جراحی ترمیمی تاندون شانه؛ مراقبت‌های قبل و بعد (تایید شده توسط متخصص ارتوپدی)
تاندون عضله شانه می‌تواند در اثر آسیبی مانند افتادن یا بلند کردن اجسام سنگین پاره شده یا در اثر کهولت سن و فعالیت‌های سنگین تکراری در طی سالیان متمادی ساییده شود؛ به‌چنین شرایطی پارگی تاندون شانه گفته می‌شود. پارگی و ساییدگی‌های جزئی ممکن است بدون جراحی درمان شوند، درحالی‌که بسیاری آسیب‌های شدیدتر برای بهبودی کامل نیاز به جراحی دارند. جراحی ترمیمی تاندون شانه می‌تواند به شکل جراحی باز یا آرتروسکوپی (نوعی عمل با برش جراحی کوچک و دوربینی به نام آرتروسکوپ) انجام شود. اینکه برای درمان به سراغ کدام روش بروید به پزشکتان بستگی دارد اما هر دو روش بسیار کم‌عارضه هستند و پس از جراحی با کاهش درد و افزایش مجدد دامنه حرکتی احساس بسیار بهتری خواهید داشت.
برای اینکه با این جراحی بیشتر آشنا شوید در ادامه این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر با ما همراه باشید. خواندن این مطلب حدودا 4 دقیقه زمان نیاز دارد.
این مطلب توسط دکتر عباس عینی بنازاده، متخصص ارتوپدی مورد بررسی و تایید قرار گرفته است.
در انتها می‌توانید هر سوالی داشتید، در انتهای همین صفحه و در قسمت نظرات بپرسید تا پزشک به آن پاسخ دهد.
جراحی ترمیمی تاندون شانه چیست؟
روتاتور کاف گروهی از ماهیچه‌ها و تاندون‌ها است که یک کاف را روی مفصل شانه تشکیل می‌دهند. این ماهیچه‌ها و تاندون‌ها بازو را در محل مفصل نگه می‌دارند و به مفصل شانه کمک می‌کنند تا حرکتی هماهنگ و بدون درد داشته باشد. این تاندون‌ها ممکن است در اثر استفاده بیش‌ازحد، آسیب دیدگی یا فرسودگی در طول زمان پاره شوند که به آن پارگی تاندون (tendon tear) گفته می‌شود. اگر روتاتور کاف شما آسیب دیده باشد، ممکن است برای ترمیم آن نیاز به جراحی تاندون شانه داشته باشید. هدف از جراحی ترمیمی تاندون شانه کمک به بازیابی عملکرد، انعطاف‌پذیری شانه و تسکین دردی است که با سایر روش‌های درمانی قابل کنترل نیست.
نحوه عمل جراحی ترمیمی تاندون
سه نوع جراحی رایج برای ترمیم پارگی تاندون شانه وجود دارد:
- جراحی ترمیمی باز؛ یک برش جراحی ایجاد می‌شود. عضله بزرگ دلتوئید به آرامی از مسیر انجام جراحی کنار زده شده و جراحی روی تاندون انجام می‌شود. جراحی ترمیمی باز معمولا برای پارگی‌های بزرگ یا پیچیده انجام می‌شود.
- آرتروسکوپی شانه؛ در این روش که کم‌تر تهاجمی است، آرتروسکوپ (دوربین) از طریق یک برش کوچک وارد ناحیه‌ی شانه می‌شود. این اسکوپ به یک مانیتور ویدیویی متصل است که به جراح اجازه می‌دهد فضای داخل شانه را مشاهده کند. یک تا سه برش کوچک دیگر نیز ایجاد می‌شود تا ابزارهای دیگر وارد شوند.
- جراحی ترمیمی نیمه باز؛ هرگونه بافت آسیب دیده با استفاده از آرتروسکوپ برداشته یا ترمیم می‌شود. سپس در قسمت باز جراحی، برشی به ابعاد 5 تا 7.5 سانتی متر برای ترمیم تاندون ایجاد می‌شود.
انتخاب نوع جراحی بسته به فاکتورهای مختلفی مانند میزان درد و آسیب شما، صلاحدید پزشک و ترجیح خود شما متفاوت است. پس حتما با پزشک خود در این باره صحبت کنید و تمامی سوالات خود را بپرسید تا بتوانید بهترین روش را برای درمان خود انتخاب کنید.
مراقبت‌های قبل از عمل
پیش از انجام جراحی حتما لیست داروهای مصرفی خود را به پزشک خود اعلام کنید. این داروها شامل داروهای شیمیایی، مکمل‌ها یا داروهای گیاهای و حتی داروهای بدون نسخه است که حتما باید همه آن‌ها را به اطلاع پزشک خود برسانید.
در طی 2 هفته قبل از جراحی:
- ممکن است از شما خواسته شود که مصرف داروهای رقیق کننده خون را به طور موقت متوقف کنید. این داروها شامل آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن و برخی دیگر از سایر داروها هستند.
- از جراح خود بپرسید که کدام یک از داروهای خود را باید در روز جراحی مصرف کنید.
- اگر دیابت، بیماری قلبی یا شرایط پزشکی خاص دیگری دارید، جراح ممکن است از شما بخواهد به پزشک خود مراجعه کنید و شرایط خاص منطبق با بیماری خود را با او بررسی کنید.
- بهتر است پیش از جراحی از مصرف نوشیدنی‌های الکی اجتناب کنید. اما اگر در روزهای نزدیک جراحی مقدار زیادی الکل مصرف کردید (بیش از 1 یا 2 نوشیدنی در روز) حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
- اگر سیگار می‌کشید، سعی کنید تا قبل از عمل، آن را ترک کنید. سیگار کشیدن می‌تواند باعث کند شدن روند بهبود زخم و استخوان شود.
- اگر قبل از جراحی دچار سرماخوردگی، آنفولانزا، تب یا هر بیماری دیگری شدید به جراح خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد جراحی شما به تعویق بیفتد.
نقاهت جراحی ترمیمی تاندون شانه
معمولا حدود شش تا هشت هفته طول می‌کشد تا اتصال تاندون به استخوان بهبود یابد. البته زمان بهبودی کامل، بسته به اندازه آسیب متفاوت است. در یک پارگی کوچک، زمان بهبودی کامل حدود چهار ماه و برای پارگی‌های بزرگ، شش ماه است. برای پارگی‌های شدید و عظیم، بهبودی کامل می‌تواند بین 6 تا 12 ماه طول بکشد.
بیماران اغلب پس از حدود 12 هفته پس از جراحی می‌توانند بیشتر فعالیت‌های روزمره خود را مجددا انجام دهند، اما انجام ورزش‌های شدید ممکن است برای چهار تا شش ماه محدود شود.
مراقبت‌های بعد از عمل
این نکات برای درمان بعد از عمل اهمیت دارد:
- همه دستورالعمل‌هایی که برای ترخیص و مراقبت از خود به شما داده می‌شود را به دقت دنبال کنید.
- در هنگام خروج از بیمارستان معمولا یک آتل یا ایموبلایزر شانه خواهید داشت. این وسیله از حرکت اضافی شانه شما جلوگیری می‌کند و به آن فرصت ترمیم می‌دهد. مدت زمانی که از آتل استفاده می‌کنید به نوع جراحی شما بستگی دارد.
- معمولا یک هفته پس از جراحی، تمرینات فیزیوتراپی شروع می‌شوند. انجام منظم تمرینات فیزیوتراپی پس از عمل به شما کمک می‌کند تا هرچه سریع‌تر دامنه حرکتی و قدرت شانه خود را دوباره به دست آورید. مدت انجام این تمرینات به نوع جراحی شما بستگی دارد. اما صرف نظر از نوع جراحی، انجام درست و منظم تمرینات فیزیوتراپی، تاثیر زیادی در بهبودی شما دارد. برنامه توانبخشی فیزیوتراپی معمولاً سه تا چهار ماه طول می‌کشد.
عوارض عمل نکردن پارگی تاندون
پارگی‌ها با گذشت زمان بزرگ‌تر و شدیدتر می‌شوند. این موضوع به‌خصوص در پارگی‌های بزرگ یا حجیم اهمیت زیادی دارد. تاخیر در جراحی در بیمارانی که به آن نیاز دارند می‌تواند منجر به تبدیل پارگی جزئی تاندون به پارگی کامل، نفوذ چربی، آتروفی و ضعف عضلانی شود. اکثر بیماران در ابتدا تحت یک دوره آزمایشی فیزیوتراپی قرار می‌گیرند تا مشخص شود آیا امکان اجتناب از جراحی وجود دارد یا خیر. اما اگر روش‌های درمانی غیرجراحی پاسخگوی بیمار نبود، لازم است هرچه سریع‌تر برای انجام جراحی اقدام شود.
عوارض پس از عمل جراحی پارگی تاندون
مانند هر عمل جراحی، در جراحی ترمیم پارگی تاندون نیز ممکن است عوارضی رخ دهد. برخی از عوارض احتمالی عبارتند از:
- خون ریزی
- عفونت
- لخته شدن خون در پاها یا ریه‌ها
- درد و ضعف مفاصل ممکن است با جراحی برطرف نشده یا دامنه کامل حرکتی در مفصل شانه به‌طور کامل بازیابی نشود.
- اعصاب یا عروق خونی در ناحیه جراحی ممکن است آسیب ببینند که منجر به ضعف یا بی‌حسی می‌شود.
بسته به شرایط پزشکی خاص شما ممکن است خطرات دیگری نیز وجود داشته باشد. بنابراین قبل از انجام عمل حتماً در مورد هرگونه نگرانی با پزشک متخصص صحبت کنید.
هزینه عمل جراحی ترمیم تاندون شانه
هزینه جراحی ترمیم تاندون شانه به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله:
- جراح و میزان تجربه و سابقه کاری وی
- محل انجام جراحی (بیمارستان عمومی یا کلینیکهای خصوص)
- نوع جراحی و لوازم مصرفی
- میزان آسیب و مدت زمان جراحی
- نوع بیمه بیمار
هزینه نهایی جراحی ترمیم تاندون شانه برآیندی از موارد ذکر شده است.
سوالات متداول جراحی ترمیمی شانه
اگر تاندون شانه خود را در اثر حرکات مکرر دست در بالای سر یا بلند کردن اجسام سنگین پاره کرده‌اید، ممکن است به جراحی ترمیم تاندون نیاز داشته باشید. از جمله عواملی که شما را در معرض خطر آسیب تاندون قرار می‌دهد عبارتند از:
- فعالیت‌های سنگین؛ به‌خصوص مواردی که به حرکات مکرر دست در بالای سر نیاز دارند.
- سابقه خانوادگی؛ عوامل ژنتیکی ممکن است شما را مستعد آسیب‌های تاندون کنند.
- ورزش‌هایی که در آن‌ها دست به‌طور متوالی بالای سر می‌رود؛ مانند بسکتبال و تنیس
- سن؛ خطر پارگی تاندون در افراد بالای 40 سال افزایش می‌یابد.
دوران نقاهت این جراحی بسته به میزان پارگی و برخی دیگر از عوامل، ممکن است 4 تا 6 ماه طول بکشد. همچنین معمولا مجبورید به مدت 4 تا 6 هفته پس از جراحی از آتل استفاده کنید. در این زمان ممکن است در محل جراحی درد داشته باشید که با داروها کنترل می‌شود.
بله، اکثر بیمه‌های درمانی هزینه عمل تاندون شانه را پوشش می‌دهند، اما برای اطلاع از میزان دقیق پوشش و اطلاعات جزئی لازم است با بیمه‌خود تماس بگیرید چراکه شرایط بیمه‌های مختلف متفاوت است.
منابع:
