رژیم غذایی کبد چرب و بایدها ونبایدهای آن

کبد یکی از ارگان‌های حیاتی بدن انسان است که پالایش همه مواد غذایی خورده شده را بر عهده می‌گیرد. کبد چرب یک بیماری پیشرونده و مزمن است که باید درمان و کنترل آن را جدی بگیریم.  سبک زندگی سالم و اعتدال و میانه روی در رژیم غذایی بهترین راه برای حفظ سلامت کبد است.

در این مقاله از مجله دکتردکتر با رژیم غذایی درمان کبد چرب بیشتر آشنا می‌شویم تا با یکی از شایع‌ترین بیماری‌های این سال‌ها مقابله کنیم، با ما همراه باشید.

آنچه در این مقاله خواهید خواند پنهان کردن

غذاهای مفید برای کبد چرب

اگر کبد بتواند مواد غذایی دلخواه خود را در طی شبانه‌روز از طریق شما دریافت کند، می‌تواند سلامت خود را بهبود ببخشد؛ بنابراین شما باید بدانید که چه چیزهایی برای کبد چرب مفید است؟ غذاهایی که با آسیب سلولی مبارزه می‌کنند، استفاده از انسولین را برای بدن آسان‌تر خواهند کرد. در نتیجه التهاب در سطوح مختلفی کاهش پیدا می‌کند، سلامت کبد تأمین شده و فرد به تناسب‌اندام خواهد رسید. مقصود از غذاهای مفید برای کبد چرب؛ غذاهایی است که سرشار از چربی‌های سالم، آنتی‌اکسیدان و کربوهیدرات‌های پیچیده است. در ادامه نمونه‌ای از مواد غذایی و خوراک‌هایی را به شما معرفی خواهیم کرد که با مصرف آن کبد سالم‌تری خواهید داشت:

  • غذای دریایی
  • ماهی مانند ماهی کاد، سالمون و ساردین
  • غلات کامل
  • آجیل
  • روغن زیتون
  • سبزیجات
  • آووکادوها
  • حبوبات
  • لیمو ترش
  • سیر خام
  • چغندر
  • جوانه گندم
  • سبزیجات مانند نخودفرنگی، سیب‌زمینی شیرین، اسفناج و بروکلی یا خانواده کلم
  • غذاهای غنی از ویتامین E، ویتامین D،
  • دانه‌های آفتاب‌گردان
  • بادام‌ها
  • گردو
  • آرد جو
  • بلغور جو دو سر
  • روغن‌های گیاهی مایع با چربی‌های تک غیراشباع مانند روغن زیتون، کلزا، سویا و کانولا.

Fatty liver diet infographic

غذاهای مضر برای کبد چرب

افراد مبتلا به کبد چرب باید از مصرف چربی‌های اشباع شده دوری کنید تا مانع از رسوب بیشتر چربی در کبد خود شوند. فهرست غذاهایی زیر باعث وخامت اوضاع کبد خواهد شد:

  • مرغ
  • گوشت قرمز
  • آرد سفید
  • لبنیات پرچرب به‌ویژه پنیر و ماست پرچرب
  • غذاهای آماده و فراوری شده
  • روغن نخل
  • روغن نارگیل
  • غذاهای سرخ شده و فست‌فودها
  • شربت ذرت
  • نوشیدنی‌های گازدار، الکلی و انرژی‌زا
  • نمک و غذاهای نمک‌سودشده
  • قند و فراورده‌های قندی مانند: شکلات، آب‌نبات، نوشابه و سایر موارد مشابه
  • چربی‌های ترانس همانند روغن‌های هیدروژنه ساخته شده در کارخانه‌ها
  • چربی‌های جامدی همچون کره حیوانی، خامه و دنبه
  • غذاهای تند
  • محدودکردن مصرف دل، قلوه، کله و پاچه یا به‌طورکلی امحا و احشاء

میوه‌های مفید برای کبد چرب

تحقیقات نشان می‌دهد که میوه‌های غنی شده از آنتی‌اکسیدان می‌توانند انتخاب خوبی برای کنترل و درمان کبد چرب باشند. برای مثال:

  • انواع تمشک و توت
  • موز
  • کیوی
  • زردالو
  • سیب
  • گلابی
  • پرتقال
  • طالبی
  • آلو
  • کشمش
  • گریپ‌فروت
  • زغال‌اخته
  • هندوانه
  • انجیر
  • انگور
  • پاپایا

چگونه با رژیم غذایی کبد چرب را کنترل و درمان کنیم؟

یکی از آسان‌ترین روش‌های کنترل و درمان کبد چرب، به خدمت گرفتن رژیم غذایی است. مطالعات نشان داده‌اند که رژیم‌های مختلفی می‌توانند به فرد کمک کنند تا عملکرد کبد خود را بهبود ببخشید. غذاهای سرشار از فیبر، پتاسیم، آهن، ویتامین سی، ویتامین دی، غذاهای کم‌کالری، کاهش قند و چربی اشباع موجب سلامت کبد شما خواهد شد که در ادامه به طور کامل به‌تمامی موارد خواهیم پرداخت.

کبد چرب

برنامه غذایی کبد چرب

پیشنهاد ما به شما، گرفتن مشاوره از متخصصین حوزه سلامت است. چراکه پزشک باتوجه‌به سن، قد و میزان بیماری‌تان برای شما برنامه‌ای طراحی خواهد کرد؛ اما در ادامه نمونه‌ای از برنامه غذایی کبد چرب را در سه وعده در اختیارتان قرار می‌دهیم:

صبحانه کبد چرب

۳۰ گرم نان سبوس‌دار که می‌تواند شامل یک کف دست نان سنگک یا بربری باشد. اگر از نان تافتون یا لواش استفاده می‌کنید این حجم را به دو کف دست افزایش دهید. یک کاسه کوچک یا یک لیوان خوراک عدسی با قارچ را همراه این موارد کنید.

ناهار کبد چرب

یک کفگیر و نیم یا ۱۵ قاشق ماکارونی با سویا یا گوشت چرخ‌کرده کم‌چرب را با یک پیش‌دستی سالاد کاهو میل کنید.

شام کبد چرب

۶۰ گرم نان سبوس‌دار سنگک یا بربری که معادل دو کف دست خواهد بود. در صورت دسترسی به نان تافتون چهار کف دست کافی است. شش قاشق غذاخوری املت با یک پیش‌دستی کوچک سبزی‌خوردن برای وعده شام مصرف شود.

میان‌وعده کبد چرب

برای میان‌وعده‌ها می‌توانید از یک واحد میوه، یک لیوان شیر، یک لیوان ماست کم‌چرب، شش عدد بادام یا گردو و سه عدد بیسکویت سبوس‌دار استفاده کنید. در هر میان‌وعده شما مجاز به خوردن دو مورد از مواد غذایی نام‌برده هستید.

جلوگیری از کبد چرب با رژیم غذایی

چه نوشیدنی‌هایی برای کبد چرب مفید است؟

مصرف برخی نوشیدنی‌ها برای کبد چرب بسیار مفید خواهد بود، از جمله:

  • آب لیمو
  • نوشیدنی زنجبیل و لیمو
  • آب گریپ‌فروت
  • قهوه
  • آب انگور
  • چای زردچوبه
  • چای سبز
  • چای بابونه
  • چای جو دوسر
  • آب‌میوه عناب
  • چای نعنا
  • شیر بادام
  • شیر کم‌چرب

رژیم غذایی مناسب برای هر گرید

عموماً متخصصان، گرید یا درجه‌بندی مختلفی را برای بیماری کبد چرب در نظر می‌گیرند. این درجه‌بندی از عدد یک شروع شده و نهایتاً به عدد پنج می‌رسد که شامل موارد ذیل است:

  1. گرید یک یا استئاتوز کبد
  2. گرید دو یا استاتوهپاتیت
  3. گرید سه یا فیبروز
  4. گرید چهار یا سیروز
  5. گرید پنج یا سرطان کبد

سه درجه ابتدایی را به‌راحتی می‌توان با رعایت رژیم غذایی مناسب و نظارت پزشک گوارش و کبد کنترل کرد که در ادامه رژیم غذایی مربوط به هر گرید را بررسی خواهیم کرد.

رژیم کبد چرب گرید ۳

زمانی که شخص به کبد چرب گرید ۳ مبتلا شده باشد زنگ‌های هشدار چندی است که به صدا در آمده؛ بنابراین باید خیلی محتاط پیش بروید. در چنین وضعیتی کبد به علت رسوب چربی، دچار زخم و التهاب شده است. در نتیجه به دنبال بهبود شرایط فعلی خواهد بود، اینجاست که فیبروز به وجود می‌آید. افراد مبتلایی که در این دسته قرار می‌گیرند باید مصرف قند و فروکتوز خود را کاهش دهند. رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌تواند انتخاب خوبی برای بهبود عملکرد کبد چرب گرید 3 باشد.

رژیم کبد چرب گرید ۲

بیشتر بیماران کبد چرب در دسته دوم قرار دارند. این افراد باید با استفاده از رژیم غذایی و تغییر سبک زندگی خود از پیشروی این بیماری جلوگیری کنند. اشخاصی که بیماری‌شان در این سطح قرار دارد، می‌توانند از انواع توت، چای سبز، قهوه، غلات کامل، ماهی چرب، بروکلی، جو دوسر، روغن زیتون و آجیل بهره بگیرند. مصرف غذاهای چرب، شور، قندی، پر نشاسته و الکل در بیماران کبدی با گرید ۲ باید محدود شود.

رژیم کبد چرب گرید ۱

در کبد چرب گرید ۱ مقدار چربی موجود در این اندام از حد طبیعی کمی بیشتر خواهد بود. این سطح از بیماری نگران‌کننده نیست و با درمان‌های خانگی قابل‌پیشگیری است. البته فراموش نکنید که باید با یک متخصص مشورت کنید. در گام نخست اگر وزن شما متناسب نیست، سعی کنید کمی کاهش وزن داشته باشید. میوه و سبزیجات را در برنامه غذایی خود جای دهید. قهوه بنوشید و میزان امگا ۳ مصرفی‌تان را افزایش دهید. فعالیت بدنی و ورزش را در سطح سبک تا متوسط در پیش بگیرید و غذاهای پر چرب را از فهرست غذایی‌تان حذف کنید.

طب سنتی و رژیم کبد چرب

طب سنتی راه‌های زیادی را برای درمان کبد چرب پیشنهاد می‌کند که رژیم غذایی یکی از مؤثرترین این راه‌ها خواهد بود. در دیدگاه طب سنتی فرد مبتلا به کبد چرب باید مصرف غذاهای شور، چرب، قندی و فراوری شده را به حداقل برساند. ازاین‌رو توصیه می‌کنند که مواد غذایی زیر را بیشتر مصرف کنند:

  • شربت سرکه انگبین
  • شربت شیره انگور
  • مخلوط خاکشیر و آب ولرم به‌صورت ناشتا
  • نوشیدن عرق کاسنی به‌صورت ناشتا
  • نوشیدن عرق شاه‌تره، عرق خارشتر و عرق بید
  • دم‌نوش آویشن
  • آب زرشک، آب انار، آب لیمو با نمک دریا یا عسل
  • حذف آب سرد پس از خوردن غذای گرم یا تند
  • روغن کنجد

رژیم غذایی کبد چرب الکلی

افرادی که به بیماری کبد چرب الکلی یا (ARLD) مبتلا هستند، رژیم متفاوت‌تری نسبت به همتایان غیرالکلی خود دارند. در گام نخست باید مصرف الکل را به طور کامل قطع یا بسیار محدود کنند و از نوشیدن آب زیاد خودداری نمایند. سعی کنید با پیروی از رژیم غذایی درست وزن خود را متعادل نگه دارید. کاهش وزن و کاهش التهاب از بخش‌های اساسی کنترل و درمان بیماری کبد چرب الکلی است.

با کاهش ۵ درصد از وزن کل بدن، می‌توانید ۱۰ درصد از چربی‌های مضر را از بین برده و به سلامت کبد کمک فراوانی کنید. دقت داشته باشید که هدف؛ کاهش وزن سریع و نامعقول نیست. زیرا این کار وضعیت کبد شما را بدتر خواهد کرد. به کمک پزشک تغذیه با روشی اصولی وزن خود را پایین بیاورید. بیماران کبد چرب الکلی علاوه بر کاهش وزن و افزایش فعالیت خود باید از غذاهای فیبردار، حبوبات، غلات کامل و سبزیجات تازه بهره بگیرند. قهوه، آووکادو، جو دوسر، گردو، روغن زیتون و شیر کم‌چرب برای این افراد بسیار مفید خواهد بود.

کنترل و درمان کبد چرب با رژیم غذایی

رژیم غذایی کبد چرب غیرالکلی

برای درمان و کنترل بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) باید رژیم غذایی‌تان را بر پایه ویتامین D، پتاسیم و سبزیجات تازه طراحی کنید. به همین دلیل جای‌دادن انواع ماهی، سیب‌زمینی شیرین، نخودفرنگی، موز، سیب، زردآلو و کیوی می‌تواند به مبتلایان (NAFLD) کمک ویژه‌ای کند.

مصرف لبنیات کم‌چرب به‌خصوص ماست و شیر‌های غنی شده با ویتامین D علاوه بر تأمین این آنتی‌اکسیدان به دریافت پتاسیم، بسیار کمک خواهد کرد. میگو و جوانه گندم از دیگر مواد غذاهایی مفید برای کبد چرب غیرالکلی است. چراکه منبع خوبی از بتائین است. این ماده از رسوب چربی اضافی در کبد جلوگیری می‌کند.

رژیم مدیترانه‌ای برای کبد چرب

یکی از راه‌های کنترل بیماری کبد چرب و جلوگیری از آسیب‌های جبران‌ناپذیر به این اندام، داشتن رژیم غذایی مؤثر است. بسیاری از محققان بر این باورند که رژیم غذایی مدیترانه‌ای یکی از مفیدترین راهکارهایی است که به فرد کمک می‌کند تا بداند چه چیز‌هایی برای کبد چرب خوب است. رژیم غذایی مدیترانه‌ای سرشار از غلات کامل، روغن زیتون، میوه‌ها، سبزیجات، ماهی، آجیل و حبوبات بوده و حاوی مقدار کمی قند و مواد غذایی قندی و گوشت‌های فراوری شده است.

تمامی افراد با پیروی از رژیم غذایی مدیترانه‌ای می‌توانند از ابتلا به NAFLD جلوگیری کنند. همچنین مبتلایان به NAFLD با بهره‌گیری از این رزیم غذایی، علاوه بر کنترل و درمان بیماری‌شان از خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، سندرم متابولیک، چاقی و بیماری‌های قلبی و عروقی جلوگیری خواهند کرد. رژیم غذایی مدیترانه‌ای بر پایه مواد غذایی و عناصر زیر است:

1. روغن زیتون

ازآنجایی‌که روغن زیتون، سرشار از اسیدهای چرب تک غیراشباع و ترکیبات گیاهی مفیدی به نام پلی‌فنول است. این عناصر اثرات آنتی‌اکسیدانی در بدن دارند. به همین دلیل جای‌دادن این ماده غذایی در رژیم کبد چرب، اثرات مفید بسیاری بر سطح بیماری و کیفیت زندگی فرد خواهد داشت.

2. ماهی چرب

چربی غیراشباع چندگانه در غذاهای دریایی بسیار یافت می‌شود. مصرف این غذاها به فرد مبتلا به بد چرب کمک می‌کند تا بیماری خود را کنترل یا درمان کند. سالمون، ماهی خال مخالی و ماهی تن نمونه‌ای از این مواد غذایی است.

3. رژیم غذایی بر پایه امگا ۳ و امگا ۶

رژیم غذایی سرشار از چربی‌های امگا ۳ می‌تواند خطر ابتلا به سایر بیماری‌های جانبی که NAFLD عاملی برای ایجاد آن است را کاهش دهد. این بیماری‌ها شامل قند خون، التهاب و استرس اکسیداتیو است که با جای‌دادن مواد غذایی دارای امگا ۳ و امگا ۶ در رژیم غذایی‌تان، تمامی این بیماری‌ها را کنترل یا تنظیم خواهید کرد.

4. غلات کامل و فیبر

غلات کامل در واقع نمونه‌ای اولیه از مواد غذایی تصفیه نشده یا سفید است. این نوع غلات دارای فیبر و پلی‌فنول بیشتری خواهد بود. مصرف فیبر به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک کرده و با ایجاد احساس سیری در بدن، کالری کمتری به فرد می‌رساند. در نتیجه به کاهش وزن و رسیدن به شرایط پایدار کمک خواهد کرد. تحقیقات نشان می‌دهد که برای افراد مبتلا به چاقی، کاهش وزن اغلب یک اقدام توصیه شده برای جلوگیری یا کنترل NAFLD است.

5. میوه و سبزیجات

میوه‌ها و سبزیجات منابع خوبی از فیبر، ویتامین‌ها، مواد معدنی و پلی‌فنول‌ها هستند. افرادی که مقادیر زیادی میوه و سبزیجات مصرف می‌کنند کمتر در معرض خطر ابتلا به NAFLD، بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ قرار می‌گیرند.

رژیم برای کبد چرب و دیابت

افراد مبتلا به بیماری کبد چرب اغلب دارای شرایطی به نام مقاومت به انسولین هستند. این بدان معناست که بدن شما انسولین می‌سازد اما نمی‌تواند به‌خوبی از آن بهره بگیرد. در چنین شرایطی سطح گلوکز در خون فرد بالا رفته و کبد گلوکز اضافی را به چربی تبدیل می‌کند. با گذشت زمان و کنترل نکردن بیماری دیابت فرد مستعد بیماری کبد چرب نیز خواهد شد.

در گام نخست به شما توصیه می‌کنیم که قند خون خود را کنترل کرده و دارو‌هایتان را طبق نظر پزشک غدد یا داخلی مصرف نمایید. اگر از متخصصین تغذیه بپرسید که بیماران مبتلا به دیابت برای درمان و کنترل کبد چرب خود چه چیزهایی بخورند، بدون شک توصیه می‌کنند که از میوه و سبزیجات، غلات کامل، آجیل و حبوبات بیشتری استفاده کنند. همچنین مصرف نوشیدنی‌های گازدار و الکلی، مواد غذایی قندی، غذاهای فرا. ری شده یا سرخ‌کردنی و گوشت قرمز بدون چربی را به حداقل برسانند. قهوه، چای سبز، لوبیا، سویا و ماهی‌های چرب برای بیماران دیابتی و کبد چرب بسیار مفید است.

رژیم برای کبد چرب و لاغری

رسیدن به وزن ایده‌آل در هر نوع از بیماری کبد چرب به‌شدت توصیه می‌شود. فرقی نمی‌کند که شما به کبد چرب الکلی دچار هستید یا غیرالکلی یا حتی گرید و درجه بیماری شما در چه سطحی قرار دارد. در هر صورت باید رابطه بین بیماری کبد چرب و تناسب‌اندام را حفظ کنید. این کار باعث می‌شود تا پیامدهای بیشتری گریبان‌گیر شما و جامعه نشود. در این بخش به باید‌ها و نباید‌های اشاره می‌کنیم که به شما کمک می‌کند علاوه بر داشتن وزنی مناسب، شرایط کبد خود را پایدار و سالم نگهدارید.

تحقیقات نشان داده‌اند که افراد مبتلا به (ARLD) یا (NAFLD) با در پیش گرفتن رژیم غذایی صحیح و افزایش فعالیت بدنی به ‌سلامتی، بیشتر نزدیک می‌شوند. متخصصان توصیه می‌کنند که این افراد از سیر، قهوه، امگا ۳، بروکلی، چای سبز، سویا، گردو و پنیر کم‌چرب استفاده کنند. همچنین مصرف قند، شکر، فراورده‌های قندی، غذاهای پر چرب یا شور، غذاهای آماده یا سرخ شده، گوشت چرب، الکل و غلات تصفیه شده؛ مانند آرد سفید را به حداقل برسانند. این افراد نباید از ورزش و فعالیت‌های بدنی غافل شوند. روزانه ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی در سطح متوسط به بیماران کبد چرب برای سلامتی و تناسب‌اندام توصیه می‌شود.

رژیم غذایی کبد چرب در بارداری

گاهی در دوران بارداری زنان دچار کبد چرب خواهند شد یا ممکن است قبل از بارداری فرد به کبد چرب مبتلا باشد. در هر دو صورت شخص باید با نحوه درمان کبد چرب در دوران بارداری آشنا شود و بداند چه چیزی برای کبد چرب خوب است. خانم‌های بارداری که به بیماری کبد چرب مبتلا هستند باید برای پایدار نگه‌داشتن شرایط خود و جنین‌شان همواره تحت‌نظر متخصص زنان، متخصص داخلی و تغذیه باشند. بسته به وضعیت مادر و جنین، راه‌هایی برای درمان توصیه می‌شود که رژیم غذایی کبد چرب در این دوران راهی کم‌ریسک برای درمان و کنترل خواهد بود.

درصورتی‌که مادر نتواند شرایط را در محدوده کم‌خطر نگه دارد ،احتمال از دست رفتن جنین بر اثر خفگی و هپوکسی وجود دارد. البته مادر هم در وضعیت این چنینی در حاشیه امنی قرار نخواهد داشت. اگر این بیماری در دوران بارداری کنترل نشود، می‌تواند به بافت کلیه آسیب وارد کند یا منجر به نکروز حاد توبولار و سندرم کبدی شود. در صورت از بین رفتن تعادل مایعات در بدن امکان ایجاد ادم ریوی بالا می‌رود. به‌طورکلی این اختلال موجب آسیب به بافت کبد و کلیه، ایجاد عفونت شدید، خونریزی و زایمان زودرس خواهد شد. اگر شما به کبد چرب مبتلا هستید، توصیه می‌کنیم قبل از بارداری پس از مشورت با پزشک کمی وزن خود را کاهش دهید. متخصصین مجموعه دکتر دکتر می‌توانند در این زمینه مشاوره خوبی برای شما باشند.

مصرف میوه، سبزیجات تازه، غلات کامل و کم کردن غذاهای آماده، شور، مواد قندی و فست‌فودها به مادران باردار مبتلا به کبد چرب یاری می‌کند تا این دوره را به سلامت به پایان برسانند.

رژیم غذایی کبد چرب در کودکان

بیشتر کودکان به کبد چرب غیرالکلی مبتلا هستند. این اختلال در نتیجه رژیم غذایی نامناسب و فعالیت ناکافی ایجاد می‌شود. چاقی، دیابت نوع ۲، چربی خون بالا، مقاومت به انسولین و کاهش وزن غیراصولی از عوامل ایجاد کننده کبد چرب در کودکان است. بهترین درمان برای کودکان مبتلا به این بیماری، تغییر عادات غذایی و سبک زندگی خواهد بود. این افراد باید میزان مصرف سبزیجات، میوه، غلات کامل، حبوبات و لبنیات کم‌چرب را افزایش دهند و در مقابل میزان غذاهای فراوری شده؛ مانند انواع فست‌فودها را کاهش دهند. علاوه بر این‌ها با محدودکردن میزان گوشت قرمز، غذاهای پرچرب و مصرف کربوهیدارت‌های ساده مانند انواع شیرینی و نان سفید می‌توانند به‌سلامتی نزدیک شوند.

رژیم فستینگ و کبد چرب

رژیم سم‌زدایی کبد چرب

وظیفه کبد سم‌زدایی بدن است؛ اما کبدی که دچار اختلال شود خود برای داشتن عملکرد صحیح به پاک‌سازی نیاز دارد. زمانی که شخص دچار کبد چرب شود و علائمی همچون خارش، زردی پوست، خستگی، تهوع، اسهال و سنگ کیسه صفرا خواهد داشت. در این موقعیت فرد باید کبد خود را از سموم پاک کند. البته سم‌زدایی کبد به فعالیت بهتر آن در افراد سالم نیز کمک می‌کند. برای سم‌زدایی کبد نیاز داریم که از یک رژیم غذایی خاصی پیروی کنیم:

نوشیدن آب سبزیجات تازه

مانند: کلم‌بروکلی، نعنا، گل‌کلم، کلم، جعفری، خیار، چغندر، اسفناج و هویج.

نوشیدن‌های سم‌زدا

آب لیمو تازه و سایر اسموتی و نوشیدنی‌های مشابه می‌توانند با جذب رادیکال‌های آزاد و کاهش التهاب به پاک‌سازی کبد کمک کند.

مصرف ویتامین B

این ویتامین به بدن و سلول‌های آن کمک می‌کند تا چربی و قند‌های موجود را در بدن تجزیه کنند و نهایتاً انرژی بسازند. با خوردن منابع غذایی که حاوی ویتامین B هستند به سلول‌های کبد این فرصت را می‌دهید که عمل نظافت داخلی خود را برعهده بگیرند. غلات کامل، تخم‌مرغ، ماهی، لبنیات کم‌چرب و گیاهان برگ سبز (سبز تیره) منبع خوبی از این نوع ویتامین هستند.

مصرف ویتامین C

یکی از قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌ها موجود که می‌تواند به بدن در زمینه‌های فراوانی خدمت کند، مصرف ویتامین C است. مرکبات منبع خوبی از این ویتامین هستند که با خوردن آن کبد شما می‌تواند به‌راحتی رادیکال‌های آزاد را جذب و خود را پاک‌سازی کند.

افزایش مصرف پتاسیم

موز، اسفناج، چغندر، سبزیجات برگ سبز، سیب‌زمینی شیرین، پاستا، سس گوجه‌فرنگی و چغندر سبز منبع خوبی از پتاسیم است. با مصرف پتاسیم کلسترول بالا و فشارخون خود را کنترل کنید. این فعل باعث می‌شود تا شما به کبد خود هدیه بزرگی دهید.

افزایش مصرف آهن

رساندن آهن به بدن علاوه بر اینکه انتقال اکسیژن را در سراسر بدن آسان‌تر می‌کند باعث می‌شود تا کبد به‌خوبی به فعالیت خود ادامه دهد. آهن اضافی در کبد ذخیره شده و در مواقع نیاز در اختیار بدن قرار می‌گیرد. اگر حجم آهن دریافتی کافی نباشد، کبد به ناچار از ذخیره خود استفاده خواهد کرد و دچار اختلال می‌شود. در نتیجه التهاب در سراسر بدن دیده خواهد شد.

روزه بگیرید

مصرف غذاهایی که کالری بسیار اندکی دارند یا کالری‌شان در حد صفر است به کبد کمک می‌کند تا خود را از رسوبات چربی و سم‌ها پاک کند. اگر توانایی گرفتن روزه را ندارید، می‌توانید ساعت دریافت غذایی خود را در هر ۸ ساعت از شبانه‌روز تنظیم کنید. با گذشت یک دوره کوتاه مجدداً به روند عادی زندگی‌تان باز گردید.

مصرف قند و چربی را محدود کنید

غذاهای فراوری شده به‌ویژه غذاهای قندی و پر چرب در دسته مواد غذایی سخت قرار می‌گیرند که تجزیه آن‌ها از کبد انرژی زیادی می‌گیرد. اگر قصد دارید به کبدتان چند روزی مرخصی بدهید، مصرف قند و چربی را محدود کنید.

رژیم کتوژنیک و کبد چرب

رژیم کتوژنیک یا رژیم کم کربوهیدرات به بیماران کبد چرب به‌خصوص گرید‌های یک و دو فرصت بهبود و کنترل بیمارشان را می‌دهد. همان‌طور که در قسمت‌های قبل اشاره کردیم بیماران کبدی دچار مقاومت انسولین و جذب قند هستند؛ بنابراین با کاهش میزان کربوهیدرات دریافتی به کبد اجازه می‌دهیم که خود را بازیابی کند. تحقیقات نشان می‌دهد که بیماران کبد چرب غیرالکلی با پیروی از رژیم غذایی کتوژنیک می‌توانند تا ۴۰ درصد از چربی‌های موجود در کبدشان را کاهش دهند. روغن زیتون، زیتون، ماهی چرب، بادام، بادام‌زمینی، انواع توت، آووکادو، گوجه‌فرنگی، قهوه، سبزیجات سبز و چای سبز نمونه‌ای از مواد غذایی مجاز در رژیم غذایی کتوژنیک است.

رژیم فستینگ و کبد چرب

یکی دیگر از رژیم‌های متداول که برای درمان یا بهبود وضعیت کبد مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ رژیم فستینگ است. این رژیم عموماً در ۵ نوع قابل‌اجرا است. برخی‌ها این نوع برنامه غذایی را همان روزه‌داری متعارفی می‌دانند که در بین مسلمانان رایج است. این باور تا حدی صحیح نیست. زیرا فستینگ نوعی رژیم غذایی است که در آن شخص مقدار کمی کالری دریافت می‌کند یا ساعت بین دریافت وعده‌های غذایی را برای مدتی کوتاه افزایش می‌دهد. پرکاربردترین رژیم‌های فستینگ در سه دسته زیر قرار می‌گیرند:

1. رژیم غذایی یک روز در میان

رایج‌ترین رژیم غذایی فستینگ نوع یک روز در میان است. فرد مجاز است که در روز‌های آزاد هر میزان کالری که دوست دارد دریافت کند؛ اما در روز‌های رژیم تنها مجاز به دریافت ۵۰۰ واحد کالری خواهد بود.

2. رژیم غذایی ۵:۲

این نوع رژیم با همتای قبلی خود قدری متفاوت است. شما مجاز هستید که در هفته تنها دو روز که متوالی نباشد را برای اجرای رژیم خود انتخاب کنید. در طی این دو روز شما روزانه ۵۰۰ کالری دریافت خواهید کرد و باقی روز‌ها آزادانه غذا بخورید.

3. غذا خوردن با زمان محدود

در این گزینه شما باید برای خود یک بازه زمانی مشخص تعیین کنید که رایج‌ترین آن ۱۶:۸ است. شما مجاز هستید که در طی ۸ ساعت تغذیه کنید و طی ۱۶ ساعت آینده ناشتا بمانید. توصیه می‌کنیم برای بهره‌گیری از هر یک از این رژیم‌ها ابتدا با پزشک تغذیه مشورت کنید.

ورزش برای داشتن کبد سالم

ورزش و فعالیت‌های هوازی می‌توانند میزان چربی کبد فرد را کاهش دهند. تمرین‌های مقاومتی یا تمرینات قدرتی مانند وزنه‌برداری علاوه بر بهبود بیماری کبد چرب، موجب کاهش التهاب نیز خواهد شد. ازاین‌رو متخصصان توصیه می‌کنند که حداقل ۵ روز در هفته بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه یا حتی بیشتر از تمرینات هوازی در سطح متوسط تا بالا بهره بگیرید.

غذاهای مضر برای کبد چرب

برای درمان کبد چرب باید تحت‌نظر چه پزشکی باشیم؟

ممکن است شما هم بپرسید که باید تحت‌نظر چه پزشکی باشیم. برای تشخیص و درمان کبد چرب می‌توان به متخصص داخلی، متخصص گوارش، متخصص کبد یا پزشک کبد چرب مراجعه کرد. یکی از آسان‌ترین و مطمئن‌ترین راه‌ها استفاده از سایت نوبت‌دهی دکتر دکتر است.

اگر در این رابطه سوالی دارید، می‌توانید از مشاور سلامتی دکتردکتر بپرسید.

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
55 نظرات
  1. لیلا می گوید

    ممنون از مطالب بسیار عالی . یه سوال دارم من هم دچار دیابت و هم کبد چرب شدم. می خوام بدونم برای ورزش و باشگاه از ال کارنیتین می تونم استفاده کنم یا برام ضرر داره ؟

  2. سعید سعادت می گوید

    دمتون گرم واقعا گل گفتین

  3. ناشناس می گوید

    سلام خانم دکتر مامانم ازمایش داده گفتن کبدش چرب FattyLiver-Grade11یعنی چی خطرناک است چیکاربایدکنه

    بعدفیبررحم ب قطر۲۸mmدرجدارخلفی فوندوس رحم بی زحمت اینم بگین یعنی چی

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      کبد چرب خفیف
      بهتره آزمایش آنزیم کبدی و چربی خون هم بدن
      فیبروم هم اگر درد شدید هنکام پریود و خونریزی شدید ندارن کاری لازم نیست

  4. مهسا می گوید

    سلام خسته نباشید من یه مدت صورتم خیلی جوش میزد جوش چرکی بعد رفتم از مایش دادم گفتن یکی از انزیم هام بالام کبدم قرص لیور گل میخورم شبی یه دونه ولی بیشتر مواقع سر گیجه دارم یا یه چیز شیرین حتی یه ضره بخورم حالم خیلی بد میشه سر گیجه شدید میگیرم و احساس میکنم دیدم کم میشه چه کار کنم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      آزمایش کبدتون باید تکرار شه و همچنین تیرویید و کم خونی و قند و چربی

  5. آرش می گوید

    سلام من دکتر نرفتم ولی علاعم کبد چرب رو دارم و خیلی میترسم باید چیکار کنم ؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      ازمایش آنزیم کبدی بدین

  6. ناشناس می گوید

    آنزیم کبدی که باید ۳۲ باشه مال من ۱۱۸ این یعنی کبدی چربه؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      یعنی التهاب کبد که علل مختلفی از جمله کبد چرب داره
      اما قطعا نمیشه گفت کبد چرب و نیاز به بررسی بیشتر هست
      به فوق” تخصص گوارش مراجعه کنید

      1. ناشناس می گوید

        ممنون

        1. مشاور سلامتی می گوید

          🌹🌹

      2. صادق فرجی می گوید

        سلام من کبد چرب گرید ۳ دارم لطفا راهنمایی بفرمایید

  7. محمد می گوید

    سلام من رفتم آزمایش دادم خانوم دکتر گفت کبدت ضخیم شده باید چی بخورم سالن یا باشگاه برم یانه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام عزیز
      ازمایش ast, alt چنده؟
      سونوگرافی کبد هم دادین؟

  8. محمد می گوید

    سلام
    آنزیم های کبدی در آزمایش خونم خوب بوده
    هیچ وقت در عمرم چربی خون بالا نداشتم
    سونو دادم میگن کبدت چرب گرید ۲ هست
    شش ساعت قبل از سونو گرافی غذای تقریبا چرب ( الویه) خورده بودم ولی بعد از آن تا سونو چیزی نخوردم
    ممکنه تاثیر موقتی غذای نسبتا چرب باشه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      خیر
      اگر اضافه وزن دارین وزنتون رو کم کنین ، ورزش منظم مثلا پیاده روی روزانه یک ساعت داشته باشین، قرص لیورگل بخورید ، غذای چرب و سرخ کردنی و فست فود نخورید
      ۶ ماه دیگه سونو رو تکرار کنین

    2. سارا صابری می گوید

      سلام من چند مدتی هست کبدم چرب شده دستام وپاهام کک ومک شده چیکار کنم

      1. مشاور سلامتی می گوید

        سلام
        ازمایش آنزیم کبدی و بیلی روبین خوب بوده؟
        در سونوگرافی گرید کبد چرب چند هست؟

  9. مهدی صوفی می گوید

    سلام..وقت بخیر..سونو دادم گفت گرید دو دارم..چیکارکنم به نظرتون ؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      بهتره اول آنزیم کبری چک کنین

  10. Amir می گوید

    من کبد چرب3دارم مشکل اینجاست که ناراحتی معده دارم نمیتونم هرچیزی بخورم سبزیجات بخورمم نمیدونم چیکار کنم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      گرید ۳ بالا هست و نیاز به درمان دقیق زیر نظر متخصص گوارش
      آنزیم کبدی چک کنین و برای درمان معده و کبد به فوق” تخصص گوارش مراجعه کنید

  11. اکبر می گوید

    سلام من کبد گرید 2هست صورتم جوش میزنه چکار کنم ممنون میشم راهنماییم کنید تشکر

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      ابتدا آنزیم کبدی چک شود

  12. کیوان می گوید

    سلان.توی سونوی من نوشته چربی کبد گریدیک به دو.یعنی چه وچکاربکنم.ممنون

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      آزمایش آنزیم کبدی بدین
      رژیم و کاهش وزن
      ورزش منظم
      قرص گیاهی لیورگل روزی یکی
      تکرار سونو و ازمایش ۶ ماه دیگر

  13. N می گوید

    سلام خسته نباشید ، sgot من 24 و sgpt من 10 هستش و نرماله . ولی sgot/sgpt ratio من 2.4 هستش در ازمایش نوشته ک باید حداکثر 1.4 باشد . الان کبد من تو چه وضعیتی هستش مشکلش چیه ؟
    ممنون میشم کمکم کنید 🙏🙏

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      خوبه ازمایشتون

  14. مهدی رحیمی آذر می گوید

    سلام من یه ماه پیش کرونا گرفتم وبه هم آمپول رندسیور تزیق هم کردن بعد آزمایشی که ۲مرحله داشتم کبد چربم رو به افزایش پیدا کرد بفرمایید چیکارکنم.متشکر

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      اگه آنزیم های کبدیتون بالا رفته بررسی دقیق لازمه

      با توجه به موارد ذکر شده، بهتر است به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.

  15. مریم می گوید

    سلام من چربی کبد بالا و قندی بالا دارم چ داروهای گیاهی میتونم استفاده کنم؟؟
    چ غذاهایی رو بخورم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام
      شما درمان دارویی زیر نظر متخصص باید بشین
      گیاهی کارساز نیست به تنهایی

  16. زهرا قنبری می گوید

    من کبدچرب ۲ دارموکیسه صفراهم ندارم رزیم مفید برای من چی می تونه باشه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام شبها فقط سالاد با ماست كم چرب بخوريد
      در طي روز هم غذاهاي چرب و حجيم نخوريد

  17. محمود احمدی می گوید

    سلام
    عالی بودخسته نباشید

  18. . می گوید

    سلام خانم دکتر تمام توضیحاتی که داده شده در بالا درست هستش ؟
    و اینکه کسی که کبد چرب داره چی بخوره که درمان بشه و اونیکه نداره چی بخوری که کبد چرب نگیره
    خیلی ممنون میشم جواب بدید تشکر

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد وزنتون كم كنيد شام هم برنج و نون نخوريد
      غذاهاي چرب هم نخوريد

  19. کریمی می گوید

    شوهرم کبدچربی داره 2و3هست بایدچکارکنه آیاخطرناک هست؟

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد وزنشونو كم كنن و

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص داخلی مراجعه کنید.

  20. یوسف کارگر می گوید

    سلام به خاطر کبد چرب زیاد میخوابم چیکار کنم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد از نظر تغذيه اي رعايت كنيد
      لطفا

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص داخلی مراجعه کنید.

  21. زهرا می گوید

    سلام خسته نباشید من سنو انجام دادم چربی کبدم بین ۱و ۲ بود چکار کنم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد رژيم غذايي رعايت كنيد
      لطفا

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص داخلی مراجعه کنید.

  22. ع می گوید

    سلام کبد من چربی۳لایه است چی بخورم
    خوبه

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد غذاهاي چرب و پر كربوهيدرات نخوريد
      و

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص گوارش مراجعه کنید.

  23. میلاد می گوید

    سلام خسته نباشید. همسر من به تازگی آزمایش کبد چرب که نرمالش تا ۳۵ زده برای همسرم ۵۳ نشون داده ایا خطرناک? یا با دارو و رژیم غذایی برطرف میشه?

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام اگه درمان صورت بگيره خير خطرناك نيست
      اما اگه نه درمان نكنيد، رژيم غذايي هم نگيريد بله خطرناكه
      لطفا

      برای معاینه کامل و تجویز دارو، به صورت حضوری به متخصص داخلی مراجعه کنید.

  24. لیلاقنصوری می گوید

    سلام من شوهرم کبد چرب گرید 3 هستش برا درمان باید چکار کنیم

    1. مشاور سلامتی می گوید

      سلام بايد ١٠٪؜ وزنشونو كم كنن
      شبا نون و برنج نخورن
      توسط متخصص داخلي هم ويزيت شن تا درمان خوراكي براشون شروع شه

  25. سحر می گوید

    سلام من بخاطر کبدم که چربه رو گونه هام وشونه هام جوش میزنه چیکار کنم

  26. غلامرضا کریم پور می گوید

    سلام دکتر جان من هم چربی کبد و هم چربی خون دارم چی بخورم و چی نخورم و چی کار کنم

  27. ناشناس می گوید

    سلام آقای دکتر من کبدم چربیش گرید 2 اما رفتم دکتر غدد داروی قند خون بهم داده

    1. زهرا می گوید

      سلام خسته نباشید..من پشته بدنم و جلوی قفسه ی سینم پر از جوش شده
      و کبدم هم چرب هست.
      برای جای جوش های بدنم و جوش هام باید چه کاری کنم؟

  28. محمد حسین می گوید

    خیلیییییییییییی عالی بود

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.