سرماخوردگی در بارداری یک عفونت ویروسی خفیف دستگاه تنفسی فوقانی است که به دلیل کاهش نسبی ایمنی بدن مادر رخ می‌دهد. این وضعیت معمولاً در ماه‌های سرد سال و در سه‌ماهه دوم و سوم شایع‌تر است. وقوع این بیماری، در بیشتر موارد بیخطر است، اما تب بالا یا مصرف خودسرانه دارو می‌تواند به جنین آسیب برساند. علائم معمول سرماخوردگی در حاملگی، شامل آبریزش بینی، گلودرد و سرفه است. درمان شامل استراحت، مصرف مایعات و استفاده از داروهای بیخطر تحت نظر پزشک است.
در صورت تداوم علائم یا بروز تب، مراجعه به متخصص زنان یا پزشک عمومی ضروری است. تشخیص و درمان به‌موقع، از بروز عوارض برای مادر و جنین جلوگیری می‌کند. در ادامه این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، درباره سرماخوردگی مادران باردار برایتان گفته‌ایم؛ با ما همراه باشید.
در پایان اگر سوالی داشتید، می‌توانید در انتهای مطلب در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ بدهد.
سرماخوردگی در بارداری چیست؟
سرماخوردگی در حاملگی و آنفولانزا در دوران بارداری ناشی از ویروس‌هایی هستند که در زمستان شیوع بیشتری دارند. سرماخوردگی در حاملگی بیشتر از آنفولانزا اتفاق می‌افتد، سرماخوردگی معمولاً خفیف است و پس از چند روز بهبود می‌یابد و به نوزاد آسیبی نمی‌رساند.
در دوران بارداری یکی از اتفاقاتی که برای بدن زنان اتفاق می‌افتد، ضعیف شدن سیستم بدنی است و همین بدن را به بستری مناسب برای حمله ویروس سرماخوردگی در حاملگی تبدیل می‌کند. جالب است بدانید که حالت سرماخوردگی از علائم بارداری است و اکثر خانم‌ها آن را تجربه می‌کنند.
علت سرماخوردگی در بارداری
با افزایش هورمون‌های جنسی زنانه در دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن ضعیف میشود. با ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، مادر در معرض خطر انتقال بیشتری نسبت به ویروسی به نام رینو ویروس قرار می‌گیرد. این نوع ویروس از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. مادران باردار باید سیستم ایمنی خود را تقویت کنند تا سرماخوردگی در بارداری آنها درمان شود. عواملی مانند دیابت یا بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس نیز میتوانند خطر ابتلا را افزایش دهند.
علائم سرماخوردگی در بارداری
با این که حالت سرماخوردگی در حاملگی از علائم بارداری است اما معمولاً همراه با نشانه‌های زیر است:
- عطسه
- تب در بارداری به صورت خفیف
- خستگی
- درمان آبریزش بینی
- سرفه‌های خشک طولانی
- سردرد
- ریزش اشک
توجه داشته باشید که این علائم ممکن است به‌صورت تدریجی یا در دو روز ابتدایی بیماری ظاهر شوند. همچنین ممکن است سرفه از دیگر علائم دیرتر به پایان سرماخوردگی برسد. اگر باردار هستید و این نشانه‌ها را دارید، برای درمان سرماخوردگی در بارداری تحت نظر پزشک متخصص اقدام کنید.
اگر در دوران بارداری هستید مقاله راهنمای بارداری در مجله دکتردکتر اطلاعات خوبی را در مورد این دوران در اختیار شما خواهد گذاشت. مطالعه آن را از دست ندهید.
عوارض سرماخوردگی در بارداری
استفاده از قرص سرماخوردگی در حاملگی، عوارضی به دنبال خواهد داشت. تب بالا در خانم‌های باردار نشانه عفونت در بدن است که باید هر چه سریع‌تر درمان شود. در غیر این صورت، بعد از 7 ماهگی منجر به زایمان زودرس و در سه ماهه اول منجر به سقط جنین خواهد شد. تاثیر سرماخوردگی بر جنین می‌تواند جدی باشد، بنابراین مسکن‌ها و تب‌برها در دوران بارداری نباید به‌صورت خودسرانه مصرف شوند، زیرا احتمال آسیب رسیدن به نوزاد وجود دارد.
روش‌های درمان سرماخوردگی در بارداری
اغلب افراد در صورت ابتلا به بیماری سرماخوردگی با درمان سرماخوردگی در حاملگی در خانه و مصرف داروهای بدون نسخه بهبود پیدا می‌کنند؛ پیشنهادی که برای خانم‌های باردار خوب نیست زیرا جنین نیز از داروها و عوارضشان تأثیر می‌پذیرد. برای همین سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) توصیه می‌کند که باید خانم‌های باردار قبل از مصرف هرگونه داروی مسکن در بارداری از پزشک سؤال کنند. برای درمان سرماخوردگی در حاملگی، روش‌های مختلفی از جمله درمان‌های دارویی، سنتی و خانگی وجود دارد که در ادامه درباره آنها بیشتر برایتان توضیح خواهیم داد.
درمان دارویی سرماخوردگی در بارداری
مهم‌ترین نکته‌ای که در درمان با دارو سرماخوردگی در حاملگی اهمیت دارد این است که مصرف قرص سرماخوردگی در حاملگی ضرر دارد و نباید به هیچ عنوان به‌صورت خودسرانه از آنها مصرف نکنید. به یاد داشته باشید که علاوه بر شما، جنین هم تحت تأثیر داروها است و این ممکن است خطرآفرین باشد.
برای همین داروی سرماخوردگی در حاملگی تنها باید توسط پزشک تجویز و مصرف شود. این داروها طوری ساخته شده‌اند که ایمنی بدن را بالا می‌برند و علائم را کاهش می‌دهند. داروهای بی‌ضرر برای سرماخوردگی در حاملگی عبارتند از:
مسکن‌ها
مسکن‌ها مجموعه داروهایی هستند که درد را کاهش می‌دهند. برخی از انواع دیگر داروها نیز برای کاهش التهاب و تب طی سرماخوردگی در حاملگی کاربردی است:
- استامینوفن، با نام‌های تجاری مانند تایلنول
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین
نکته! نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد که داروهای مسکن از بی‌خطرترین موارد و از داروهای مجاز در بارداری برای سرماخوردگی در حاملگی هستند که خانم‌ها برای رفع سرماخوردگی در بارداری میتوانند مصرف کنند اما این مصرف باید با دوز کم و طی مدت کوتاه باشد.
توجه! توجه داشته باشید که مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی ممکن است خطراتی را طی این مدت برای جنین داشته باشد. به همین جهت توصیه میشود از مصرف آسپرین به جز در مواقع خاص و توصیه‌شده، خودداری کنید. همچنین داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن نیز نباید در سه ماهه سوم مصرف شوند.
داروهایی برای تسکین سرفه در بارداری
داروهای بدون نسخه تسکین‌دهنده سرفه معمولاً حاوی داروهایی از جمله دکسترومتورفان و گایافنزین هستند. همچنین شربت‌های ضد سرفه و اکسپکتورانت‌هایی مثل موسینکس در درمان سرفه در سرماخوردگی در بارداری مفید هستند که البته همگی باید با دُز مشخص و تحت نظر پزشک مصرف شوند.
آنتی‌هیستامین‌ها
آنتی‌هیستامین‌ها داروهایی برای رفع آلرژی هستند که درمان آبریزش بینی، آبریزش چشم یا عطسه ناشی از سرماخوردگی در حاملگی را تسکین می‌دهند. نتایج تحقیقات این‌طور نشان می‌دهند که داروهای آنتی‌هیستامین روی بیشتر خانم‌های باردار تأثیر مخربی ندارند ولی باید تحت نظر پزشک مصرف شوند. با توجه به کالج آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا، خانم‌های باردار میتوانند از چنین داروهایی مصرف کنند:
- دیفن‌هیدرامین
- لوراتادین
- کلرفنیرامین
- سیتریزین
ضد احتقان‌ها
مصرف داروهای ضد احتقان مانند سودوافدرین، درصورتی‌که توسط پزشک برای سرماخوردگی در حاملگی تجویز شده باشد، خطری نخواهد داشت. با این‌حال تحقیقاتی مبنی بر بیخطر بودن این داروها در بارداری وجود ندارد. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که بعضی از داروهای ضد احتقان از جمله داروهایی مانند سودوافدرین و فنیل‌افرین ممکن است خطر ناهنجاری زمان تولد را افزایش دهد. معمولاً خانم‌ها در بارداری به‌خصوص در سه ماه اول، از داروهای ضد احتقان در مقدار بسیار کمی مصرف می‌کنند. اسپری سالین بنین می‌تواند گزینه بیخطر برای احتقان بینی باشند.
داروهای ممنوع سرماخوردگی در بارداری
خوردن قرص سرماخوردگی در حاملگی اختیاری نیست. مخصوصاً که مصرف داروهایی همچون مسکن‌های ایبوپروفن و ناپروکسن، قرص تب‌بر آسپرین، اسپری‌های بینی غیراستروئیدی همچون کلاریتین یا سودافد ممکن است برای جنین خطرآفرین باشد. به یاد داشته باشید که مصرف قرص سرماخوردگی در حاملگی به دلیل دارا بودن دُزی از آنتی‌هیستامین، نیز امکان دارد روی هوش جنین تأثیر بگذارد.
روش‌های درمان گیاهی سرماخوردگی زنان باردار
استفاده از گیاهان دارویی برای درمان سرماخوردگی در حاملگی بهتر است با مشورت پزشک معالج صورت بگیرد. ضمن این که استفاده از داروی گیاهی سرماخوردگی در حاملگی در سه ماه اول ممنوع است.
در ادامه به معرفی گیاهان دارویی برای سرماخوردگی در حاملگی می‌پردازیم:
روش درمان گیاهی سرماخوردگی در بارداری | توضیحات |
عناب | خوردن عناب خشک یا دم‌نوش آن برای درمان آبریزش و گرفتگی بینی بسیار مناسب است. ضمن این که سرفه و تب بارداری را نیز کاهش می‌دهد. عناب را به صورت بخور یا شربت هم می‌توان استفاده کرد. |
اکالیپتوس | با استفاده از بخور یا روغن اکالیپتوس می‌توانید مجاری تنفسی را باز کنید و روی عملکرد سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارید. اکالیپتوس ترشحات بینی را کمتر کرده و دفع ترشحات ریه را آسان‌تر می‌کند. |
پیاز | یکی از روش‌های گیاهی یا به عبارتی دیگر طب سنتی برای درمان سرماخوردگی، استفاده از پیاز است که اتفاقا برای بانوان باردار خطری هم ندارد. پیاز هم ضد عفونی کننده است و هم به خاطر خواص خلط آور، ترشحات برونشیتی را از بین می‌برد. |
این گیاهان دارویی معرفی شده معمولا بیخطر هستند، ولی بنابر احتیاط، قبل از شروع مصرف، نظر پزشک را جویا شوید.
راهکارهای درمان سرماخوردگی در حاملگی در خانه
روش‌های درمان خانگی سرما خوردگی در بارداری قطعا توسط پزشک توصیه میشود؛ هرچند که بیمار از قبل برخی از آنها را انجام می‌دهد. در درمان خانگی سرماخوردگی بارداری این نکات را به یاد داشته باشید:
- یکی از موارد مهمی که باید برای رفع بیماری در نظر داشته باشید، استراحت کافی است. دراز کشیدن در حالی که سر به سمت بالا است، به تنفس و رفع گرفتگی کمک می‌کند.
- نوشیدن آب به مقدار کافی برای تسکین سرماخوردگی کارساز است. در مواقعی که اشتها ندارید، با میل کردن آبمیوه‌ها و اسموتی مواد مغذی موردنیاز بدنتان تأمین میشود. میوه های مفید برای درمان سرماخوردگی نیز مفید هستند.
- افرادی که دچار گرفتگی بینی و همچنین سرفه مزمن می‌شوند باید هوای اتاق را مرطوب نگه دارند تا کمی بهبود پیدا کنند.
- استفاده از کمپرس گرم روی شانه‌ها، سر و سینوس‌ها، به کاهش درد و احتقان کمک خواهد کرد.
پیشگیری از سرما خوردگی در بارداری
احتمال ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا در بارداری به دلیل ضعف بدن و سیستم ایمنی دو چندان میشود؛ به همین جهت باید به نکاتی در خصوص جلوگیری از این عارضه توجه داشته باشید:
- به‌طور مرتب دست‌های خود را با آب و صابون به مدت 20 ثانیه بشویید یا از ضدعفونی‌کننده‌های دست زمانی که امکان شستشو نیست، استفاده کنید.
- از دست زدن به صورت خود زمانی که دست‌های خود را نشسته‌اید، خودداری کنید؛ چراکه ویروس‌هایی که باعث سرماخوردگی می‌شوند، از طریق چشم، بینی و دهان وارد بدن خواهند شد.
- باید از افرادی که مبتلا به سرماخوردگی هستند، دوری کنید تا باعث انتقال ویروس نشود.
- ورزش‌های سبک مانند دوچرخه ثابت را در خانه برای افزایش ایمنی بدن در بارداری انجام دهید. ورزش، سیستم ایمنی و متابولیسم را افزایش می‌دهد.
- تغذیه مناسب از دیگر موارد مهمی است که باید برای پیشگیری از سرماخوردگی در حاملگی حتماً توجه داشته باشید. مصرف موادغذایی سالم به بدن شما کمک می‌کند تا مواد مغذی موردنیاز بدن را دریافت کنید.
- مصرف ویتامین در بارداری که شامل روی و ویتامین C است، به تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از سرماخوردگی کمک می‌کند.
با رعایت این نکات احتمال سرماخوردگی در حاملگی را کاهش خواهید داد.
آیا سرماخوردگی در دوران بارداری برای جنین خطر دارد؟
سرماخوردگی طی بارداری معمولاً تأثیری روی جنین ندارد. درواقع بیماری خفیفی است که سیستم ایمنی بدن به راحتی می‌تواند با آن مقابله کند. با این حال احتمال تاثیر سرماخوردگی بر جنین به علت دمای بدن و عفونت وجود دارد. اگر فردی تب دارد یا سایر علائم عفونت را احساس می‌کند، باید فوراً به پزشک مراجعه کند تا علائم ایجاد شده درمان شود.
چه زمانی باید برای درمان سرماخوردگی در حاملگی به پزشک مراجعه کرد؟
شاید سوال شما این باشد که سرماخوردگی در بارداری خطرناکه؟ در پاسخ به این سوال باید گفت در صورت ابتلا به سرماخوردگی در حاملگی، بدن همانند مواقع دیگر با بیماری مقابله می‌کند. علائم ناشی از این بیماری به‌صورت موقتی ایجاد شده و در بیشتر مواقع سرماخوردگی طی 7 تا 10 روز برطرف میشود. اما اگر در بارداری چنین علائمی را تجربه کردید، باید فوراً به پزشک معالج خود، دکتر زنان مراجعه کنید تا جلوی خطر را بگیرید:
- تب بالای 38 درجه
- علائم شدید و غیرطبیعی
- ادامه داشتن علائم بیش از 10 روز
- علائم آنفولانزا
- سرفه‌های شدید همراه با تنفس دشوار
بهتر است در زمان بارداری تحت نظر پزشک زنان باشید و قبل از مصرف هر دارویی از او نظر بخواهید. برای این که با این تخصص آشنا شوید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب دکتر زنان کیست مجله دکتردکتر را مطالعه کنید.
درمان و قرص سرماخوردگی در بارداری را جدی بگیرید!
سرماخوردگی در دوران بارداری نسبتاً شایع است و تخمین زده میشود که حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد از زنان باردار در طول دوران حاملگی، ممکن است به آن مبتلا شوند. این بیماری خطرناک نیست ولی ممکن است به واسطه ضعف بدن مادر، مشکلات بسیاری را برای اوپیش بیاورد. از این رو توصیه می‌کنیم حتما با پزشک مشاوره و ویزیت داشته باشید.
برای دریافت نوبت فوری از بهترین دکتر زنان، می‌توانید از طریق سیستم نوبت دهی آنلاین دکتر دکتر اقدام کنید. در سایت دکتردکتر امکان دریافت نوبت حضوری و تلفنی وجود دارد. اگر تجربه‌ای از ابتلا به سرما خوردگی در بارداری دارید، با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر درمیان بگذارید.
منبع:
آیا قرص سرماخوردگی در بارداری ضرر دارد ؟؟
سلام
بله به دلیل اینکه ترکیبات ضداحتقان در قرص سرماخوردگی وجود دارد ، مصرف قرص سرماخوردگی در بارداری ممنوع است
سلام من ۵ماهه باردار هستم.و الرژی دارم علائم اب ریزش بینی گرفتگی بینی خارش چشم و سوزش بینی و تنگی نفس .دارو چی مصرف کنم ضرر نداشته باشه برای جنین ممنون میشم بههم بگین
سلام
درکامنت امکان تجویز دارو نیست
از تماس تلفنی با متخصص داخلی استفاده کنید
سلام ماه دوم هستم پزشک برام قرص سرماخوردگی تجویز کردن من تقریبا۲ورق مصرف کردم تا دیشب که دوباره حالم بدشد و به بیمارستان مراجعه کردم پزشک گفتن به هیچ عنوان نباید قرص سرماخوردگی مصرف میکردی الان خیلی نگرانم ممکنه برا جنین مشکلی پیش بیاد؟
سلام عزیزم
نگران نباشین‌اصلا
هنگام انجام ازمایش غربالگری مرحله اول و دوم
به ازمایشگاه و پزشکی که براتون سونو انجام میدن مصرف دارو رو اطلاع بدین
من توبارداریم سرمای شدیدخوردم وتبم خیلی بالارفت ولی دکترزنان نمیرفتم ودکتر عمومی میرفتم بچه م وقتی به دنیا امد عفونت خون داشت وآی یوجی آر بود ومن دوماه آخر نتونستم مرتب مراجعه کنم ماما
بچه م هم بعداز یک ماه فوت کرد ولی دکترا هیچوقت علت اصلی که بچه م اینجوری شد رو نمیدونستن
شما چند ماهتون بود که سرماخورده بودید ؟
سلام خسته نباشید
من سرماخوردگی شدید دارم آلان ۶ماهه هستم اما با نظر پزشکم آنتی بیوتیک قوی استفاده کردم مشکلی برای جنین پیش نمیاد؟
سلام
بسیاری از آنتی بیوتیک ها در دوران بارداری مجاز هستن و با صلاحدید پزشک موردی ندارد