کتوتیفن دارویی برای کاهش حساسیت است و از فعال شدن سلول‌های ایمنی خاص جلوگیری میکند. این دارو در اشکال خوراکی و چشمی، برای درمان آلرژی‌هایی مانند التهاب ملتحمه آلرژیک، آسم و کهیر استفاده میشود. شربت کتوتیفن (Ketotifen)، نوعی از اَشکال معروف این دارو است که معمولا برای کودکان استفاده میشود.
این داروی ضد آلرژی، با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین و جلوگیری از آزادسازی مواد التهابی، علائم آلرژیک را کاهش می‌دهد. در این مطلب از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، به بررسی مزایا، عوارض جانبی و نحوه استفاده از آن پرداخته‌ایم.
در انتها، اگر سوالی درباره این دارو و نحوه مصرف آن دارید، در قسمت نظرات بنویسید تا کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ دهد.
داروی کتوتیفن چیست و از چه ترکیبات دارویی تشکیل شده است؟
داروی کتوتیفن (Ketotifen)، یک آنتی هیستامین و تثبیت کننده گلبول‌های سفید است که مصرف آن از واکنش‌های آلرژیک مانند آسم، رینیت آلرژیک و ورم ملتحمه چشم جلوگیری میکند. این دارو از داروهای ضد حساسیت با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین، آزادسازی مواد التهابی از نوعی از گلبول‌های سفید را مهار میکند.
این دارو، عمدتا از کتوتیفن فومارات به عنوان ماده فعال تشکیل شده است. علاوه‌بر ماده فعال، فرمولاسیون آن معمولا شامل مواد غیرفعال یا کمکی بوده که به جذب و عملکرد بهتر دارو کمک می‌کنند.
مواد کمکی این دارو شامل لاکتوز، استئارات منیزیم و سلولز می‌شوند. این مواد، بسته به اشکال متنوع دارو (قرص، شربت یا قطره چشمی)، فرمولاسیون و نام تجاری متفاوتی دارند.
این دارو به چه اَشکالی در داروخانه‌ها عرضه میشود و چند دوز دارد؟
این دارو، در چندین فرم قرص، شربت و قطره چشمی و با نام تجاری زادیتن در بازار موجود است. در ادامه، به انواع اشکال دارویی آن پرداخته‌ایم:
قرص
دوز معمول مصرف این قرص یا قرص زادیتن، برای بزرگسالان و کودکان بالای ۳ سال،۱ میلی‌گرم است. گاهی، بسته به شدت وضعیت و پاسخ بدن بیمار به درمان، دوز به ۲ میلی‌گرم یا مصرف 2 بار در روز افزایش پیدا میکند.
قطره چشمی کتوتیفن
این قطره چشمی که با نام‌های کتوتیفن، زادیتن و آلاوی در بازار موجودند، حاوی 0.25 میلی‌گرم کتوتیفن فومارات هستند.
شربت کتوتیفن
فرمولاسیون این شربت، حاوی 1 میلی‌گرم کتوتیفن در هر 5 میلی‌لیتر است.
کاربرد شربت کتوتیفن چیست؟
این قرص با مهار ترشح هیستامین، بسیاری از علائم آلرژیک را بهبود می‌دهد. در ادامه، به موثرترین کاربردهای داروی کتوتیفن پرداخته‌ایم:
| مورد مصرف | نحوه اثر | بهترین زمان مصرف | دوز معمول برای بزرگسالان | عوارض شایع |
|---|---|---|---|---|
| آسم برونشیال | مهار هیستامین و کاهش التهاب راه‌های هوایی؛ پیشگیری از حملات آسم | شب‌ها قبل از خواب | 1 میلی‌گرم دو بار در روز (صبح و شب)، ترجیحاً همراه غذا | خوابآلودگی، خشکی دهان، افزایش اشتها، سرگیجه |
| رینیت آلرژیک | مهار هیستامین و سایر مواد شیمیایی که علائم آلرژیک ایجاد می‌کنند | شب یا هنگام بروز علائم | 1 میلی‌گرم دو بار در روز | خوابآلودگی، تهوع، افزایش وزن، تحریک‌پذیری |
| کونژکتیویت آلرژیک | پایدارسازی سلول‌های ماست در چشم؛ کاهش خارش، قرمزی و التهاب ناشی از آلرژی | بسته به شدت علائم، اغلب شب‌ها | 1 میلی‌گرم دو بار در روز | تحریک خفیف چشمی (در اشکال موضعی)، خوابآلودگی، تاری دید موقت |
اگر قصد خرید این شربت را دارید، می‌توانید با سفارش آنلاین دارو از داروخانه آنلاین دکتردکتر، آن را درِ منزل تحویل بگیرید.
مزایای استفاده از کتوتیفن
از مزایای این دارو می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- التهاب و حساسیت در مسیرهای هوایی را کاهش می‌دهد.
- علائم آسم را بهبود می‌بخشد.
- حملات آسم را پیشگیری میکند و شدت آن‌ها را کاهش می‌دهد.
- علائم رینیت آلرژیک مثل عطسه و آبریزش بینی را کاهش می‌دهد.
- ناراحتی و التهاب چشم‌ها در کونژکتیویت آلرژیک را تسکین می‌دهد.
- آزادسازی هیستامین و مواد محرک آلرژی را مهار میکند.
- واکنش‌های آلرژیک را کاهش می‌دهد.
- بهعنوان درمان بلندمدت برای کنترل آلرژی‌ها و آسم کاربرد دارد.
- عوارض جانبی خفیف و قابل تحمل ایجاد میکند.
موارد مصرف شربت کتوتیفن
شربت کتوتیفن (Ketotifen Syrup) اغلب برای کودکان تجویز میشود، چون بلع آن راحت‌تر و دوز آن قابل تنظیم‌تر است. موارد مصرف شربت کتوتیفن مشابه قرص این دارو است اما برای تجویز به سنین پایین‌تر، متناسب شده است. از این دارو بهعنوان شربت کتوتیفن برای کودکان نیز یاد میشود.
آیا مصرف شربت کتوتیفن برای درمان سرفه خلط دار کودک مناسب است؟
شربت کتوتیفن معمولاً برای درمان سرفه خلط‌دار کودکان توصیه نمیشود، چون این دارو بیشتر برای کنترل واکنش‌های آلرژیک و پیشگیری از حملات آسم یا کاهش علائم آلرژیک مثل رینیت و کونژکتیویت کاربرد دارد.
شربت کتوتیفن برای سرماخوردگی هم تجویز میشود؟
شربت کتوتیفن برای درمان سرماخوردگی به‌طور مستقیم تجویز نمیشود، زیرا این دارو خاصیت ضدآلرژیک و ضدالتهابی دارد و برای کاهش علائم آلرژیک مثل عطسه، آبریزش بینی و خارش کاربرد دارد.
شربت کتوتیفن برای سرفه
شربت کتوتیفن مستقیماً برای درمان سرفه تجویز نمیشود، اما اگر سرفه به دلیل آلرژی یا التهاب باشد، به کاهش آن کمک میکند.
کتوتیفن برای گرفتگی صدا
کتوتیفن تأثیر مستقیم روی گرفتگی صدا ندارد، اما در صورت آلرژیک بودن علت گرفتگی، میتواند به بهبود کمک کند.
شربت کتوتیفن برای گلودرد
شربت کتوتیفن گلودرد را درمان نمی‌کند، ولی در صورت آلرژیک بودن گلودرد، علائم را کاهش می‌دهد.
کتوتیفن برای آبریزش بینی
کتوتیفن با کاهش واکنش‌های آلرژیک، آبریزش بینی ناشی از آلرژی را بهبود می‌بخشد.
شربت کتوتیفن برای سرفه خلط دار مناسب است؟
خیر، شربت کتوتیفن برای سرفه خلط‌دار مناسب نیست چون خاصیت ضدسرفه و خلط‌آوری ندارد و بیشتر برای علائم آلرژیک کاربرد دارد.
دوز، نحوه مصرف و بهترین زمان مصرف این دارو
قرص کتوتیفن معمولا به صورت خوراکی همراه یا بدون غذا مصرف میشود. دوز استاندارد برای بزرگسالان و کودکان بالای ۳ سال، ۱ میلی‌گرم و 2 بار در روز است.
براساس اطلاعات وب‌سایت پزشکی drugs، باید داروی کتوتیفن را دقیقاً طبق تجویز پزشک و به‌طور منظم مصرف کنید و مصرف دارو را تا زمان بهبودی کامل ادامه دهید، حتی اگر علائم آلرژیک شما بهتر یا ناپدید شده باشند.
هر یک از اشکال داروی کتوتیفن خارجی یا داخلی، نحوه مصرف و دوز متفاوتی دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره کرده‌ایم:
طریقه مصرف قرص کتوتیفن 1
قرص کتوتیفن برای بزرگسالان و کودکان بالای 3 سال، باید در دوز 1 میلی‌گرم و 2 بار در روز مصرف شود. مصرف این قرص، برای کودکان بین 6 ماه تا 3 سال، متناسب با وزن بدن و توسط پزشک تعیین خواهد شد.
این قرص خوراکی، باید همراه با غذا یا بدون غذا کاملا بلعیده شود. باید از شکستن و جویدن این قرص پرهیز کرد. پزشک، مصرف این قرص را در فواصل زمانی منظم، به صورت 1 بار در صبح و 1 بار در عصر تجویز میکند.
طریقه مصرف شربت
بزرگسالان و کودکان بالای 3 سال، 1 بار صبح و 1 بار عصر باید دوز معمول شربت کتوتیفن یعنی 1 میلی‌گرم در 5 میلی‌لیتر شربت را مصرف کنند. برای کودکان پایین‌تر از 3 سال تا 6 ماه، دستور مصرف این شربت متناسب با وزن کودک و تشخیص پزشک تعیین میشود.
معمولا، مصرف 0.25 میلی‌لیتر از شربت و 2 بار در روز جهت اثربخشی این دارو برای کودک بیمار لازم است. این شربت، هرگز برای بلع راحت‌تر نباید با مایعات یا غذا ترکیب شود.
طریقه مصرف قطره
چکاندن یک قطره از کتوفین قطره چشمی، در فواصل زمانی هر 8 تا 12 ساعت برای بهبود آلرژی‌های چشمی لازم است. قبل از چکاندن انواع قطره چشمی، دست‌ها باید شسته شود. همچنین، پس از چکاندن قطره، با ایجاد فشار ملایم به گوشه داخلی چشم به مدت 1 دقیقه، می‌توان از نشت آن به بیرون جلوگیری کرد. بین مصرف این قطره با سایر قطره‌های چشمی، باید حداقل 5 دقیقه فاصله زمانی در نظر گرفت.
چگونه باید از این دارو نگهداری کرد؟
این دارو، باید در بسته‌بندی خود، در دمای اتاق و دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم نگهداری شود. همچنین، یخ زدگی دارو باعث عدم اثربخشی آن خواهد شد. در صورت تغییر رنگ یا کدر شدن قطره آن، از آن استفاده نکنید. پس از هر بار استفاده، برای جلوگیری از آلودگی درب بطری را محکم ببندید.
خطرات و عوارض داروی کتوتیفن
هر یک از اشکال دارویی کتوتیفن، عوارض جانبی خاص خود را برجای می‌گذارند. در جدول زیر، به مهم‌ترین عوارض و خطرات آن‌ها پرداخته‌ایم:
- قرمزی، تورم و خارش چشم
- ترشح از چشم
- احساس درد یا ناراحتی در چشم
- کهیر
- سوزش یا گزگز چشم
- خشکی چشم
- حساسیت به نور
- بزرگ شدن مردمک‌ها
- افزایش وزن
- خشکی دهان
- تحریک‌پذیری
- خونریزی بینی
- حالت تهوع و استفراغ
- یبوست یا اسهال
- سردرد، سرگیجه و خستگی
- تشنج
- اختلالات خونی و کبدی
گاهی، این عوارض جانبی بسته به ویژگی‌ها و شرایط هر فرد به‌شکل متفاوتی ظاهر می‌شوند.
چه افرادی باید قبل از استفاده از این دارو احتیاط کنند؟
افرادی که در ادامه اشاره می‌کنیم، باید قبل از مصرف قرص یا شربت کتوتیفنبا پزشک مشورت کنند یا با احتیاط بیشتری از دارو استفاده کنند:
- افرادی که سابقه صرع یا تشنج دارند، باید با احتیاط دارو را مصرف کنند زیرا میتواند آستانه تشنج را پایین بیاورد.
- کسانی که بیماری کبدی یا کلیوی دارند، باید پیش از شروع مصرف، با پزشک مشورت کنند چون ممکن است دارو در بدن‌شان به‌خوبی متابولیزه یا دفع نشود.
- والدینی که قصد دارند دارو را برای کودکان زیر ۶ ماه استفاده کنند، باید حتماً با پزشک مشورت کنند زیرا ایمنی دارو در این گروه سنی هنوز به‌طور کامل ثابت نشده است.
- افرادی که به مصرف داروهایی مانند آرام‌بخش‌ها، داروهای ضدافسردگی یا خوابآور عادت دارند، باید مراقب باشند چون کتوتیفن ممکن است اثر خوابآور آن‌ها را تقویت کند.
- کسانی که سابقه خوابآلودگی شدید یا کاهش هوشیاری دارند، باید هنگام مصرف دارو، از انجام فعالیت‌هایی مثل رانندگی یا کار با ماشین‌آلات خودداری کنند.
مصرف کتوتیفن در بارداری مجاز است؟
مصرف کتوتیفن در دوران بارداری توصیه نمیشود، مگر در مواردی که فواید آن برای مادر بیشتر از خطرات احتمالی برای جنین باشد. در واقع، شواهد کافی از مطالعات انسانی برای ایمن بودن این در بارداری وجود ندارد و بیشتر اطلاعات بر اساس مطالعات حیوانی است.
آیا می‌توان در دوره شیردهی این دارو را مصرف کرد؟
کتوتیفن معمولاً در دوره شیردهی با احتیاط مصرف میشود، اما اطلاعات دقیقی درباره میزان ورود دارو به شیر مادر و تأثیر آن بر نوزاد وجود ندارد.
کتوفین با چه داروهایی تداخل دارد؟
کتوتیفن ممکن است با داروهای زیر تداخل داشته باشد:
- دیازپام (Diazepam)
- لورازپام (Lorazepam)
- زولپیدم (Zolpidem)
- فلوکستین (Fluoxetine)
- سرترالین (Sertraline)
- آمی‌تریپتیلین (Amitriptyline)
- کاربامازپین (Carbamazepine)
- فنی‌توئین (Phenytoin)
- والپروات (Valproate)
- انواع نوشیدنی‌های الکلی مثل آبجو، شراب، مشروبات الکلی قوی
- دیفن‌هیدرامین (Diphenhydramine)
- لوراتادین (Loratadine)
- ستریزین (Cetirizine)
آیا در صورت مصرف بیش از حد کتوتیفن امکان اوردوز هم وجود دارد؟
بله، مصرف بیش از حد کتوتیفن میتواند منجر به اوردوز شود. علائم اوردوز با این دارو، شامل موارد زیر است:
- خوابآلودگی شدید و غیرعادی
- گیجی و سردرگمی
- بی‌حالی و ضعف عضلانی
- کاهش ضربان قلب یا تنفس کند
- تشنج در موارد نادر
هشدار! در صورت شک به مصرف بیش از حد کتوتیفن، باید فوراً به اورژانس مراجعه کرد یا با مرکز درمان مسمومیت تماس گرفت تا اقدامات لازم انجام شود.
چنانچه، شما و اعضای خانواده‌تان قصد مصرف این دارو را دارید، ویزیت آنلاین دکتر آلرژی در دکتردکتر را امتحان کنید و مشاوره پزشکی غیرحضوری داشته باشید.
منبع:
