مسمومیت خون چیست؛ علت، علائم و روش های درمان

مسمومیت خون یک عفونت بسیار جدی است. این عفونت وقتی اتفاق می افتد که باکتری ها در جریان خون وجود داشته باشند. برخلاف نام این عارضه، عفونت هیچ ربطی به سم ندارد. اکرچه یک اصطلاح پزشکی نیست اما مسمومیت خون برای توصیف باکتریمی، سپتی سمی یا سپسیس به کار می رود. با این حال این نام خطرناک به نظر می رسد و دلیل خوبی هم دارد. سپسیس یک عفونت جدی و بالقوه کشنده است. مسمومیت خون می تواند به سرعت به سمت سپسیس پیشرفت کند. تشخیص و درمان سریع برای مقابله با مسمومیت خون بسیار حیاتی است. اما درک عوامل خطرناک اولین قدم برای پیشگیری از این وضعیت است.

جه عواملی منجر به مسمومیت خون می شود؟

مسمومیت خون وقتی اتفاق می افتد که باکتری های عامل عفونت در بخش دیگری از بدن، وارد جریان خون شوند. وجود باکتری در خون به عنوان باکتریمی یا سپتی سمی نامیده می شود. اصطلاحات سپتی سمی و سپسیس اغلب به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرند. اگر چه از نظر فنی کاملاً یکسان نیستند. سپتی سمی، وضعیت وجود باکتری در خون است که می تواند منجر به سپسیس شود. سپسیس در صورت عدم درمان، عفونتی بسیار جدی و تهدید کننده حیات است. اما هر نوع عفونت دیگری اعم از باکتریایی، قارچی و یا ویروسی می تواند منجر به سپسیس شود و حتماً لازم نیست که این عوامل عفونی در جریان خون فرد وجود داشته باشند تا سپسیس ایجاد شود.

این دسته از عفونت ها بیشتر در ریه ها، شکم و مجاری ادرار اتفاق می افتند. سپسیس بیشتر در افرادی اتفاق می افتد که در بیمارستان بستری هستند. چرا که در این اماکن خطر ابتلا به عفونت بالاتر است. از آنجایی که مسمومیت خون وقتی اتفاق می افتد که باکتری ها همراه عفونت دیگری وارد جریان خون شوند، ابتلا به سپسیس بدون داشتن عفونت اولیه امکان پذیر نیست.

برخی از دلایل شایعی که می توانند منجر به سپسیس شوند، عبارتند از:

  • عفونت شکمی
  • نیش حشره عفونی
  • عفونت خط مرکزی درمان مانند سوند دیالیز یا سوند شیمی درمانی
  • کشیدن دندان یا عفونت دندان
  • قرار گرفتن زخم بسته در معرض باکتری در طی بهبودی جراحی یا عدم تعویض پانسمان جراحی در دفعات کافی
  • قرار دادن هر گونه زخم باز در معرض محیط
  • عفونت با باکتری مقاوم به دارو
  • عفونت مجاری ادراری یا کلیه
  • پنومونی
  • عفونت پوست

چه افرادی در معرض خطر مسمومیت خون هستند؟

برخی از افراد بیشتر از دیگران مشکوک به درگیری با سپسیس هستند. آنهایی که بیشتر در معرض خطر هستند، عبارتند از:

  • افراد با سیستم ایمنی تضعیف شده، ماننده افراد مبتلا به HIV، ایدز یا سرطان خون
  • کودکان خردسال
  • افراد مسن
  • افرادی که مواد مخدر داخل وریدی مانند هروئین استفاده می کنند.
  • افراد با بهداشت ضعیف دهان و دندان
  • افرادی که از سوند استفاده می کنند.
  • افرادی که اخیراً جراحی یا اقدامات دندانپزشکی انجام داده اند.
  • کارمندان بیمارستان ها و محیط های این چنینی که بسیار در معرض باکتری ها و ویروس ها هستند.

تشخیص علائم مسمومیت خون

علائم مسمومیت خون عبارتند از:

  • لرز
  • تب متوسط یا بالا
  • ضعف
  • تنفس سریع و پی در پی
  • افزایش ضربان یا تپش قلب
  • رنگ پریدگی پوست به ویژه در صورت

برخی از این علائم با سرماخوردگی و سایر بیماری ها در ارتباط هستند. با این حال اگر به تازگی جراحی انجام داده اید یا در حال بهبودی از یک جراحت هستید، مهم است که پس از مشاهده این علائم مسمومیت خون هر چه سریع تر با پزشک خود تماس بگیرید. نشانه های پیشرفته مسمومیت خون ممکن است جان افراد را تهدید کنند و عبارتند از:

  • گیجی
  • نقاط قرمز بر روی پوست ممکن است بزرگ تر شده و مانند کبودی بزرگ و بنفش به نظر برسند.
  • تولید ادرار کم یا عدم تولید ادرار
  • نارسایی اندام

مسمومیت خون می تواند منجر به سندروم دیسترس تنفسی یا شوک سپتیک شود. در صورت عدم درمان به موقع، این عارضه می تواند منجر به مرگ شود.

تشخیص مسمومیت خون

تشخیص خودسرانه مسمومیت خون کار سختی است. چرا که علائم آن با سایر بیماری ها مشابه است. بهترین راه برای تشخیص ابتلا به سپتی سمی، مراجعه به پزشک است.. پزشک در ابتدا معاینه فیزیکی انجام می دهد که شامل بررسی دمای بدن و فشار خون است. در صورت مشکوک بودن به مسمومیت خون، پزشک آزمایش هایی را برای بررسی علائم عفونت باکتریایی انجام می دهد. سپتی سمی با آزمایش های زیر قابل تشخیص است:

  • آزمایش کشت خون
  • آزمایش سطح اکسیژن خون
  • شمارش خون
  • عوامل لختگی
  • آزمایش ادرار شامل کشت ادرار
  • اشعه ایکس قفسه سینه
  • تست الکترولیت و عملکرد کلیه

پزشک شما ممکن است مشکلات کبد یا کلیه را بررسی کرده و عدم تعادل سطوح الکترولیت را نیز ارزیابی کند. اگر زخمی روی پوست داشته باشید، پزشک ممکن است برای بررسی وجود باکتری از ترشحات آن نمونه برداری کند. ممکن است پزشک محض احتیاط، یک اسکن تصویربرداری نیز برای شما تجویز کند. تمام این آزمایش ها می توانند به شناسایی عفونت در تمام بدن کمک کنند:

اگر باکتری در خون شما وجود داشته باشد، شناسایی نوع آن به پزشک در تعیین نوع آنتی بیوتیک برای پاکسازی عفونت کمک می کند.

گزینه های درمان برای مسمومیت خون

درمان سریع مسمومیت خون امری حیاتی استو چرا که این عفونت می تواند به سرعت در بافت ها یا دریچه های قلب گسترش پیدا کند. به محض تشخیص مسمومیت خون، احتمالاً در بیمارستان بستری خواهید شد. اگر علائم شوک را نشان می دهید، لازم است در بخش مراقبت های ویژه بستری شوید. علائم شوک عبارتند از:

همچنین ممکن است برای کمک به حفظ فشار خون سالم و رهایی از عفونت، اکسيژن و مایعات را به صورت وریدی دریافت کنید. لخته های خون یکی دیگر از نگرانی های بیماران بستری در بیمارستان است. سپسیس معمولاً با هیدراتاسیون، اغلب از طریق خطوط داخل وریدی و همچنین آنتی بیوتیک هایی درمان می شود که ارگانیسم های عامل عفونت را مورد هدف قرار می دهند. گاهی اوقات ممکن است نیاز به استفاده از داروها برای محافظت از فشار خون پایین به صورت موقت باشد. این داروها وازوپرسورها نامیده می شوند. اگر سپسیس به حدی شدید باشد که منجر به اختلال عملکرد چند اندام شود، بیمار ممکن است نیاز به تهویه مکانیکی داشته باشد. یا حتی ممکن است در صورت نارسایی کلیه، نیاز موقت به دیالیز داشته باشد.

چشم انداز بلند مدت و بهبودی

مسمومیت خون می تواند وضعیتی مرگ بار باشد. بر اساس مشاهدات کلینیک مایو (Mayo)، شوک سپتیک دارای نرخ مرگ و میر ۵۰ درصدی است. حتی اگر درمان موفقیت آمیز باشد، سپسیس می تواند به آسیب های دائمی در بدن منجر شود. خطر ابتلا به عفونت های دیگر در آینده نیز افزایش پیدا می کند. هر چه بیشتر پیگیر برنامه درمانی پزشک خود باشید، شانس بهبودی کامل شما بالاتر می رود. درمان سریع و تهاجمی در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان می تواند شانس نجات از سپسیس را بالا ببرد.

بیشتر افراد می توانند از سپسیس خفیف بدون عارضه های ماندگار بهبود پیدا کنند. با مراقبت صحیح می توانید در عرض یک یا دو هفته احساس بهتری داشته باشید. اگر از سپسیس شدید نجات پیدا کنید، به هر حال در معرض خطر ابتلا به عوارض جدی خواهید بود. این عوارض عبارتند از:

  • احتمال لختگی خون
  • نارسایی اندام که نیاز به جراحی یا اقدامات نجات زندگی دارد
  • مرگ بافت (قانقاریا) که حذف بافت عفونی شده یا احتمالاً قطع عضو مورد نیاز است.

نحوه پیشگیری از مسمومیت خون

بهترین راه پیشگیری از ابتلا به مسمومیت خون، درمان و پیشگیری از انواع عفونت است. همچنین مهم است که در وهله اول با تمیز کردن و پانسمان مناسب، از عفونی شدن هر گونه زخم باز جلوگیری کنید.

اگر جراحی داشته اید، پزشک احتمالاً یک آنتی بیوتیک را به عنوان اقدام پیشگیرانه در برابر عفونت تجویز می کند. بهتر است احتیاط کنید و اگر مشکوک به عفونت هستید، حتماً با پزشک تماس بگیرید. تا حد امکان از مکان هایی که احتمال مواجهه با باکتری ها، ویروس ها یا قارچ ها در آنها وجود دارد، دوری کنید.

منبع : healthline

محتوای این مقاله صرفا برای افزایش اطلاعات عمومی شماست و به منزله تجویز پزشکی نیست.
ممکن است شما دوست داشته باشید
1 نظر
  1. علی می گوید

    ممنونم.مطالب پزشکی جالب و مفیدی بود.تشکر

ارسال یک پاسخ

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد.