روش‌های درمان سریع سرماخوردگی و گلودرد، شامل استفاده از داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن، استامینوفن، مکملهای زینک و ویتامین C و چند داروی دیگر است. همراه با مصرف دارو، استراحت کافی و توجه به تغذیه، از مهم‌ترین روش‌های درمان سریع سرماخوردگی به شمار می‌روند. همچنین، به کار گیری روش‌های خانگی مانند استفاده از دستگاه بخور، غرغره کردن آب نمک گرم و نشستن در حمام بخار، در کوتاه‌شدن طول درمان سرماخوردگی تاثیرگذارند. با این حال، در صورت تشدید علائم یا احتمال وجود عفونت، مراجعه به پزشک متخصص الزامی است. در حالت کلی، روش‌های خانگی همیشه برای درمان سریع سرماخوردگی کافی نبوده و مداخلات پزشکی لازم هستند.
برای توضیح جامع‌تر، این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر را به بررسی مهم‌ترین روش‌های درمان سریع سرماخوردگی اختصاص می‌دهیم.
اگر سوال داشتید، در بخش نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
درمان سریع سرماخوردگی چطور امکانپذیر است؟
برای پاسخ به این سوال، ابتدا باید بدانیم که سرماخوردگی چند روز طول میکشد. در حالت کلی، درمان علائم سرماخوردگی (مانند سرفه، عطسه و آبریزش بینی) بین ۷ تا ۱۰ روز زمان می‌‌برد. از این رو، درمان سرماخوردگی زودتر از یک هفته چندان ممکن نیست. ولی روش‌هایی وجود دارند که طول دوره بیماری را تا حدودی کاهش می‌دهند. این روش‌های عبارتند از:
- درمان‌های دارویی
- درمان‌های خانگی
در ادامه، جزئیات و نکات مهم را در ارتباط با موارد فوق بررسی خواهیم کرد.
درمان‌های دارویی
مصرف داروهای تجویزی پزشک یا داروهای بدون نسخه، اولین و مهم‌ترین اقدام برای درمان سریع سرماخوردگی است. این داروها شامل مانند انواع مسکن‌ها، داروهای آنتی‌هیستامین، استفاده از سرم نمکی، مصرف مکملهای ویتامین C و زینک است.
انواع مسکن‌ها
داروهای مسکن، برای تسکین بعضی از علائم سرماخوردگی مانند سردرد و دردهای عضلانی ناشی از بیماری کاربرد دارند. چند مورد از مهم‌ترین داروهای مسکن، عبارتند از:
- استامینوفن
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
در نظر داشته باشید که این داروها، صرفاً برای کاهش علائم بیماری موثر هستند و تاثیری بر روند درمان بیماری ندارند.
استامینوفن
استامینوفن، یکی از رایج‌ترین داروهای مسکن برای کاهش علائم سرماخوردگی است. این دارو برای اکثر افراد مناسب بوده و مصرف آن معمولاً هر ۴ تا ۶ ساعت توصیه می‌شود. دوز پیشنهادی این دارو برای زمان ذکرشده، ۵۰۰ میلی‌گرم است. استامینوفن تب شدید و بدن درد را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهد.
ایبوپروفن
در حالت کلی ایبوپروفن و اشکال مختلف آن، مسکن‌های بسیار قوی و تاثیرگذار برای کاهش انواع دردهای بدن هستند. با این حال، ممکن است برای همه افراد از جمله افراد مبتلا به بیماری‌های خاص گوارشی چندان مناسب نباشد. در بیماری سرماخوردگی، مزایای مصرف این دارو عبارتند از:
- کاهش التهاب
- کاهش انواع دردهای بدن
- کاهش تب
- کاهش گلودرد
دوز پیشنهادی دارو، معمولاً بین ۲۰۰ تا ۴۰۰ میلی‌گرم در هر ۶ ساعت یا ۸ ساعت است.
ناپروکسن
ناپروکسن، نوعی داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی بسیار قوی است. این دارو معمولاً زمانی تجویز می‌شود که علائم بیماری به مراتب شدید‌تر باشند. یعنی، مصرف این دارو هنگام ابتلا به سرماخوردگی‌های طولانی‌مدت و آنفولانزا مناسب‌تر است. دوز مصرف این دارو، نسبت به میزان درد بیمار مسخص می‌شود. برای مثال، دوز مناسب دارو برای دردهای خفیف تا متوسط، بین ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم در هر ۱۲ ساعت است. با این حال، حتی برای دردهای بسیار شدید، دوز روزانه ناپروکسن نباید بیش از ۱۰۰۰ میلی‌گرم در روز باشد.
نکته! مصرف ناپروکسن برای همه افراد مناسب نیست. از این رو، پیش از اقدام به مصرف حتماً با پزشک خود، پزشک عمومی یا دکتر گوش حلق و بینی مشورت کنید. برای کسب آگاهی در خصوص حیطه فعالیت این پزشکان، می‌توانید مطلب تخصص گوش و حلق و بینی چیست را مطالعه کنید.
داروهای آنتی‌هیستامین
داروهای ضدحساسیت یا آنتی‌هیستامین‌ها ، از بهترین داروهای بدون نسخه برای کاهش علائم سرماخوردگی به شمار می‌روند. پزشکان معمولاً مصرف این داروها را برای کمک به رفع گرفتگی بینی و کاهش خارش گلو تجویز می‌کنند. مهم‌ترین داروهای ضدحساسیت عبارتند از:
- دیفن‌هیدرامین؛ دوز مناسب روزانه ۲۵ تا ۵۰ میلی‌گرم، هر ۴ تا ۶ ساعت
- کلرفنیرامین؛ دوز مناسب روزانه ۴ میلی‌گرم، هر ۴ تا ۶ ساعت
- ستریزین؛ دوز مناسب روزانه ۵ تا ۱۰ میلی‌گرم
- فکسوفنادین؛ دوز مناسب روزانه بین ۶۰ تا ۱۸۰ میلی‌گرم
نکته! داروهای دیفن‌هیدرامین و کلرفنرامین از آنتی‌هیستامین‌های نسل اول بوده و بسیار خواب‌آور هستند. اما ستریزین و فکسوفنادین نسل جدید داروهای ضدحساسیت را شامل می‌شوند و خواب‌آوری کمتری دارند. برای جلوگیری از احساس خواب‌آلودگی، مصرف فکسوفنادین توصیه می‌شود. بدیهی است که باید پیش از مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف مکملهای دارویی
مکمل‌ها، داروهای حاوی ویتامین، مواد معدنی، اسید‌های آمینه و اسید‌های چرب مفید هستند. مصرف این داروها در طول سرماخوردگی، برای بازیابی توانایی و انرژی بدن و کمک به سلامت عمومی بسیار مهم است. این مکمل‌ها عبارتند از:
ویتامین C
ویتامین C، یکی از ویتامین‌های مورد نیاز بدن است که در آب حل می‌شود. مقادیر کافی این ویتامین برای عملکرد طبیعی بدن ضروری است. با اینکه تاکنون مدرکی علمی مبنی بر اثبات تاثیر مصرف ویتامین C برای درمان فوری سرماخوردگی وجود ندارد، اما فواید این ویتامین برای کاهش علائم سرماخوردگی کارساز هستند. این فواید را بررسی می‌کنیم:
- کاهش طول مدت سرماخوردگی
- تقویت سیستم ایمنی
- کمک به باسازی سریع‌تر بافت‌های بدن
- کمک به افزایش جذب آهن
- محافظت از سلول‌ها در برابر آسیب بیماری
نکته! علاوه بر مصرف مکمل‌ها، ویتامین سی را می‌توانید از منابع غذایی مانند میوه‌های پرتقال، لیمو، توت‌فرنگی و کیوی نیز دریافت کنید. برای کسب آگاهی بیشتر، می‌توانید مطلب میوه برای سرماخوردگی را مطالعه کنید.
مکملهای زینک
زینک یا همان روی، نوعی ماده معدنی است که می‌تواند با توقف تکثیر ویروس عامل بسیاری از انواع سرماخوردگی، مبارزه کند. پژوهش‌ها و تحقیقات علمی نشان می‌دهند که مصرف مکملهای زینک، راهی برای درمان سریع سرماخوردگی است. شدت و مدت سرماخوردگی با مصرف زینک کمتر می‌شود.
براساس مقاله‌ای منتشرشده در وبسایت mayoclinic،
مصرف زینک، به‌ویژه در دوزهای 75 میلی‌گرم در روز، می‌تواند به کوتاه‌تر شدن مدت علائم کمک کند. این تأثیر به دلیل نقش زینک در جلوگیری از اتصال ویروس به غشاهای مخاطی و افزایش تولید سلول‌های ایمنی بدن است.
نکته! توجه داشته باشید که مقدار توصیه‌شده و مناسب زینک برای مصرف روزانه بزرگسالان، حدود ۸ تا ۱۱ گرم است. بنابراین، پیش از آغاز به مصرف حتماً در مورد دوز مناسب سن خود با پزشک مشورت کنید.
درمان‌های خانگی
روش‌های درمان خانگی سرماخوردگی عبارتند از:
- اقدام‌های درمانی خانگی؛ خواب و استراحت کافی، استفاده از سرم نمکی، استفاده از دستگاه مرطوب‌کننده هوا، استفاده از قوری تنقیه
- مصرف منابع غذایی دارویی؛ مصرف مایعات، سوپ مرغ، عسل، سیر، پیاز قرمز، آب چغندر، چای نعناع و اکالیپتوس، دارچین، زنجبیل، مصرف انواع دمنوش‌ها
در ادامه، جزئیات و نکات مهم را در ارتباط با موارد فوق بررسی خواهیم کرد.
خواب و استراحت کافی
هنگام ابتلا به سرماخوردگی، خواب شبانه بین ۷ تا ۹ ساعت ضروری است. زیرا، کمبود خواب سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند. به دنبال آن، توانایی بدن نیز برای مبارزه با عفونت‌ها و سایر عوامل بیماری‌زا سخت‌تر خواهد شد. برای افزایش کیفیت خواب در دوره سرماخوردگی، خوابیدن به پشت و قراردادن چند بالش زیر سر کارساز است.
استفاده از سرم نمکی
استفاده از سرم نمکی یا آب نمک، برای درمان سریع سرماخوردگی و گلودرد موثر است. فواید استفاده از سرم نمکی را برای درمان سریع سرماخوردگی بررسی می‌کنیم:
- رقیق شدن مخاط بینی و گلو
- تخلیه آسان‌تر مخاط
- تسکین التهاب گلو
- کاهش آبریزش بینی
برای غرغره کردن آب نمک، نصف قاشق چای‌خوری نمک را در ۲۰۰ میلی‌گرم آب گرم حل کنید. سپس سرتان را به عقب خم کرده و محلول را قرقره کنید.
نکته! هرگز آب نمک یا سرم نمکی را قورت ندهید.
استفاده از دستگاه مرطوب‌کننده هوا
استفاده از دستگاه مرطوب‌کننده هوا، به باز شدن مجاری تنفسی و هوایی کمک می‌کند. برای نتیجه‌گیری بهتر، می‌توانید چند قطره روغن نعناع یا اکالیپتوس نیز به دستگاه بخور اضافه کنید. اگر این دستگاه را ندارید، روش حمام بخار را امتحان کنید. بدین گونه که شیر آب داغ را باز کنید و اجازه دهید تا فضای حمام با بخار آن پر شود. سپس به مدت چند دقیقه در حمام بمانید.
استفاده از قوری نتی
قوری نتی، وسیله‌ای با حجم یک فنجان است که برای نظافت و شست‌وشو مجاری بینی استفاده می‌شود. هنگام استفاده از این وسیله، مراحل زیر را دنبال کنید:
- قوری را با آب استریل یا مقطر پر کنید؛ (هرگز از آب معمولی استفاده نکنید)
- سرتان را به یک سمت کج کنید؛ (برای مثال، گوش سمت راست‌تان را به شانه همان سمت نزدیک کنید)
- آب را از دهانه قوری به سوراخ چپ بینی بریزید تا از سوراخ راست بینی خارج شود.
مصرف زیاد مایعات
یکی از بهترین راهکارهای بهبودی سریع سرماخوردگی و بهبود علائم آن، نوشیدن زیاد مایعات است. می‌دانیم که هنگام سرماخوردگی راه‌های هوایی دستگاه تنفسی با مخاط مسدود می‌شوند. از این رو، مصرف مایعات می‌تواند به تسکین التهاب گلو و جلوگیری از دهیدراته شدن بدن کمک کند. یعنی مصرف میزان مناسب مایعات، برای جبران آب ازدست‌رفته بدن کارساز است.
توجه داشته باشید که برای درمان سرماخوردگی، نوشیدنی‌های بدون کافئین را میل کنید. چند مورد از مایعات مفید و دمنوش‌ها را در جدول زیر آورده‌ایم:
| نام دمنوش یا مایعات | خواص درمانی |
| آب ولرم | مرطوب نگه‌داشتن بدن |
| آب پرتقال تازه | حاوی مقادیر بالای ویتامین C (در صورت گلو درد با احتیاط مصرف کنید) |
| دمنوش زنجبیل | بازکردن مجاری تنفسی، گرم‌کننده بدن، ضد التهاب |
| دمنوش آویشن | ضد عغونی‌کننده، خلط‌آور |
| دمنوش بابونه | آرام‌بخش، ضد التهاب |
| ترکیب شیر و زردچوبه | ضدویروسی و ضد التهاب |
| چای سبز | حاوی آنتی‌اکسیدان، مناسب برای تقویت سیستم ایمنی |
| آب سیب گرم | بهبود گرفتگی صدا، انرژی‌بخش |
برای کسب آگاهی در مورد مایعات مفید، می‌توانید مطلب دمنوش برای سرماخوردگی را مطالعه کنید.
مصرف سوپ مرغ
سوپ مرغ، با عنوان بهترین غذا برای سرماخوردگی شناخته می‌شود. این سوپ به دلیل دارا بودن مواد مغذی و خواص ضد التهابی، به تسکین علائم سرماخوردگی کمک می‌کند. مهم‌ترین فواید این سوپ را بررسی می‌کنیم:
- افزایش رطوبت بدن
- کاهش گرفتگی بینی (به ویژه هنگام سردرد یا گلودرد)
- تقویت سیستم ایمنی
- تسریع در فرآیند بهبودی
- انرژی‌بخش
- بهبود حال عمومی
نکته! برای تهیه سوپ مرغ، می‌توانید از مرغ تازه و سبزیجاتی مانند هویج، کرفس و ادویه‌های طبیعی مانند زردچوبه و فلفل سیاه استفاده کنید.
مصرف عسل
عسل دارای خواص ضدالتهابی، ضدباکتریایی و ضدویروس است. از این رو، مصرف عسل می‌تواند برای تسکین علائم سرماخوردگی و درمان خانگی گلودرد، سرفه و گرفتگی بینی موثر باشد. عسل را می‌توانید به روش‌های زیر مصرف کنید:
- مصرف 2 قاشق غذاخوری عسل قبل از خواب
- اضافه کردن یک قاشق عسل به چای یا آب داغ
- مصرف عسل با آب ولرم و لیموترش
همچنین، مصرف عسل به کاهش دوران سرماخوردگی کمک کرده و برای کاهش شدت سرفه در کودکان نیز کارساز است.
مصرف سیر
مصرف سیر، به روش‌ها و شکل‌های مختلف برای تسکین علائم سرماخوردگی مفید است. زیرا سیر دارای خواص ضد التهابی، ضد باکتریایی و ضد ویروسی بوده و به درمان سریع سرماخوردگی کمک می‌کند. چند روش استفاده از سیر را برای درمان سرماخوردگی بررسی می‌کنیم:
- جویدن سیر خام (برای بهبود سرفه و گلودرد)
- اضافه کردن سیر به سوپ
- دم‌کردن سیر (چای سیر)
- غرغره کردن سیر با آب‌نمک (برای تسکین گلودرد)
نکته! اگر فشار خون پایینی دارید، پیش از مصرف سیر با پزشک خود مشورت کنید. زیرا سیر به سرعت فشار خون را کاهش می‌دهد.
مصرف پیاز قرمز
مصرف پیاز قرمز، یکی از روش‌های طبیعی و مؤثر برای تسکین علائم سرماخوردگی است. پیاز قرمز، دارای خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی بوده و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. پیاز قرمز را می‌توانید به روش‌های زیر مصرف کنید:
- مصرف خام همراه با غذا
- اضافه کردن به سالاد
- گرفتن آب پیاز و مخلوط کردن آن با عسل (تسکیل گلو درد و کاهش التهاب)
- بخارپز کردن همراه با مقداری آب و استنشاق بخار (رفع احتقان بینی و بهبود تنفس)
نکته! اگر سابقه ابتلا به بیماری‌های گوارشی یا معده دارید، پیش از مصرف پیاز با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف آب چغندر
یکی از بهترین روش‌های درمان سرماخوردگی در خانه، مصرف آب چغندر است. چغندر سرشار از نیترات بوده و به تولید نیتریک‌اکسید در بدن کمک می‌کند. این ترکیب، از بروز عفونت‌های تنفسی جلوگیری می‌کند.
نکته! آب چغندر، حاوی ماده اُگزالات نیز است. بنابراین، در صورت ابتلا به سنگ کلیه، در مصرف آن دقت کنید.
مصرف دارچین
دارچین، نوعی ادویه با خواص ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. همچنین، مصرف این ادویه گرم‌کننده برای تسکین گلودرد و درمان سرفه نیز موثر است. دارچین را می‌توانید به روش‌های زیر مصرف کنید:
- اضافه کردن یک قاشق چای‌خوری به آب داغ
- اضافه کردن به عسل
- دم‌کردن چوب دارچین (چای دارچین)
- ترکیب کردن با شیر
- ترکیب کردن با زنجبیل و لیموترش
- افزودن به غذاها
نکته! در صورت حساسیت پوستی به دارچین، پیش از مصرف آن با پزشک مشورت کنید.
مصرف نعناع
مصرف نعناع در اشکال مختلف برای درمان سریع سرماخوردگی موثر است. این گیاه دارای خاصیت ضدعفونی‌کنندگی، ضدباکتریایی و ضد ویروسی بوده و به تسکین علائم مختلف سرماخوردگی کمک می‌کند. فواید نعناع را بررسی می‌کنیم:
- تسکین گلودرد
- کاهش گرفتگی بینی
- باز شدن مجاری تنفسی
- بهبود مشکللات تنفسی
- بهبود هضم غذا
- درمان سردرد ناشی از سرماخوردگی
- آرامش‌بخش
مصرف نعناع به صورت برگ‌های تازه و دمنوش گیاهی، برای درمان خانگی سرماخوردگی کارساز است.
مصرف اکالیپتوس
اکالیپتوس، یکی از معروف‌ترین داروهای گیاهی مناسب برای درمان سریع سرماخوردگی است. این گیاه دارای خاصیت ضد التهابی، ضد باکتری بوده و همچنین تسکین دهنده سرفه و گلو درد است. فواید اکالیپتوس برای درمان سرماخوردگی، شامل بازکردن مجاری تنفسی، کاهش تب، تسکین دردهای بدن و افزایش انرژی بدن است.
روش‌های مصرف اکالیپتوس عبارتند از:
- چای اکالیپتوس (دم کردن برگ‌های اکالیپتوس به مدت 5-10 دقیقه)
- اضافه کردن روغن آن به دستگاه بخور
- اضافه کردن چند قطره به آب داغ و استنشاق بخار
- ماساژ قفسه سینه با روغن اکالیپتوس
- استفاده از پمادهای درمانی
نکته! در صورت بارداری و شیردهی، اکالیپتوس را با احتیاط مصرف کنید.
آیا روش‌های خانگی برای درمان سریع سرماخوردگی کافی هستند؟
در حالت کلی، روش‌های خانگی و سنتی به صورت درمان‌های مکمل یا تکمیلی، در کنار درمان‌های پزشکی استفاده می‌شوند. به همین دلیل، بهتر است هنگام مشاهده علائم اولیه بیماری، ابتدا به پزشک مراجعه کنید. زیرا، پزشکان متخصص با بررسی و ارزیابی دقیق وضعیت جسمانی، دقیق‌ترین تشخیص را ارائه داده و روش‌های درمانی را به شما توصیه می‌کند. از این رو، بهتر است بعد از رعایت دستورالعملهای پزشکی، از روش‌های خانگی متناسب با شرایط جسمانی خود کمک بگیرید.
برای درمان سرماخوردگی به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان سرماخوردگی، به‌ویژه در صورت طولانی شدن دوره بیماری و ابتلا به انواع عفونت‌های سینوسی و گوش، می‌توانید به متخصصین زیر مراجعه کنید:
- پزشک عمومی
- متخصص داخلی
- متخصص گوش و حلق و بینی
همچنین، قبل از به کارگیری درمان‌های خانگی، با پزشک مشورت کنید. زیرا روش‌های درمان خانگی سرماخوردگی برای همه مناسب نیستند.
برای دریافت نوبت حضوری یا آنلاین از متخصصین حوزه‌های فوق، به پلتفرم آنلاین نوبت‌دهی دکتردکتر مراجعه کنید.
منابع:
medicalnewstoday.com
mayoclinic.org
سلام از صبحه تو ناحیه گلوم خیلی خیلی کم احساس خارش دارم الان ک غروب شده یکم بدن درد و تب دارم چی توصیه میکنید