماری کرون (Crohn’s disease) یا کولیت اولسراتیو (ulcerative colitis))
- عفونت روده (مسمومیت غذایی)
- پولیپ‌های روده یا تومور روده
- دیورتیکول مکل (Meckel’s diverticulum) ( تشکیل یک کیسه غیرطبیعی در انتهای تحتانی روده کوچک)
- پرولاپس رکتوم
- واریس معده
- عوارض جانبی داروها
- پرتو درمانی
- ترومای شدید شکمی
توجه: گاهی قرمز بودن رنگ اسهال علامت وجود خون نیست. غذاهایی که به‌طور طبیعی قرمز هستند یا حاوی رنگهای غذایی قرمز می‌باشند، می‌توانند موجب قرمز شدن مدفوع شوند. چغندر، کرن بری یا زغال اخته (cranberries) ، آب‌نبات قرمز، فراستینگ قرمز (لایه کرمی قرمز رنگ که برای تزیین روی کیک و کاپ کیک استفاده می شود)(red frosting)، شیرین‌بیان قرمز، گوجه فرنگی و سس گوجه فرنگی از این گروه از مواد غذایی هستند.
عوارض احتمالی اسهال خونی چیست؟
با گذشت زمان، اسهال خونی میتواند منجر به عوارض جدی نظیر موارد زیر شود:
- کم خونی
- کم آبی بدن
- سندرم همولیتیک اورمیک (Hemolytic uremic syndrome) یا دیگر انواع نارسایی کلیه
- از دست دادن شدید خون
- شوک
درمان اسهال خونی
هنگامی که فردی دچار اسهال میشود، مقدار قابل توجهی مایع را از راه مدفوع از دست می‌دهد. وقتی چنین اتفاقی می‌افتد، بدن فرد دچار کم آبی میشود. فرد باید به طور مرتب آب و مایعات مصرف کند تا آب از دست رفته بدن او جایگزین شود. اسهال طولانی مدت ممکن است نیاز به درمان‌های اضافی مانند تزریق داخل وریدی مایعات (سرم) داشته باشد. در موارد شدیدی مانند دیسانتری برای فرد مبتلا آنتی‌بیوتیک یا داروهای ضد انگل تجویز میشود.
اگر اسهال قرمز ناشی از خونریزی دستگاه گوارش باشد، ممکن است برای جبران خون از دست رفته نیاز به دریافت خون باشد. این فرایند در بیمارستان انجام میشود و فرد باید در آن جا بماند تا زمانی که شمارش سلول های خونی او به حد نرمال برسد. اگر فردی فکر می‌کند که اسهال قرمز او ناشی از داروهای مصرفی او است، باید درمورد تعویض داروهای خود با پزشک صحبت کند.
پیشگیری
راه‌های پیشگیری از اسهال خونی که ناشی از عفونت است عبارتند از:
- تمیز کردن کلیه مناطق مورد استفاده برای آماده کردن مواد غذایی
- پختن کامل غذاها، زیرا احتمال وجود باکتری‌هایی نظیر شیگلا در غذاهای خام وجود دارد.
- استفاده از آب بطری یا جوشانده هنگام سفر به یک کشور خارجی
- پرهیز از تماس جنسی با فردی که دارای عفونت فعال شیگلوز است یا کسی که اخیرا به خاطر عفونت ناشی از باکتری شیکلا بیمار بوده است.
- عدم شنا کردن در رودخانه ها به دلیل احتمال خوردن ناخواسته آب رودخانه (منظور شنا کردن در آب های رودخانه و بلعیدن آب آن است)
- شستن مکرر دست‌ها با آب و صابون، خصوصا پس از لمس سطوح آلوده یا عوض کردن پوشک
سخن پایانی
اسهال خونی در اثر خونریزی‌های مجرای گوارشی یا عفونت‌های باکتریایی و آمیبی اتفاق می‌افتد و به خصوص اگر همراه با سرگیجه، تب و استفراغ خونی باشد، بسیار خطرناک است.
منابع:
سلام من پانزده روز اسحال داشتم ولی الان چند روزی هست مدفوع جامده ولی همراه با مواد چلم مانند همراه با خون دارم چکار کنم علت چیست که
سلام
ازمایش مدفوع بدهید
سلام ۲۹ سالمه دوروزه اسهال گرفته ام اسهال خونی نبود اما امروز صبح اسهال خونی دچار شدم از داروخانه قرص یدوکینول گرفتم
سلام نبايد دارو ضد اسهال بخوريد بايد آزمايش مدفوع دهيد تا نوع عفونتتون مشخص سه
سلام نبايد دارو ضد اسهال بخوريد بايد آزمايش مدفوع دهيد تا نوع عفونتتون مشخص شه
با سلام
من با بیماری کرونایی 10 روز زندگی کردم بدون ماسک و متوجه کرونا داشتن طرف نشده بودم
2 روز پیش بستریش کردیم و من سی تی اسکن دادم و چیزی از کردنا در ریه هام دیده نشد بجز اندازه سر سوزن از عفونت
دکتر گفت یا شروع کروناست یا سرماخوردگی و برای شنبه برام ازمایش نوشت
البته اینو اضافه کنم 3 شب پیش هوار سرد بود و من کلی عرق کرده بودم و پنجره رو باز گذاشته بودم
ولی امروز بعداز ناهار که خوابم برد یهو بیدار شدم و نیاز شدید به دستشویی داشتم همین ک رفتم دیدم اسهالم و اسهال خون و ماده ای چسبناک داخل اسهالم مشاهده کردم
ایا میتونه نشانه قطعی کرونا باشه؟
لطفا راهنمایی کنید
سلام
این علامت به نفع کرونا هست
اما قطعی بودن کرونا خیر نیست
سلام خسته نباشید
من ۱۹ سالمه تقریبا دو ماهه اسهال آبکی گرفتم
به دکتر مراجعه کردم با قرص تقریبا حالم خوب شده بود یه چند باری قلیون کشیدم
دوباره حالم بد شده اینبار اسهالم خونیه
ازمایش دادم میگن عفونت روده گرفتم برام قرص نوشتن تاثیر نداشته
ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام
بررسی جواب آزمایش مدفوع مهم است
لطفا جواب آن را تایپ کنید و نام داروهایی که مصرف کردید هم ذکر شود
سلام من هفده سال دارم دو روز بود سردرد و حالت تهوه داشتم (یک بار هم بالا اوردم) ولی در غروب روز دوم اسهال شدم
فرداش هم اصلا سردرد نداشتم و حالت تهوه هم از بین رفته بود
و فقط اسهال بودم برای سه روز تو روز دوم کمی خون بود
میخواستم بدونم باید چه چیزی مصرف کنم
و خطر ناک نیست؟؟؟
سلام بتيد از نظر كرونا بررسي شويد
اين آزمايشات را انجام دهيcbc.diff
Esr crp
Ldh
Covid igm and igg
سلام برادر من دست شویی سیاه و ابکی داره و یکمم هم خون همراهش هست هنگام دستشویی سرگیجه وحالت تهوع داره همه جاشم درد میکنه بالای مثانه و کمر لطفا کمکمون کنید
سلام خونريزي معده دارن بايد شستشو معده شن و سرم بگيرن و اندوسكوپي شوند
سلام پدر من ۴۵ سالشه الان اسهال خونی داره باید چیکار کنیم و برای اولین بار که اینطور شده راهنمایی کنید
سلام
جهت ازمایش مدفوع اقدام نمایند
سلام خسته نباشید من ۱۶ سالمه برای اولین بار دچار اسهال خونی شدم.دل دردم کمی دارم چیکار کنم
سلام آزمايش مدفوع دهيد تا مسخص شه عامل عفوني چه چيزي هست
قرص ضد اسهال به هيچ وجه نخوريد
سلام من سه روز قبل دل پیچه داشتم بعد فرداش تب و اسهال و سردرد و استفراغ
دیروز خوب بودم
ولی امروز صبح که از خواب پا شدم اسهال خونی بود
دلیلش چی میتونه باشه؟
سلام اين آزمايشات رو بدين و به متخصص گوارش مراجعه كنيد:
Cbc.difesr crp
Ldh
Covid igm and igg
Stool exam
سلام من 18سال دارم دوروزی هست دچار مدفوع جامد به همراه خون شدم و نع دل پیچه ونع درددی دارم میخواستم به دونم علتشچیس وچیکار باید بکنم
سلام
ممکن است دچار هموروییدشده باشید
شیاف انتی همورویید هر شب یک عدد تا یک هفته
شربت لاکتولوز هر ۸ ساعت یک قاشق
میل کنید
سلام خسته نباشید…31 سن دارم…پنج سال تمام بیماری همورٸید داشتم..یک سال پیش عمل کردم..ولی الان خونریزی دارم.شکمم یبوس بود چندروز..ولی الان اسهالی شد..برای اولین بار اینقد خونریزی شدید دارم..اسهال داشتم و همش خون بود..بعد از هر دفع مقدار خون زیادی خارج میشد.
.آیا مشکل از شقاق یا فیشر؟
سلام
اگر خون مخلوط با اسهال است باید از نظر عفونت بررسی و آزمایش مدفوع بدهید
اما اگر خون به شکل جدا و روشن وهمراه با سوزش یا درد و در انتهای مدفوع است میتواند فیشر یا عود همورویید باشد که نیاز به معاینه دارد
سلام برادرمن پنج سالش یک ماه پیش دچار اسهال خونی شده بود بردیم دکتر ازمایش گرفتن گفتن معده عفونت کرده دارو دادن خوب شد الان باهمین طور شده چیکار باید کرد
سلام
با توجه به سن ایشان باید مجددا آزمایش خون و مدفوع انجام شود
سلام خسته نباشید پسرم ۱۴ سالش تقریبا یک هفته دچار دل درد درد استخوان سر درد تب بود و سه روز هم اسهال شده ک از روز دوم همراه با خون ب دکتر مراجعه کردیم دارو او ار اس و قرص کو تر مکسازول داده هنوز اسهال خون داره ایا درمان دیگری ندارد و چ غذاهایی نوشیدنی باید مصرف کند ممنون
سلام
قرص نالیدیکسیک اسید هر ۶ ساعت تا یک هفته مصرف کند
کته با ماست،اب سیب،اب هویج کمک کننده هستند
در صورت عدم بهبود پس از دو روز جهت ازمایش مدفوع اقدام شود
سلام دخترم ۶سالشه اسهال گرفته کمی رگهای خونی در اسهالش هست همراه یه مایع لیز مانند.الان یک روزه. لطفا راهنمایی کنید
سلام
با توجه به سن ۶ سال و وجود خون باید آزمایش مدفوع انجام شود
سلام
وقتتون بخیر
همسرم هر چند مدت(هر ۶ ماه) یکبار دچار اسهال خونی شده و پس از یک تا دو هفته خوب میشود…
به نظر شما مشکل از چیست؟
لطفا راهنماییم کنید
سلام
با توجه به عود مکرر اسهال خونی باید از نظر عفونت و کولیت بررسی شود
به فوق تخصص گوارش مراجعه کنید
سلام پدرم ۸۰ سالشه اسهال خونی داره چکار کنیم یا چه داروی بدیم که خوب بشه
سلام
دوست گرامی با توجه به سن بالای ایشان و خونی بودن اسهال حتما باید آزمایش خون و مدفوع انجام شود
سلام پسرخاله ای دارم 5ماهه الان سه روز دچاراسهال خونی شده شیرخشک هم مصرف میکنه لطفا راهنمایی کنید
سلام
دوست عزیز
اسهال آن هم خونی در شیرخوار کمتر از ۶ ماه نیاز به معاینه دارد
به پزشک مراجعه کنید
سلام من ۲۸ سالمه بعد یکی دروز از سرپام‌گلوم گرفت و یک شب تنگی نفس داشتم‌و بعد دوسه روز از سرمام‌اسهال خونی با التهاب گرفتم ۱۵ روز میشه الان‌دروز دارم‌قرص ضد اسهال میخورم میشه بگید علایم چیه کمکم کنید
سلام
دوست گرامی شما باید اول یک آزمایش
Cbc,diff ,Esr, crp, S/E , S/c
و covid 19 IgG ، Igm
انجام بدهید