بهترین خوراکی ها برای کاهش اوره خون؛ بایدها و نبایدها برای اوره خون بالا

رژیم غذایی برای افرادی که اوره خون بالایی دارند یا به بیماری‌های کلیوی مبتلا هستند، اهمیت زیادی دارد. انتخاب خوراکی‌هایی که برای کاهش اوره خون مفید هستند، از آسیب بیشتر به آن‌ها پیشگیری می‌کند و مانع از بروز سایر بیماری‌ها می‌شود. مصرف خوراکی‌های کاهش دهنده اوره خون برای افراد سالم، یک پیشنهاد و برای افراد مبتلا به بیماری‌های کلیوی یک الزام است. هرچقدر مقدار اوره خون بیشتر باشد، بیمار باید محدودیت‌های غذایی بیشتری را رعایت کند. در این مقاله از دکتردکتر درباره رژیم غذایی مناسب برای کاهش اوره خون صحبت می‌کنیم.

خوراکی ‌های دارای سدیم پایین

سدیم در غذاهای بسیاری وجود دارد، اما نمک خوراکی مهم‌ترین تأمین‌کننده این ماده در بدن است. هر انسان در طول روز باید تنها ۲ گرم سدیم دریافت کند؛ این مقدار معمولا در رژیم غذایی روزانه تأمین می‌شود و به مصرف بیشتر سدیم نیاز نیست. افرادی که اوره خونشان بالاست، باید مصرف غذاهای حاوی سدیم را به حداقل برسانند یا حتی مصرف این غذاها را متوقف کنند.

فست فود، نمک دریا، سس‌های صنعتی و مواد غذایی کنسرو شده معمولا سدیم بالایی دارند. اگر قصد خرید غذای آماده دارید، حتما برچسب روی محصول را چک کنید و مطمئن شوید مقدار سدیم موجود در آن از سطح استاندارد بیشتر نیست.

خوراکی های دارای فسفر و کلسیم پایین

در حالت عادی، کلیه مقدار کلسیم و فسفر اضافی که از مواد غذایی دریافت می‌شود را دفع می‌کنند، اما زمانی که اوره خون بالاست و کلیه عملکرد درستی ندارد، باید مصرف کلسیم و فسفر را به کم‌تر از یک گرم در طول روز رساند. در ادامه توصیه‌های غذایی برای محدود کردن میزان فسفر و کلسیم را ارائه می‌دهیم.

• افزایش مصرف میوه‌ و سبزیجات تازه؛
• مصرف ذرت و برنج؛
• مصرف نوشیدنی‌های طبیعی دارای رنگ روشن (مثل لیموناد بدون گاز).

همانطور که می‌دانید لبنیات منبع غنی کلسیم هستند و اکثر آن‌ها فسفر بالایی دارند. قطع مصرف لبنیات ممکن است عوارضی چون پوکی استخوان به دنبال داشته باشد، بنابراین پزشکان توصیه می‌کنند به جای قطع مصرف لبنیات، از لبنیاتی با درصد کلسیم و فسفر کم‌تر استفاده کنید. در ادامه لبنیاتی که درصد کلسیم و فسفر آن‌ها کم‌تر است را نام می‌بریم.

• پنیر بری؛
• پنیر سوئیسی؛
• پنیر خامه‌ای معمولی یا کم‌چرب؛
• خامه ترش؛
• بستنی میوه‌ای.

خوراکی های دارای پروتئین پایین

این مرحله بیشتر به افرادی توصیه می‌شود که اوره خونشان بیش از حد زیاد است یا به بیماری کلیوی شدید مبتلا هستند. مصرف پروتئین حیوانی برای این افراد باید به صورت کامل محدود شود؛ یعنی لازم است از خوردن گوشت قرمز، غذاهای دریایی، آجیل، غلات و محصولات لبنی به صورت کامل بپرهیزند.

در ادامه لیستی از خوراکی‌های دارای پروتئین پایین را ارائه می‌دهیم:

• میوه‌ها به جز میوه خشک (هنگام انتخاب میوه، دقت کنید که پتاسیم زیادی نداشته باشد)؛
• سبزیجات به جز نخود و لوبیا؛
• چربی‌های گیاهی مانند روغن زیتون یا آووکادو؛
• ترشی؛
• آب‌نبات‌های بدون ژلاتین؛
• چای و قهوه؛
• مربا؛
• سس مایونز.

بعضی از مواد غذایی خالی از پروتئین نیستند، اما مقدار پروتئین آن‌ها به اندازه‌ای نیست که اوره خون را افزایش بدهد. این غذاها عبارتند از:

• نان؛
• غلات صبحانه؛
• پاستا؛
• جو دوسر؛
• برنج؛
• ذرت.

خوراکی های دارای پتاسیم پایین

پتاسیم هم از دیگر مواد ضروری برای بدن است، اما مقدار اضافی آن باید دفع شود. این ماده غذایی در اکثر میوه‌ها و سبزیجات مانند موز، سیب زمینی، آووکادو، پرتقال، کلم بروکلی پخته شده، هویج خام، سبزیجات (به جز کلم پیچ)، گوجه فرنگی و خربزه وجود دارد. برای کاهش اوره خون باید مصرف این مواد غذایی را کاهش داد و آن‌ها را با مواردی که در ادامه نام می‌بریم، جایگزین کرد.

• سیب و آب سیب؛
• کرن بری؛
• زغال اخته و آبمیوه آن؛
• توت فرنگی؛
• انواع توت؛
• کلم بروکلی؛
• تمشک؛
• آلو؛
• آناناس؛
• هلو؛
• کلم؛
• گل کلم آب‌پز؛
• مارچوبه؛
• انواع لوبیا (دقت کنید که لوبیا پروتئین بالایی دارد و مصرف آن برای افرادی که کلیه‌هایشان مشکل جدی دارد، ممنوع است)؛
• کرفس؛
• خیار.

خوراکی‌ های دارای آهن زیاد

آهن جزو مواد ضروری برای بدن است. بسیاری از پزشکان به بیماران کلیوی و افرادی که اوره خون بالایی دارند، توصیه می‌کنند خوراکی‌های حاوی آهن زیاد مصرف کنند. در ادامه لیستی از این خوراکی‌ها را ارائه می‌دهیم.

• اسفناج؛
• چغندر؛
• کلم بروکلی؛
• جو دوسر؛
• توفو؛
• عدس؛
• نان‌های غنی شده با آهن؛
• ماکارونی، پاستا و نان سبوسدار.

سایر خوراکی های مناسب برای کاهش اوره خون

در این بخش از مقاله به خوراکی‌هایی اشاره می‌کنیم که در دسته‌های بالا قرار ندارند، اما به توصیه پزشکان مختلف برای کاهش اوره خون مناسب هستند.

• فلفل دلمه‌ای قرمز؛
• کلم چینی؛
• هویج پخته؛
• لیمو؛
• دارچین.

افرادی که سطح اوره خونشان بالاست، باید در طول روز آب بیشتری بنوشند. افزایش مصرف آب منجر به تکرر ادرار و دفع بیشتر اوره و کراتینین می‌شود. کم‌آبی بدن، غلظت خون و مقدار اوره را افزایش می‌دهد.

اهمیت مصرف بهترین خوراکی ها برای کاهش اوره خون

سدیم، فسفر، کلسیم، پتاسیم و پروتئین مواد ضروری برای بدن هستند. به همین دلیل ممکن است با خواندن این مقاله تعجب کنید که چرا این مواد در لیست ممنوعه قرار گرفته‌اند. آیا قطع مصرف آن‌ها به بدن آسیب نمی‌رساند؟ بدن انسان در طول روز به مقدار مشخصی از این مواد نیاز دارد؛ مثلا روزانه دو گرم سدیم یا یک گرم فسفر برای بدن کافی است.

در انسان‌های سالم، کلیه‌ها وظیفه دفع مواد معدنی اضافه را برعهده دارند. یعنی اگر میزان سدیم دریافتی بدن یک فرد سالم، ۳ گرم باشد، کلیه‌ها یک گرم اضافه آن را دفع می‌کنند. بدن افرادی که اوره خونشان بالا رفته و مشکل کلیوی دارند، نمی‌تواند مقدار اضافه این مواد را دفع کند. باقی ماندن این مواد در خون به ارگان‌های مختلف بدن از جمله قلب و حتی خود کلیه‌ها آسیب می‌رساند. به همین دلیل است که این دسته‌ از بیماران باید رژیم مشخصی برای کاهش اوره خون داشته باشند تا بتوانند بیماریشان را کنترل و از بروز سایر مشکلات پیشگیری کنند.

کلام آخر

در این مقاله بهترین خوراکی‌ها برای کاهش اوره خون را معرفی کردیم. افراد مختلف با توجه به سطح اوره‌ خونشان، محدودیت‌های غذایی متفاوتی دارند. مثلا قطع مصرف پروتئین برای افرادی که اوره خونشان کمی زیاد است، لزومی ندارد و به افرادی مربوط می‌شود که اوره خونشان به سطح هشدار رسیده.

در این مقاله به صورت عمومی درباره خوراکی‌های مفید و مضر برای اوره خون صحبت کردیم، اما زمانی که با پزشک مشورت می‌کنید، رژیم غذایی اختصاصی به شما ارائه می‌دهد. در نتیجه ممکن است بعضی از مواد غذایی که ما در این مقاله محدود کردیم، برای شما محدود نباشد.

دکتردکتر امکان رزرو اینترنتی نوبت پزشک متخصص کلیه در شهرهای مختلف را برای شما فراهم کرده است. با مراجعه به سایت دکتردکتر می‌توانید نام پزشک مورد نظرتان را جستجو کنید و در زمان دلخواه نوبت بگیرید. پزشک بعد از معاینه رژیم مناسب برای کنترل اوره خون و بهبود عملکرد کلیه‌ها را با توجه به شرایط و نتیجه آزمایش‌هایتان به شما ارائه می‌دهد.