در حال حاضر، گزینه‌های مختلفی برای زایمان در دسترس است. بنا به ترجیح و وضعیت مادر و بچه، بهترین گزینه برای هرکس انتخاب می‌شود. یکی از این روش‌ها هم زایمان طبیعی در آب است. در طول زایمان در آب، معمولا در یک وان ثابت یا بادی در آب غوطه‌ور می‌شوید و نوزاد خود را در آب به دنیا می‌آورید. درباره انتخاب این روش باید با متخصص زنان مشورت کنید و به نتیجه‌گیری برسید. در ادامه هم از ابعاد مختلف زایمان‌کردن در آب برایتان گفته‌ایم.
زایمان طبیعی در آب چطور انجام می‌شود؟
زایمان در آب به این معنی است که حداقل بخشی از این فرایند در آب پیش می‌رود. برای اینکه چنین عملی با موفقیت انجام شود، نیاز به حضور فردی متخصص در کنار مادر و بچه ضروری است.
زایمان طبیعی در آب به کم‌شدن از درد این فرایند کمک می‌کند و نیازی به بیهوشی هم برای انجامش نیست. ضمن اینکه فرایند زایمان را کوتاه‌تر می‌کند.
متخصصان معتقدند که مزایای این روش بیشتر در مرحله اول زایمان طبیعی خود را نشان می‌دهد؛ یعنی در شروع انقباضات و زمانی که دهانه رحم باز می‌شود. آب می‌تواند احتمال پارگی شدید واژن را کاهش دهد و ممکن است رساندن جریان خون به رحم را بهبود بدهد.
چطور آب باعث کاهش درد زایمان می‌شود؟
روش‌های مختلفی برای زایمان موجود است، از جمله روش سزارین و زایمان طبیعی بدون درد اما چرا چنین روشی توصیه می‌شود؟ از آنجایی که بچه به مدت ۹ ماه در کیسه مایع آمنیوتیک (amniotic) بوده است، زایمان در محیطی مشابه می‌تواند برای او خوشایندتر باشد و به ایجاد آرامش برای مادر هم کمک بیشتری کند.
روند زایمان طبیعی در آب مانند سایر انواع زایمان است. ماما و متخصص هم همان مسیری را پیش می‌گیرند که قرار است در زایمان به شیوه معمولی انجام شو؛ برای مثال، گوش‌دادن به صدای قلب کودک و نظارت بر روند تولد.
امکان زایمان‌کردن کامل در آب وجود دارد اما برخی هم ترجیح می‌دهند که فقط بخش اول آماده‌شدن برای زایمان را در آب بگذرانند و بعد دوباره از آب بیرون می‌آیند.
چنین اقدامی می‌تواند در مواقع اورژانسی هم بهتر باشد. برای مثال، زمانی که اتفاقی غیرمنتظره پیش می‌آید، قرارداشتن فرد در آب باعث می‌شود که زمانی هم برای خروج از آن صرف شود.
آمادگی برای زایمان در آب
نخستین گام در راستای آماده‌شدن برای زایمان طبیعی در آب چیست؟ کمک‌گرفتن از متخصصی که با این فرایند آشنایی کامل دارد. تولد در آب می‌تواند در بیمارستان‌ها، مراکز زایمان یا خانه‌ها انجام شود.
زایمان در آب فقط باید از سوی متخصصی آموزش‌دیده مدیریت شود که با خطرات احتمالی آشنا است و تجهیزات مناسب و روش‌های استریل کردن/ضدعفونی‌سازی را در اختیار دارد و می‌داند.
در آماده‌شدن برای زایمان طبیعی در آب به موارد زیر دقت کنید:
- محل زایمان به‌اندازه کافی تمیز و استاندارد هست یا خیر.
- اقدامات مناسب کنترل عفونت وجود دارد.
- تحت نظارت متخصصان قرار دارید یا خیر.
- امکانات لازم برای رسیدگی به شرایط اضطراری وجود دارد یا خیر.
- دمای آب به خوبی تنظیم می‌شود یا نه.
- برای جلوگیری از کم‌آبی بدن در طول زایمان آب می‌نوشید یا خیر.
- از قبل مکمل‌های بارداری مصرف کرده باشید و بنیه‌ای قوی داشته باشید.
زایمان طبیعی در آب با همسر
حضور و حمایت همسر با زن در زمان زایمان طبیعی در آب هم می‌تواند با کاهش فشار و دردهای موجود همراه باشد. هرچند که از درد فیزیکی زایمان چیزی کم نمی‌شود اما اثرات همراهی و پشتیبانی از نظر روانی و به‌طور غیرمستقیم روی جسم مادر و آرامش بیشتر او اثرگذار است.
زایمان طبیعی در آب برای چه افرادی مناسب است؟
اگر شرایط زیر را دارید، زایمان طبیعی در آب برایتان مانعی ندارد:
- در سلامتی کامل به سر می‌برید.
- در هفته ۳۷ تا ۴۱ بارداری هستید.
- جنین هیچ‌گونه مشکل یا نقصی ندارد.
زایمان طبیعی در آب برای چه افرادی مناسب نیست؟
اگر شرایط زیر را دارید، بهتر است که به زایمان طبیعی در آب فکر نکنید:
- کمتر از ۱۷ یا بیشتر از ۳۵ سال سن دارید.
- به دیابت دچار هستید.
- دوقلو یا چندقلو باردار هستید.
- نوزاد در وضعیت بریچ (Breech) قرار دارد، یعنی سرش رو به پایین و دهانه رحم نیست.
- نوزاد نارس است.
- بچه سنگین و بزرگ است.
- نیاز به نظارت ویژه و شرایطی خاص دارید.
- مبتلا به عفونت هستید.
مزایای زایمان در آب چیست؟
برخی از متخصصان زنان و زایمان معتقدند که کاهش استرس زایمان باعث کاهش بروز مشکلات و عوارض مختلف برای جنین می‌شود. فواید این روش برای مادر و بچه چیست؟
فواید برای مادر
زایمان طبیعی در آب برای مادر با فواید زیر همراه است:
- آب گرم تسکین‌دهنده و آرامش‌بخش است.
- آب می‌تواند انرژی مادر را افزایش بدهد.
- حرکت‌کردن و شناورشدن در آب آزادی عمل بیشتری به مادر می‌دهد.
- شناورشدن در انقباضات رحمی موثرتر است و گردش خون را بهبود می‌بخشد؛ در نتیجه باعث اکسیژن‌رسانی بهتر به عضلات رحم، درد کمتر برای مادر و اکسیژن بیشتر برای نوزاد می‌شود.
- غوطه‌ور‌شدن در آب اغلب به کاهش فشار خون بالای ناشی از اضطراب کمک می‌کند.
- به نظر می‌رسد که آب هورمون‌های مرتبط با استرس را کاهش و به بدن مادر اجازه می‌دهد تا اندورفین تولید کند. اندورفین به عنوان مهارکننده درد عمل می‌کند.
- آب باعث می‌شود که پرینه یا دهانه مقعد مرتجع‌تر و آرام‌تر شود و از بروز و شدت پارگی و نیاز به بخیه‌ها کم شود.
فواید برای نوزاد
زایمان طبیعی برای نوزاد با فواید زیر همراه است:
- محیطی مشابه کیسه آمنیوتیک فراهم می‌کند.
- استرس هنگام تولد را کاهش می‌دهد و در نتیجه باعث افزایش اطمینان و احساس امنیت می‌شود.
معایب زایمان در آب چیست؟
امکان دارد که مشکلات زیر در فرایند و روند زایمان طبیعی در آب رخ بدهند. از معایب این روش باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- ممکن است، شما یا نوزادتان دچار عفونت شوید.
- شاید دمای بدن کودک بالاتر یا پایین‌تر از حد طبیعی باشد.
- ممکن است که کودک برای تنفس دچار مشکل باشد یا تشنج کند.
- امکان دارد که خطر آمبولی آب وجود داشته باشد؛ یعنی زمانی که آب وارد جریان خون مادر می‌شود.
- اگر کودک در مجرای زایمان تحت فشار باشدیا بند ناف پیچ بخورد، تنفس او با مشکل روبه‌رو می‌شود.
امکان غرق‌شدن نوزاد در طول زایمان در آب وجود دارد؟
به‌دنیاآمدن کودک در آب با خطر غرق‌شدن او همراه نیست. اگر نوزاد شما در آب به دنیا بیاید، به آرامی توسط مادر یا ماما به سطح آب آورده می‌شود. تا زمانی که نوزاد با هوا برخورد نکند هم نفس نمی‌کشد و به دریافت اکسیژن از طریق بند ناف ادامه می‌دهد.
چطور در آب برای زایمان لباس بپوشیم؟
برای زایمان در آب، لباسی را بپوشید که در آن راحت‌تر هستید. برخی از زنان ترجیح می‌دهند که هنگام زایمان در آب برهنه باشند زیرا آزادی حرکت بیشتری احساس می‌کنند.
ضمن اینکه امکان برقراری تماس پوستی با نوزاد هم به وجود می‌آید. برخی دیگر هم تاپی کوتاه، بیکینی یا تی‌شرت می‌پوشند. در این زمینه، تصمیم با خود فرد است.
زایمان طبیعی بهتر است یا زایمان در آب؟
پاسخ دقیقی برای این پرسش وجود ندارد. واقعیت این است که تحقیقات بسیار وسیعی درباره زایمان در آب انجام نشده اما نتایج موارد موجود نشان می‌دهند که اگر شرایط مادر و بچه مناسب باشد، زایمان در آب می‌تواند مزایایی به همراه بیاورد.
شرایط هر مادر و بچه با دیگری متفاوت است و نمی‌توان اظهارنظری کلی درباره بهترین روش زایمان داشت. با مشورت با متخصص زنان است که امکان رسیدن به نتیجه‌گیری مطلوب در این زمینه به وجود می‌آید.
برای مشورت با بهترین پزشکان می‌توانید از سیستم نوبت دهی آنلاین سایت دکتردکتر کمک بگیرید. این سایت راهی آسان و سریع برای پیونددادن شما با بهترین متخصصان فراهم می‌کند.
درباره زایمان در آب، پرسش و نکته مبهمی باقی مانده است؟ ما را در جریان بگذارید تا به شما کمک کنیم.
منابع:
