درمان سرفه خشک و نکاتی برای پیشگیری از آن
سرفه زمانی ایجاد میشود که عفونت یا عاملی خارجی مانند گرده گل و غبار به مجاری تنفسی راه پیدا میکنند و التهابی همراه با سرفه خشک یا خلط به وجود میآورند. سرفه خشک در واقع واکنش طبیعی بدن برای مقابله با این التهابات است. سرفه به دلیل سرماخوردگی، آنفولانزا یا آلرژیهای فصلی رخ میدهد و گاهی نشانه وجود عفونت در بدن و دستگاه تنفسی است. این وضعیت نیاز به درمان دارد. این سرفه نشانه مشکلات دیگری نظیر آسم هم هست و با روشهای خانگی مانند غرغره آب نمک، مصرف دمنوش، استفاده از مایعات و روشهای درمان دارویی مانند مصرف آنتیهیستامین بهبود پیدا میکند.
در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، روشهای مختلف درمان سرفه خشک را میخوانید. ضمن اینکه به علل و پیشگیری از آن هم اشاره میشود. برای مطالعه این مطلب به ۴ دقیقه زمان نیاز دارید.
روشهای درمان سرفه خشک چیست؟
برای رفع سرفه خشک میتوانید از روشهای مختلف استفاده کنید. سرفه خشک درمان خانگی دارد و با روشهای طبی و دارویی هم بهبود پیدا میکند.
روش درمان خانگی | دمنوشهای گیاهی-سوپ-غرغره آبنمک-مصرف مایعات-قرارگرفتن در فضای مرطوب- شیر و زردچوبه |
روش طب سنتی | روغنهای گیاهی-زردچوبه |
راهکارهای دارویی | اسپریهای بینی-آنتیهیستامین |
روشهای خانگی درمان سرفه خشک
راههای مختلفی برای درمان سرفه در خانه از نوع خشک آن وجود دارد. برخی از موثرترین این روشها شامل موارد زیر است:
- درمان سرفه خشک با شلغم
- دمنوش سرفه خشک
- سوپ
- غرغره آبنمک
- مصرف مایعات
- رطوبت
- مصرف شغلم؛ برای رفع سرفه خشک پی در پی در زمان بروز سرماخوردگی و عفونتها باکتریایی میتوانید از شلغم استفاده کنید که خاصیت آنتیبیوتیکی دارد.
- مصرف سوپ؛ سوپ که غذایی مملو از سبزیجات و غلات است، سبب میشود تا سیستم ایمنی بدن شما تقویت و در برابر عفونتهای باکتریایی یا ویروسی ایمن شود. میتوانید در سوپ مقداری پروتئین مانند مرغ نیز اضافه کنید.
- غرغره آبنمک؛ این مورد به شما کمک میکند تا التهاب گلو و مجاری تنفسیتان کاهش یابد.
- مصرف آب و آبمیوهها؛ نوشیدن آب و آبمیوههایی که حاوی آنتیاکسیدان و ویتامین C هستند، میتوانند در درمان سرفه و دفع میکروب از بدن موثر باشند.
- رطوبت فضا؛ مرطوب نگهداشتن هوای داخل اتاق موجب کاهش التهاب گلو و سرفههای خشک میشود.
- درمان سرفه خشک با شیر و زردچوبه؛ زردچوبه خاصیت ضدالتهابی و ضدمیکروبی دارد و در همراهی با شیر میتواند سرفه خشک را درمان کند.
- درمان سرفه خشک با پرتقال و نمک؛ پرتقال را ظرف ۱۵ دقیقه در آبنمک خیس و بعد ناحیه بالایی پوستش را جدا کنید. با ایجاد چند سوراخ در داخل آن، قسمتی از گوشتش را بردارید و داخل را با یک و نیم قاشق چایخوری نمک پر کنید. پرتقال را در کاسه آب بگذارید و یکربع بخارپز کنید. بعد از سردشدن، محتویاتش را بخورید.
درمان سرفه نوع خشک در طب سنتی
معمولا توصیههای درمانی طب سنتی شامل مواد غذایی و روغنهای گیاهی است و باید توجه کنید که راهکارهای طب سنتی بهعنوان طب مکمل بعد از توصیههای علم پزشکی قرار میگیرند.
از روشهای درمان سرفه نوع خشک با طب سنتی به موارد زیر دقت کنید؛ داروی گیاهی جهت درمان سرفه خشک چیست؟
- روغنهای گیاهی
- زردچوبه
- عسل
- گل ختمی
روغنهای گیاهی
برای تسکین و درمان سرفه نوع خشک فوری میتوانید مقداری روغن بادام شیرین، روغن حیوانی یا روغن بنفشه را روی قسمت جلو و پشت قفسه سینه خود بمالید و اندکی ماساژ دهید. درمان سرفه خشک و خس خس با این روشها تاحدی کنترل میشود.
مصرف زردچوبه
بر اساس تحقیقات انجام شده در طب سنتی، زردچوبه خاصیت ضدالتهابی و ضد میکروبی دارد و برای از بینبردن عفونتهای ویروسی و باکتریایی مفید است.
میتوانید یک قاشق چایخوری زردچوبه را با مقداری چای و یکهشتم قاشق چایخوری فلفل سیاه ترکیب کنید و بهعنوان دمنوش بخورید. اگر دوست دارید، بهجای چای از آبمیوه استفاده کنید.
استفاده از عسل
عسل بهعنوان یک آنتیبیوتیک طبیعی شناخته میشود و به کاهش التهاب در بدن کمک میکند. ترکیب عسل با آب ولرم، یک دمنوش فوقالعاده برای تسکین درد گلو و سرفه خشک محسوب میشود. میتوانید مقداری آب لیمو هم به آن اضافه کنید.
شربت گل ختمی
در حال حاضر شربتهایی از ریشه گل ختمی تهیه شدهاند که برای تسکین دردهای گلو و سرفه تجویز میشوند. ریشه گل ختمی باعث میشود تا خارش گلوی ناشی از سرفههای خشک، کاهش پیدا کند.
قبل از استفاده از روشهای درمانی سنتی و خانگی برای درمان سرفه از نوع خشک به حساسیتهای غذایی خود توجه کنید و روغنهای گیاهی را قبل از مصرف ابتدا روی بخشی از پوست دست خود بمالید و در صورت عدم بروز حساسیت، از آنها استفاده کنید.
درمانهای دارویی سرفه خشک
دارو درمانی یکی از روشهای متداول و موثر در درمان سرفه خشک کودکان و بزرگسالان است. روشهای دارویی شامل موارد زیر است:
- شربت سرفه خشک؛ تجویز شربت سرفه خشک بزرگسالان در شب یکی از متداولترین روشهای بهبود این مشکل است.
- اسپری بینی؛ اگر سرفههای خشک به دلیل حساسیت فصلی ایجاد شوند، استفاده از اسپریهای بینی میتواند برای رفع این مشکل مفید باشد.
- آنتیهیستامینها؛ با مصرف این دسته از داروها هم درمان سرفه از نوع خشک تاحدی مقدور میشود.
البته مصرف این داروها مشکلاتی هم دارند. مثلا از عوارض آنتیهیستامینها میتوان به حس خوابآلودگی اشاره کرد، هرچند که در حال حاضر داروهایی تولید شدهاند که فاقد این عوارض دارویی هستند.
شربتهای خلطآور و داروهای ضداحتقان بینی نیز به کاهش التهاب گلو، بینی و سینوسها کمک میکنند. با این حال برای بهرهمندی از درمان تخصصی توصیه میکنیم تا برای درمان سرفه نوع خشک به دکتر گوش حلق و بینی مراجعه کنید.
سرفه خشک طولانی مدت به صورت مداوم و همراه با خارش رخ میدهد و همین میتواند به طور جدی روی زندگی روزمره فرد تأثیر بگذارد. البته آزاردهندهترین حالت، سرفه خشک شبانه است. برای همین بسیار مهم است که علائم آن را بشناسید و در اسرع وقت برای درمان سرفه از نوع خشک اقدام کنید.
علت سرفه خشک چیست؟
سرفه خشک نشانه چیست؟ وقتی اسیر سرفهکردن میشوید، حتما صدایی در سرتان میگوید که «سرفه خشک از چی میتونه باشه»؟ علت سرفههای خشک طولانی و مقطعی وابسته به عوامل مختلفی است.
برای همین توصیه میکنیم اگر بهطور مداوم سرفه خشک دارید، حتما با پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مشورت کنید.
علت سرفه خشک | شرح علت |
کرونا | عفونت ناشی از ویروس کرونا، باعث ایجاد التهاب در حلق و آسیب به بافتهای ریوی میشود. |
سرطان ریه | از علائم سرطان ریه میتوان به سرفه خشک ریوی، سرفه خونی یا خلطدار، ضعف و خستگی بدن و تنگی نفس اشاره کرد. |
سرماخوردگی و آنفولانزا | بهدلیل ورود ویروس و عفونت ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا، سرفه خشک بهعنوان واکنشی به التهاب حلق در بدن ایجاد میشود. در این وضعیت سرفه خشک و خارش گلو رخ میدهد. |
رفلاکس اسید معده | در این حالت اسید معده وارد مری میشود و ممکن است با علائم دیگری مثل حالت تهوع، بوی بد دهان و سوزش معده هم همراه باشد. |
حساسیت فصلی | سرفه خشک آلرژیک معمولا ناشی از گرده گل است که در فصل بهار و زمان گردهافشانی در هوا وجود دارند. برای درمان سرفه خشک حساسیتی، میتوانید از روشهای پزشکی و درمانهای خانگی استفاده کنید. |
آلودگی هوا | مواد آلاینده، سرب و مازوتی که در هوای آلوده وجود دارد، باعث اختلال در عملکرد تنفسی شده و مواد مضر سنگینی را وارد ریهها میکنند. |
آسم | سرفه خشک معمولی یا سرفه خشک با طعم خون از نشانههای بارز آسم است و برای جلوگیری از آن و حملات آسم، دارو و اسپریهای استنشاقی یا تنفسی تجویز میشود. گاهی هم آسم علت تک سرفههای خشک است. |
معمولا سرفه خشک بدون تب است. تصور می شود به جای عفونت، بیشتر علل سرفه خشک آلرژی، ریفلاکس اسید، آسم یا عفونت اخیری است که پس از بهبود، سرفههای طولانی مدتی را به جا گذاشته است.
برای کشف بهترین درمان باید بدانید که علت سرفه خشک چیست. به همین منظور به پزشک مراجعه کنید. برای مراجعه به بهترین پزشکان و دریافت نوبت دکتر از آنها میتوانید به سامانه دکتردکتر مراجعه کنید.
سرفه خشک شبانه
علل سرفههای شبانه را میتوان به دو دسته تنفسی و غیرتنفسی طبقهبندی کرد. شایع ترین علل تنفسی سرفه مزمن عبارتند از:
- علائم سرفه خشک مانند آبریزش بینی
- مشکلات عفونی
- آسم
- عوامل محیطی شامل سیگارکشیدن
با کشف علت سرفههای مکرر امکان درمان قوت میگیرد. معمولا پس از شناسایی علت سرفههای مداوم و درمان، مشکل اساسی ناپدید میشود.
سرفه خشک در بارداری
برای مصرف هرگونه دارو در دوران بارداری باید با پزشک مشورت کنید. بااینحال در بسیاری از موارد، برای سرفه خشک، از سرکوبکنندههای سرفه مانند فولکودین یا دکسترومتورفان استفاده میشود.
سرفه خشک اطفال
امکان بروز سرفه خشک نوزاد و اطفال هم وجود دارد. در کودکان، سرفههای خشک میتواند به دلایل بسیاری از جمله عفونتهای ویروسی یا باکتریایی، آسم، آلرژیها و محرکها ایجاد شود. استنشاق بخار مایع گرم، و استفاده از یک مرطوبکننده هوا میتواند به تسکین علائم سرفه کمک کند.
پیشگیری از سرفه خشک چگونه است؟
سرفه دو نوع خشک و سرفه خلط دار دارد. سرفه خشک سرفهای است که مخاط یا خلط ایجاد نمیکند و ترشحی ندارد. پزشکان از این نوع سرفه به عنوان سرفه غیرمولد و سرفه غیرخلط دار هم یاد میکنند.
مهمترین راه برای پیشگیری از سرفه خشک، شامل موارد زیر است:
- تماسنداشتن با افراد مبتلا به کرونا، آنفولانزا و سرماخوردگی
- مصرف مواد غذایی سالم مثل میوه و سبزیجات، مصرف مایعات
- ترک سیگار
- ورزش
سوالی احتمالا در ذهنتان وجود دارد که میگوید «سرفه خشک بهتره یا خلط دار»؟ هیچیک بر دیگری برتری ندارد و هردو وضعیتهای ناراحتکنندهای هستند.
سرفه خلطدار مولد است و خلط (مخاط) را از ریهها و راههای هوایی پاک میکند. اگر خلط بیش از حد در ریه ها ایجاد شود، ممکن است دچار تنگی نفس و مشکلات دیگری شوید.
البته سرفه خشک و تنگی نفس هم به دلایل مختلف پیش میآیند. سرفه خشک اول صبح که ناشی از آسم سرفهای است، با علائمی مانند تنگی نفس همراه میشود.
درمان سرفه از نوع خشک را جدی بگیرید!
همانطور که گفتیم، سرفه خشک یکی از متداولترین علائم بیماریهایی همچون سرماخوردگی، آنفولانزا، کرونا، آلرژی فصلی و سرطان ریه است. باز هم تاکید میکنیم که اگر سرفه خشک بیش از ۴هفته ادامه داشت، بهسرعت به دکتر گوش حلق و بینی مراجعه کنید.
با این که میتوانید با میل کردن معجونهایی مثل عسل و زنجبیل سرفه خشک و گلودرد را تا حدودی درمان کنید اما دریافت مشاوره تخصصی با پزشکان را پشت گوش نیاندازید. اگر درباره درمان سرفه از نوع خشک پرسش دیگری هم دارید از ما بپرسید.
سوالات متداول درمان سرفه خشک
منابع:
سلام. من یک ماه است که سرفه های خشک وپشت سرهم دارم وفقط باخوردن آب سرفه ام قطع میشه، موقع سرفه حس میکنم یه لایه خاک روی گلوم میشینه واینکه همیشه بدن من داغه، همسرم وقتی به من نزدیک میشه ازحرارت بدنم گله میکنه. تب ندارم وحدود6سالی میشه که اصلاسرمانخوردم
سلام مامان من سرفه خشک شب ها میکنه حتی حالت تهوع میگیره از سرفه و حتی باعث بالا آوردنش شده البته گاهی… صبح ها هم سرفه میکنه و در طی روز هم همینطور چندین بار دکتر رفته اما فقد دارو دادن شربت و بعد تموم شدن شربت دوباره سرفه ها شروع میشه نمیدونم دلیلش چیه… میدونم حساسیت فصلی نیس چون خیلی وقته این مشکل رو داره :((( خیلی اذیت میشه
سلام وقتتون بخیر
خانم هستم ۱۹ ساله
التهاب پشت حلق دارم ، خلط سفیدو زردو سبز هم دارم
سفید و زرد بیشتره ولی سبز کم تره
سرفه ی خشک هم میزنم ( اما کمه )
تب و آبریزش بینی و سردرد و بدن درد ندارم
در ناحیه قفسه سینه و پهلو هام احساس گرفتگی میکنم
دکتر مراجعه کردم اما نتونست درست بفهمه مشکل چیه. فقط آموکسی و ناپروکسن و دیفن هیدرامین تجویز کرد
بعداز یک روز مصرف دارو، دچار معده درد شدید شدم و دارو رو قطع کردم
ممنون میشم راهنماییم کنید
مشکل چیه دقیقه؟ باید آزمایش خاصی بدم؟
ايا علت سرفه خشك ميتواند به دليل تيروئيد باشد؟؟
لطفا جواب بدين تشكر من خيلى اذيت ميشم
سلام ایا برای سرفه خشک شربت کوکنار مفید است
سلام
ابتدا باید علت سرفه مشخص شود
به عنوان درمان اصلی نیست
در کنار داروهای اصلی میتواند کمک کننده باشد
بسیار عالی
سلام من بهمن 1400امیکرون گرفتم الان حدود یک سال سرفه خشک و خلط دارهست درمونش چیه راه وچاره چکار کنم بیزارم کرده
ممنون
عالی