قرص اورژانسی چیست؟ دستورالعمل زمان مصرف و بررسی عوارض قرص اورژانسی

پیشگیری از بارداری اضطراری (ECP) با خوردن قرص اورژانسی، روشی معروف برای جلوگیری از بارداری پس از رابطه جنسی بدون محافظت است. قرص اورژانسی تکی در صورت نقص در روش‌های پیشگیری معمول، مانند پاره‌شدن کاندوم یا فراموش کردن قرص ضدبارداری کاربرد دارد. این قرص‌ها با بالا بردن سطح هورمون‌های زنانه از انعقاد نطفه جلوگیری می‌کنند. البته بهتر است قبل استفاده، با عوارض قرص اورژانسی آشنایی داشته باشید و برای پیشگیری از بارداری با یک دکتر زنان مشورت بگیرید. در این مطلب از مجله پزشکی دکتر دکتر، به بررسی کامل این که قرص اورژانسی چیست و بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی چه زمانی است و از آن مهم‌تر، عوارض آن بر بخش‌های مختلف بدن می‌پردازیم؛ با ما همراه باشید. مطالعه این مطلب، حدودا ۵ دقیقه زمان نیاز دارد.

اگر سوالی در رابطه با این دارو دارید، می‌توانید در انتهای همین صفحه و در قسمت دیدگاه‌ها بپرسید تا پزشکان نظرات تخصصی خود را ارائه کنند.

قرص اورژانسی چیست؟

قرص اورژانسی نام دسته‌ای از داروهای پیشگیری از بارداری است و به‌طورکلی در ۳ نوع متفاوت تولید می‌شود. قرص اورژانسی ضدبارداری، تخمک‌گذاری را به تعویق انداخته و در نهایت از علائم بارداری و بارداری پیشگیری می‌کند. اما برخلاف تصور عموم، مصرف قرص اورژانسی راه حلی فوری و قطعی برای پیشگیری از بارداری نیست و برای مصرف آن باید به دستور پزشک به همراه زمانبندی‌های ویژه توجه کرد؛ در غیر این‌ صورت مصرف آن تاثیری نخواهد داشت. در ویدیو زیر درباره قرص اورژانسی گفته‌ایم:

چه مواقعی باید از قرص اورژانسی ضد بارداری استفاده کنیم؟

همانطور که می‌دانید روش طبیعی جلوگیری از بارداری بر اساس شناسایی دوره‌های باروری عمل می‌کند، در حالی که قرص اورژانسی برای پیشگیری فوری از بارداری پس از رابطه محافظت‌نشده استفاده می‌شود. اگرچه تشخیص نیاز به استفاده از قرص اضطراری ضد بارداری و روش های پیشگیری بر عهده شما است، اما بهتر است در شرایط زیر از قرص اورژانسی استفاده کنید:

• اگر از هیچ وسیله پیشگیری از بارداری استفاده نکرده‌اید.
• اگر کاندوم در حین رابطه پاره شده یا آسیب دیده‌ است.
• اگر دیافراگم پیشگیری از بارداری از جای خود خارج شده‌ است.
• اگر حداقل ۲ یا ۳ قرص پیشگیری از بارداری قبلی خود را فراموش کرده‌اید.
• اگر به‌ هرعلتی احساس کردید که وسیله پیشگیری از بارداری شما به خوبی عمل نکرده‌ است.
• اگر مجبور به رابطه جنسی ناخواسته شده‌اید.

قبل از استفاده از این قرص‌ها باید بدانید که تعداد مصرف قرص اورژانسی در ماه چند عدد است؟ در پاسخ باید اشاره کنیم که شما فقط یکبار در ماه مجاز هستید از قرص تکی اورژانسی استفاده‌ کنید. همچنین در طول سیکل عادت ماهانه خود تنها یک بار می‌توانید از قرص اورژانسی استفاده کنید.

طریقه مصرف قرص اورژانسی به چه صورت است؟

طریقه مصرف هرکدام از انواع قرص‌های اضطراری با هم متفاوت است. معمولا در فاصله ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی، باید یک قرص به همراه آب فراوان مصرف شود. توجه داشته باشید که اگر پس از مصرف قرص اورژانسی دچار خون‌ریزی غیرعادی شدید، وقت را تلف نکنید و به دکتر زنان اطلاع دهید. مثلا اگر ساکن بوشهر هستید، بیش از ۹ پزشک فعال در این شهر حضور دارند که حضوری و غیرحضوری، شما را ویزیت می‌کنند. برای اطمینان از عملکرد این قرص، بهتر است ۳ هفته پس از مصرف، توسط دکتر زنان خود معاینه شوید. برای دریافت نوبت از بهترین دکتر زنان می‌توانید به سامانه نوبت‌دهی دکتردکتر مراجعه کنید.

بهترین زمان مصرف قرص اورژانسی

در چه صورت قرص اورژانسی اثر نمیکند ؟ این سوالی است که بسیاری از خانم ها آن را می‌پرسند. قرص اورژانسی ضد بارداری از آزاد شدن تخمک یا قرار گرفتن تخمک بارور شده در رحم جلوگیری می‌کند. زمان‌بندی در خوردن قرص اورژانسی اهمیت بالایی دارد، بنابراین لازم است تا قرص اورژانسی پیش از هردوی این مراحل مصرف شود. به‌صورت‌کلی، نظر متخصصان این است که قرص اورژانسی در سریع‌ترین زمان ممکن پس از رابطه جنسی بدون وسایل پیشگیری مصرف شود؛ اما نتایج تحقیقات نشان داده که مصرف قرص اورژانسی ضدبارداری در ۷۲ ساعت اول پس از رابطه جنسی، موفقیت بالایی را در پیشگیری از بارداری به دنبال دارد.

به گفته health :

اگر قرص اورژانسی را در اسرع وقت بعد از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف کنید، ECP موثرتر است. در حقیقت مصرف این قرص در عرض 24 ساعت بهتر است، اما اگر تا 72 ساعت (3 روز) پس از رابطه جنسی مصرف شود، می‌تواند از بارداری جلوگیری کند. اگر دیرتر از 96 ساعت پس از رابطه جنسی محافظت نشده مصرف شود، از بارداری جلوگیری نمی کند.

عوارض قرص اورژانسی ضدبارداری چیست؟

در صورتی که تا دو ساعت بعد از مصرف قرص اورژانسی دچار حالت تهوع و استفراغ شدید، حتما به دکتر زنان مراجعه کنید. قبل مصرف هر نوع از این داروها باید از عوارض قرص اورژانسی بر پریود مطلع باشید و بدانید که این داروها، پریود شما را تا حدود یک هفته به تاخیر می‌اندازد.

از دیگر عوارضی که با خوردن قرص اورژانسی ممکن است با آن درگیر شوید، باید به موارد زیر اشاره کرد:

• خون‌ریزی شدیدتر نسبت به همیشه
• حالت تهوع
• درد شکمی
• خستگی
• سردرد
• احساس سرگیجه
• تاخیر در زمان پریود
• مشکلات پوستی
• مشکلات اعصاب و روان

داشتن این عوارض بعد استفاده از این داروها طبیعی است؛ اما در صورتی که هر کدام از عوارض فوق، برای مدت زمان طولانی و شدیدتر از حالت معمول رخ داد، با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض پوستی قرص اورژانسی ضد بارداری

یکی از مهم‌ترین عوارض قرص اورژانسی مانند قرص لوونورژسترول که به عنوان مشهورترین قرص ضد بارداری شناخته می‌شود، حساسیت‌های پوستی است. این قرص پس از ورود به بدن به‌سرعت تجزیه و مقادیر بالایی از هورمون پروژسترون را آزاد می‌کند تا در مدت زمان بسیار کوتاهی از بارداری جلوگیری کند. اما همین مسئله می‌تواند باعث ترشح بیش‌ازحد چربی پوست و بروز آکنه صورت شود. همچنین حساسیت به هورمون‌های استفاده شده در قرص اورژانسی می‌تواند زمینه‌ساز بروز انواع راش پوستی در بخش‌های مختلف صورت و بدن شود. البته این عوارض خیلی جدی نیستند و با متعادل شدن میزان هورمون‌ها در بدن برطرف می‌شوند.

عوارض قرص اورژانسی بر اعصاب

هورمون‌ها نقش بسیار مهمی در وضعیت روحی و عصبی افراد داشته و تغییرات هورمونی، می‌تواند زمینه‌ساز بروز مشکلات روحی روانی متعددی شود. یکی از بزرگترین اشتباهاتی که افراد در زمان استفاده از قرص می‌کنند، مصرف بی‌رویه و روتین آن بعد از هر رابطه جنسی است. قرص اورژانسی ضدبارداری برای جلوگیری از لقاح یا جای‌گیری تخمک بارور شده در رحم، در مدت زمان کوتاهی، مقدار بسیار زیادی هورمون در بدن آزاد می‌کند تا با حداکثر توان از بارداری جلوگیری کند. اما این حجم بالای هورمون آزاد شده در بدن، علاوه‌بر جلوگیری از بارداری، تعادل هورمونی بدن را به‌هم می‌زند و باعث به وجود آمدن مشکلات عصبی متعددی می‌شود. بهتر است فقط در مواقع ضروری از این قرص استفاده کنید و برای باقی موارد  بهترین روش جلوگیری از بارداری را با توجه به شرایط فیزیکی خود پیدا کنید.

یکی از رایج‌ترین عوارض مصرف بیش‌ازحد قرص اورژانسی ضد بارداری، افسردگی است. تغییر حالت، خستگی و کلافگی از دیگر عوارض رایج این قرص‌ها هستند که در مدت زمان کوتاهی برطرف می‌شوند. اما در صورتی که از قرص اورژانسی به‌صورت مداوم و به‌عنوان جایگزین کاندوم و سایر وسایل پیشگیری از بارداری استفاده کنید، این عوارض جانبی کوتاه مدت، ممکن است باعث افسردگی و مشکلات حاد روحی روانی شوند. همچنین افزایش استرس، تپش قلب و بروز احساسات متناقض در مدت زمان کوتاه، از دیگر عوارضی است که مصرف بیش‌ازاندازه قرص اورژانسی ضدبارداری بر سلامت اعصاب و روان شما خواهد داشت.

عوارض قرص اورژانسی بر پریود

یکی از تاثیراتی که قرص ضدبارداری روی بدن خانم‌ها می‌گذارد، برهم زدن نظم قاعدگی است. با مصرف این دارو، ممکن است عادت ماهانه بعدی شما برخلاف برنامه همیشگی اتفاق بیفتد. بااین‌حال در زمینه بررسی اثرات قرص اورژانسی بر پریود باید این نکته را گوشزد کنیم که اگر چرخه قاعدگی شما به تعویق افتاد، حتما به دکتر زنان مراجعه کنید و آزمایش تشخیص بارداری دهید.

آیا پریود شدن بعد از مصرف قرص اورژانسی نشانه بارداری است؟

آیا قرص اورژانسی روی پریودی تاثیر دارد؟ بله قرص اورژانسی می‌تواند چند روزی پریودی را عقب بندازد. اما توجه داشته باشید که مصرف قرص‌های اورژانسی می‌تواند زمان عادات ماهانه را تغییر دهد. برخی از افراد زودتر از موعد چرخه بارداری خود، پریود می‌شوند و برخی دیگر دیرتر پریود خواهند شد. حتی ممکن است که تاخیر یک هفتگی در پریودی رخ دهد.

اما اگر پریود شما بیش از یک هفته تاخیر داشته باشد، نیاز است که تست بارداری انجام داد. زیرا ممکن است که تاثیر قرص اورژانسی در زمان تخمک گذاری با تغییراتی همراه باشد. توجه کنید که لکه بینی بعد از مصرف قرص اورژانسی نشانه عدم بارداری و پریود شدن نیست و باید خونریزی پریودی را تجربه کرد تا نشانه‌های بارداری ضعیف شوند.

مصرف بیش از حد لوراتادین چه عوارضی همراه دارد؟

بعضی از داروها مانند قرص لوراتادین در شرایط خاص و به عنوان داروی تکمیلی تجویز می‌شوند. از این رو برای مصرف داروی لوراتادین در صورتی که باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید و یا اگر به کودک خود شیر می‌دهید باید پزشک را مطلع کنید. زیرا ممکن است که در طولانی مدت با مصرف لوراتادین با عوارضی روبه‌رو شوید.

به طور حتم همه داروها عوارض دارند که بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف، نشانه‌هایی خواهند داشت. احساس خستگی یا خواب آلودگی از شایع ترین عوارضی است که هنگام مصرف لوراتادین گزارش شده است. اگر احساس خستگی بیش از اندازه داشتید باید بلافاصله با پزشک در ارتباط باشید.

برای کاهش عوارض قرص اورژانسی چه اقداماتی انجام دهیم؟

برای کاهش عوارض قرص اورژانسی می‌توان اقدامات مختلفی را انجام داد. مهم‌ترین راهکارهای کاهش قرص اورژانسی ضد بارداری به شرح زیر هستند:

• تغذیه: اصلاح تغذیه و رعایت رژیم غذایی سالم می‌تواند میزان عوارض قرص اورژانسی را کاهش دهد. هر چه کمتر از غذاهای چرب و سنگین استفاده کرد، عوارض این دارو کمتر خواهد بود.
• زمان‌بندی مصرف: اگر سابقه تهوع هنگام مصرف قرص اورژانسی را دارید بهتر است که قبل از خواب این دارو را مصرف کنید.
• ورزش: افزایش تحرک از دیگر راهکارهای کاهش علائم و عوارض قرص اورژانسی است.
• محدودیت مصرف: استفاده مکرر از قرص‌های اورژانسی توصیه نمی‌شود. هرچه این قرص را کمتر مصرف کنید، عوارض کمتری هم تجربه خواهید کرد.

همچنین سعی کنید که در حد امکان برای جلوگیری از بارداری از روش‌های دیگر مانند: کاندوم، IUD و ایمپلنت استفاده کنید.

انواع قرص‌‌های اورژانسی و تاثیر آن‌ها

قرص‌‌های اورژانسی ضدبارداری به سه نوع مختلف تقسیم می‌شوند. البته لازم به ذکر است که هر کدام از آن‌ها، زیرمجموعه‌های دیگری هم دارند؛ انواع زیاد و مختلفی از قرص اورژانسی وجود دارد. هر کدام از این داروها، تاثیرات منحصربه‌فرد خود را دارند و باید بسته به خواسته فرد، مصرف شوند. در ادامه انواع قرص اورژانسی ضد بارداری را به تفکیک مورد بررسی قرار خواهیم داد.

قرص‌های لوونورژسترول

لوونورژسترول (Levonorgestrel) یکی از رایج‌ترین انواع قرص اورژانسی جلوگیری از بارداری از نوع هورمونی است. قرص‌های لوونورژسترول با به‌تاخیر انداختن یا جلوگیری از تخمک‌گذاری عمل می‌کنند. همچنین این قرص ممکن است حرکت اسپرم را در لوله‌های فالوپ مختل کند و لقاح را دشوارتر کند. قرص‌های لوونورژسترول باید در اسرع وقت پس از رابطه جنسی بدون محافظت مصرف شود؛ هرچه زودتر قرص را مصرف کنید، موثرتر خواهد بود. البته قرص‌های لوونورژسترول تا ۷۲ ساعت (۳ روز) پس از رابطه جنسی موثر هستند، اما اثربخشی آنها با گذشت زمان کاهش می‌یابد.

این قرص‌ها توسط انجمن غذا و داروی آمریکا (FDA) تایید شده و به‌عنوان پرمصرف‌ترین داروی اورژانسی جلوگیری از بارداری شناخته می‌شود. این دارو در تمامی داروخانه‌ها و مراکز درمانی بدون نیاز به نسخه و به تمامی افراد فروخته می‌شود. قرص‌های لوونورژسترول نسبت به سایر روش‌های پیشگیری از بارداری در مرحله دوم، (پس از برقراری رابطه جنسی بدون وسایل پیشگیری) شناخته‌شده‌تر هستند. این قرص‌ها برای اثرگذاری بیشتر باید هربار بیشتر از یک عدد مصرف شوند.

از انواع قرص‌های لوونورژسترول باید به موارد زیر اشاره کرد:

• قرص مای‌وِی (My Way)
• پلن بی وان‌استپ (Plan B One–step)
• پرونتزا (Preventeza)
• قرص تیک‌اکشن (Take Action).

در جدول زیر، زمان مصرف قرص اورژانسی لوونورژسترول را بررسی کرده‌ایم:

به این نکته توجه داشته باشید که تجویز پزشک و دستورالعمل پیشنهادی او، بیشترین اثر را روی وضعیت شما خواهد گذاشت.

قرص‌های یولی پیریستال

یکی از دیگر انواع قرص‌ ضدبارداری اورژانسی یولی‌ پیریستال (Ulipristal) است که با نام‌های اِلا و اِلاوان هم شناخته می‌شود. برای تهیه این قرص به نسخه‌ پزشک نیاز خواهید داشت. این قرص ‎‌ضدهورمونی است و عمل تشکیل جنین را مختل می‌کند. به یولی‌ پیریستال، قرص‌های پیشگیری اضطراری نیز می‌گویند.  قرص‌های یولی پریستال با مسدود کردن اثرات هورمون پروژسترون عمل می‌کنند، این امر مانع از رشد و ضخیم شدن پوشش داخلی رحم (آندومتر) می‌شود که برای لانه‌گزینی تخمک ضروری است.

در جدول زیر، زمان مصرف قرص اورژانسی اضطراری یولی پیریستال  را بررسی کرده‌ایم:

قرص‌های یولی پریستال نیز تا ۷۲ ساعت (۳ روز) پس از رابطه جنسی موثر هستند، اما اثربخشی آنها با گذشت زمان کاهش می‌یابد.

قرص ال دی (LD)

قرص‌های ال‌دی (LD) که با نام اچ‌دی (HD) هم شناخته می‌شوند، از دیگر قرص‌های پیشگیری از بارداری هستند. این دسته از داروهای ضدبارداری نسبت به دو نوع دیگر اثری ضعیف‌تر دارند و باید حتما در هر نوبت از مصرف، بیشتر از دو دوز از آن استفاده شود. قرص ال دی را می‌توان بدون تجویز پزشک خریداری کرد. در پاسخ به آنکه قرص ال دی چیست باید گفت قرص‌های ال دی با به تاخیر انداختن یا جلوگیری از تخمک‌گذاری عمل می‌کنند. این قرص همچنین ممکن است موکوس دهانه رحم را غلیظ‌تر کند و عبور اسپرم را دشوارتر کند. در نظر داشته باشید که قرص‌های ال دی باید به‌صورت روزانه و در یک زمان مشخص مصرف شوند.

هر بسته قرص ال دی ۲۱ قرص فعال و ۷ قرص غیرفعال (دارونما) دارد. درطول ۲۱ روز اول، هر روز یک قرص فعال مصرف می‌کنید. در طول ۷ روز باقیمانده، هر روز یک قرص غیرفعال مصرف می‌کنید یا هیچ قرصی مصرف نمی‌کنید، در این زمان، پریود خواهید شد. پس از ۷ روز، مصرف بسته بعدی قرص را شروع می‌کنید.

بهترین قرص اورژانسی برای جلوگیری از بارداری

اگر قصد بارداری ندارید و می‌خواهید در کنار سایر روش‌های پیشگیری، از قرص‌های اورژانسی استفاده کنید، بهتر است با دکتر زنان مشورت کنید تا بهترین قرص اورژانسی ضدبارداری را به شما تجویز کند. دکتر زنان با دانش و مهارت خود در کنار بررسی وضعیت شما و معاینه کاملی که انجام می دهد، قرص مناسب را تجویز می‌کند. برای اینکه با وظایف این متخصص و معاینه‌هایی که می‌کند بیشتر آشنا شوید، می‌توانید مطلب تخصص زنان و زایمان چیست را بخوانید و اطلاعات کاملی در این زمینه به دست آورید.
از بهترین قرص‌های اورژانسی باید به موارد زیر اشاره کرد:

• قرص لوونورژسترول: یک روش قابل اعتماد و کم‌خطر برای پیشگیری از بارداری است.
• قرص یولی‌پریستال‌استات: کاهش احتمال بارداری تا حدود ۵۰ درصد، این قرص باید بعد از رابطه جنسی محافظت‌نشده استفاده شود.
• قرص تنسی: از بهترین قرص‌های ضدبارداری که عوارض جانبی کمی دارد و باید نهایتا ۲ روز بعد از رابطه جنسی استفاده شود.

در حال حاضر، انواع متفاوت و بیشتری از این قرص‌ها در داروخانه‌ها موجود است که در بالا، بهترین‌‌ها را نام بردیم.

آیا مصرف هم‌زمان قرص اورژانسی و ضدبارداری امکان حاملگی را کاهش می‌دهد؟

بله؛ مصرف هم‌زمان قرص اورژانسی و ضدبارداری می‌تواند احتمال بارداری را تا حدی کاهش دهد. بااین‌حال، این روش توصیه نمی‌شود و جایگزینی برای استفاده منظم از روش‌های ضد بارداری نیست. مصرف هم‌زمان این دو نوع قرص می‌تواند اثربخشی هر دو را کاهش دهد. همچنین ممکن است تداخلاتی بین هورمون‌های موجود در این دو نوع قرص ایجاد شود.

تداخلات دارویی قرص اورژانسی

قرص اورژانسی با برخی از داروها تداخل دارد. از این رو اثربخشی کمتری داشته و ممکن است که احتمال بارداری ناخواسته را افزایش دهد. برخی از داروها که با قرص اورژانسی تداخل دارویی دارند عبارتند از:

• داروهای ضد صرع (کاربامازپین، فنی‌توئین، و اتوسوکسیمید)
• داروهای ضد سل (ریفامپین و ریفابوتین)
• داروهای ضد قارچ (کتوکونازول و ایتراکونازول)
• داروهای ضد HIV (نلفیناویر و ریت vonavir)
• داروهای گیاهی (خار مریم و گل راعی)

این داروها متابولیسم هورمون‌های موجود در قرص اورژانسی را افزایش می‌دهند و اثر بخشی داروها را کمتر می‌کنند. از این رو قبل از مصرف دارو باید با پزشک و داروساز مشورت کنید.

کدام داروها و مواد غذایی تاثیر قرص اورژانسی را کاهش می‌دهند؟

مصرف داروهایی مانند: کاربامازپین، فنی‌توئین، و اتوسوکسیمید، ریفامپین و ریفابوتین، کتوکونازول و ایتراکونازول، نلفیناویر و ریت vonavir، خار مریم و گل راعی اثر بخشی قرص اضطراری ضد بارداری را کاهش می دهند.

همچنین مصرف غذایی که چربی زیادی دارند منجر به کاهش اثربخشی تاثیر قرص اورژانسی می‌شوند. از طرفی قرص ضد بارداری برای افرادی که سابقه انواع آسم شدید دارند، تاثیر کمتری خواهند داشت.

در یک ماه چند مرتبه می‌توان از قرص اورژانسی استفاده کرد؟

مصرف قرص اورژانسی و ضد بارداری با توجه به شرایط جلوگیری از بارداری طراحی شده است. اما دقت داشته باشید که مصرف این قرص نباید به عنوان یک روش جلوگیری و پیشگیری معمول از بارداری مصرف شود. هر فردی تنها یکبار در ماه مجاز برای مصرف قرص اورژانسی است. البته که توصیه می شود در طول سال بیشتر از 4 بار از این قرص استفاده نکرد.

اما به طور کلی قرص‌های ضدبارداری را در هر زمان از چرخه قاعدگی می‌توان مصرف کرد. شما مجاز هستید که تنها یک بار در طول چرخه قاعدگی از قرص اورژانسی استفاده کنید تا به خاطر عوارض اختلالات هورمونی و تغییر زمان، قاعدگی نامنظمی را تجربه نکنید.

قرص‌های اورژانسی را از کجا تهیه کنیم؟

می‌توانید به نزدیکترین داروخانه محل زندگی خود مراجعه کنید و قرص اورژانسی را بدون نسخه پزشک تهیه کنید. همچنین می‌توانید به نزدیکترین مرکز بهداشت محل زندگی خود مراجعه کنید و از خدمات مشاوره و ارائه قرص اورژانسی بهره‌مند شوید. البته خرید انواع قرص اورژانسی ضدبارداری بدون نسخه به‌صورت آنلاین نیز امکان‌پذیر است.

قرص اورژانسی تا چه حد در جلوگیری از بارداری موثر است؟

اثربخشی قرص‌های اورژانسی برای جلوگیری از بارداری به عوامل مختلفی مانند: زمان مصرف و شرایط فرد با تغییراتی همراه است. قرص‌های اورژانسی هنگامی ‌اثر بخشی دارند که بلافاصله بعد از رابطه جنسی محافظت نشده در سریع‌ترین زمان مصرف شود. با توجه به تحقیقات پزشکی و اعلام سازمان جهانی بهداشت، در صورتی که قرص پیشگیری از بارداری به موقع مصرف شود، حدود 95 درصد از بارداری‌ها را جلوگیری می‌کند.

چه مواقعی نباید از قرص اورژانسی استفاده کنیم؟

یکی از موارد مهمی که درباره مصرف قرص اضطراری بسیار مهم است و معمولا توجه کمی به آن می‌شود، موارد منع مصرف است که عبارتند از:

• زمانی که به باردار بودن مشکوک هستید.
• زمانی که سابقه حساسیت به قرص ضدبارداری دارید.
• زمانی که سابقه خون‌ریزی غیرعادی داشته و به دکتر خود اطلاع نداده‌اید.
• زمانی که در یک سال گذشته بیشتر از ۳ بار از این قرص‌ها استفاده کرده‌اید.

برای حفظ سلامت و در امان ماندن از عوارض قرص اورژانسی بهتر است به‌این‌موارد توجه کنید و در صورت احساس هرکدام از این شرایط، با دکتر زنان مشورت کنید. همچنین اگر در دوران تخم‌گذاری هستید یا اضافه وزن بیش‌ از حد دارید، احتمالا اثر قرص اورژانسی ضد بارداری کاهش پیدا خواهد کرد.

مصرف قرص اورژانسی برای چه افرادی خطرناک یا ممنوع است؟

با این که در داروخانه‌ها، انواع مختلفی از قرص‌های اورژانسی پیدا می‌شود، با این‌حال، مصرف این قرص برای همه مناسب نیست. از این رو، مصرف قرص اورژانسی برای افراد زیر خطرناک یا ممنوع است:

• لخته‌شدن خون
• سکته مغزی
• بیماری کبدی
• سرطان پستان ( در مقاله علائم سرطان سینه در مورد علائم این سرطان شایع در خانم‌ها صحبت شده‌است. )
• بارداری
• فشار خون بالا
• دیابت کنترل‌نشده
• میگرن با اورا
• خونریزی شدید واژینال
• دختران زیر ۱۸ سال

اگر سابقه بیماری‌های بالا را دارید، از مصرف قرص اورژانسی ضدبارداری بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.

آیا مصرف قرص اورژانسی ضدبارداری در دوران شیردهی ممنوع است؟

مصرف قرص اورژانسی ضدبارداری در لیست داروهای ممنوع در بارداری نیست، اما توصیه هم نمی‌شود. هورمون‌های موجود در قرص اورژانسی می‌توانند به‌طورموقت بر میزان شیر مادر تاثیر بگذارند. همچنین احتمال بروز عوارض جانبی مانند تهوع، استفراغ و سردرد در مادر وجود دارد. از طرف دیگر هورمون‌های موجود در قرص اورژانسی می‌توانند از طریق شیر مادر به نوزاد منتقل شوند و در موارد نادر، عوارض جانبی در نوزاد ایجاد کنند.

قرص اورژانسی در چه شرایطی اثر نمی‌کند؟

قرص اضطراری باید بلافاصله و تا حداکثر ۷۲ ساعت بعد از رابطه جنسی مصرف شود تا بیشترین تاثیر را در پیشگیری از بارداری داشته باشد. طبعا هرچه زمان بیشتری از رابطه جنسی گذشته باشد، تاثیر این قرص‌ها کمتر خواهد بود. برخی‌ از مواردی که ممکن‌ است باعث کاهش اثربخشی قرص اورژانسی شود عبارت‌اند از:

• مصرف قرص اورژانسی با تاخیر ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی
• مصرف برخی از داروها مانند برخی آنتی‌بیوتیک‌ها، کاربامازپین، فنوباربیتال، فنی توئین، ریفامپین، تتراسایکلین
• مصرف کربوهیدرات‌های ساده مانند قند، شکر و مواد شیرین‌کننده مصنوعی
• مصرف برخی از آنتی‌اکسیدان‌های قوی مثل ویتامین C و E
• ابتلا به بیماری‌هایی با عوارض اختلال در جذب و هضم داروها
• وزن بالای ۷۵ کیلوگرم
• داشتن مشکلات گوارشی و کبدی.

توجه داشته باشید که این قرص‌ها روش تضمینی برای جلوگیری از بارداری نیستند و موارد مختلفی ممکن است تاثیر آن‌ها را کاهش داده یا از بین ببرد.

چند روز بعد مصرف قرص اورژانسی باید تست بارداری دهیم؟

در برخی از مواقع ممکن است که با مصرف قرص اورژانسی باز هم علائم بارداری دیده شود. در شرایط زیر نیاز به انجام آزمایش بارداری است.

• اگر بعد از سه تا چهار هفته از مصرف قرص اورژانسی پریود نشوید باید آزمایش بارداری دهید.
• اگر خونریزی در دوران قاعدگی بیش از یک هفته طول بکشد و از قرص اورژانسی استفاده کرده باشید، لازم است که آزمایش بارداری دهید.
• اگر در طی سه الی پنج هفته از مصرف قرص ضد بارداری دچار درد شکمی‌ شدید شوید باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید، زیرا احتمال بارداری و سقط جنین وجود دارد.

در صورتی هر کدام از موارد بالا بعد از مصرف قرص اورژانسی اتفاق افتاد برای اطمینان از عدم بارداری حتما باید تست بارداری داده شود.

تست بارداری بعد از مشاهده علائم حاملگی

در صورتی که قرص اورژانسی را به موقع مصرف نکرد، احتمال اینکه بارداری رخ دهد؛ وجود دارد. از این رو با اولین نشانه‌های بارداری باید به موقع برای انجام آزمایش بارداری اقدام کرد. نشانه‌های عمومی که بیشتر افراد در حین بارداری با آن مواجه می‌شوند عبارتند از:

• تاخیر در پریودی
• حساسیت بافت سینه و ورم پستان
• تهوع بارداری
• لکه‌بینی یا خونریزی
• تکرر ادرار بدون مصرف مایعات زیاد
• خستگی
• گرفتگی عضلات
• تغییرات خلقی

هریک از این نشانه‌ها می‌توانند علائم بارداری باشند و باید برای انجام آزمایش به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کرد.

قرص اورژانسی روشی موثر برای پیشگیری از بارداری ناخواسته

همانطور که در این‌ مطلب بررسی شد، قرص اورژانسی یکی از انواع محبوب قرص‌های ضدبارداری است. در صورت داشتن رابطه جنسی پر خطر یا کنترل نشده باید با زمان مصرف قرص اورژانسی آشنا باشید. انتخاب بهترین نوع قرص ضد بارداری اورژانسی به‌عوامل مختلفی مانند: سن، سابقه پزشکی، عادت‌های قاعدگی و ترجیحات شخصی شما بستگی دارد. پیشنهاد می‌کنیم که قبل از مصرف این قرص، اول در خصوص عوارض قرص اورژانسی تحقیق کرده و بعد با یک پزشک متخصص مشورت کنید تا طریقه مصرف و مناسب‌ترین نوع قرص را با توجه به شرایط شما تجویز کند. برای شروع مشاوره، می‌توانید از سامانه دکتر دکتر برای پیدا کردن بهترین متخصصان شهرتان به‌صورت آنلاین استفاده کنید و نوبت بگیرید.

همچنین اگر درباره سوال در چه صورت قرص اورژانسی اثر نمیکند و روش های پیشگیری بارداری چگونه است نیاز به اطلاعات بیشتر دارید، می‌توانید در انتهای همین متن و در قالب کامنت با ما در ارتباط باشید.

منبع :

health.nz

سوالات متداول قرص اورژانسی