رعایت رژیم غذایی مناسب و مصرف مایعات کافی، بهترین پاسخ برای سوال کسانی است که می‌پرسند برای درمان اسهال چه بخوریم تا در خانه خوب شویم.
البته خوردن غذاهای آب‌پز و کم ادویه، نوشیدن انواع الکترولیت، مصرف محلول‌ها و غذاهای کمکی برای درمان اسهال، به کنترل این مشکل کمک میکنند. لازم به ذکر است که اگر با وجود رعایت این نکات، طول مدت اسهال بیشتر از 3 روز شد و همراه با علائمی همچون خون در مدفوع یا کم آبی شدید بود، باید به دکتر گوارش مراجعه کنید.
در ادامه این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، به این پرداخته‌ایم که برای اسهال چی بخوریم. اگر به دنبال پاسخ این سوال هستید، با ما همراه باشید.
اگر درباره این که برای رفع اسهال چی بخوریم، همچنان سوالی دارید، می‌توانید در در بخش نظرات مطرح کنید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.
برای درمان اسهال چه بخوریم تا زودتر درمان شویم؟
این سوال که برای اسهال چی خوبه بخوریم، بارها از طرف کاربران مختلف پرسیده می‌شود. برای درمان اسهال با مواد غذایی و نوشیدنی‌ها، حفظ آب و الکترولیت‌ها ضروری است. نوشیدنیهایی مانند آب، ORS، آب نارگیل و آب هویج کم‌آبی بدن را جبران میکنند. سوپ مرغ و غذاهای آبکی نیز به تسکین گوارش کمک میکنند.
در مرحله بعد، غذاهای سبک و قابلهضم مانند نان تست، موز، برنج، سیبزمینی آب‌پز و ماست پروبیوتیک مفید هستند. موز با پتاسیم و پکتین جذب آب را بهبود می‌بخشد و ماست پروبیوتیک با تقویت باکتری‌های مفید روده، روند بهبودی را تسریع می‌کند.
هشدار! در صورتی که به اسهال مزمن یا اسهال حاد مبتلا هستید، مشکل شما با تغذیه رفع نمی‌شود. درنتیجه حتماً در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید. برای ویزیت فوری با متخصص، می‌توانید از سرویس مشاوره پزشکی آنلاین دکتر گوارش دکتردکتر استفاده کنید. در این صورت، می‌توانید متنی یا تلفنی با پزشک صحبت کنید.
در ادامه، بیشتر به این موضوع می‌پردازیم که برای درمان اسهال چه بخوریم اما قبل از آن در جدول زیر، خلاصه‌ای از این مطلب را در جدول زیر در اختیار شما قرار خواهیم داد:
| ماده غذایی | توضیحات |
|---|---|
| موز | حاوی پتاسیم و پکتین که جذب آب را بهبود می‌بخشد و تعادل الکترولیتی بدن را برمی‌گرداند. |
| برنج سفید | به سفت شدن مدفوع کمک کرده و تحریک روده‌ها را کاهش میدهد. |
| نان تست | ساده و هضم آسان، جذب مایعات اضافی و کاهش تحریک معده. |
| سس سیب | سرشار از پکتین و کمک به سفت شدن مدفوع و بهبود گوارش. |
| چای زنجبیل | خاصیت ضدالتهابی دارد و به کاهش درد شکم و حالت تهوع کمک می‌کند. |
| دمنوش بابونه | تسکین‌دهنده دردهای معده و گوارش. |
| پوره سیبزمینی | بدون چربی به تنظیم دستگاه گوارش کمک می‌کند. |
| آب لیمو | ضدباکتری طبیعی که به کاهش عفونت‌های روده کمک می‌کند. |
| عصاره مرغ و گوشت | به جبران آب و الکترولیت‌های از دست رفته کمک می‌کند و برای تنظیم تعادل الکترولیت‌های بدن مؤثر است. |
| ماست کمچرب | با پروبیوتیک‌ها به بازسازی تعادل باکتری‌های روده و تسریع بهبودی کمک می‌کند. |
| هویج | منبع بتاکاروتن برای بازسازی روده و بهبود هضم. |
| کمپوت گلابی | حاوی فیبر محلول، هضم آسان و کمک به بهبود عملکرد گوارش. |
| مواد غذایی برای کودکان | مرغ آب‌پز، ماست پروبیوتیک، سیبزمینی پخته برای کمک به بهبود گوارش کودکان. |
| مواد غذایی برای نوزادان | شیر مادر، شیر خشک و محلولهای آبرسانی برای جبران کم‌آبی بدن نوزاد. |
| مصرف محلول آبرسانی خوراکی (ORS) | جبران کم‌آبی بدن و تعادل الکترولیت‌ها در اسهال شدید و آبکی. |
| سوپ سبزیجات ساده | منابع خوبی برای تأمین مایعات و مواد مغذی و کمک به بهبود گوارش. |
| آب برنج | نوشیدنی مؤثر برای کاهش اسهال شدید و بهبود عملکرد روده‌ها. |
| هویج پخته | سفت‌کننده مدفوع به دلیل فیبر محلول و پکتین. |
| مواد غذایی برای همزمانی اسهال و استفراغ | مواد غذایی سبک و قابل هضم مانند موز، برنج، پوره سیبزمینی. |
موز
موز، یکی از مهم‌ترین میوههای ضد اسهال حاوی پتاسیم است که عملکرد دستگاه گوارشی را بهبود می‌بخشد و از تحریک معده جلوگیری می‌کند. این میوه، در تأمین مواد مغذی و مایعات از دست‌رفته بدن و در بازگرداندن تعادل الکترولیتی بدن نقش مهمی ایفا می‌کند. موز، یکی از اجزای اصلی رژیم BRAT است. این رژیم، روی درمان اسهال تاثیر زیادی می‌گذارد. سایر ویژگی‌های مهم موز را برای درمان خانگی اسهال بررسی می‌کنیم:
- جلوگیری از خستگی و ضعف با تامین پتاسیم بدن
- حاوی ترکیبات پکتین (فیبر محلول)
- کمک به جذب آب در روده
- بازسازی تعادل میکروبی روده
- تامین ویتامین‌ها و مواد معدنی بدن
- کاهش التهاب دستگاه گوارش
نحوه مصرف
بهترین روش مصرف در دوران اسهال، خوردن موز رسیده (نه خیلی سبز و نه بیش‌ازحد رسیده) است.
برنج سفید
برنج سفید، یکی از بهترین غذاهای سفت کننده مدفوع است که به تثبیت عملکرد گوارشی نیز کمک می‌کند. برنج سفید به دلیل زود هضم بودن، فشار‌های سیستم گوارشی را کاهش داده و از التهاب و تحریک روده‌ها نیز جلوگیری می‌کند. همچنین برای درمان دل پیچه نیز بسیار مفید است. سایر ویژگی‌های برنج سفید را بررسی می‌کنیم:
- کمک به جذب آب اضافی در روده
- سفت‌تر کردن مدفوع
- جلوگیری از شدت و تکرر اسهال
- تامین انرژی بدن
- کاهش تحریکات روده
- کمک به بهبود تعادل مایعات بدن
- کاهش خطر التهاب روده
- کاهش حالت تهوع
نحوه مصرف
برنج سفید را ساده و بدون ادویه، همراه با مقدار کمی نمک میل کنید.
نان تست
نان تست با ترکیبات ساده و هضم آسان، گزینه‌ای مناسب برای اسهال و استفراغ است. این نان با جذب مایعات اضافی، کاهش تحریک معده و تأمین انرژی، به بهبود گوارش و رفع خستگی ناشی از اسهال کمک می‌کند.
نحوه مصرف
بهتر است نان تست ساده و بدون کره یا مربا مصرف شود تا تأثیر بهتری در کاهش علائم اسهال داشته باشد.
سس سیب
سس سیب، یکی از مواد غذایی محبوب و مؤثر برای درمان اسهال بوده و برای تسکین مشکلات گوارشی بسیار مفید است. این ماده غذایی سرشار از پتکین بوده و با جذب آب در روده، مدفوع را سفت می‌کند.
سس سیب، یکی از بهترین گزینه‌های درمانی برای اسهال کودکان است. کودکان، معمولاً هنگام بروز اسهال بسیار بی‌حال و بی‌قرار هستند و در نتیجه علاقه چندانی به خوردن غذاهای مفید نشان نمی‌دهند. سس سیب، نوعی غذای خوش طعم و مقوی برای کودکان است که وضعیت گوارشی آنها را بهبود می‌بخشد.
نحوه مصرف
بهتر است سس سیب بدون شکر و افزودنی‌های دیگر مصرف شود تا تأثیر بهتری بر بهبود اسهال داشته باشد.
چای زنجبیل
زنجبیل خاصیت ضدالتهابی دارد و می‌تواند به کاهش درد شکم و حالت تهوع ناشی از اسهال کمک کند.
نحوه مصرف
می‌توانید چای زنجبیل را با دم کردن چند برش زنجبیل تازه در آب جوش مصرف کنید. اضافه کردن کمی عسل یا لیمو نیز می‌تواند طعم آن را بهبود بخشد.
دمنوش بابونه
این نوشیدنی‌ها به تسکین دردهای معده و گوارش کمک میکنند.
نحوه مصرف
دمنوش بابونه را با دم کردن گل‌های خشک بابونه در آب جوش آماده کنید.
پوره سیبزمینی
سیبزمینی آب‌پز و بدون چربی به تنظیم دستگاه گوارش کمک می‌کند.
نحوه مصرف
پوره سیبزمینی را بدون کره، شیر یا ادویه‌های تند مصرف کنید و فقط به صورت ساده و آب‌پز تهیه کنید.
آب لیمو
لیمو به عنوان یک ضدباکتری طبیعی عمل می‌کند و می‌تواند به کاهش عفونت‌های روده کمک کند.
نحوه مصرف
آب لیمو را با آب گرم و کمی عسل مخلوط کرده و آن را به آرامی مصرف کنید.
عصاره مرغ و گوشت
عصاره مرغ و گوشت، یکی از بهترین منابع غذایی برای درمان اسهال است. این عصاره‌ها، به دلیل دارا بودن ترکیبات مغذی به دستگاه گوارش کمک می‌کند تا آب و الکترولیت‌های از دست رفته بدن را جبران کند. عصاره مرغ و گوشت، همچنین حاوی مقادیر زیادی از سدیم و پتاسیم بوده و برای تنظیم الکترولیت‌های بدن نیز موثر است.
نحوه مصرف
عصاره مرغ یا گوشت را بدون ادویه و چربی اضافی مصرف کنید و در صورت نیاز، آن را با کمی برنج یا نان تست میل کنید.
ماست کمچرب
زمانی که افراد، به دلیل برهم خوردن تعادل در باکتری‌های روده دچار اسهال میشوند، مصرف ماست کمچرب بسیار مفید است. دلیل مفید بودن ماست کمچرب، به وجود پروبیوتیک‌ها (باکتری‌های مفید) در ماست مربوط است. پروبیوتیک‌ها، می‌توانند تعادل طبیعی باکتری‌ها روده را بازسازی کرده و از طریق به درمان اسهال کمک میکنند.
نحوه مصرف
بهتر است ماست ساده و بدون قند یا طعم‌دهنده مصرف شود تا اثر بهتری در بهبود اسهال داشته باشد.
هویج
هویج پخته شده منبع خوبی از بتاکاروتن است که به بازسازی روده کمک می‌کند.
نحوه مصرف
برای تأثیر بهتر، هویج را پخته و به صورت پوره یا آب‌پز مصرف کنید تا به راحتی جذب بدن شود و اثرات مثبت آن افزایش یابد.
کمپوت گلابی
کمپوت گلابی با داشتن فیبر محلول، آب زیاد و هضم آسان، گزینه‌ای مناسب برای رژیم اسهال است. برای بهترین اثر، بهتر است کمپوت خانگی و با شکر کم مصرف شود. این غذا به بهبود عملکرد گوارش و تقویت معده کمک می‌کند.
نحوه مصرف
بهتر است کمپوت گلابی ساده و بدون شکر اضافی مصرف شود تا اثرات مثبت آن بیشتر شود.
مواد غذایی برای رفع اسهال کودکان
اسهال در کودکان رایج و آزاردهنده است و می‌تواند منجر به کم‌آبی بدن شود. برای درمان اسهال کودکان، گنجاندن مواد غذایی ضد اسهال مانند رژیم BRAT، هویج پخته، سیبزمینی پوره‌شده، ماست پروبیوتیک و مرغ پخته در برنامه غذایی کودک مفید است.
| ماده غذایی | توضیحات |
|---|---|
| مرغ آب‌پز یا پخته شده | منبع پروتئین سبک و قابل هضم برای درمان اسهال کودک، بدون پوست و چربی. مصرف پروتئین برای بازسازی بدن کودک ضروری است. |
| ماست پروبیوتیک | کمک به بازیابی باکتری‌های مفید روده و کاهش التهابات گوارشی با تقویت فلور روده. |
| سیبزمینی پخته | منبع کربوهیدرات زودهضم و انرژی برای کودک، بدون افزودنی و ادویه. |
همچنین، اوتمیل نیز برای درمان اسهال کودکان موثر است. زیرا به‌راحتی هضم شده و انرژی لازم کودک را تامین می‌کند.
مواد غذایی مفید برای رفع اسهال نوزاد
درمان اسهال نوزادان به دلیل سیستم گوارشی حساس نیازمند دقت است. تغذیه مناسب برای جبران کم‌آبی، حفظ تعادل مایعات و نمک بدن نوزاد ضروری است. رایج‌ترین تغذیه‌های مناسب شامل:
- شیر مادر؛ حاوی آنتی‌بادی‌ها و مواد مغذی که سیستم ایمنی نوزاد را تقویت می‌کند.
- شیر خشک؛ مفید در صورت عدم حساسیت به لاکتوز، طبق توصیه پزشک.
- محلولهای آبرسان خوراکی (ORS)؛ برای جبران کم‌آبی شدید، تحت نظر پزشک.
پوره هویج، پوره سیب و موز له شده نیز برای درمان اسهال مفید هستند.
برای اسهال شدید و آبکی چه بخوریم؟
درمان اسهال آبکی را بایستی جدی بگیرید. به این دلیل که بدن در این مدت آب زیادی را از دست میدهد. درنتیجه برای جلوگیری از کم‌آبی بدن، رعایت رژیم غذایی و پیگیری درمان بسیار مهم است. در دوران اسهال آبکی، مواد غذایی مصرفی شما، باید ۳ ویژگی مهم داشته باشند:
- آب اضافی روده‌ها را جذب کنند؛
- حرکات روده را کاهش دهند؛
- تعداد الکترولیت‌ها را به حالت طبیعی بازگردانند.
موز و نان تست سفید، دو منبع غذایی جدانشدنی برای درمان خانگی اسهال آبکی هستند. سایر مواد غذایی را باهم بررسی خواهیم کرد.
مصرف محلول آبرسانی خوراکی (ORS)
محلولهای آبرسان خوراکی (مانند ORS)، مهم‌ترین و موثرترین گزینه برای جلوگیری از کم‌آبی بدن در اسهال شدید و آبکی هستند. ORS، در اصل ترکیبی از آب، نمک و شکر است که با افزایش تعادل الکترولیت‌ها، آب از دست‌رفته را جبران می‌کند.
سوپ سبزیجات ساده
سوپ‌هایی که از مواد لازم آنها شامل هویج، کدو، یا سیبزمینی است، منابع مناسبی برای تامین مایعات و مواد مغذی هستند. این نوع از سوپ‌ها، سیستم گوارش را بهبود بخشیده و اسهال آبکی را کاهش می‌دهند. لازم به ذکر است که بهتر است به سوپ خود ادویه نزنید.
آب برنج
آب برنج نیز یک نوشیدنی عالی برای کاهش اسهال شدید است. به این دلیل که عملکرد روده‌ها را در حالت تعادل نگه داشته و در تامین مایعات و الکترولیت‌های از دست‌رفته موثر است.
هویج پخته
هویج پخته حاوی فیبر محلول و پکتین است؛ این دو ویژگی در سفت شدن مدفوع موثر هستند.
برای درمان هم زمان اسهال و استفراغ چی بخوریم؟
برای درمان همزمان اسهال و استفراغ، توصیه می‌شود از مواد غذایی سبک، قابل هضم و کمچرب استفاده کنید. مواد غذایی همچون موز، برنج، پوره سیبزمینی برای چنین شرایطی، گزینه‌های مناسبی هستند.
خوردن کدام مواد غذایی در زمان اسهال مضر است؟
بعضی از مواد غذایی، به دلیل نوع طبخ و داشتن ترکیبات خاص و همچنین کلسترول بالا، برای دوران اسهال مضر هستند:
- پیتزا
- همبرگر
- سیبزمینی سرخ‌کرده
- مرغ سوخاری
- گوشت‌های پرچرب
- پیراشکی
- سمبوسه
- سبزیجات خام
- لبنیات به جز ماست
- غلات کامل
- آجیل و دانه ها
- لوبیا و حبوبات
- پیاز و سیر
- میوه خشک
- نوشابه های گازدار
- قهوه
- مرکبات
- آب میوه
- نوشیدنی‌های الکلی
در چه صورتی برای درمان اسهال باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر با وجود درمان‌های خانگی یا خوردن این مواد غذایی بعد از 3 روز بهتر نشدید، بهتر است به دکتر گوارش مراجعه کنید. این پزشک با معاینه بالینی و بررسی شرایط جسمانی شما، دارو‌درمانی را همراه با مراقبت‌های خانگی توصیه خواهد کرد. لطفا فراموش نکنید که ما در این مطلب، این سوال را که برای درمان اسهال چه بخوریم را پاسخ دادیم و پزشک متخصص است که تجویز نهایی را می‌کند.
اگر باز هم در این خصوص مشکلی دارید، می‌توانید با مراجع به سامانه نوب‌دهی آنلاین مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، از پزشکان گوارش در سراسر ایران زمان مشاوره و ویزیت دریافت کنید.
منابع:
درود به شما
اینجانب سرطان روده دارم شیمی درمانی میشوم و هر ازگاه
یبوست و یا اسحال و استفراغ دارم که با خوردن کم غذا حالت تعوع به من دست میدهد و اسحال نمیدانم چکنم با انگه قرصLopersmid مصرف میکنم این قرص در ایران مصرف زیادی دارد و تازگی نفخ معده و سکسکه به اینها اضافه شده با درمان‌های خانگی گاه چند دقیقه سکسکه بند میاید چکنم؟ با سپاس
سلام عزیز
برای کنترل استفراغ ناشی از شیمی درمانی یکی از رایج ترین درمان ها اوندانسترون هست که با نظر پزشکتان امکان مصرف دارید
سلام دیشب به شدت اسهال شدم. الان بدنم ضعیف شده و دستام میلرزه من فقط تونستم به زور یک سیب ویک نصفه موز بخورم
من پدرم یسره تکرر ادرارداره و پوشکی شده،حالت اسهالی،مغزش هم آب جمع شده،الان اسهال داره،۷۷سال داره،لطفا راهنمایی کنید.ممنون.
ماست و پونه
واقعا مطالبتون عالی و کاربردی بود من با مصرف تنها جو دوسر فوری توی سوپم انگار یک مسیر درمان یک هفته ای رو یک شبه طی کردم