رژیم غذایی مناسب برای زخم معده و زخم دوازدهه چیست؟

«اولسر پپتیک (peptic ulcer disease)» بیماری است که مشخصه‌ی اصلی آن زخم‌هایی در نواحی داخلی معده(زخم معده) و ناحیه‌ی فوقانی روده کوچک( زخم دوازدهه) است. در این مقاله درباره رژیم غذایی مناسب برای زخم معده صحبت خواهیم کرد.

در مقاله «رژیم غذایی مناسب برای زخم معده و زخم دوازدهه چیست؟»می‌خوانیم:

افراد مبتلا به اولسر پپتیک چه غذاهایی بخورند
چرا این مواد غذایی به درمان زخم معده کمک می‌کنند؟
مکمل‌های غذایی نیز می‌توانند در درمان زخم پپتیک مفید باشند
مواد غذایی برای محدود کردن رفلاکس اسید معده و زخم پپتیک

افراد مبتلا به اولسر پپتیک چه غذاهایی بخورند

به‌جز مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای کاهنده اسید معده که پزشک برای معالجه زخم معده برای بیمار تجویز می‌کند، خوردن این مواد غذایی می‌تواند برای از بین بردن میکروب عامل زخم معده مفید باشد:

گل کلم
کلم
تربچه
سیب
زغال‌اخته آبی
تمشک
شاه توت
توت فرنگی
گیلاس
فلفل دلمه‌ای
هویج
کلم بروکلی
سبزیجات برگ‌دار مانند کلم‌برگ و اسفنا

مواد غذایی سرشار از پروبیوتیک مانند ماست، کفیر، خمیر سویا (میسو)، کلم‌ترش (زاواکراوت) و کیمچی (از غذاهای تخمیر مردم کره)

روغن زیتون و سایر روغن‌های گیاهی
عسل
سیر
چای سبز بدون کافئین
شیرین‌بیان
زردچوبه

چرا این مواد غذایی به درمان زخم معده کمک می‌کنند؟

اگر زخم معده فرد حاصل عفونت باکتری هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) باشد، مواد غذای سرشار از آنتی‌اکسیدان ممکن است برای بیمار مفید باشند. این مواد غذایی به محافظت از دستگاه ایمنی بدن کمک کرده و موجب فعالیت بهتر بدن برای مقابله با عامل بیماری می‌شوند. مواد غذایی که ذکر کردیم، ممکن است برای محافظت از سرطان معده نیز مفید باشند.

مواد غذایی هچون زغال اخته، گیلاس و فلفل دلمه‌ای از مقادیر بالایی آنتی‌اکسیدان برخوردارند. سبزیجات برگ‌داری مانند کلم‌برگ و اسفناج نیز حاوی کلسیم و ویتامین‌های گروه B هستند. در کلم بروکلی، ماده‌ای به نام سولفورافان وجود دارد، این ماده خاصیت ضد هلیکوباکتر پیلوری دارد. تحقیقات معتبر نشان داده‌اند که اسیدهای چرب موجود در روغن زیتون نیز می‌توانند برای درمان عفونت ناشی از هلیکوباکتر پیلوری مفید باشند.

مواد غذایی حاوی پروبیوتیک نیز در تحقیقات بالینی نشان داده‌اند که می‌توانند برای درمان زخم پپتیک مفید باشند. مواد غذایی مانند خمیر سویا، کلم‌ترش و کیمچی نیز می‌توانند موجب جلوگیری از عفونت مجدد در بافت معده شوند. همین‌طور در برخی مطالعات اخیر، زردچوبه نیز به عنوان یکی از درمان بالقوه زخم پپتیک مورد بررسی قرار گرفته است. سیر، چای سبز بدون کافئین و شیرین بیان نیز از مواد غذایی مفیدی هستند که بهتر است حتما در رژیم غذای فرد باشند.

مکمل‌های غذایی نیز می‌توانند در درمان زخم پپتیک مفید باشند

در صورتی که زخم معده فرد با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شود، بهتر است یک مکمل غذایی پروبیوتیک را به رژیم غذایی خود اضافه کند. مکمل پروبیوتیک می‌تواند موجب کاهش علائم ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها در فرد شود.

مکمل پروبیوتیک در همین حال می‌تواند اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌ها را افزایش دهد. برای انتخاب نوع مکمل‌ غذایی پروبیوتیک، حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید. مکمل‌های لاکتوباسیلوس (Lactobacillus)، بیفیدوباکتر (Bifidobacterium) و ساکارومایسس (Saccharomyces) برای افراد مبتلا به زخم معده ناشی از هلیکوباکتر پیلوری مفید هستند.

مکمل‌های شیرین بیان بدون گلیسیریزینرین (Deglycyrrhizinated licorice) و عصاره کورکومین (که از ترکیب‌های اصلی زردچوبه است) نیز در برخی تحقیقات نشان داده‌اند که می‌توانند برای درمان زخم معده ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری مفید باشند.

مواد غذایی برای محدود کردن رفلاکس اسید معده و زخم پپتیک

برخی بیمارانی که مبتلا به زخم معده هستند، مبتلا به رفلاکس اسید معده نیز هستند. در برخی بیماران برخی مواد غذایی می‌تواند موجب شل شدن بخش تحتانی مری موسوم به اسفنکتر تحتانی مری شوند. شل شدن اسفنکتر تحتانی مری می‌تواند بازگشت اسید به مری را راحت‌تر کند و باعث سوزش سر دل، سوءهاضمه و درد معده شود.