بیماری‌‌ های شایع مو و پوست سر و انواع مختلف آن‌ها

ریزش مو، عفونت، خارش و پوسته‌پوسته شدن از بارزترین علائم بیماری‌‌ های شایع مو و پوست سر هستند. با تشخیص زودهنگام انواع بیماری‌های مو و پوست سر، می‌توانید اقدامات لازم را برای جلوگیری از بروز شرایط ناخوشایند انجام دهید.

شایع‌ترین این بیماری‌ها شامل شپش سر، موخوره، آلوپسی، خارش پوست سر، طاسی، ریزش شوره سر و بیماری ریشه مو هستند. بیماری‌های پوست سر و مو، به علت‌های متعددی همچون عوامل طبیعی، آسیب‌های محیطی و استفاده از انواع ابزار و مواد آرایشی اتفاق می‌افتد. در صورت مواجهه با این بیماری‌ها، باید با مراجعه به دکتر پوست، برای درمان آن‌ها اقدام کرد.

شناخت بیماری‌های پوست سر و ریزش مو، برای حفظ سلامت و زیبایی این عضوهای بدن بسیار مهم است. در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر، به معرفی این بیماری‌ها پرداخته‌ایم.

 درصورت وجود هرگونه سوال، آن را در قسمت نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکترکتر به آن پاسخ دهد.

معرفی بیماری‌‌ های شایع مو و پوست سر

پوست سر، با ابتلا به انواع بیماری‌‌ های شایع مو و پوست سر، می‌تواند دچار مشکلات مختلفی شود. این موضوع، علاوه‌بر اینکه، بسیار دردناک و ناخوشایند است، روی زیبایی و سلامت موها اثر منفی می‌گذارد. وراثت، مصرف داروهای خاص، به‌هم ریختگی هورمونی و ابتلا به بیماری‌های خاص، از جمله دلایل بیماری‌ های شایع مو و پوست سر هستند. شناخت بیماری‌های مو و پوست سر و مراجعه به دکتر پوست بسیار اهمیت دارد. در ادامه به معرفی مهم‌ترین انواع بیماری‌های پوست سر و مو پرداخته‌ایم:

شپش سر

شپش سر، حشرات کوچک قهوه‌ای یا خاکستری‌رنگ هستند که به‌عنوان انگل در موهای سر انسان، ظاهر می‌شوند. این حشرات با مکیدن خون از پوست سر تغذیه می‌کنند. شپش سر، از شایع‌ترین بیماری‌های مو و پوست سر است که در میان موهای انسان تخم‌ریزی کرده و با تولید ماده چسبناکی، تخم‌ها را به ساقه‌های مو، متصل می‌کند.

براساس گزارش منتشرشده در نشریه آنلاین سلامتی و پزشکی WebMD،

سالانه بیش از 12 میلیون آمریکایی سه تا یازده ساله، به شپش مبتلا می‌شوند. هنگامی که شپش، به مدرسه یا اردوگاه تابستانی راه پیدا می‌کند، به سرعت گسترش می‌یابد؛ زیرا کودکان شانه و کلاه مشترک دارند.

وجود این حشرات روی پوست سر، باعث بروز علائمی مانند خارش شدید، التهاب پوستی، قرمزی و تحریک پوستی می‌شود. شپش سر، بیماری بسیار ناخوشایند و شایع دوران کودکی است.

موخوره

موخوره، از بیماری‌‌ های شایع مو و پوست سر است. چند شاخه‌شدن نوک ساقه موها، موجب شکل‌گیری این وضعیت می‌شود. وجود موخوره جلوی رشد طبیعی مو را می‌گیرد. کمبود انواعی از اسیدهای آمینه، موخوره را ایجاد می‌کند. این کمبود، ترک‌خوردن فولیکول‌های مو و بروز چندشاخگی در نوک موها را به دنبال دارد.

شوره سر

وجود سفیدک‌های چسبیده به مو، نشانه ابتلا به شوره سر است. شوره سر، واگیردار و خطرناک نیست؛ اما می‌تواند با ایجاد خارش، آزاردهنده باشد. یکی از علت‌های ابتلا به ریزش شوره سر، قارچ‌های پوستی هستند. درمان خاصی برای این مورد از بیماری‌‌ های شایع مو و پوست سر وجود ندارد؛ اما استفاده از شامپوهای درمانی برای شست‌وشوی سر، کنترل آن را نسبتا آسان می‌کند.

بیماری مروارید

افت شدید کیفیت فولیکول‌های مو، باعث شکل‌گیری بیماری مروارید، یکی از انواع بیماری‌‌ های شایع مو می‌شود. این افت، در نتیجه التهاب و متورم‌شدن پوست سر رخ می‌دهد و موهای روییده شده در این بخش از سر، بسیار ضعیف و شکننده هستند. بخش‌های متورم پوست سر، دچار ریزش مو می‌شوند و این نواحی شبیه مروارید سفید روی سر نمود پیدا می‌کنند. برای درمان بیماری مروارید، مهم‌ترین اقدام، مراجعه به دکتر پوست است. پزشکان این تخصص، علم و آگاهی لازم را برای درمان پزشکان دارند. با خواندن مطلب تخصص پوست و مو چیست ، می‌توانید اطلاعات لازم درباره وظایف متخصصان این حوزه را به دست بیاورید.

ریزش مو سکه‌ای

بارزترین علامت آلوپسی آره‌آتا (Alopecia areata) یا ریزش مو سکه‌ای، ریزش موی تکه‌تکه است. تکه‌های مو به اندازه سکه، شروع به ریزش می‌کنند. این ریزش در موی سر دیده می‌شود؛ اما امکان دارد که برای مژه‌ها و ریش هم اتفاق بیافتد. ریزش موی سکه‌ای، می‌تواند ناگهانی باشد و تنها در طی چند روز یا چند هفته ایجاد شود. گاهی قبل از ریزش مو، خارش یا سوزش در آن ناحیه به وجود می‌آید. فولیکول‌های مو از بین نمی‌روند؛ بنابراین اگر التهاب فولیکول‌ها کاهش پیدا کند، موها دوباره رشد می‌کنند. افرادی که تنها چند تکه ریزش مو را تجربه می‌کنند، اغلب خودبه‌خود و بدون هیچ‌گونه درمانی بهبود می‌یابند.

 آلوپسی طاسی

آلوپسی (Alopecia)، به ریزش مو از قسمت‌های مختلف بدن، به ویژه سر، گفته می‌شود. این وضعیت می‌تواند به دلایل مختلفی مثل اختلال غدد یا عوامل هورمونی رخ دهد. کسی که به آلوپسی مبتلاست، سیستم ایمنی بدنش به فولیکول‌های مویش، حمله می‌کنند و در نتیجه، دچار ریزش مو می‌شود. آلوپسی به سن، جنسیت یا نژاد خاص مربوط نیست و در هر نقطه‌ای از بدن، رخ می‌دهد.

خشکی مو

خشکی مو از رایج‌ترین بیماری‌‌ های شایع مو، زمانی ایجاد می‌شود که موها رطوبت کافی دریافت نکنند یا نتوانند رطوبت را حفظ کنند. این باعث کاهش درخشندگی‌شان می‌شود؛ درنتیجه آنها وز و کدر به نظر می‌رسند. خشکی مو، مردان و زنان را در هر سنی تحت تاثیر قرار می‌دهد، اما احتمال ابتلای به آن، با افزایش سن، بیشتر است. موها از سه لایه تشکیل شده‌اند. اگر موهای‌تان سالم است، روغن‌های طبیعی در لایه بیرونی، به محافظت از لایه‌های داخلی می‌پردازد. چنین محافظی می‌تواند نور را بازتاب و موها را براق‌تر نشان بدهد. هنگامی که موهای شما به این نوع از بیماری‌های ساقه مو مبتلا می‌شود، لایه بیرونی از بین می‌رود و موها کدر و ناسالم به نظر می‌رسند.

شکنندگی مو

خردشدن، کوتاه‌ و بلند شدن و شکنندگی مو می‌تواند علت‌های متفاوتی داشته باشد. طیف وسیعی از عوامل، از تغذیه ناسالم تا استفاده نامناسب از محصولات آرایشی، باعث شکنندگی موهای انسان می‌شود. به برخی از عوامل به‌وجودآورنده این دسته از بیماری‌ های شایع مو، در ادامه اشاره کرده‌ایم:

• کمبود ویتامین E و زینک
• کمبود ویتامین B12 و اثر بد آن روی فولیکول‌های مو
• کمبود آهن و کاهش اکسیژن‌رسانی به فولیکول‌های مو
• رژیم غذایی سرشار از قند
• استفاده از محصولات آرایشی نامناسب
• رنگ کردن مداوم مو
• استفاده بیش از حد از ابزارهای آرایش موی برقی با درجه حرارت زیاد

با یافتن علت شکنندگی موهای خود، به دنبال راهکار درمانی مناسب برای آن باشید.

پدیده مینیاتوری شدن مو

نازک‌شدن موها، عقب‌نشینی خط رویش مو و ریزش آن، در پدیده مینیاتوری‌شدن دیده می‌شود. این فرآیند که بیشتر مردان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، انقباض فولیکول مو و سخت‌تر شدن رشد موها را به دنبال دارد. فولیکول که زمانی موهای سالم تولید می‌کرد، شروع به ساختن موهای نازک‌تر با ساقه شکننده می‌کند. چنین وضعیتی، منجر به ریزش موها، عقب‌نشینی خط مو و نازک‌تر شدن موها می‌شود. دارو و جراحی، از راه‌کارهای درمانی مینیاتوری‌شدن موها هستند.

تلوژن افلوویوم

یکی از بیماری‌‌ های شایع مو و پوست سر، تلوژن افلوویوم (Telogen effluvium) است که پس از تجربه یک شوک، استرس و اتفاق ناگهانی رخ می‌دهد. هرچند که مقدار زیادی از موها در اثر تلوژن افلوویوم دچار ریزش شوند؛ اما این مشکل موقتی است. با از بین‌رفتن هیجانات منفی و تسکین حال روحی فرد، موها دوباره می‌رویند. نگرانی‌ها و استرس‌های روانی از دلایل بروز تلوژن افلوویوم هستند.

خارش پوست سر

طیف وسیعی از علل، برای خارش پوست سر وجود دارد. شوره سر و یک بیماری التهابی پوستی به نام درماتیت سبورئیک (seborrheic dermatitis) شایع‌ترین علل خارش پوست سر هستند. درماتیت سبورئیک، می‌تواند نتیجه استرس، تغییرات فصلی، نوسانات هورمونی یا رشد بیش از حد مخمر روی پوست باشد.

نازک شدن مو

روزانه و به‌طور طبیعی بین 50 تا 100 تار مو را از دست می‌دهیم. اگر ریزش مو، از این مقدار بیشتر شود، نازک شدن مو اتفاق می‌افتد و حجم موها کاهش پیدا می‌کند. از عوامل موثر بر این نوع از بیماری‌های شایع مو، می‌توان به عوامل ژنتیکی، افزایش سن، عوامل محیطی، تغذیه نامناسب، استفاده نادرست از ابزارها و محصولات آرایشی مو و برخی بیماری‌ها همچون تیروئید و استرس‌های روانی اشاره کرد.

طاسی مو

از دیگر بیماری‌‌ های شایع مو و پوست سر، طاسی مو یا آلوپسی، یک بیماری خودایمنی است که سیستم ایمنی فرد به فولیکول‌های مو حمله می‌کند و باعث ریزش موهای یک ناحیه یا کل سر می‌شود. گاهی این ریزش مو به صورت سکه‌ای و گاهی کششی رخ می‌دهد. نوع کششی طاسی، در اثر کشیدن بیش از حد موها هنگام استفاده از سشوار و اتوی مو بروز می‌کند. مهم‌‌ترین عوامل بروز آلوپسی یا طاسی، مصرف داروهای هورمونی، اختلال در تیروئید، کاهش سطح آندروژن، افزایش سن، کمبود شدید آهن، افزایش یا کاهش ناگهانی وزن، بارداری، اختلالات پوستی و عفونت‌های باکتریایی است.

زالی

زالی، یکی از بیماری‌‌ های شایع مو با منشا ژنتیکی است. این بیماری با جلوگیری از تولید ملانین، کم‌رنگ شدن یا بی‌رنگی موها را به دنبال دارد. در افراد مبتلا به بیماری زالی، طیف رنگ مو، از سفید تا قهوه‌ای است. البته رنگ مو با افزایش سن و تحت‌تاثیر عوامل محیطی، تیره‌تر می‌شود.

شناخت بیماری‌های مو و پوست سر اولین قدم برای درمان

با تشخیص به‌موقع و درست بیماری‌ های شایع مو و پوست سر، مانند شپش سر، موخوره، آلوپسی، خارش پوست سر، طاسی و ریزش شوره سر، می‌توانید روند درمانی کوتاه‌تر و موثرتری را پشت سر بگذارید. در صورت مشاهده علائمی مانند ریزش مو، عفونت، خارش و پوسته‌پوسته شدن، سریع به پزشک مراجعه کنید.

با شناخت علت ابتلا به بیماری‌های پوست سر و مو، انواع و علائم آن‌ها، می‌توانید این بیماری‌ها را بهتر مدیریت کنید. همچنین، مراجعه به‌موقع به دکتر پوست، برای بازگشت سلامتی و زیبایی به پوست و موی شما اهمیت بسیار زیادی دارد.

شما می‌توانید پس از مشاهده علائم انواع بیماری‌‌های مو و پوست سر، برای درمان آن‌ها، از مشاوره‌های آنلاین، تلفنی و حضوری متخصص پوست در سایت دکتردکتر استفاده کنید.

منابع:

dermnetnz.org

webmd.com

mountsinai.org

سوالات متداول بیماری‌‌های شایع مو و پوست سر