علل و راه‌های درمانی درد اطراف ناف را بهتر بشناسید

علت درد ناف چیست؟ آیا درد اطراف ناف خطرناک است؟ برای آشنایی بیشتر با عوامل ایجاد درد ناف و درمان آن در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر با ما همراه باشید.

شایع‌ترین علل و عوامل درد اطراف ناف چیست؟

درد اطراف ناف، بسته به اینکه درد در حاشیه ناف، بالای ناف یا پایین ناف و درون ناف باشد، علت‌های مختلفی دارد. بنابراین درد اطراف ناف یک علامت از ده‌ها علت متعدد است.

مسمومیت غذایی

مصرف فست‌فود غیربهداشتی یا آب و غذاهای آلوده به میکروب، باعث مسمومیت غذایی می‌شود و درد ناف را به همراه دارد. در این شرایط احتمالا بعد از چند ساعت درد در کل شکم را احساس کنید و ممکن است اسهال، حالت تهوع، استفراغ، ضعف و بی‌حالی داشته باشید.

اگر تمایل دارید درباره بیماری‌های درد شکمی اطلاعات بیشتری کسب کنید، کافیست با پر کردن فرم زیر «کتابچه درد شکمی» را در ایمیل خود دریافت کنید.

سندرم روده تحریک‌پذیر

درد اطراف ناف یا حتی درد کل شکم را به صورت مزمن دارید؟ گاهی احساس می کنید دل پیچه دارید؛ اما علائمی از قبیل اسهال یا یبوست، تهوع یا استفراغ، ضعف و بی حالی ندارید. پس علت چیست؟

اگر شما بیش از اندازه درگیر استرس‌های روحی و روانی باشید، ممکن است دچار تحریک گاه به گاه روده شوید و احساس درد اطراف ناف کنید. شما بیماری گوارشی ندارید، صرفا در کاهش تنش‌‌ها و استرس‌هایتان تلاش کنید.

بیشتر بخوانید: درمان سندروم روده تحریک‌پذیر چیست؟

آپاندیسیت

اگر آپاندیس دچار التهاب شود، شما در ابتدا دچار درد اطراف ناف می‌شوید و بعد از چند ساعت درد به سمت راست و پایین شکم مهاجرت می‌کند. احتمالا علائمی از قبیل تهوع و استفراغ، تب با درجه پایین، یبوست یا اسهال، از دست دادن میل و اشتها به غذا خوردن داشته باشید.

در این شرایط شما باید دو اصل مهم را در نظر داشته باشید. اصل اول این است که بیماری شما نگران‌کننده نیست؛ پس آرامش خود را حفظ کنید و اصل دوم این است که در اسرع وقت به پزشک یا اورژانس برای تشخیص و شروع درمان مراجعه کنید.

فتق ناف

ممکن شما احساس درد درون ناف کنید، اما علائم دیگری از قبیل تغییر اجابت مزاج نداشته باشید؛ شاید در برخورد اول نسبت به این مشکل بی‌توجهی کنید چون این درد درون ناف گاهی هست و گاهی نیست. بعد از مدتی، شما متوجه می‌شوید در هنگام انجام دادن کارهایی که به شکم شما فشار می‌آید همانند بلند کردن اجسام سنگین، تخلیه کردن مدفوع و غیره، ناف شما دچار برآمدگی‌های موقت می‌شود. بیرون‌زدگی ناف و درد اطراف ناف بیشتر مطرح‌کننده این است که شما دچار فتق نافی شده‌اید.

اصلا از دیدن بیرون‌زدگی ناف و فتق ایجاد شده نگران و مضطرب نباشید. توصیه ما به شما این است که با حفظ آرامش، به پزشک مراجعه کنید تا معاینه شوید. پزشک شاید به چند توصیه به شما بسنده کند و یا درمان‌هایی پیشنهاد کند.

گاهی پزشک بر اساس معاینه شکم، توصیه می‌کند که در اسرع وقت به یک جراح مراجعه کنید، لطفا این توصیه مهم را پشت گوش نیاندازید. جراح شاید صلاح بداند با یک جراحی ساده، مشکل شما را برای همیشه برطرف کند.

بیشتر بخوانید: باد فتق چیست؟ معرفی کامل بیماری فتق

درمان درد اطراف و بالای ناف

درمان درد ناف شما بسته به علت درد آن است. برخی علت‌ها عادی هستند و به خودی خود رفع می‌شوند؛ برخی دیگر نیز نیاز به درمان توسط پزشک دارند. در برخی موارد خاص نیز نیاز به درمان اضطراری است.

درمان فتق ناف

پزشک شما ممکن است فتق ناف شما را به صورت عمل جراحی باز یا با روش لاپاروسکوپی درمان کند. روش‌های درمانی غیر از جراحی پیشنهاد نمی‌شوند؛ چرا که ممکن است شرایط را وخیم‌‌تر کنند.

درمان بیماری‌ کرون

این بیماری به درمان مادام العمر نیازمند است که این درمان شامل داروها، جراحی، مدیریت استرس، مشاوره تغذیه و مکمل‌های غذایی است.

درمان سوء‌هاضمه

بسیار اهمیت دارد که دلیل سوء‌هاضمه خود را تشخیص داده تا بتوانید بهترین درمان را انتخاب کنید. ممکن است شما متوجه شوید که بیماری عدم پذیرش لاکتوز دارید یا دچار بیماری سلیاک هستید، یا ممکن است مشکل هضم دیگر انواع غذاها را داشته باشید.

در این رابطه حتما با پزشک خود مشورت کنید و با تشخیص نوع سوء‌هاضمه خود بهترین روش درمانی را پیش گیرید.

درمان آپاندیس

در این شرایط این بیماری توسط جراحی آپاندکتومی (برداشتن زائده آپاندیس) درمان می‌شود. پزشک شما ممکن است آپاندیس شما را یا از طریق شکاف محل از بین ببرد یا با روش لاپاروسکوپی درمان کند که تنها نیاز به شکاف‌های کوچک دارد.

درمان زخم معده

اغلب زخم ‌معده‌ها به وسیله داروهای تجویزی درمان می‌شوند یا در غیر این صورت نیاز به جراحی دارند.

درمان درد لیگامنت گرد

درد لیگامنت گرد در اثر کشیده شده لیگامنت گرد که رحم را در داخل شکم آویزان نگه می‌دارد، رخ می‌دهد. این بیماری اغلب به وسیله کشش‌های روزانه و استراحت درمان می‌شود. هر زمانی که حس کردید در حال سرفه، عطسه یا خنده هستید کمی خود را به جلو خم کنید.

عفونت ناف

اگر احساس سوزش، خارش و درد درون ناف دارید و همچنین داخل ناف یا اطراف آن کمی قرمز شده است، شاید حساسیت یا عفونت سطحی ایجاد شده است. درون ناف و اطراف آن را شسته و ضد‌عفونی کنید و اگر علائم برای چند روز باقی ماند به پزشک مراجعه کنید.

علت عفونت، سوزش و خارش ناف

ناف نیز همانند دیگر نقاط بدن شما حاوی باکتری و قارچ است. اگر درون ناف و اطاف ناف خود را به صورت منظم تمیز نکنید، ممکن است میکرو ارگانیسم‌ها (جانوران کوچک و میکروسکوپی) تکثیر شده و عفونت ایجاد می‌کنند.

مکانیسم‌های دیگری نیز برای علت عفونت ناف وجود دارند. در این‌جا ۵ عفونت رایج ناف و علائم آن را بررسی می‌کنیم:

عفونت استاف

از لحاظ علمی، هر نوع باکتری می‌تواند عامل عفونت ناف باشد. با این حال باکتری استافیلوکوکوس اورئوس اغلب سبب عفونت ناف می‌شود؛ چرا که این باکتری به صورت کلی سبب عفونت‌های بسیاری در سطح پوست می‌شود.

عفونت استاف به روش‌های متفاوتی بروز می‌کند که نوع بسیار مسری آن زردزخم نامیده می‌شود. زردزخم غیر تاولی که علائم آن شامل زخم‌های خارش‌داری است که می‌ترکد و از آن پوستی قرمز، جریحه‌دار شده و زرد باقی می‌ماند.

زردزخم تاولی هم شامل تاول‌های پرمایع است که باعث ترک خوردگی و در نهایت پوسته پوسته شدن آن قسمت پوست خواهد شد. هر دو نوع از این عفونت‌ها که شامل زخم و پوسته پوسته شدن هستند زمختی پوست را در نهایت به دنبال می‌آورند. تنها تفاوت عمده میان این دو نوع عفونت این است که زردزخم تاولی سبب قرمزی پوست نخواهد شد، درحالی که نوع دیگر باعث قرمزی می‌شود.

عفونت‌های پوستی استاف می‌توانند منجر به آبسه شوند، که در واقع کیسه‌های کوچکی از چرک هستند که زیر پوست قرار دارند.

عفونت استرپ

باکتری استرپتوکوکوس دیگر عفونت رایج پوستی به ویژه عفونت ناف است. استرپتوکوکوس نیز همانند استافیلوکوکوس اورئوس سبب زردزخم خواهد شد.

این باکتری هم‌چنین سبب ایجاد آماس بافتی نیز خواهد شد. آماس بافتی می‌تواند سبب ایجاد جوشی دردناک، قرمز، بسیار حساس و متورم شود که در نهایت سبب ایجاد تاول و بریدگی می‌شود. این باکتری هم‌چنین می‌تواند در پوست شما پخش شده و بافت‌های زیرپوستی شما را تحت تاثیر قرار دهد.

در این حالت ممکن است احساس تب و سرما کرده یا تورم غدد لنفاوی را تجربه کنید. اگر این علائم را مشاهده کردید حتما در اولین فرصت به پزشک مربوطه مراجعه کرده تا برای شما آنتی بیوتیک تجویز کند.

عفونت مخمر

این نوع عفونت می‌تواند در دهان، گلو و مری رخ دهد؛ همانطور که در ناف نیز رخ می‌دهد. اصطلاح پزشکی این عفونت قارچی کاندیدیاز است و زمانی این عفونت رخ می‌دهد که کاندیدا (مخمر) که اغلب روی پوست است به صورت غیرقابل کنترلی رشد کند و تکثیر شود. اگر شما دچار این عفونت شده باشید باید علائمی نظیر جوش قرمز، پوست پوسته پوسته شده، ترشح روشن و شفاف، خارش و سوزش داشته باشید.

اگر اطمینان حاصل کردید که دچار عفونت مخمر در ناف خود شده‌اید به پزشک عمومی مراجعه کنید. پزشک به شما درمان ضدقارچی توصیه می‌کند تا عفونت به طور کلی از قسمت مربوطه پاک شود.

عفونت کیست اپیدرموئید

کیست اپیدرموئید آلوده یک برجستگی غیرسرطانی است که در سطوح مختلف پوست به طور مثال ناف بسیار مشاهده می‌شود.

کیست‌های اپیدرموئید زمانی ایجاد می‌شوند که پوست شما به جای آن که ریخته شود و از بین رود دوباره وارد پوست شده و این کیست‌ها را به وجود می‌آورند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که پوست شما به شدت جراحت دیده یا زخمی شده است.

ممکن است شما سال‌ها دارای کیست اپیدرموئید باشید و دچار مشکل نشوید. اما گاهی اوقات این کیست‌ها پاره شده و آلوده می‌شوند.

اگر شما عفونت کیست اپیدرموئید در ناف خود داشته باشید به احتمال زیاد محل کیست قرمز شده، احساس درد دارید و هم‌چنین ممکن است ترشح بدبوی زرد یا سبز داشته باشید.

هیچ‌گاه کیست خود را فشار ندهید. اگر قصد چنین کاری را دارید بدانید که ممکن است سبب زخم و عفونت بیشتر شوید؛ در عوض سعی کنید به متخصص پوست مراجعه کنید. متخصص پوست ممکن است کیست شما را خشک کرده یا از بین ببرد، یا در صورت لزوم برای رفع عفونت آنتی بیوتیک تجویز کند.

برای درمان موقت می‌توان کمپرس آب گرم روی کیست گذاشت تا درد تسکین یابد.

عفونت کیست چربی

کیست‌های چربی بسیار شبیه به کیست‌های اپیدرموئید هستند با این تفاوت که این عفونت به دلیل انسداد غدد چربی یا فولیکول‌های مو ایجاد می‌شود. همانند کیست اپیدرموئید، گاهی اوقات کیست‌های چربی تنها همانند برجستگی‌هایی هستند که هیچ‌گونه علامتی ندارند.

اگر کیست چربی شما دچار عفونت شود در پی آن پوست شما قرمز و گرم شده و ترشحات پنیری مانند ایجاد می‌شود. اگر دچار عفونت کیست چربی شدید، پزشک شما کیست را خشک کرده یا از بین می‌برد؛ در غیر این صورت دارویی تجویز می‌کند تا عفونت پوست شما از بین برود. کمپرس آب گرم نیز می‌تواند در این مورد تا حدودی موثر واقع شود.

درمان عفونت ناف

عفونت‌های باکتریایی معمولا به وسیله پمادها یا کرم‌های آنتی بیوتیکی درمان می‌شوند. عفونت مخمر یا قارچی معمولا با پودرها یا کرم‌های ضدقارچی درمان می‌شوند.

این پمادهای آنتی بیوتیک و کرم‌های ضد قارچی بدون نسخه نیز قابل خرید هستند. پزشک مربوطه نیز ممکن است داروهای خاصی برای شما تجویز کند. درمان دیگر بدین صورت است که فرد میزان قندی که مصرف می‌کند را کاهش دهد، چرا که عفونت مخمر ممکن است از این قند تغذیه کند.

افرادی که دیابت دارند باید میزان قند خون خود را به خوبی کنترل کنند و همیشه تحت نظر پزشک خود و متخصص غدد باشند تا بهترین روش درمانی را برای تنظیم میزان قند خون خود در طول روز به کار برند.

افرادی که دوره نقاهت پس از جراحی شکم را می‌گذرانند باید به شدت مراقب عفونت ناف باشند؛ چرا که بیشتر در معرض آن هستند.

درد دور ناف نشانه چیست؟

ناف تقریبا در قسمت مرکزی شکم قرار گرفته است و اگر دچار علائمی از قبیل درد، سوزش، برآمدگی و بیرون‌زدگی شود؛ هر کدام مطرح‌کننده علت خاصی است. درد اطراف ناف به عنوان یک نشانه ارزشمند از اینکه احتمالا در شکم شما اختلالی به وجود آمده تلقی می‌شود. درد اطراف ناف تشخیص و درمان به موقع را می‌طلبد.

برای درد دور ناف چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر دچار درد اطراف ناف شده‌اید که شدت درد آنقدر زیاد است که تاب و طاقت شما را بریده است یا اینکه همراه درد اطراف ناف دچار علائمی از قبیل تب، تهوع، استفراغ، اسهال شدید، اسهال خونی و یا تنگی نفس شده‌اید، لطفا زمان را از دست ندهید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.

همچنین اگر درد اطراف ناف مدت زمان طولانی ادامه پیدا کرده است و بهبودی حاصل نشده به خصوص اگر سن شما از 50 سال بالاتر است، شما بهتر است برای اقدامات تشخیصی توسط پزشک تحت بررسی قرار بگیرید.

چند توصیه کلیدی برای درد دور ناف

گاهی دلایل درد اطراف ناف اصلا زمینه گوارشی ندارند؛ که از مهم‌ترین آنها دردهای قلبی است. لطفا هنگام بروز درد اطراف ناف و شکم، اگر سابقه بیماری قلبی داشته‌اید یا به علت داشتن فشارخون و چربی و قند خون بالا در معرض خطر بیماری‌های قلبی هستید، هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.

مهم‌ترین اصل این است که برای تشخیص و درمان صحیح درد اطراف ناف، در قدم نخست نیابد ترس و استرس داشته باشید و دوم اینکه در زمان مناسب تحت نظر پزشک قرار بگیرید؛ در این صورت شما به زودی درمان می‌شوید و بهبود خواهید یافت.

منابع:

self

medicalnewstoday

healthline