سرماخوردگی بیماری خطرناکی نیست اما اگر در زمان بارداری اتفاق بیافتد، ممکن است باعث بروز علائمی شدید شود. خانم‌های بارداری که دچار سرماخوردگی می‌شوند معمولا دچار عوارض دارویی یا افزایش پروژسترون می‌شوند. برای همین مهم است که خانم‌های باردار با دیدن اولین نشانه‌های سرماخوردگی، اول به دکتر زنان مراجعه کنند و بعد طبق تجویز پزشک، هر چه سریع‌تر برای درمان اصولی اقدام کنند. موضوع سرماخوردگی در بارداری بسیار مهم است و آگاهی از علائم، پیشگیری و درمان آن بسیار مهم است. در این مطلب از دکتردکتر، به موصوع سرماخوردگی در بارداری می‌پردازیم.
سرماخوردگی در بارداری چیست و چه علائمی دارد؟
سرماخوردگی، بیماری مربوط به دستگاه تنفسی است و ویروس ها و میکروب ها عامل ابتلا به آن هستند. بیش از چند صد نوع ویروس وجود دارد که نفوذشان به بدن انسان باعث ابتلا به سرماخوردگی می‌شود. در بیشتر اوقات بدن انسان نسبت به عوامل ابتلا به سرماخوردگی مقاوم است اما درست زمانی که بدن وارد دوره ضعف شود، احتمال ابتلا به سرماخوردگی از همیشه بالاتر می‌رود.
در این میان به غیر از دیگر افراد، نوزادان، کودکان و البته زنان باردار از جمله افرادی هستند که نسبت به دیگران بیشتر مبتلا به سرماخوردگی می‌شوند. در دوران بارداری یکی از اتفاقاتی که برای بدن زنان اتفاق می‌افتد، ضعیف شدن سیستم بدنی است و همین بدن را به بستری مناسب برای حمله ویروس سرماخوردگی تبدیل می‌کند. جالب است بدانید که حالت سرماخوردگی از علائم بارداری است و اکثر خانم‌ها آن را تجربه می‌کنند. اگر علائم سرماخوردگی در بارداری را در خود مشاهده کردید، بهترین کار برای درمان سرماخوردگی مراجعه دکتر زنان است اما قبل از آن می‌خواهیم درباره آن آگاهی‌های لازم را در اختیار شما بگذاریم.
علائم سرماخوردگی در بارداری؛ حواستان به این نشانهها باشد!
با این که حالت سرماخوردگی از علائم بارداری است اما معمولا همراه با نشانه‌های زیر است:
- عطسه
- تب خفیف در بارداری
- خستگی
- آبریزش بینی
- سرفه های خشک طولانی
- سردرد
- ریزش اشک
توجه داشته باشید که این علائم ممکن است به صورت تدریجی یا در دو روز ابتدایی بیماری ظاهر شوند. همچنین ممکن است سرفه از دیگر علائم دیرتر بهبود پیدا کند. اگر باردار هستید و این نشانهها را دارید، برای درمان تحت نظر پزشک متخصص اقدام کنید.
روش‌های درمان سرماخوردگی در بارداری
اغلب افراد در صورت ابتلا به بیماری سرماخوردگی با درمان‌های خانگی و مصرف داروهای بدون نسخه بهبود پیدا می‌کنند؛ پیشنهادی که برای خانم‌های باردار خوب نیست زیرا جنین نیز از داروها و عوارضشان تاثیر می‌پذیرد. برای همین سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) توصیه می‌کند که باید خانم‌های باردار قبل از مصرف هرگونه داروی مسکن در بارداری از پزشک سوال کنند. برای درمان سرماخوردگی در بارداری، روش‌های مختلفی از جمله درمان‌های دارویی، سنتی و خانگی وجود دارد که در ادامه درباره آن‌ها بیشتر برایتان توضیح خواهیم داد.
درمان دارویی سرماخوردگی در بارداری
مهم‌ترین نکته‌ای که در درمان سرماخوردگی در دوران بارداری اهمیت دارد این است که مصرف قرص سرماخوردگی در بارداری ضرر دارد و نباید به هیچ عنوان به صورت خودسرانه از آن‌ها مصرف نکنید. به یاد داشته باشید که علاوه بر شما، جنین هم تحت تاثیر داروها است و این ممکن است خطرآفرین باشد.
برای همین داروی سرماخوردگی در بارداری تنها باید توسط پزشک تجویز و مصرف شود. این داروها طوری ساخته شده‌اند که ایمنی بدن را بالا می‌برند و علائم را کاهش می‌دهند. داروهای بی‌ضرر برای سرماخوردگی بارداری عبارتند از:
مسکن‌ها
مسکن‌ها مجموعه داروهایی هستند که درد را کاهش می‌دهند. برخی از انواع دیگر داروها نیز برای کاهش التهاب و تب طی سرماخودگی کاربردی است:
- استامینوفن، با نام‌های تجاری مانند تایلنول
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین
نتیجه تحقیقات نشان می‌دهد که داروهای مسکن از بی‌خطرترین مواردی هستند که خانم‌ها برای رفع سرماخوردگی در بارداری می‌توانند مصرف کنند اما این مصرف باید با دوز کم و طی مدت کوتاه باشد.
توجه داشته باشید که مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی ممکن است خطراتی را طی این مدت برای جنین داشته باشد. به همین جهت توصیه می‌شود از مصرف آسپرین به جز در مواقع خاص و توصیه شده، خودداری کنید. همچنین داروهایی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن نیز نباید در سه ماهه سوم مصرف شوند.
خانم‌های باردار باید به این نکته توجه داشته باشند که درد شدید و مداوم می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند فشارخون بالا، افسردگی و اضطراب شود، به همین جهت باید فواید و مضرات دارو در بارداری به خوبی بررسی شود.
داروهایی برای تسکین سرفه
داروهای بدون نسخه تسکین دهنده سرفه معمولاً حاوی داروهایی از جمله دکسترومتورفان و گایافنزین هستند. همچنین شربت‌های ضد سرفه و اکسپکتورانت‌هایی مثل موسینکس در درمان سرفه در سرماخوردگی مفید هستند که البته همگی باید با دُز مشخص و تحت نظر پزشک مصرف شوند.
آنتی‌هیستامین‌ها
آنتی‌هیستامین ها داروهایی برای رفع آلرژی هستند که آبریزش بینی، آبریزش چشم یا عطسه ناشی از سرماخوردگی را تسکین می‌دهند. نتایج تحقیقات اینطور نشان می‌دهند که داروهای آنتی هستامین روی بیشتر خانم‌های باردار تاثیر مخربی ندارند ولی باید تحت نظر پزشک مصرف شوند. با توجه به کالج آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا، خانم‌های باردار می‌توانند از چنین داروهایی مصرف کنند:
- دیفن هیدرامین
- لوراتادین
- کلرفنیرامین
- سیتریزین
ضد احتقان‌ها
مصرف داروهای ضد احتقان مانند سودو افدرین، درصورتی‌که توسط پزشک برای سرماخوردگی در بارداری تجویز شده باشد، خطری نخواهد داشت. با این حال تحقیقاتی مبنی بر بی‌خطر بودن این داروها در بارداری وجود ندارد. برخی از مطالعات نشان می‌دهند که بعضی از داروهای ضد احتقان از جمله داروهایی مانند سودوافدرین و فنیل افرین ممکن است خطر ناهنجاری زمان تولد را افزایش دهد. معمولاً خانم‌ها در بارداری به‌خصوص در سه ماه اول، از داروهای ضد احتقان در مقدار بسیار کمی مصرف می‌کنند. اسپری سالین بنین می‌تواند گزینه بی‌خطر برای احتقان بینی باشند.
داروهای ممنوع سرماخوردگی در بارداری
خوردن قرص سرماخوردگی در بارداری اختیاری نیست. مخصوصا که مصرف داروهایی همچون مسکن‌های ایبوپروفن و ناپروکسن، قرص تب‌بر آسپرین، اسپری‌های بینی غیر استروئیدی همچون کلاریتین با یا سودافد دوره ممکن است برای جنین خطرآفرین باشد. به یاد داشته باشید که مصرف قرص سرماخوردگی به دلیل دارا بودن دُزی از آنتی هیستامین، نیز امکان دارد روی هوش جنین تاثیر بگذارد.
روش‌های درمان گیاهی سرماخوردگی زنان باردار
استفاده از گیاهان دارویی برای درمان سرماخوردگی بارداری بهتر است با مشورت پزشک معالج صورت بگیرد ضمن این که استفاده از داروی گیاهی سرماخوردگی در سه ماه اول ممنوع است. در ادامه به معرفی برخی از این گیاهان می‌پردازیم اما قبل از آن لازم است اشاره کنیم که برخی از این موارد با درمان سرماخوردگی زن باردار در طب سنتی یکسان هستند.
عناب
خوردن عناب خشک یا دم‌نوش آن برای درمان آبریزش و گرفتگی بینی بسیار مناسب است. ضمن این که سرفه و تب بارداری را نیز کاهش می‌دهد. عناب را به صورت بخور یا شربت هم می‌توان استفاده کرد.
اکالیپتوس
با استفاده از بخور یا روغن اکالیپتوس می‌توانید مجاری تنفسی را باز کنید و روی عملکرد سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارید. اکالیپتوس ترشحات بینی را کمتر کرده و دفع ترشحات ریه را آسان‌تر می‌کند.
پیاز
یکی از روش‌های گیاهی یا به عبارتی دیگر طب سنتی برای درمان سرماخوردگی، استفاده از پیاز است که اتفاقا برای بانوان باردار خطری هم ندارد. پیاز هم ضد عفونی کننده است و هم به خاطر خواص خلط آورش، ترشحات برونشیتی را از بین می‌برد.
راهکارهای درمان سرماخوردگی بارداری در خانه
روش‌های درمان سرما خوردگی بارداری در خانه قطعا توسط پزشک توصیه می‌شود؛ هرچند که بیمار از قبل برخی از آن‌ها را انجام می‌دهد. در درمان خانگی سرماخوردگی بارداری این نکات را به یاد داشته باشید:
- یکی از موارد مهمی که باید برای رفع بیماری در نظر داشته باشید، استراحت کافی است. دراز کشیدن در حالی که سر به سمت بالا است، به تنفس و رفع گرفتگی کمک می‌کند.
- نوشیدن آب به مقدار کافی برای تسکین سرماخوردگی کارساز است. در مواقعی که اشتها ندارید، با میل کردن آبمیوه‌ها و اسموتی مواد مغذی موردنیاز بدنتان تأمین می‌شود. میوه‌های مفید برای درمان سرماخوردگی و گلودرد نیز مفید هستند.
- افرادی که دچار گرفتگی بینی و همچنین سرفه مزمن می‌شوند باید هوای اتاق را مرطوب نگه دارند تا کمی بهبود پیدا کنند.
- استفاده از کمپرس گرم روی شانه‌ها، سر و سینوس‌ها، به کاهش درد و احتقان کمک خواهد کرد.
پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری
احتمال ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا در طی بارداری به دلیل ضعف بدن و سیستم ایمنی دو چندان می‌شود؛ به همین جهت باید به نکاتی در خصوص جلوگیری از این عارضه توجه داشته باشید:
- به‌طور مرتب دست‌های خود را با آب و صابون به مدت 20 ثانیه بشویید یا از ضدعفونی‌کننده‌های دست زمانی که امکان شستشو نیست، استفاده کنید.
- از دست زدن به صورت خود زمانی که دست‌های خود را نشسته‌اید، خودداری کنید؛ چراکه ویروس‌هایی که باعث سرماخوردگی می‌شوند، از طریق چشم، بینی و دهان وارد بدن خواهند شد.
- باید از افرادی که مبتلا به سرماخوردگی هستند، دوری کنید تا باعث انتقال ویروس نشود.
- ورزش‌های سبک مانند دوچرخه ثابت را در خانه برای افزایش ایمنی بدن در بارداری انجام دهید. ورزش، سیستم ایمنی و متابولیسم را افزایش می‌دهد.
- تغذیه مناسب از دیگر موارد مهمی است که باید برای پیشگیری از سرماخوردگی در بارداری حتماً توجه داشته باشید. مصرف موادغذایی سالم به بدن شما کمک می‌کند تا مواد مغذی موردنیاز بدن را دریافت کنید.
- مصرف ویتامین در بارداری که شامل روی و ویتامین C است، به تقویت سیستم ایمنی بدن و جلوگیری از سرماخوردگی کمک می‌کند.
آیا سرماخوردگی در بارداری برای جنین خطر دارد؟
سرماخوردگی طی بارداری معمولاً تأثیری روی جنین ندارد. درواقع بیماری خفیفی است که سیستم ایمنی بدن به راحتی می‌تواند با آن مقابله کند. با این حال احتمال تاثیر دمای بدن و عفونت بر جنین وجود دارد. اگر فردی تب دارد یا سایر علائم عفونت را احساس می‌کند، باید فوراً به پزشک مراجعه کند تا علائم ایجاد شده درمان شود.
چه زمانی باید برای درمان سرماخوردگی بارداری به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت ابتلا به سرماخوردگی در بارداری، بدن همانند مواقع دیگر با بیماری مقابله می‌کند. علائم ناشی از این بیماری به‌صورت موقتی ایجاد شده و در بیشتر مواقع سرماخوردگی طی 7 تا 10 روز برطرف می‌شود. اگر در بارداری چنین علائمی را تجربه کردید، باید فوراً به پزشک معالج خود، دکتر زنان مراجعه کنید:
- تب بالای 38 درجه
- علائم شدید و غیرطبیعی
- ادامه داشتن علائم بیش از 10 روز
- علائم آنفولانزا
- سرفه‌های شدید همراه با تنفس دشوار
درمان و قرص سرماخوردگی در بارداری را جدی بگیرید!
سرماخوردگی در بارداری بسیار شایع است و معمولاً آسیبی به مادر و جنین وارد نمی‌کند. با وجود اینکه برخی از داوهای بدون نسخه مسکن برای تسکین علائم طی بارداری بی‌خطر هستند؛ اما حتماً باید قبل از مصرف دارو دکتر زنان را در جریان بگذارید تا طبق دستور مصرف او شود. معمولاً بیماران با راهکارهای خانگی و مصرف مسکن‌ها (طبق دستور پزشک) بهبود می‌یابند و جای نگرانی نیست. با این حال می‌توانید برای مشاوره و ملاقات با پزشک از طریق سیستم نوبت دهی آنلاین دکتردکتر استفاده کنید.
همچنین اگر تجربه‌ای از ابتلا به سرما خوردگی در بارداری دارید، با ما و دیگر خوانندگان مجله دکتردکتر درمیان بگذارید.
منبع:
سلام من ۵ماهه باردار هستم.و الرژی دارم علائم اب ریزش بینی گرفتگی بینی خارش چشم و سوزش بینی و تنگی نفس .دارو چی مصرف کنم ضرر نداشته باشه برای جنین ممنون میشم بههم بگین
سلام
درکامنت امکان تجویز دارو نیست
از تماس تلفنی با متخصص داخلی استفاده کنید
سلام ماه دوم هستم پزشک برام قرص سرماخوردگی تجویز کردن من تقریبا۲ورق مصرف کردم تا دیشب که دوباره حالم بدشد و به بیمارستان مراجعه کردم پزشک گفتن به هیچ عنوان نباید قرص سرماخوردگی مصرف میکردی الان خیلی نگرانم ممکنه برا جنین مشکلی پیش بیاد؟
سلام عزیزم
نگران نباشین‌اصلا
هنگام انجام ازمایش غربالگری مرحله اول و دوم
به ازمایشگاه و پزشکی که براتون سونو انجام میدن مصرف دارو رو اطلاع بدین
من توبارداریم سرمای شدیدخوردم وتبم خیلی بالارفت ولی دکترزنان نمیرفتم ودکتر عمومی میرفتم بچه م وقتی به دنیا امد عفونت خون داشت وآی یوجی آر بود ومن دوماه آخر نتونستم مرتب مراجعه کنم ماما
بچه م هم بعداز یک ماه فوت کرد ولی دکترا هیچوقت علت اصلی که بچه م اینجوری شد رو نمیدونستن
شما چند ماهتون بود که سرماخورده بودید ؟
سلام خسته نباشید
من سرماخوردگی شدید دارم آلان ۶ماهه هستم اما با نظر پزشکم آنتی بیوتیک قوی استفاده کردم مشکلی برای جنین پیش نمیاد؟
سلام
بسیاری از آنتی بیوتیک ها در دوران بارداری مجاز هستن و با صلاحدید پزشک موردی ندارد