داشن پوستی صاف و شفاف یکی از ادغدغههای همیگشی انسانها بوده و هست. هرچند که گاهی تحت تاثیر عوامل مختلفی مثل نور آفتاب، بیماری، بالا رفتن سن یا بارداری، لکهای تیرهای روی پوست بهوجود آمده و سلامت ظاهری پوست را تحت تاثیر خود قرار میدهند. از کک و مک گرفته تا لکهای تیره و روشن از جمله لکهای پوستی هستند که باید منشا آنها را شناخت و در صورت نیاز، درمان مورد نظر را از مشاور پوست دریافت کرد.
لکهای پوستی عموماً ضرری ندارند؛ اما ممکن است باعث کاهش اعتماد به نفس افراد یا نارضایتی از ظاهرشان بشوند. این لکها بهصورت کلی به علت افزایش ملانین در یک ناحیه از پوست بهوجود میآیند و قابل درمان هستند.
گفتنیها در رابطه این مشکل زیاد است برای همین در این مطلب از مجله دکتردکتر درباره انواع لکهای پوستی، علل ایجاد این لکها و راههای جلوگیری و درمان آنها را بررسی کردهایم؛ با ما همراه باشید.
انواع لکهای پوستی؛ چرا این عارضه رخ میدهد؟
زمانی که پوست بیش از حد ملانین تولید کند، اصطلاحا لکهای پوستی روی بدن ایجاد میشود. این تیرگیها اصطلاحاً هاپیرپیگمنتاسیون نامیده میشوند. هایپرپیگمنتاسیون میتواند نتیجه بروز عوامل زیر باشد:
- افزایش سن
- تغییرات هورمونی دوران بارداری یا یائسگی
- قرار گرفتن در معرض نور خورشید
- التهابات پوستی مانند جوش و آکنه
- جای نیش، زخم و بریدگی
- محصولات پوستی قوی یا نامناسب
- زمینه ارثی
- مصرف برخی از داروها
- مشکلات کبدی
دلایل ایجاد لکهای پوستی
برای این که بتوانید لکهای پوستی را درمان یا حتی از بروزشان جلوگیری کنید، لازم است منشاء لک را بشناسید. درمان هریک از انواع لکهای پوستی متفاوت است. بهعلاوه برای درمان لکهای ناشی از مشکلات داخلی استفاده از محصولات پوستی کافی نیست و نیاز به درمان منشاء لک دارید. برای مثال، اگر لک بهخاطر بیماریهای کبدی بهوجود آمده است، تا زمانی که کبد درمان نشود، درمانهای پوستی و استفاده از کرم ضد لک بیفایدهاند. بههمین دلیل است که ریشه انواع لک پوستی به دلیل ایجاد آن باز میگردد.
در ادامه هر کدام از لکهای پوستی را با توجه به دلایل ایجاد آنها مورد بررسی قرار میدهیم.
لک ناشی از افزایش سن
اگر پشت دست یا روی گونهتان لکی شبیه یک کک و مک بزرگ مشاهده کردید، دارید به یک لک سن نگاه میکنید. لکهای ناشی از افزایش سن مسطح و معمولاً به رنگ قهوهای اند. این لکها بیشتر در نقاطی ظاهر میشوند که مدت طولانیتری در معرض آفتاب بودهاند؛ برای همین به این لکهای پوستی در اثر آفتاب هم میگویند.
این لکها ممکن است بهصورت تکی یا چندتایی ظاهر شوند. اغلب افراد در دوران میانسالی و پس از آن دچار این نوع لک میشوند؛ اما بروز آن در سنین پایینتر نیز ممکن است. افرادی با پوست روشن، افراد دارای زمینه ارثی و افرادی که آفتاب میگیرند یا روزانه در معرض آفتاب قرار دارند بیشتر به این نوع لک دچار میشوند. این نوع از لکهای پوستی صورت با درمان درست و البته ممارست تا حد زیادی درمان میشوند.
لک هورمونی
ملاسما نوعی لک پوستی رایج است که از تغییرات هورمونی ناشی میشود. ملاسما یا کلواسما در بسیاری از زنان باردار دیده میشود. اگرچه مردان هم ممکن است این نوع لک را داشته باشند؛ اما بروز آن در زنان بسیار بیشتر است.
لک ملاسما بزرگ است و بیشتر از اینکه به شکل نقطههای قهوهای باشد شبیه جزیرهای از لکهای متصل به هم است. ملاسما معمولاً روی صورت دیده میشود و بهصورت قرینه هر دو طرف صورت را درگیر میکند. گونهها، پیشانی، تیغه بینی و چانه نقاط متداول ملاسما هستند.
ملاسما بیخطر است اما یکی از مقاومترین انواع لک است که درمان آن نیاز به صبر و مداومت دارد. علاوهبر این، اکثر لکهای هورمونی بهصورت کامل درمان نمیشوند ولی با درمان مناسب تا حد زیادی کاهش پیدا میکنند.
لکهای پوستی در اثر آفتاب
نور آفتاب از اصلیترین دلایل ایجاد لک روی پوست است. اگر ضد آفتاب نمیزنید، ایجاد لک روی صورتتان دور از انتظار نیست. پوست ما در تمام طول زندگی در معرض آفتاب قرار میگیرد و این تابش به مرور باعث ایجاد لک میشود..
اشعه فرابنفش خورشید یا هر منبع دیگری در ایجاد و افزایش لک نقش دارد. علاوه بر این، نور خورشید در ایجاد لکهای سن و هورمونی نیز نقش دارد. لکهای ناشی از آفتاب کوچک و یک شکل اند و عمدتاً خطری ندارند.
کک و مک
کک و مکها لکهای کوچک و نسبتاً روشنی هستند که بیشتر در ناحیه گونه و بینی دیده میشوند. کک و مک عمدتاً به خاطر آفتاب ایجاد میشود و در افرادی با پوست روشن بیشتر دیده میشود. کک و مک از جمله لکهایی است که درمان خاصی ندارد؛ اما با محافظت از پوست در برابر آفتاب میتوان از بروز آن جلوگیری کرد.
لک ناشی از جوش
از دیگر لکهای رایج پوستی میتوان به لک ناشی از جوش یا همان جای جوش اشاره کرد. این لک در دسته لکهای التهابی (PIH) قرار میگیرد. هر عاملی که باعث التهاب پوست شود میتواند تولید رنگدانهها را افزایش داده و لک ایجاد کند. از میان عوامل التهابزا، جوش متداولترین است.
جای جوش به دو دسته تقسیم میشود؛ جای جوش قرمز و قهوهای. لکهای قرمز جدیدتر اند و التهاب پوست پس از رفع جوش و بازسازی نشدن آن را نشان میدهند. لکهای قرمزی که درمان نشوند ممکن است به لک قهوهای تبدیل شوند. لازم به ذکر است که فشردن جوش یا تخلیه نادرست آن احتمال ایجاد لک را بالا میبرد.
بهصورت کلی، لک ناشی از جوش نشانگر این است که پوست شخص توان کافی برای بازسازی ناحیه درگیر جوش را ندارد. این نوع لک ممکن است خود به خود و بدون نیاز به درمان خاصی برطرف شود. برخی لکهای لک قرمز نیز تنها با استفاده از آبرسان و ترمیم کننده درمان میشوند.
درمان خودبهخود لکها نیاز به زمان دارد و استفاده از محصولات پوستی یا درمانهای کلینیکی میتواند لک ناشی از جوش را سریعتر از بین ببرد. جای نیش، زخم و هر چیزی از این دست نیز میتواند منجر به ایجاد لکهای التهابی شود. برای از بین بردن این لکهها میتوانید از فیشال صورت استفاده نمایید.
لکهای سیاه پوستی
لکهای سیاه پوست (hyperpigmentation) بیشتر برای افرادی با پوست تیره رخ میدهد. این ضایعه پوستی زمانی اتفاق میافتد که ناحیهای از پوست تیرهتر از پوست اطراف آن شود. این لکهها در پوستهای تیرهتر ماندگاری بیشتری دارند و طبیعتا درمان آنها سختتر است.
درباره لکهای پوستی سیاه میتوانید در مطلبی تحت همین عنوان بیشتر مطالعه کنید.
جلوگیری از انواع لکهای پوستی
هایپرپیگمنتاسیون یک شبه اتفاق نمیافتد. لکهای پوستی در طول زمان و در نتیجه عوامل مختلف ایجاد میشوند. پیش از این، عوامل ایجاد لک را بررسی کردیم. برای داشتن پوستی صاف و بدون لک کافی است از این عوامل دوری کنید. اساسیترین روشهای پیشگیری و درمان لک پوستی را در ادامه بررسی میکنیم.
ضد آفتاب
مهمترین اقدام برای پیشگیری از لک استفاده از ضد آفتاب است. اشعههای مضر آفتاب منشاء ایجاد یا افزایش لک اند. استفاده از ضد آفتاب مناسب پوست در تمام فصول سال برای حفظ سلامت پوست ضروری است. ضد آفتاب میتواند فیزیکی یا شیمیایی بوده و بافت کرم، کرم-ژل یا فلوئید داشته باشد. برای محافظت کامل در برابر آفتاب حداقل SPF30 لازم است.
محصولات آنتی اکسیدان
برخی از رادیکال های آزاد در ایجاد لک پوستی نقش دارند. با استفاده از محصولات پوستی حاوی آنتی اکسیدانها، میتوان این عوامل را کاهش داد و از بروز لک جلوگیری کرد. محصولات دارای ویتامین A، ویتامین C، فرولیک اسید و نیاسینامید در پیشگیری و درمان انواع لک مؤثر اند.
لایهبرداری ملایم
عادت به لایهبرداری منظم باعث کاهش سلولهای مرده سطح پوست میشود. این سلولها اغلب در ایجاد لک نقش دارند. به خاطر داشته باشید که استفاده از لایهبرارهای قوی نه تنها از ایجاد لک جلوگیری نمیکند، بلکه احتمال ایجاد آن را بالا میبرد. برای پیشگیری از لک از محصولات لایه بردار ملایم مانند کرمهای AHA استفاده کنید. در ترکیبات این کرمها موادی از قبیل گلیکولیک اسید، لاکتیک اسید و سالیسیلیک اسید دیده میشود.
چه زمانی به متخصص مراجعه کنیم؟
اگر لکهای پوستی شما روز به روز پر رنگتر شده و محدوده درگیریشان بیشتر شد، حتما به دکتر پوست مراجعه کنید. همانطور که مطالعه کردید، امکان دارد دلیلی فراتر از یک واکنش پوستی باشد. برای همین باید هر چه سریعتر برای بررسی علت و درمان آن اقدام کرد.
درمان لک پوستی
از روشهای سنتی و خانگی گرفته تا درمانهای پزشکی مختلف، همه برای درمان لکهای پوستی تاثیرگذار هستند اما با اینحال، هر کدام از این روشها تنها روی بیمارانی خاص جواب میدهند و تشخیص آن با دکتر سنکوپ است. در ادامه هر کدام از این روشها را به اختصار مورد بررسی قرار میدهیم.
روشهای سنتی و خانگی درمان پوستی
طب سنتی برای درمان لکهای پوستی راهحلهای مختلفی را معرفی میکند. نکته جالبی که وجود دارد این است که این درمانها اکثرا با روشهای درمان خانگی لکهای پوستی یکسان هستند و تاثیری یکسان دارند. برخی از درمانهای از ایندست عبارتند از:
- ماساژ لک پوستی با روغن بنفشه
- پرهیز از غذاهای اصطلاحا سودادار
- گذاشتم ماسک حنا
- میل کردن ماءالجبن
- روغنتراپی با روغن زرد (کره دوغ)
- مصرفه سکنجبین و عسل
- روغن کرچک
- پودر پوست موز
- پاکسازی معده و کبد با شربت عسل و لیموترش یا خاکشیر همراه آب گرم
درمانهای کلینیکی لکهای پوستی
لکهای تیره، عمیق، هورمونی و … ممکن است با استفاده از محصولات معمولی از بین نروند. برای مثال، استفاده از ویتامین C یا رتینول (از مشتقات ویتامین A) میتواند بسیاری از لکها را درمان کند؛ اما لزوماً هر نوع لکی با این محصولات از بین نمیرود. برای درمان لکهای مقاوم باید با متخصص پوست مشورت کنید. بسته به نوع لک، تناژ پوست، تغییرات هورمونی، وضعیت پوست و … پزشک ممکن است از یک یا چند راهکار درمانی زیر استفاده کند.
- لیزر درمانی
- لایه بردارهای شیمیایی
- میکرودرم
- کرمهای ضد لک و روشکننده
لکهای پوستی به راحتی درمان میشوند اگر …
لکهای تیره پوست بنا به دلایل مختلفی ایجاد میشوند. اغلب لکهای پوستی خطر سلامتی ندارند و صرفاً از نظر زیبایی شناختی مورد توجه قرار میگیرند. استفاده از محصولات درمانی مختلف یا درمانهای کیلنیکی میتواند لکها را به میزان قابل توجهی کاهش دهد. بهخاطر داشته باشید که درمان مشکلات پوستی، بهویژه لک، نیاز به زمان دارد؛ پس در درمان لک صبور باشید و دوره درمانی خود را تکمیل کنید. در صورت نیاز به مشاوره برای درمان میتوانید با دریافت نوبت دکتر از سامانه آنلاین دکتردکتر هر چه سریعتر برای درمان اقدام کنید.
منابع:
medicalnewstoday.com
vogue.com
healthline.com
سوالات متداول لک پوستی
لک پوستی به تغییرات رنگی غیر طبیعی در پوست گفته میشود که میتواند ناشی از عوامل مختلفی مانند نور خورشید، تغییرات هورمونی، افزایش سن و ژنتیک باشد.
بله، لکهای پوستی قابل درمان هستند. روشهای مختلفی از جمله درمانهای خانگی، استفاده از کرمهای ضدلک، و درمانهای پزشکی مانند لیزر درمانی وجود دارند که میتوانند به کاهش و از بین بردن لکها کمک کنند.
بهترین روش بستگی به نوع و شدت لک دارد. در موارد خفیف، استفاده از کرمهای ضدلک و درمانهای خانگی موثر است. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به روشهای پزشکی مانند لیزر درمانی و لایهبرداری شیمیایی باشد.
استفاده از کرم ضدآفتاب، مراقبت مناسب از پوست، تغذیه سالم، و اجتناب از عوامل محیطی آسیبزا مانند نور مستقیم خورشید میتوانند به جلوگیری از ایجاد لکهای پوستی کمک کنند.
خیر، لکهای پوستی همیشه دائمی نیستند و با استفاده از روشهای مناسب میتوان آنها را کاهش داد یا به طور کامل از بین برد. با این حال، برخی از لکها ممکن است به دلیل شدت و عمق آنها نیاز به درمانهای تخصصی داشته باشند.
بله، تغییرات هورمونی مانند دوران بارداری، مصرف قرصهای ضدبارداری یا دوران یائسگی میتوانند باعث ایجاد لکهای پوستی شوند که به نام “ملاسما” شناخته میشوند.
سلام ممنون وتشکر
آگاه شدیم باخوندن مطالب شما
چطوری البته پوست خودباشیم
یه دنیا متشکرازتمام عوامل پزشک پوست ومو