پدیده رینود وضعیتی است که در آن جریان خون به انگشتان دست، انگشتان پا، گوش یا بینی، محدود شده یا قطع می شود. این بیماری که به عنوان سندرم رینود نیز شناخته می شود، زمانی رخ می دهد که رگ های خونی در دست ها یا پاها منقبض شوند. به این دوره های انقباض وازواسپاسم می گویند.
بیماری رینود یک بیماری اولیه است که با هیچ بیماری زمینه‌ای دیگر مرتبط نیست. علائم بیماری رینود همچنین می تواند ناشی از شرایط مختلف زمینه ای باشد. این امر به عنوان یک وضعیت ثانویه شناخته می شود و در محاوره به عنوان سندرم رینود، پدیده رینود یا فقط رینود شناخته می شود. به عنوان مثال، وازواسپاسم ناشی از شرایط دیگر، مانند آرتریت، سرمازدگی، یا بیماری های خود ایمنی، رینود ثانویه نامیده می شود.
انواع سندرم (پدیده) رینود
دو نوع پدیده رینود وجود دارد:
- اولیه
- ثانویه
سندرم رینود اولیه
بیشتر موارد ابتلا به رینود، از نوع اولیه است. بیماری رینود اولیه 80 تا 90 درصد موارد را تشکیل می دهد. این نوع رینود علت شناخته شده ای ندارد یا ایدیوپاتیک است.
سندرم رینود ثانویه
یک بیماری زمینه ای یا داروهای خاص باعث ایجاد سندرم رینود ثانویه می شود. به عنوان مثال، اسکلروز سیستمیک می تواند باعث پدیده رینود شود و اغلب اولین علامت بیماری است. کسانی که تشخیص داده می شوند ممکن است علائم متوسط تا شدید را تجربه کنند.
علائم پدیده رینود
سندرم رینود در اپیزودها یا حملات ناشی از بیماری رخ می دهد. نواحی خاصی از بدن ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند، اما انگشتان دست و پا شایع هستند. هنگامی که پابرجا ماند، ممکن است پیشرفت علائم زیر را پیدا کنید:
- ناحیه آسیب دیده به دلیل عدم جریان خون، رنگ پریده یا سفید می شود.
- ناحیه آسیب دیده آبی می شود در حالی که احساس سردی و بی حسی می کنید، زیرا بافت اکسیژن از دست داده است.
- هنگامی که ناحیه گرم می شود و گردش خون باز می گردد، می توانید قرمزی، تورم و ناراحتی را تجربه کنید.
- در موارد شدید زخم های پوستی و قانقاریا ایجاد می شود.
در ابتدا، ممکن است علائم را فقط در یک انگشت یا یک پا تجربه کنید. سپس می تواند به اندام های دیگر شما منتقل شود و هر حمله می تواند از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد.
سندرم رینود معمولاً انگشتان دست را تحت تأثیر قرار می دهد. در حالت اولیه، انگشت شست هیچ علامتی را تجربه نمی کند. با این حال، اگر انگشت شست تحت تاثیر قرار گیرد، این می تواند نشان دهنده پدیده ثانویه رینود باشد. ثانویه همچنین ممکن است شروع به حرکت به سایر نواحی بدن مانند نواحی زیر کند:
- صورت
- گوش ها
- زانو
- نوک سینه ها
- هیچ دو قسمتی دقیقاً شبیه هم نیستند، حتی در یک شخص.
علل بیماری رینود
بیماری رینود اولیه
پزشکان به طور کامل علت رینود اولیه را درک نمی کنند. بدن به دمای سرد یا استرس عاطفی با محدود کردن جریان خون به پوست پاسخ می دهد. اگرچه این روش طبیعی بدن برای کنترل دمای خود است، پدیده رینود با عدم بازگرداندن فوری جریان خون واکنش را طولانی می کند و شما شروع به تجربه علائم می کنید. حتی اگر علت ناشناخته باشد، به نظر می رسد برخی از عوامل در هنگام وقوع آن تأثیر می گذارد. این عوامل عبارتند از:
ژنتیک
تخمین زده می شود 50 درصد از افراد مبتلا به رینود، اعضای خانواده نزدیکی را با همین بیماری دارند.
اختلال در گردش خون
اگر تون عروقی شما که به عنوان مقدار انقباض عروق خونی نیز شناخته می شود، افزایش یافته است، مستعد پدیده رینود هستید.
ارتباط نادرست سیستم عصبی
سیستم عصبی پاسخ تنظیم خودکار دمای بدن شما را کنترل می کند، اما ممکن است آنطور که باید به استرس و تغییرات دما واکنش نشان ندهد و منجر به انقباض عروقی به تاخیر بیفتد.
غلظت خون
خون از سلول های مختلفی تشکیل شده است که بر ویسکوزیته و قوام آن تأثیر می گذارد. هر گونه ناهنجاری یا اختلال خونی ممکن است شما را مستعد ابتلا به سندرم رینود اولیه کند.
سندرم رینود ثانویه
رینود ثانویه معمولاً مربوط به شرایط پزشکی، داروها یا عادات سبک زندگی مانند موارد زیر است که بر عروق خونی یا بافت همبند تأثیر می گذارد:
- سیگار کشیدن
- استفاده از داروهایی که عروق را باریک می کنند، مانند بتا بلوکرها و آمفتامین ها
- آرتروز
- آترواسکلروز، که سخت شدن شریان ها است
- شرایط خودایمنی، مانند لوپوس، اسکلرودرمی، آرتریت روماتوئید، یا سندرم شوگرن
محرک های معمولی که منبع علائم رینود هستند، دمای سرد و استرس عاطفی هستند. بنابراین، بهتر است هنگام تجربه مواقع استرس زا یا افت ناگهانی دما به بدن خود و آنچه به شما می گوید گوش دهید.
عوامل خطر بیماری رینود
بر اساس منبع معتبر موسسه ملی آرتریت و بیماری‌های اسکلتی- عضلانی و پوستی، پدیده رینود دارای عوامل خطر زیر است:
سابقه خانوادگی سندرم رینود
همانطور که قبلاً ذکر شد، اگر یکی از والدین یا خواهر و برادر مبتلا به رینود تشخیص داده شود، احتمال دارد که در برخی مواقع همان تشخیص را دریافت کنید.
زنان بیشتر از مردان پدیده رینود را تجربه می کنند. به عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2020 نشان می دهد که رینود 2 تا 20 درصد از زنان را تحت تأثیر قرار می دهد، اما تنها 1 تا 12 درصد از مردان را تحت تأثیر قرار می دهد. نوجوانان و جوانان بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرند. عمدتا این بیماری در افراد کمتر از 30 سال یافت می شود.
قرار گرفتن مکرر در معرض دمای سرد
افرادی که در محیط های سردتر کار می کنند یا زندگی می کنند در معرض خطر بیشتری برای پدیده رینود هستند.
قرار گرفتن در معرض عوامل بیماری رینود در محل کار
اگر شغل شما مستلزم استفاده مکرر از ابزار و ماشین آلات ارتعاشی، مانند چکش یا کار مکرر با مواد شیمیایی خاص باشد، ممکن است در معرض خطر باشید.
راه های تشخیص سندرم (پدیده) رینود
هنگامی که به پزشک خود مراجعه می کنید، آنها ابتدا یک معاینه فیزیکی انجام می دهند، سابقه پزشکی را می گیرند و نتایج آزمایش را بررسی می کنند.
معاینه بدنی
پزشک می خواهد انگشتان دست و پاها را معاینه کند و در عین حال به پوست و ناخن های شما نیز نگاه کند. به عنوان مثال، ممکن است فشار ملایمی به بستر ناخن وارد کنند. اندازه‌گیری زمان پر شدن مجدد مویرگ‌ها، ارزیابی بصری گردش خون را ممکن می سازد و این نشانگر خوبی از سلامت عروق خونی است. برای تعیین نوع بیماری رینود، پزشک ممکن است معاینه دقیق تری انجام دهد تا مشخص کند که آیا سایر شرایط پزشکی ممکن است باعث رینود ثانویه شوند یا خیر.
تاریخچه پزشکی
هنگام بحث در مورد علائم، پزشک ممکن است در مورد عوامل خطر خاص برای سندرم رینود سؤال کند. سپس، آنها می خواهند پاسخ معمولی شما به استرس یا دمای سرد و اینکه آیا متوجه تغییراتی شده اید یا خیر را ارزیابی کنند. به عنوان مثال، اگر به تازگی متوجه تغییرات رنگ در انگشتان خود شده اید و در زمستان در خارج از منزل کار می کنید، باید مطمئن شوید که آنها از این موضوع مطلع هستند.
تست تشخیصی
آزمایش‌های مختلفی وجود دارد که ممکن است پزشک برای تشخیص قطعی پیشنهاد دهد و این آزمایش ها شامل موارد زیر است:
- تست تحریک سرما: یک دستگاه کوچک دمای انگشت را هنگام قرار گرفتن در معرض سرما اندازه می‌گیرد و سپس سرما رفع می شود.
- چین خوردگی ناخن
- کاپیلروسکوپی: یک قطره روغن روی ناخن قرار گرفته و توسط میکروسکوپ بررسی می شود تا ناهنجاری ها را تشخیص دهند.
- آنتی بادی ضد هسته ای (ANA): پروتئین های خود ایمنی در خون را بررسی می کند
- نرخ رسوب گلبول قرمز (ESR): سطح التهاب را در بدن اندازه گیری می کند
- پروتئین واکنشی (CRP): پاسخ کبد به التهاب را ارزیابی می کند
مشاهده لیست پزشکان متخصص قلب و عروق و دریافت نوبت آنلاین
روش های درمان سندرم (پدیده) رینود
هیچ درمانی برای رینود اولیه یا ثانویه وجود ندارد. با این حال، درمان های مختلف و تغییرات سبک زندگی ممکن است به مدیریت علائم و کاهش تعداد حملات تجربه شده کمک کند. گزینه های درمانی برای علائم برای هر دو یکسان است.
تغییر سبک زندگی
تغییرات سبک زندگی بخش بزرگی از روند درمان پدیده رینود است. اجتناب از موادی که باعث انقباض رگ های خونی می شوند، مانند محصولات کافئین و نیکوتین اولین خط درمان است. گرم ماندن و ورزش نیز می تواند از برخی حملات جلوگیری کند یا از شدت آن بکاهد. علاوه بر این، ورزش برای تقویت گردش خون و مدیریت استرس عالی است.
وازواسپاسم
اگر دچار اسپاسم عروقی هستید، گرم نگه داشتن بدن ضروری است. برای کمک به مقابله با یک حمله، می توانید:
- دست یا پای خود را با جوراب یا دستکش بپوشانید.
- از سرما و باد خارج شوید و تمام بدن خود را دوباره گرم کنید.
- دست ها یا پاهای خود را زیر آب ولرم (نه داغ) بگذارید.
- اندام های خود را ماساژ دهید.
حفظ آرامش می تواند به کاهش شدت حمله کمک کند. سعی کنید تا حد امکان آرام و بدون استرس باشید. دور کردن خود از موقعیت های استرس زا می تواند از نظر فیزیکی به شما کمک کند. تمرکز بر تنفس نیز می تواند موجب آرامش شود.
تغییرات سبک زندگی به تنهایی ممکن است به کاهش علائم رینود ثانویه کمک کند، اما اغلب برای مدیریت شدت بیماری کافی نیست. سایر درمان های مورد نیاز شامل دارو، جراحی و انفوزیون است.
دارو
داروهایی که برای درمان رینود و برای گشاد کردن رگ‌های خونی استفاده می‌شوند، عبارتند از:
- مسدود کننده های کانال کلسیم: خط اول دفاعی و شامل آملودیپین و نیفدیپین است
- مهارکننده فسفودی استراز (PDE): سایر بیماری های گردش خون مانند اختلال نعوظ را درمان می کند و شامل سیلدنافیل می شود.
- نیترات موضعی: در پوست جذب می شود و شامل نیتروگلیسیرین است
- سایر داروهای فشار خون: مانند لوزارتان و پرازوسین
- آسپرین با دوز کم: روزانه 81 میلی گرم آسپرین توصیه می شود
تزریقات
پزشک ممکن است تزریق پروستاگلاندین را در زمانی که کمبود اکسیژن به بافت های آسیب دیده شدید باشد توصیه کند. درمان داخل وریدی این دارو باعث گشاد شدن عروق خونی و جلوگیری از لخته شدن خون می شود.
عمل جراحی
موارد شدید رینود می تواند ناراحت کننده باشد، اگرچه ممکن است مدت زیادی طول نکشد. اگر پدیده شدید رینود بر زندگی شما تأثیر بگذارد، پزشک می تواند در موارد نادر سمپاتکتومی را توصیه کند.
این جراحی اعصاب را مسدود می کند و باعث انقباض رگ های خونی می شود. پس از چند سال، ممکن است نیاز به تکرار روش داشته باشید. جراحی معمولاً یک گزینه نادر بدون تحقیقات بالینی زیاد برای حمایت از این روش است. با پزشک خود صحبت کنید تا در مورد همه گزینه های درمانی خود اطلاع داشته باشید.
چشم انداز بیماری
اگر به پدیده رینود مبتلا هستید، دیدگاه شما تا حد زیادی به سلامت کلی شما بستگی دارد. در دراز مدت، رینود ثانویه نگرانی های مهم تری نسبت به شکل اولیه ایجاد می کند. افراد مبتلا به رینود ثانویه بیشتر در معرض عفونت، زخم های پوستی و قانقاریا هستند.
منبع : healthline
عالی بود دکتر جااان