شربت لاکتولوز، ملینی است که با کشیدن آب به روده بزرگ، مدفوع را نرم کرده و حرکات روده را افزایش می‌دهد. این دارو، عمدتا برای درمان یبوست مزمن، کاهش التهاب بواسیر، درمان آنسفالوپاتی کبدی و کبد چرب استفاده میشود. مصرف آن باید تحت نظر پزشک و با رعایت دوز توصیه‌شده انجام شود. گاهی مصرف این شربت با برخی از عوارض جانبی همچون اسهال، نفخ، تهوع و استفراغ همراه خواهد بود. در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر، به این دارو و موارد مصرف آن پرداخته‌ایم.
در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
لاکتولوز چیست؟
لاکتولوز (Lactulose) یک قند مصنوعی و ترکیبی از گالاکتوز و فروکتوز است که عمدتا برای درمان یبوست استفاده میشود. مکانیسم این شربت به این شکل است که آب را به روده بزرگ می‌کشد. طی این فرایند، مدفوع نرم میشود و در نهایت راحت‌تر دفع خواهد شد. افزایش حرکات روده هم از دیگر فواید مصرف این شربت است. در جدول زیر، اطلاعات جامعی درباره این دارو ارائه داده‌ایم:
| شربت لاکتولوز (Lactulose) | |
| نام تجاری | Duphalac، Constulose، Enulose |
| نوع دارو | ملین اسمزی |
| موارد مصرف | درمان یبوست مزمن کاهش التهاب بواسیر درمان کبد چرب و آنسفالوپاتی کبدی |
| مناسب | نوزادان و بزرگسالان |
| عوارض جانبی | اسهال، نفخ، تهوع و استفراغ |
| موارد منع مصرف | افراد دارای رژیم کم گالاکتوز افراد دیابتی حساسیت به ترکیبات دارو |
موارد مصرف شربت لاکتولوز
لاکتولوز، نه‌تنها برای بهبود عملکرد روده بزرگ استفاده میشود؛ بلکه گاهی به منظور درمان یا پیشگیری از سایر بیماری‌ها و بهبود شرایط بیمار توصیه میشود. در ادامه به مهم‌ترین کاربردهای مصرف این دارو پرداخته‌ایم:
یبوست شدید
این شربت با افزایش آب جذب شده در روده باعث نرم شدن مدفوع میشود. از سوی دیگر، میزان فشار افزایش می‌یابد که با تحریک ماهیچه‌های روده همراه خواهد بود. در نهایت، عملکرد لاکتولوز، باعث تسهیل در دفع مدفوع میشود.
اهمیت لاکتولوز در درمان آنسفالوپاتی کبدی
در وضعیت آنسفالوپاتی، به دلیل اختلال عملکرد کبد، سموم در جریان خون تجمع پیدا می‌کنند. این شربت، با بهبود عملکرد بدن میزان آمونیاک در خون این بیماران را کاهش می‌دهد. همچنین، با تغییر اسیدیته مدفوع، از رشد باکتری در مدفوع جلوگیری می‌کند.
شربت لاکتولوز برای کبد چرب
در مراحل پیشرفته بیماری کبد چرب، بدن توانایی دفع سموم مانند آمونیاک را از دست می‌دهد. کاربرد شربت لاکتولوز برای کبد چرب به‌گونه‌ای است که با جذب آمونیاک از خون و انتقال آن به روده بزرگ و سپس خروج آن از بدن، سطح این ماده را کاهش می‌دهد.
بواسیر
مصرف این شربت برای پیشگیری و درمان مشکلات گوارشی مانند بواسیر بسیار موثر است. پس از مصرف شربت لاکتولوز برای بواسیر، مدفوع نرم شده و التهاب ناشی از بواسیر کاهش پیدا می‌کند.
لاغری
مصرف طولانی مدت این دارو سبب کاهش وزن و لاغری نمیشود. این دارو، تنها آب بدن را به‌طور موقت کم می‌کند. این موضوع باعث میشود افراد فکر کنند وزنشان کاهش یافته است.
براساس مطالعات چاپ شده در وبسایت مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی آمریکا (ncbi)،
هیچ تفاوتی بین دو گروه مورد آزمایش در داده‌هایی همچون کاهش وزن و سایز بدن وجود نداشت. اما روند درصد چربی در افراد مصرف‌کننده لاکتولوز به‌صورت کاهشی بوده است.
درصورت کاهش وزن موقت، با مصرف آب یا هر نوع نوشیدنی دیگری، قطعا وزن به شرایط قبلی بازمی‌گردد.
نحوه مصرف و دوز مصرفی این شربت
نحوه مصرف شربت لاکتولوز و دوز آن باید توسط دکتر گوارش مشخص شود. این دارو، همراه با یک لیوان یا قاشق برای اندازه‌گیری مقدار مصرفی به شما ارائه میشود. بهتر است از قاشق‌های غذاخوری استفاده نکنید؛ زیرا مقدار دقیقی را مشخص نمی‌کند. همچنین، توصیه میشود در یک ساعت خاص و به‌طور منظم دارو را مصرف کنید.
نحوه مصرف شربت لاکتولوز در نوازدان و کودکان
شربت لاکتولوز برای نوزادان هم باید طبق تجویز پزشک مصرف شود. دستورالعمل میزان دوز مصرفی معمولا برای بهبود بیماری به شکل زیر است:
- نوزادان 1 ماهه تا 11 ماهه؛ 5 میلی‌لیتر، 2 بار در روز
- کودکان 1 تا 4 ساله؛ 5 تا 10 میلی‌لیتر، 2 بار در روز
- کودکان 5 تا 17 ساله؛ 5 تا 20 میلی‌لیتر، 2 بار در روز
دوز مصرفی در کودکان معمولا نسبت به بزرگسالان کمتر است. سعی کنید دارو را طبق دستورالعمل و تجویز پزشک به کودک دهید تا عوارض جانبی در پی نداشته باشد.
دوز مصرف این شربت در بزرگسالان
برای بزرگسالان مبتلا به آنسفالوپاتی کبدی، دوز معمول بین 30 تا 50 میلی‌لیتر است که باید 3 بار در روز مصرف شود. بهتر است مصرف از 15 تا 45 میلی‌لیتر در روز شروع شده و سپس به مرور زمان دوز مصرفی کاهش پیدا کند. با توجه به میزان درگیری و شدت بیماری، پزشک میزان دوز و تعداد دفعات مصرف را تغییر خواهد داد.
بهترین زمان مصرف (قبل یا بعد از غذا)
هیچ محدودیتی برای مصرف این دارو قبل و بعد از مصرف غذا وجود ندارد. توصیه میشود این دارو را در شب مصرف کنید. چراکه بسیار سریع‌تر عمل کرده و اغلب تا صبح روز بعد یا در عرض 24 ساعت پس از مصرف تاثیر خود را بر جای خواهد گذاشت.
نکاتی درباره ترکیب با آب یا سایر نوشیدنی‌ها
برخی از افراد طعم شیرین شربت را دوست ندارند. برای بهبود طعم و مصرف آن می‌توانید مقدار دوز مصرفی را با نصف لیوان آب، آب‌میوه، شیر یا دسر نرم مخلوط کنید. زمانی که محتویات بسته را در آب حل می‌کنید، محلول حاصل ممکن است بی رنگ تا زرد کم‌رنگ باشد. توصیه شده برای گرفتن نتیجه بهتر در زمان مصرف این دارو، در طول روز 6 تا 8 لیوان مایعات دیگر نوشیده شود.
آیا مصرف طولانی‌مدت لاکتولوز مشکل‌ساز است؟
مدت زمان استفاده از این شربت توسط پزشک تعیین خواهد شد. باید آن را تا زمان درمان کامل یبوست شما یا تا زمان تا زمان تعیین‌شده توسط پزشک مصرف شود. اما، به‌طور معمول مدت زمان آن 1 هفته است.
مصرف 3 یا 4 دوز روزانه از این دارو، حداقل 2 بار در روز مدفوع نرم ایجاد می‌کند. برای یبوست‌های شدیدتر یا آنسفالوپاتی کبدی امکان مصرف دارو تا چند ماه هم وجود دارد.
چنانچه، یک دوز از آن را فراموش کردید، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و دوز بعدی را در زمان خودش مصرف کنید. مصرف همزمان 2 دوز برای تاثیربخشی بیشتر به‌هیچ‌عنوان توصیه نمیشود.
چند وقت یکبار می‌توان از این دارو استفاده کرد؟
اگر 2 دوز در طول روز مصرف می‌کنید، بین نوبت‌ها باید 10 تا 12 ساعت فاصله زمانی وجود داشته باشد. با این حال، بهتر است برای مصرف صحیح این دارو از پزشک مشورت بگیرید.
نکاتی درباره شیوه نگهداری درست دارو
این شربت، باید در دمای اتاق نگهداری شود. می توان آن را برای مدت زمان کوتاه‌تری در دمای 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد قرار داد. در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم نگهداری شود.
همچنین، قرار دادن آن در فریزر موجب یخ زدن و خراب شدن شربت خواهد شد. لاکتولوز درصورت نگهداری درست، تیره‌تر میشود. این شرایط طبیعی است و شما همچنان می‌توانید از دارو استفاده کنید.
این شربت چه عوارضی دارد؟
اوایل مصرف دارو امکان بروز عوارض جانبی وجود دارد. در ادامه، به مهم‌ترین عوارض جانبی استفاده از این دارو اشاره کردیم:
- اسهال؛ یک عارضه جانبی بسیار رایج به‌ویژه در دوزهای بالا، اسهال است. این عارضه، در بیش از 1 نفر از هر 10 نفر رخ می‌دهد.
- نفخ و دل‌پیچه؛ این شربت، گاز و نفخ معده را افزایش می‌دهد. به‌طوری‌که از هر 100 نفر، یک نفر دچار این عارضه میشود.
- حالت تهوع و استفراغ؛ در صورت ابتلا به این شرایط، شربت را همراه با غذا مصرف کنید یا دوز مصرفی را با نوشیدنی‌ها مخلوط کنید.
این عوارض خفیف و نادر هستند و معمولا پس از چند روز از بین می‌روند.
چه افرادی نباید این دارو را مصرف کنند؟
مصرف این شربت برای برخی افراد خطرناک خواهد بود که در ادامه به این افراد اشاره کرده‌ایم:
- افراد حساس به ترکیبات دارو همچون سفولاک، کرونولاک، انولوز، جنرلاک یا کریستالوز
- افراد مبتلا به بیماری گالاکتوزمی و ناتوان در هضم قندهای خاصی مانند لاکتوز و گالاکتوز
- افراد مبتلا به دیابت
- افراد تحت عمل جراحی یا کولونوسکوپی
- مادران در دوران بارداری و شیردهی
- افراد دارای علائم آپاندیسیت
تداخلات دارویی احتمالی
این دارو تداخلات شدید شناخته‌شده‌ای با سایر داروها ندارد. یا این حال، اثرات این شربت معمولا بعد از مصرف گلوتامین کاهش پیدا می‌کند. همچنین، مصرف همزمان این دارو، با داروهای زیر احتمال تداخل دارویی را افزایش می‌دهد:
- آنتی‌اسیدها
- نئومایسین و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها
- سایر ملین‌ها
تمام داروها و دوز مصرفی آن‌ها را با پزشک خود در میان بگذارید.
آیا شربت لاکتولوز در هر شرایطی ایمن است؟
شربت لاکتولوز برای درمان یبوست مزمن، کاهش التهاب بواسیر، درمان آنسفالوپاتی کبدی و کبد چرب استفاده میشود. این شربت، با جذب آب به روده بزرگ، مدفوع را نرم کرده و حرکات روده را افزایش می‌دهد. مهم‌ترین عوارض جانبی مصرف این دارو شامل اسهال، نفخ، تهوع و استفراغ هستند. افراد حساس به ترکیبات دارو، افراد ناتوان در هضم برخی قندها، دیابت، مادران باردار و شیرده باید از مصرف این شربت خودداری کنند.
برای استفاده ایمن از این دارو، حتما به دکتر گوارش مراجعه کرده تا از مناسب بودن آن اطمینان حاصل کنید. برای مراجعه به متخصص گوارش، می‌توانید با مراجعه به سایت دکتردکتر ، از امکان نوبت‌دهی آنلاین این متخصص بهره‌مند شوید. همچنین، پس از ویزیت شدن توسط متخصص می‌توانید برای سفارش آنلاین دارو در همین سایت اقدام کنید.
منابع:
