میخچه به چه عللی ایجاد می‌شود و درمان آن چیست؟

میخچه چیست و چرا به وجود می‌آید؟ علت به وجود آمدن میخچه در دست و پا چیست؟ چگونه می‌توان این مشکل را حل کرد؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ خواهیم داد.

وجود میخچه در دست وپا ناراحت کننده و دردناک هستند، بخصوص اگر تصمیم دارید پیاده‌روی روزانه انجام دهید. این مشکلی است که برای هرکسی می‌تواند به وجود بیاید. در ادامه ضمن تعریف این مشکل به درمان‌های خانگی برای درمان میخچه هم خواهیم پرداخت.

میخچه چیست؟

میخچه‌ها و پینه‌ها لایه‌های ضخیم شده و سخت پوستی هستند و زمانی ایجاد می‌شود که پوست سعی می‌کند از خود در برابر سایش، اصطکاک و فشار محافظت کند. این عارضه‌های پوستی معمولاً روی پاها و انگشتان پا یا روی دست‌ها و انگشتان دست ایجاد می‌شوند. 

میخچه‌ها و پینه‌های پوستی معمولاً ظاهر زشت و ناخوشایندی دارند. اگر فرد سالمی هستید، تنها در صورت احساس ناراحتی باید میخچه یا پینه را درمان کنید. برای بسیاری از افراد کم کردن منبع اصطکاک یا فشار باعث از بین رفتن میخچه و پینه خواهد شد.

اگر به دیابت و یا دیگر بیماری‌ها مبتلا هستید که باعث می‌شود جریان خون به سمت پاها کم‌تر از حالت عادی باشد، شما در معرض خطر بیش‌تری قرار دارید. در صورت ابتلا به دیابت و دیگر بیماری‌ها برای دریافت بهترین درمان برای میخچه و پینه حتماً با پزشک مشورت کنید.

علت بروز میخچه پا چیست؟

در صورت پوشیدن کفشی که بیش از اندازه تنگ باشد و یا در حالتی که پا در آن راحت نباشد و یا اگر پا به دلیل ایستادن و یا راه رفتن برای مدت زمان طولانی، پیوسته در معرض اصطکاک و سایش باشد ممکن این میخچه های دردناکی در کف پا ایجاد شود.

میخچه‌ها در کدام قسمت پا ایجاد می‌شوند؟

میخچه‌ها می‌توانند در نقاط مختلفی از پا ایجاد شوند، برای مثال:

• زیر بستر ناخن انگشت پا
• بین انگشتان پا
• در یک طرف پا
• در کف پا

علت ایجاد میخچه انگشت دست چیست؟

مانند پا، میخچه‌ها می‌توانند روی انگشتان و یا روی دست‌ها در پاسخ به فشار، اصطکاک یا ساییدگی طولانی مدت ایجاد شوند. افرادی که بیش‌تر از همه در معرض ابتلا به میخچه انگشتان دست قرار دارند، افرادی هستند که مرتب با دست‌های خود کار می‌کنند، این افراد شامل:

• کارگرهای ساختمانی 
• باغبان‌ها
• مکانیک‌ها
• نوازندگان گیتار
• قهرمانان رشته‌های ورزشی مختلف

علائم میخچه پا

• ناحیه‌ی ضخیم و سخت در پوست
• توده‌های برآمده و سخت
• درد و نواحی تحریک پذیر در زیر پوست
• پوست خشک، فلس مانند و مومی

علائم و نشانه‌های میخچه انگشتان دست

• پوست سفت و زرد رنگ در قسمت‌های برآمده انگشتان دست و یا در قسمت جانبی انگشتان
• وجود مناطق تحریک پذیر روی انگشتان که نسبت به تغییرات فشار حساس است.
• احساس درد در هنگام انجام کارهای دستی بدون استفاده از دستکش
• پوست فلس مانند و مومی 

گاهی اوقات افراد مبتلا به میخچه روی انگشتان دست، هیچ نشانه‌‌ی دردناکی را تجربه نمی‌کنند. در این شرایط عارضه بیش‌تر جنبه‌ی زیبایی دارد و باعث بدشکلی انگشتان دست شده است.

چه زمانی برای درمان میخچه باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر میخچه دردناک و یا ملتهب شود باید به پزشک مراجعه کرد. در صورتی که فرد به دیابت مبتلا باشد و یا اینکه سرعت جریان خون او کمک باشد قبل از انجام هر گونه خود درمانی برای میخچه باید با پزشک تماس بگیرد. چرا که حتی کوچکترین جراحت روی پا منجر به یک زخم عفونی باز خواهد شد.

عوامل خطرساز که ریسک ابتلا به میخچه‌ی دست و پا را افزایش می‌دهند

عواملی که فرد را بیش‌تر در معرض خطر ابتلای میخچه‌‌ی انگشت دست و پا و پینه قرار می‌دهد، عبارتند از:

• انحراف شست (Bunion) یا هالوکس والگوس (Hallux valgus): نوعی بدشکلی انگشت شست پا است که در آن یک توده استخوانی روی مفصل انگشت بزرگ پا ایجاد می‌شود.
• انگشت چکشی (Hammertoe): در این اختلال، انگشتان دفرمه شده و حالت چکش مانند و یا قلاب مانند به خود می‌گیرند. 
• دیگر اختلالات پا: گروهی از عارضه‌های مربوط به پا مانند خارهای استخوانی (bone spur) می‌تواند باعث ساییده شدن مداوم انگشتان پا در داخل کفش شود.

• حفاظت نکردن کافی از دست‌ها: استفاده از ابزارآلات بدون پوشیدن دستکش مناسب، پوست شما را در معرض اصطکاک زیاد قرار خواهد داد.

پیشگیری از میخچه دست و پا

• پوشیدن کفش‌هایی که فضای کافی را در اختیار انگشتان پا بگذارد: اگر نتوانید انگشتان پا را درون کفش تکان دهید، این مسئله نشان‌دهنده‌ی این است که کفش تنگ است. 

• استفاده از پوشش‌های حفاظتی: در اطراف بخش‌هایی از پا که در معرض سایش با کفش یا جوراب قرار دارد از پدهای مخصوص غیر پزشکی و یا پانسمان استفاده کنید. همچنین می‌توان از ابزارهای مخصوصی برای جدا کردن انگشتان پا و یا کلاف‌های پشمی بین انگشتان پا استفاده کرد.

• استفاده از دستکش‌های مخصوص در هنگام استفاده از ابزار آلات: در صورت نداشتن دستکش، از ابزارهایی استفاده کنید که دور دسته‌های آن‌ها با پوشش‌های مخصوصی پوشیده شده است.

• مرطوب نگه داشتن مداوم انگشتان و دست‌ها با کرم مرطوب کننده 

تشخیص میخچه دست و پا

پزشک به صورت دقیق پا و دست بیمار را معاینه خواهد کرد تا دلایل دیگر ضخیم شدن پوست مانند زگیل یا کیست را بررسی کند. همچنین برای بررسی احتمال اختلال فیزیکی که منجر به میخچه یا پینه شده است هم ممکن است رادیولوژی اشعه ایکس گرفته شود.

درمان میخچه دست و پا

درمان میخچه و پینه معمولاً مستلزم پرهیز از انجام کارهایی است که باعث تشدید وضعیت می‌شوند. با پوشیدن کفش مناسب، استفاده از پدهای محافظتی و انجام اقدامات خود درمانی تا حدود زیادی می‌توان از شدت علائم کاست.

اگر علی رغم اقدامات خود مراقبتی وضعیت میخچه بدتر و دردناک‌تر شود، باید اقدامات درمانی زیر را انجام داد

• برداشتن پوست اضافی: پزشک با استفاده از چاقوی مخصوص جراحی در مطب خود می‌تواند پوست اضافه را برش بزند. هرگز این کار را خود انجام ندهید، چرا که ممکن است باعث عفونت شود.

• داروهای از بین برنده‌ی میخچه و پینه: پزشک از داروی خاصی حاوی اسید سالیسیلیک ۴۰ درصد استفاده خواهد کرد. این داروها بدون نسخه هم از داروخانه قابل تهیه هستند. قبل از استفاده از این دارو، پزشک از بیمار می‌خواهد که به کمک سنگ پا یا سوهان مخصوص پا پوست مرده را تا حدود زیادی بردارد. اگر نیاز به استفاده از سالیسیلیک اسید در ابعاد زیاد باشد، نوع ژل مانند آن تجویز خواهد شد.

• استفاده از ابزارهای خاص درون کفش: اگر فرد به اختلالات ساختاری و بدشکلی پا دچار باشد، پدهای مخصوصی را تجویز خواهد کرد که تا حدود زیادی از بروز دوباره میخچه و پینه جلوگیری خواهد کرد.

• جراحی: در مواقع خاص برای اصلاح ساختار استخوانی که باعث افزایش اصطکاک شده است، جراحی انجام خواهد شد

درمان‌های خانگی میخچه دست و پا

برای درمان میخچه در خانه هم می‌توان کارهایی انجام داد اما دقت کنید که اگر وضعیت میخچه وخیم باشد باید به پزشک مراجعه کنید.

از بین بردن میخچه

برای از بین بردن میخچه مراحل زیر را انجام دهید:

• پاهای خود را درون آب گرم حاوی نمک اپسوم یا منیزیم سولفات قرار دهید.
• بعد از آن پاهای خود را با حوله تمیز خشک کرده و از لوسیون مرطوب کننده یا روغن نارگیل استفاده کنید
• این مراحل را روزانه تکرار کنید تا میخچه نرم شود
• بعد از اینکه میخچه نرم‌تر شد، به آرامی با کمک سنگ پا یا سوهان مخصوص پا میخچه را مالش دهید. 
• چندین هفته این مراحل را تکرار کنید تا میخچه به صورت کامل از بین برود.

استفاده از روغن کرچک و پدهای مخصوص

• پاهای خود را درون آب گرم قرار دهید.
• سپس با کمک حوله تمیز پاهای خود را خشک کرده و مقداری روغن کرچک به آن بمالید
• بعد از مرطوب کردن میخچه به کمک روغن کرچک، میخچه را با پدهای مخصوص بپوشانید.
• بعد از آن جوراب به پا کنید. جورابی که می‌پوشید نباید زیاد تنگ باشد. از طرفی دیگر جوراب ممکن است با روغن کرچک  لکه دار شود، بنابراین از جوراب قدیمی خود استفاده کنید.

تهیه‌ی دارو از داروخانه بدون نیاز به نسخه پزشک

میتوان از داروخانه پدهای میخچه‌ی حاوی سالیسیلیک اسید تهیه کرد و سپس از آن‌ها استفاده کرد

مرطوب کردن پوست با کرم مرطوب کننده:

استفاده مرتب از کرم مرطوب کننده در دست و پا کمک می‌کند تا پوست نرم باقی بماند.

پوشیدن کفش و جوراب راحت:

برای اینکه دچار میخچه و عوارض بعد از آن نشوید در انتخاب کفش و جوراب به خصوص هنگامی که قصد پیاده‌روی دارید دقت کنید، سلامت پاهای خود را در نظر بگیرید و از پوشیدن جوراب و کفش تنگ و نامناسب اجتناب کنید.

منابع:

mayoclinic

healthline