در این مطلب از سایت دکتردکتر، به بررسی دقیق موارد مصرف، روش استفاده صحیح، عوارض جانبی احتمالی، نکات احتیاطی و موارد منع مصرف این دارو پرداختهایم.
در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ میدهد.
داروی بیزاکودیل چیست؟
علاوهبر این ماده اصلی، ترکیبات دیگری مانند لاکتوز، نشاسته ذرت، فتالات سلولز استات، تالک، دیاکسید تیتانیوم و زرد کینولین بهعنوان مواد کمکی در فرمولاسیون قرص به کار رفتهاند. این ترکیبات، نقشهایی مانند ایجاد ساختار و شکل، تسهیل در جذب دارو و رنگدهی را برعهده دارند.
در جدول زیر، خلاصهای از این مقاله را در اختیارتان میگذاریم:
این دارو در چه اَشکالی در بازار موجود است و چه دوزهایی دارد؟
این دارو به شکلهای مختلفی از جمله شیاف، قرص و شربت در داروخانهها موجود است و در 2 دوز 5 میلیگرم و 10 میلیگرم عرضه میشود. هر کدام از این اشکال دارویی ویژگیها و مزایا و معایب خاص خود را دارند که در ادامه به آنها میپردازیم:
شکل دارو | مزایا | معایب |
قرص | استفاده و حمل آسان، مناسب برای سفر | نسبت به شیاف و شربت، مدت زمان بیشتری طول میکشد تا اثر کنند. |
شربت | اثرگذاری سریع، مصرف آسان برای افرادی که مشکل در بلع قرص دارند. | اندازهگیری دقیق دوز مصرفی شربت ممکن است کمی دشوار باشد و نیاز به دقت دارد. |
شیاف | اثرگذاری بسیار سریع | استفاده از شیاف ممکن است برای برخی افراد ناخوشایند باشد. |
انتخاب مناسبترین شکل دارویی، بستگی به شرایط بیمار و تشخیص پزشک دارد.
از قرص بیزاکودیل برای درمان چه بیماریهایی استفاده میشود؟
مهمترین موارد مصرف این دارو، برای درمان بیماریهای زیر است:
درمان یبوست
یکی از رایجترین کاربردهای این قرص، درمان یبوست بزرگسالان و کودکان است. این دارو، با افزایش حرکات روده به دفع مدفوع کمک میکند و به این ترتیب، باعث بهبود عملکرد روده میشود. همچنین، از این دارو میتوان برای بهبود دلدردهای ناشی از یبوست استفاده کرد.

درمان بواسیر
این قرص، مستقیما روی بواسیر تاثیری ندارد، اما به بهبود علائم آن کمک میکند. بواسیر اغلب با یبوست تشدید میشود. چراکه زور زدن هنگام دفع مدفوع سفت، فشار زیادی به رگهای ناحیه مقعد وارد میکند.
این فشار میتواند باعث تحریک بیشتر بواسیر و افزایش درد آن شود. این قرص، با افزایش حرکات روده و نرم کردن مدفوع، فرایند دفع را آسانتر میکند.
درمان سندرم روده تحریکپذیر
در مواردی که یبوست علامت اصلی سندرم روده تحریک پذیر باشد، میتوان از این دارو برای بهبود موقت علائم اختلال استفاده کرد. با این وجود، بسیار مهم است که بدانید این قرص درمان قطعی یا طولانیمدت برای این سندرم نیست.
استفاده از این دارو برای کولونوسکوپی
یکی از موارد مهم استفاده از این قرص، آمادهسازی و تخلیه روده بزرگ پیش از انجام کولونوسکوپی است. زمان دقیق مصرف و همچنین مقدار آن توسط پزشک و بر اساس شرایط فرد تعیین میشود. معمولا لازم است که این دارو روز قبل از کولونوسکوپی مصرف شده تا روده به خوبی تخلیه شود.
دوز و طریقه مصرف قرص بیزاکودیل 5 و 10
مقدار و نحوه مصرف این دارو، بسته به فرم دارویی آن متفاوت است. در ادامه، به شرح دوز و نحوه مصرف انواع اشکال دارویی بیزاکودیل پرداختهایم:
دوز و نحوه مصرف قرص بیزاکودیل
زمان اثر و مدت زمان استفاده از این قرص
زمان اثر قرص بیزاکودیل برای یبوست معمولا 10 الی 12 ساعت پس از مصرف قرص بوده و بهتر است قبل از خواب مصرف شود. مدت زمان استفاده از این دارو باید کوتاه باشد و به هیچ عنوان نباید بیشتر از هفت روز ادامه پیدا کند.
دوز و نحوه مصرف شربت بیزاکودیل
زمان اثر و مدت زمان استفاده این شربت
این شربت معمولا بین 30 دقیقه تا 6 ساعت پس از مصرف، اثر خود را نشان میدهد. با این وجود، زمان دقیق شروع اثرگذاری دارو میتواند بسته به عوامل مختلفی مانند دوز مصرفی متغیر باشد. برای جلوگیری از عوارض احتمال این شربت توصیه میشود که مدت زمان مصرف آن بیشتر از 7 روز نباشد و فقط تحت نظارت پزشک استفاده شود.
دوز مصرف شیاف بیزاکودیل
بزرگسالان و افراد بالای 12 سال میتوانند روزانه از یک شیاف 10 میلیگرمی استفاده کنند. مقدار دوز مجاز بیزاکودیل کودکان با سن 6 تا 12 سال هم نصف یک شیاف 10 میلیگرمی در روز است.
توجه! مصرف این دارو برای کودکان زیر 2 سال حتما باید تحت نظر و با مشورت پزشک انجام شود.
زمان اثر و مدت زمان استفاده شیاف این دارو
زمان اثر شیاف بیزاکودیل معمولا بین 10 تا 45 دقیقه است. توصیه میشود که این شیاف بیشتر از 5 روز متوالی مصرف نشود. زیرا استفاده طولانیمدت از آن میتواند باعث وابستگی بدن به آن شده و در نتیجه، عملکرد طبیعی رودهها مختل میشود.
اگر یک دوز مصرف این دارو را فراموش کردیم، چه کنیم؟
اگر یک نوبت از مصرف این دارو را فراموش کردید، بهتر است آن نوبت را نادیده بگیرید و نوبت بعدی را طبق روال معمول و در زمان مقرر مصرف کنید. هرگز برای جبران نوبت فراموش شده، 2 دوز را به طور همزمان مصرف نکنید، چون این کار ممکن است باعث بروز عوارض جانبی شود.
عوارض مصرف استفاده از این دارو
این قرص مانند هر داروی دیگری ممکن است در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند. با این حال، بسیاری از افراد هیچ عارضهای را تجربه نمیکنند یا فقط عوارض خفیفی دارند. برخی از عوارض جانبی شایع و معمولا خفیف و موقتی آن شامل موارد زیر میشود:
- اسهال
- تهوع
- درد معده یا درد شکم
در ادامه، به برخی از عوارض جانبی نادر و شدید که نیاز به مراجعه فوری به پزشک دارند، اشاره میکنیم:
- احساس سرگیجه
- خون در مدفوع ناشی از خونریزی گوارش یا مقعد
- ضربان قلب نامنظم
- استفراغ
- اسهال مداوم
- عدم تعادل مایعات و الکترولیتها
- کاهش ادرار
- تغییرات ذهنی / خلقی (مانند گیجی)
- واکنشهای آلرژیک شدید از جمله آنافیلاکسی
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک خطرناک است که علائمی مانند مشکلات تنفسی، واکنشهای پوستی مانند کهیر، افت فشار خون، سرگیجه و بیهوشی دارد و میتواند منجر به مرگ شود.
موارد احتیاط مصرف این قرص چیست؟
قبل از مصرف این دارو، لازم است نکات زیر را در نظر بگیرید:
- در صورت حساسیت به این دارو یا هر داروی دیگر، حتما پزشک خود را در جریان بگذارید.
- قبل از شروع مصرف این قرص، حتما سوابق پزشکی همچون تغییرات ناگهانی در عادات روده که بیش از دو هفته طول کشیده باشد، خونریزی از مقعد، انسداد روده و آپاندیسیت یا علائم آن مانند تهوع و استفراغ را تجربه کردهاید.
- اگر در حال مصرف این دارو هستید و قصد انجام هرگونه عمل جراحی (حتی جراحی دندان) را دارید، پزشک یا دندانپزشک خود را مطلع کنید.
- در صورتی که باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید و همچنین در دوران شیردهی هستید، حتما قبل از مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.
بر اساس اطلاعات منتشر شده توسط سازمان ملی بهداشت بریتانیا (NHS)،
.There is no evidence of a negative effect of bisacodyl on fertility in men and women
هیچ مدرکی مبنی بر تاثیر منفی بیزاکودیل بر باروری در مردان و زنان وجود ندارد.
با این حال، برای احتیاط توصیه میشود که قبل از اقدام به بارداری، با پزشک خود در مورد مصرف این دارو مشورت کنید.
چه افرادی نباید از این دارو استفاده کنند؟
افرادی که نباید قرص بیزاکودیل را مصرف کنند، مگر تحت نظر پزشک، شامل موارد زیر هستند:
- افراد با سابقه واکنش آلرژیک به دارو یا ماده اصلی آن
- افرادی که علائم کمآبی بدن دارند (ادرار تیره و کم)
- افرادی با درد معده شدید همراه با تهوع یا استفراغ
- مبتلایان به انسداد روده، کولیت اولسراتیو، بیماری کرون یا علائم آپاندیسیت
- افرادی با ضعف عضلات روده
- خانمهای باردار و مادران شیرده
- افراد حساس به شیاف
همچنین، افرادی با زخم یا ترک پوست در اطراف مقعد نباید از این دارو استفاده کنند.
مصرف این دارو در شیردهی و بارداری
تاکنون گزارشی مبنی بر بروز عوارض جدی در دوران بارداری پس از مصرف این دارو ثبت نشده است. از سوی دیگر، ازآنجاییکه این قرص بهطور کامل از دستگاه گوارش جذب نشده و فقط مقدار بسیار کمی از ماده فعال آن وارد گردش خون مادر میشود، احتمالا خطر قابل توجهی برای نوزاد شیرخوار وجود ندارد.
با این حال، توصیه میشود که زنان باردار و شیرده قبل از مصرف این دارو حتما با پزشک خود مشورت کرده و برای مدت طولانی از آن استفاده نکنند.
بررسی تداخلات دارویی بیزاکودیل با داروهای دیگر
از جمله داروهایی که با این قرص تداخل دارند، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آنتیاسیدها
- رانیتیدین
- دیکلورفنامید
- مهارکنندههای پمپ پروتون مانند امپرازول، لانسوپرازول، پنتوپرازول، رابپرازول و دکسلانسوپرازول
گاهیف مصرف همزمان این دارو با برخی داروها، ممکن است اثربخشی آن را کاهش داده یا عوارض جانبی ناخوشایندی به همراه داشته باشد.
عوارض مصرف سرخود و اوردوز با داروی بیزاکودیل
مصرف خودسرانه و بیش از حد داروی بیزاکودیل میتواند عوارض جدی ایجاد کند، از جمله:
- کمآبی بدن و اختلالات الکترولیتی: به دلیل دفع زیاد مایعات، علائمی مانند سرگیجه، خستگی، ضربان قلب نامنظم و گرفتگی عضلات.
- مشکلات گوارشی: درد شکم، خونریزی گوارش، اسپاسم، نفخ، اسهال، تهوع و استفراغ.
- اعتیاد و تحمل دارو: وابستگی رودهها به دارو و ابتلا به یبوست مداوم در صورت عدم مصرف.
- آسیب به کولون: ایجاد اختلال در عملکرد طبیعی رودهها و مشکلاتی همچون آتونی کولون.
- علائم مصرف بیش از حد: اسهال شدید، ضعف، سرگیجه، غش و آسیب به کلیهها.
- اختلالات در عملکرد طبیعی رودهها: یبوست مزمن یا دشواری در مدیریت حرکات روده پس از قطع دارو.
استفاده از دارو باید طبق دستور پزشک باشد و از خوددرمانی یا مصرف بیش از حد خودداری شود.
مزایای استفاده از این دارو
مصرف قرص بیزاکودیل شامل مزایای بسیاری میشود که شاید یکی از مهمترینهای آن را بتوان درمان دل درد در خانه دانست. در ادامه، به سایر مزایای این قرص اشاره کردهایم:
- تسکین یبوست و درمان تنلی روده؛ تحریک حرکات روده برای رفع یبوست.
- اثرگذاری سریع؛ تأثیر در 6 تا 12 ساعت پس از مصرف.
- مفید قبل از پروسیجرهای پزشکی؛ تخلیه روده قبل از جراحیها یا کولونوسکوپی.
- در دسترس بودن؛ بدون نیاز به نسخه پزشک.
- امن برای مصرف کوتاهمدت؛ بیخطر در صورت استفاده طبق دستور.
- انواع مختلف؛ موجود در اشکال مختلف (قرص، شیاف).
- مدیریت یبوست ناشی از داروها؛ درمان یبوست ناشی از مسکنها و داروهای دیگر.
با این حال، مهم است که این دارو طبق دوز توصیهشده استفاده شود و از مصرف بیش از حد آن خودداری گردد، زیرا مصرف طولانیمدت میتواند منجر به وابستگی یا عدم تعادل الکترولیتی شود. همیشه قبل از شروع هر داروی جدید، با یک متخصص بهداشت مشورت کنید.
شرایط نگهداری از داروی بیزاکودیل چگونه است؟
شیاف آن را در دمای بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد و در مکانی خنک نگهداری کنید تا از ذوب شدن آن جلوگیری شود. قرص بیزاکودیل را هم باید در دمای اتاق، جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کرد. بهطورکلی، هر دو شکل دارویی شیاف و قرص باید دور از رطوبت و گرما نگهداری شوند.
بهبود علائم یبوست با بیزاکودیل
قرص بیزاکودیل دارویی موثر برای درمان یبوست و تخلیه روده پیش از انجام فرایندهای پزشکی مانند کولونوسکوپی است. این دارو، علاوهبر تحریک حرکات روده بزرگ در تسهیل دفع مدفوع و درمان تنبلی روده، به بهبود علائم بواسیر و سندرم روده تحریکپذیر هم کمک میکند.
اگر با مشکل دفع مدفوع مواجه هستید، پیش از هرگونه خوددرمانی، به متخصص گوارش مراجعه کرده و علت اصلی آن را جویا شوید. برای دریافت مشاوره آنلاین دکتر گوارش، میتوانید از امکان نوبتدهی آنلاین این پزشک در سایت دکتردکتر بهرهمند شوید.
منابع: