بورسیت زانو (bursitis) وضعیت قابل درمان و رایجی است که در آن این بخش از بدن دچار تورم و التهاب می‌شود. زمانی که کیسه‌های بورس در جلوی کشکک زانو ملتهب می‌شوند. در بسیاری از موارد، این مشکل با درمان خانگی و استراحت بهبود پیدا می‌کند. برای بررسی وضعیت مذکور نیاز به مراجعه به پزشکان تهران ارتوپد وجود دارد. در ادامه این مطلب از مجله دکتردکتر درباره‌اش بیشتر می‌خوانید.
بورسیت زانو چیست؟
کیسه کوچک و پُر از مایعی موسوم به بورس (bursa) در نزدیکی مفصل زانو قرار دارد را بورسیت زانو می‌گویند. این کیسه یا همان بورسیت مانع از اصطکاک و ایجاد فشار میان استخوان‌ها، تاندون‌ها، ماهیچه‌ها و پوست نزدیک مفاصل می‌شود.
هر بورس یا همان کیسه‌ای در ناحیه زانو می‌تواند ملتهب شود اما بورسیت زمانی رخ می‌دهد که روی کشکک یا در سمت داخلی زانو در زیر مفصل تورم و التهاب رخ بدهد.
این مشکل با ایجاد درد همراه است و باعث می‌شود که توانایی حرکت زانو محدود شود. تلفیقی از روش‌های مختلف مراقبتی و درمانی برای بهبود این وضعیت از سوی پزشکان تجویز می‌شود.
انواع بورسیت زانو
بورسیت زانو یا همان التهاب کیسه‌های بورس می‌تواند در بخش‌های مختلفی از این ناحیه از بدن رخ بدهد. اجازه بدهید که در ادامه، نگاهی به هریک از این بخش‌ها داشته باشیم. شناخت مشکلات این ناحیه مانند آرتروز یا بورسیت می‌تواند به مراقبت بهتر از زانوها کمک شایانی کند.
بورسیت کشکک زانو
در این حالت از بیماری، التهاب بورس در ناحیه جلوی زانو در بخش کشکک رخ می‌دهد. زمانی که کیسه بورس آسیب ببیند و مایع زیادی داخل آن جمع شود، التهاب پیدا می‌کند و به بخش‌های مجاور زانو فشار می‌آورد.
بورسیت استخوان زانو و مفصل آن
کیسه‌های بورس در نزدیکی مفصل زانو قرار دارند تا مانع از ایجاد اصطکاک و فشار میان دو استخوان و مفاصل شوند. با آسیب‌دیدن و تحریک این بخش‌ها، درد و التهاب در زانو پیش می‌آید. در نتیجه تحلیل‌رفتن این بورس‌ها، استخوان‌ها به هم ساییده می‌شوند و مشکلاتی در ناحیه زانو بروز پیدا می‌کنند.
بورسیت پشت زانو
علائم دردناک و ایجاد حس گرم‌شدن و دردی تیز در بخش پشتی زانو هم وجود دارد. بورسیت می‌تواند این بخش از پا را هم تحت تأثیر قرار بدهد. برای التیام‌بخشیدن به چنین دردی از کمپرس یخ و مصرف قرص‌های آرام‌بخش استفاده می‌شود. استراحت هم در بهبود این وضعیت بی‌اثر نیست.
بورسیت زیر زانو
زیر زانو یا هر بخش و ناحیه‌ای از آن می‌تواند دچار مشکل التهاب و تورم شود. برای رفع این موضوع نیاز به مراجعه به پزشک وجود دارد و متخصصان بنا به ناحیه تحت تأثیر آسیب و درد و البته شرایط بدنی هر فرد، درمان‌هایی تجویز می‌کنند.
علائم بورسیت زانو چیست؟
بیشتر افراد مبتلا به بورسیت زانو، درد احساس می‌کنند. البته بروز نشانه‌ها در گروی این است که کدام نقطه از زانو آسیب دیده و ملتهب شده است. به طور کلی، ناحیه تحت تأثیر التهاب دچار حس گرم‌شدگی، حساس‌شدن و تورم می‌شود. این حالت‌ها در زمانی رخ می‌دهند که فشار روی آن بخش قرار می‌گیرد.
در حالت حرکت یا حتی استراحت هم احتمال بروز حس درد وجود دارد. ضربه‌ای سریع و زودهنگام به زانو هم می‌تواند همراه با بروز سریع علائم مذکور باشد. نشانه‌ها معمولاً به تدریج شروع می‌شوند و در طول زمان پیش می‌روند.
دلیل ایجاد بورسیت زانو چیست؟
دلایل و علل مختلفی در بروز بورسیت زانو نقش دارند. از جمله آنها باید به موارد زیر اشاره کنیم:
- فشار مکرر و مداوم مانند زانوزدن؛ به ویژه روی سطوح تخت
- استفاده زیاد از زانوها و فعالیت‌های سخت و سنگین
- عفونت باکتریایی کیسه‌های بورس
- عوارض ناشی از استئوآرتریت (osteoarthritis)، آرتریت روماتوئید (rheumatoid) یا نقرس در زانو
تشخیص بورسیت زانو چگونه است؟
پزشکان معمولاً برای تشخیص این وضعیت به معاینه فیزیکی و بررسی سوابق پزشکی بیمار می‌پردازند. در مسیر تشخیص:
- دو زانو را با هم مقایسه می‌کنند؛ به ویژه در حالتی که یک زانو سالم است.
- به آرامی زانو را فشار می‌دهند تا منبع ایجاد درد، گرم‌شدن و تورم را کشف کنند.
- پوست روی زانو را بررسی می‌کنند و مروری دارند بر علائمی مانند عفونت و قرمزشدگی.
- به دقت زانو و پاها را تکان می‌دهند تا میزان آسیب‌دیدگی مشخص شود و وضعیت حرکتی زانو و پا ارزیابی شود.
برای تشخیص بورسیت زانو از تصویربرداری هم کمک می‌گیرند:
- اشعه ایکس؛ تصویربرداری با این روش می‌تواند وضعیت استخوان‌ها را نشان بدهد.
- ام آر آی (MRI)؛ در این روش از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویری با جزئیات از ساختار درون بدن استفاده می‌شود. این فناوری می‌تواند بافت‌های نرمی مانند بورس‌ها را هم نشان بدهد.
- سونوگرافی؛ از این روش هم برای معاینه درون بدن در لحظه استفاده می‌شود. پزشکان با سونوگرافی به وضعیت التهاب موجود در زانو پی می‌برند.
آسپیراسیون هم روش دیگری است که در تشخیص بورسیت زانو به کمک ارتوپدها می‌آید. اگر پزشکان مشکوک به ابتلا به نقرس یا عفونت در بورس شوند، احتمالاً نمونه‌ای از مایع موجود در کیسه بورس را می‌کِشند و بررسی می‌کنند. این موضوع هم می‌تواند در پیش‌برد مسیر درمان نقش داشته باشد.
درمان بورسیت زانو چیست؟
بورسیت معمولاً به مرور زمان پیشرفت می‌کند و وخیم‌تر می‌شود. بنابراین، درمان بیشتر معطوف به تسکین‌دادن و کم‌کردن نشانه‌های آزاردهنده آن است. بنا به دلیل بروز این مشکل و بورسی که آسیب دیده، از روش‌های درمانی مختلفی استفاده می‌شود.
دارودرمانی
اگر بورسیت زانو در اثر عفونت باکتریایی رخ بدهد، پزشکان مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها را در این زمینه تجویز می‌کنند.
درمان های خانگی
برای بهبود وضعیت بورسیت زانو می‌توانید از روش‌هایی خانگی هم بهره ببرید. برای مثال، استراحت‌دادن به زانو اهمیت زیادی دارد. باید از انجام حرکاتی که باعث بدترشدن درد می‌شوند، پرهیز کنید. داروهای بی‌نیاز از نسخه‌ای مانند ایبوپروفن هم در تسکین درد بی‌اثر نیستند.
استفاده از کیسه یخ در طول روز به دفعات زیاد و هربار به مدت ۲۰ دقیقه هم در التیام درد اثرگذار است. زانوبندها هم در کاستن از درد و تورم مفید واقع می‌شوند. در طول روز و در منزل، بهتر است که زانوی خود را روی بالش و در ارتفاع قرار بدهید تا از التهاب و تورم کم کنید.
جراحی
اگر روش‌های غیرتهاجمی و معمولی برای درمان بورسیت جوابگو نباشند، نیاز به امتحان‌کردن جراحی پیش می‌آید. این درمان برای موارد شدید، مزمن و عودکننده توصیه می‌شود. با جراحی، پزشکان اقدام به برداشتن بورس می‌شوند.
تزریق
در مواردی هم برای درمان بورسیت زانو از تزریق کورتیکواستروئیدها (Corticosteroid) استفاده می‌شود. این روش باعث کاهش التهاب بورسیت است و با وجود آن، مشکل سریع فروکش می‌کند. اما ممکن است که چند روز درد و تورم به وجود بیاید.
خارج کردن مایع
پزشکان برای کم‌کردن از درد بورسیت از روش آسپیراسیون (Aspiration) یعنی کشیدن مایع موجود در ساک بورس استفاده می‌کنند. در این روش، با یک سرنگ، مایع اضافی از بورس بیرون کشیده می‌شود. آسپیراسیون با کمی درد و تورم همراه است. گاهی نیاز به استفاده از یک وسیله ثابت‌کننده زانو برای دوره‌ای کوتاه هم وجود دارد تا از احتمال بازگشت وضعیت کم شود.
فیزیوتراپی
گاهی لازم است که برای درمان بورسیت زانو به فیزیوتراپ‌ها مراجعه کنید تا با حرکات ورزشی مخصوص و روش‌های خودشان اقدام به بهبود وضعیت کنند. فیزیوتراپی به مدیریت درد کمک می‌کند و می‌تواند مانع از بازگشت بورسیت زانو شود. زانوبندهای طبی هم می‌توانند در این زمینه مؤثر باشند.
تمرین‌های ورزشی درمان بورسیت زانو
برای بهبود وضعیت بورسیت زانو می‌توانید از تمرین‌های ورزشی استفاده کنید. این تمرین‌ها باید با مشورت با متخصص برایتان تجویز شوند. در ادامه، فقط به نمونه‌ای از آنها اشاره می‌کنیم تا بدانید که چنین روندی هم برای بهبود اوضاع وجود دارد. بهتر است که حتماً با پزشک و متخصص معالجتان در این زمینه صحبت کنید.
۱. بنشینید و پای دچار بورسیت را صاف و دراز کنید. زیر زانوی همین پا، یک حوله لوله‌شده بگذارید. پای دیگرتان را خم کنید.
۲. ماهیچه‌های ران پای آسیب‌دیده خود را با فشار‌دادن پشت زانوی خود به سمت پایین در حوله فشرده کنید.
۳. سفت‌کردن ماهیچه را به مدت ۶ ثانیه حفظ کنید و بعد برای ۱۰ ثانیه به خود استراحت بدهید.
۴. این کار را ۸ تا ۱۲ بار تکرار کنید.
بهبود بورسیت زانو چقدر طول می‌کشد؟
با رعایت نکات درمانی و مراقبتی معمولاً حدود چند هفته طول می‌کشد تا بورسیت در زانو بهبود پیدا کند. اگر بعد از ۲ تا ۳ هفته استراحت در منزل، بهبود پیدا نکردید به پزشک معالج خود مراجعه کنید.
در صورتی که رسیدگی کافی و مراقبت از زانوها به درستی انجام نشوند، امکان مزمن‌شدن مشکل وجود دارد. در چنین شرایطی، بورسیت برای طولانی‌مدت با شما می‌ماند و حتی سال‌ها هم تحت تأثیر درد و ناراحتی آن خواهید بود.
پیشگیری از بورسیت زانو چگونه است؟
برای اینکه برای زانوهایتان مشکلی پیش نیاید، باید ماهیچه‌های حوالی بورس‌ها در این بخش از بدن را تقویت کنید. در این صورت، از زانو به خوبی محافظت می‌کنند. اگر مشکلی برای این ناحیه پیش بیاید، برای درمان و پیشگیری از مشکلات بیشتر باید به متخصصان ارتوپد مراجعه کنید.
یکی از بهترین روش‌ها برای دریافت نوبت ملاقات با پزشکان هم استفاده از سیستم دریافت نوبت دکتر در سایت دکتردکتر است. با این بستر مناسب می‌توانید راهی برای ارتباط با بهترین متخصصان پیدا کنید.
درباره بورسیت ناحیه زانو، پرسش دیگری هم در ذهنتان وجود دارد؟ اگر این طور است، حتماً ما را در جریان بگذارید تا در رسیدن به پاسخ به شما کمک کنیم.
منابع:
