گاهی عواملی همچون تغذیه نامناسب، استرس، مصرف دخانیات یا حتی ژنتیک باعث بروز بیماری های معده می‌شوند. این بیماری‌ها طیف وسیعی از اختلالات را در بر می‌گیرند؛ از التهاب و زخم معده گرفته تا رفلاکس اسید و حتی سرطان معده.
علائم این بیماری‌ها معمولا شامل درد، سوزش، نفخ، حالت تهوع و کاهش اشتها است که در افراد مختلف، شدت متفاوتی دارند. تشخیص زودهنگام، که با معاینات بالینی و آزمایش‌های تخصصی توسط پزشک متخصص گوارش انجام میشود، نقش کلیدی در مدیریت و درمان موفقیت‌آمیز این بیماری‌ها دارد. در این مطلب، به معرفی انواع بیماری معده، علل، علائم، روش‌های تشخیص، رویکردهای درمانی و راهکارهای موثر برای پیشگیری از آن‌ها خواهیم پرداخت.
در انتها اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.
بیماری معده چیست؟
بیماری های معده، شامل طیف وسیعی از عفونت‌ها و اختلالاتی هستند که عملکرد طبیعی معده را مختل میکنند. معده، بهعنوان یکی از اجزای اصلی سیستم گوارش، وظایف حیاتی متعددی همچون ذخیره‌سازی موقت غذا، تجزیه مکانیکی و شیمیایی آن و انتقال محتویات هضم شده به روده کوچک را برعهده دارد.
این بیماری‌ها، به‌طور خاص معده را تحت تاثیر قرار می‌دهند؛ درحالی‌که سایر اختلالات گوارشی می‌توانند هر بخش از دستگاه گوارش همچون مری، روده کوچک، روده بزرگ، کبد، کیسه صفرا و لوزالمعده را درگیر کنند.
انواع بیماری های معده
بیماری های معده، طیف وسیعی از اختلالات را شامل می‌شوند که هر یک دارای علل، مکانیسم‌ها و علائم بالینی خاص خود هستند. لازم به ذکر است که تشخیص دقیق نوع بیماری های معده، تنها توسط دکتر گوارش امکان‌پذیر است.
در ادامه به بررسی شایعترین انواع این بیماری‌ها پرداخته‌ایم:
گاستریت معده (التهاب معده)
گاستریت یا ورم معده، به التهاب لایه داخلی معده اشاره دارد. این بیماری به صورت ناگهانی (حاد) یا به تدریج و در طول زمان (مزمن) ظاهر شده و به پوشش محافظ معده آسیب می‌رساند. گاستریت در واقع یک اصطلاح کلی است که شامل گروهی از بیماری‌ها میشود که همگی دارای ویژگی مشترک التهاب در دیواره معده هستند و عملکرد طبیعی هضم را مختل میکنند.
قولنج معده
قولنج معده، گرفتگی یا اسپاسم ناگهانی و دردآور معده است. قولنج معده، به دلیل انقباضات غیرطبیعی عضلات معده یا روده اتفاق افتاده و باعث بروز درد ناگهانی و شدید شکمی میشود.
زخم معده (اولسر)
زخم معده یا اولسر پپتیک به جراحات باز گفته میشود که در لایه داخلی معده یا قسمت ابتدایی روده کوچک (دوازدهه) ایجاد می‌شوند. این زخم‌ها در واقع به دلیل از بین رفتن پوشش محافظ دستگاه گوارش به وجود می‌آیند و می‌توانند به لایه‌های عمیق‌تر دیواره معده نفوذ کنند.
با استناد بر اطلاعات منتشر شده در کلینیک کلیولند،
5 تا 10 درصد از جمعیت جهان در طول عمر خود به زخم معده مبتلا می‌شوند.
این بیماری معده میتواند در هر گروه سنی، از کودکان تا سالمندان بروز پیدا کند؛ با این حال، اوج شیوع آن اغلب در افراد میانسال مشاهده میشود.
رفلاکس معده (GERD)
بیماری رفلاکس معده به مری، یک بیماری مزمن است که در آن محتویات معده، شامل اسید و صفرا به طور مکرر به مری برمی‌گردند. این رفلاکس اسید، به پوشش مری آسیب رسانده و منجر به علائمی همچون سوزش سر دل، درد قفسه سینه، دشواری در بلع و سرفه مزمن میشود.
سرطان معده
سرطان معده، نوعی بیماری معده است که در آن سلول‌های موجود در هر قسمت از معده، به شکلی غیرعادی و کنترل‌نشده شروع به رشد و تقسیم میکنند. اگرچه تومورها می‌توانند در هر ناحیه‌ای از معده شکل بگیرند، اما اغلب در بافت غده‌ای سطح داخلی معده (پوشش معده) آغاز می‌شوند. این نوع سرطان را آدنوکارسینومای معده یا سرطان گاستریک می‌نامند.
سوءهاضمه
سوءهاضمه یا دیس‌پپسی، مجموعه‌ای از علائم ناخوشایند است که نشان‌دهنده اختلال در عملکرد طبیعی معده هنگام هضم غذا است. این وضعیت معمولا با احساس ناراحتی در قسمت فوقانی شکم همراه بوده و ناشی از ناتوانی معده در انجام صحیح وظایف خود است. به عبارت دیگر، زمانی که بدن نمی‌تواند غذا را به درستی تجزیه و جذب کند، علائم سوءهاضمه بروز پیدا میکنند.
عفونت هلیکوباکتر پیلوری
هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori) نوعی باکتری است که پوشش داخلی معده و ابتدای روده کوچک (دوازدهه) را آلوده می‌کند. آنچه این باکتری را منحصر به فرد می‌سازد، توانایی چشمگیر آن در بقا و تکثیر در محیط به شدت اسیدی معده است. هلیکوباکتر پیلوری به بافت‌های معده آسیب رسانده و باعث التهاب میشود. در واقع، این عفونت یکی از عوامل اصلی در بروز بسیاری از بیماری های معده به شمار می‌رود.
نفخ معده
نفخ و ورم معده 2 وضعیتی هستند که می‌توانند به طور همزمان رخ دهند، اما تعاریف متفاوتی دارند. نفخ به تجمع گاز در دستگاه گوارش اشاره دارد، درحالی‌که ورم معده یا گاستریت به التهاب پوشش داخلی معده اطلاق میشود. گاستریت میتواند یکی از دلایل بروز نفخ باشد و هر 2 وضعیت می‌توانند باعث ناراحتی و اختلال در عملکرد طبیعی دستگاه گوارش شوند.
پولیپ معده
پولیپ‌های معده، توده‌های غیرطبیعی و برآمده‌ای هستند که از پوشش داخلی (مخاط) معده منشا می‌گیرند. این ضایعات که از تکثیر غیرعادی سلولی حاصل می‌شوند، توانایی تشکیل در هر بخش از معده را دارند و از نظر اندازه، شکل و ویژگی‌های بافت‌شناختی بسیار متنوع هستند. اگرچه اکثر پولیپ‌های معده بدون علامت بوده و ماهیت خوش‌خیم دارند، اما برخی از انواع آن‌ها دارای پتانسیل تبدیل به سرطان معده هستند.
ترشح بیش از حد اسید معده
هایپراسیدیتی یا ترشح بیش از حد اسید معده، وضعیتی است که در آن سلول‌های جداری معده، مقادیر زیادی اسید هیدروکلریک تولید میکنند. این اسید که برای فرآیند هضم پروتئین‌ها و فعال‌سازی آنزیم‌هایی همچون پپسین ضروری است، در شرایط هایپراسیدیتی به عاملی آسیب‌رسان تبدیل شده و منجر به بروز التهاب و در موارد شدیدتر، زخم معده میشود.
تاخیر در تخلیه معده (گاستروپارزی)
گاستروپارزی یا تاخیر در تخلیه معده، یکی از انواع بیماری های معده است که عملکرد طبیعی عضلات معده را مختل می‌کند. در این اختلال، حرکت غذا و مایعات از معده به روده کوچک به طور قابل توجهی کند میشود. به طور معمول، انقباضات قوی عضلات معده به هضم غذا کمک کرده و آن را به سمت روده کوچک هدایت میکنند. اما در افراد مبتلا به گاستروپارزی، این عضلات به درستی کار نکرده یا قدرت کافی ندارند. در نتیجه، غذا برای مدت طولانی‌تری در معده باقی می‌ماند.
علائم بیماری‌های معده
شدت علائم این بیماری‌ها از خفیف و گذرا تا شدید و ناتوان‌کننده متغیر هستند و برخی از آن‌ها نیاز به مداخله و مراقبت پزشکی فوری دارند. آشنایی دقیق با این نشانه‌ها برای تشخیص و درمان به موقع ضروری است. در ادامه، به بررسی علائم شایع مرتبط با اختلالات معده می‌پردازیم:
سوزش سر دل
سوزش سر دل به احساس سوزش یا درد در پشت استخوان جناغ سینه گفته میشود که اغلب پس از خوردن غذا، بهویژه وعده‌های سنگین یا چرب تشدید میشود. این علامت معمولا ناشی از بازگشت اسید معده به مری در بیماری رفلاکس معده به مری است. سوزش سر دل معمولا با دراز کشیدن یا خم شدن بدتر شده و گاهی با طعم ترش در دهان همراه است.
درد یا ناراحتی معده
درد معده از رایج‌ترین علائم در بیماران مبتلا به بیماری های معده است. نوع و شدت این درد میتواند نشانه‌ای از بیماری‌های مختلف باشد. برای مثال، این درد در زخم معده اغلب به صورت سوزشی و بسیار شدید احساس میشود، در حالی که درد ناشی از گاستریت معمولا ملایم‌تر است. در موارد جدی‌تر همچون سرطان معده، درد نه‌تنها پیوسته است بلکه با علائم هشداردهنده دیگری نظیر کاهش وزن شدید یا استفراغ خونی هم همراه خواهد بود.
نفخ و گاز معده
نفخ و احساس پری شکم، به خصوص پس از صرف غذا، یکی از علائم اختلالات گوارشی فوقانی همچون معده است. در گاستریت مزمن یا گاستروپارزی، حرکت طبیعی غذا مختل شده و تجمع گاز و هوای بلعیده شده در معده موجب احساس سنگینی، دل پیچه (دل درد) و آروغ زدن‌های مکرر میشود. همچنین تخمیر غیرطبیعی غذا در معده هم تولید بیش از حد گاز را به دنبال خواهد داشت.
تهوع و استفراغ
تهوع و استفراغ از علائم غیراختصاصی اما متداول در بسیاری از بیماری های معده، همچون عفونت‌های گوارشی، التهابات مخاطی، زخم‌های شدید و انسدادهای معده هستند. در صورت تداوم و شدت گرفتن استفراغ و یا همراهی با علائم دیگر همچون کاهش وزن ناخواسته یا درد شدید، پیگیری پزشکی جهت تشخیص علت زمینه‌ای ضروری است.
کاهش اشتها
کاهش اشتها در بسیاری از بیماری‌های مزمن و حاد معده مشاهده میشود. این امر معمولا منجر به کاهش وزن غیرارادی شده که خود یک علامت هشداردهنده جدی برای بررسی‌های بیشتر بهویژه ارزیابی برای سرطان معده است. بیماریهایی همچون گاستروپارزی، التهاب مزمن معده و زخم‌های وسیع معده هم معمولا با کاهش اشتها همراه هستند؛ زیرا فرآیند هضم مختل شده و احساس سیری زودرس یا ناراحتی پس از غذا خوردن ایجاد میشود.
احساس پری بعد از خوردن مقدار کم غذا
در برخی بیماری های معده، افراد پس از مصرف مقدار کمی غذا دچار احساس سیری یا پری آزاردهنده می‌شوند. این علامت معمولا در گاستروپارزی یا اختلال در عملکرد حرکتی معده دیده میشود؛ وضعیتی که تخلیه معده به تاخیر می‌افتد و غذا مدت طولانی‌تری در معده باقی می‌ماند. آسیب به اعصاب یا عضلات معده و بیماریهایی همچون دیابت از دلایل اصلی این اختلال هستند.
مدفوع سیاه یا خونی
وجود مدفوع سیاه‌رنگ و قیری‌شکل (ملنا) یا خون‌آلود یکی از علائم خطرناک بیماری های معده است که اغلب نشان‌دهنده خونریزی از مخاط معده یا حتی سرطان معده است. مدفوع سیاه معمولا به دلیل خونریزی در بخش فوقانی دستگاه گوارش همچون معده ایجاد میشود؛ در این حالت، خون پیش از دفع هضم شده و رنگ آن تیره و قیرمانند میشود.
در مقابل، خون قرمز روشن در مدفوع که به آن هماتوشزی می‌گویند، اغلب نشان‌دهنده خونریزی از بخش‌های پایینی دستگاه گوارش است که معمولا به دلیل بیماری های روده رخ می‌دهد. با این حال، در موارد شدید خونریزی معده هم ممکن است خون به صورت روشن دفع شود.
علت بیماری های معده چیست؟
بروز این بیماری‌ها ناشی از تعامل پیچیده‌ای از عوامل ژنتیکی، محیطی و رفتاری است. در ادامه به تشریح علل اصلی انواع بیماری معده می‌پردازیم:
عادات غذایی نامناسب
رژیم غذایی نقش محوری در سلامت دستگاه گوارش ایفا می‌کند. مصرف زیاد غذاهای پرچرب، پرادویه، فرآوری‌شده و کم‌فیبر منجر به اختلال در ترشح اسید معده، آسیب به مخاط معده و افزایش التهاب میشود. علاوه‌بر این، وقتی غذا به سرعت بلعیده شده و به اندازه کافی جویده نمی‌شود، بار کاری معده به شدت افزایش یافته و هضم دشوارتر خواهد شد. این ترکیب از عادات غذایی نامناسب، به مرور زمینه را برای بروز اختلالاتی همچون گاستریت، رفلاکس معده و در برخی موارد زخم‌های گوارشی فراهم می‌کند.
مصرف زیاد مسکن یا داروهای ضدالتهاب
مصرف مداوم داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی همچون آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن یکی از علل شایع آسیب به مخاط معده محسوب میشود. این داروها با مهار آنزیم سیکلواکسیژناز، منجر به کاهش سنتز پروستاگلاندین‌هایی می‌شوند که در محافظت از مخاط معده نقش اساسی دارند. کاهش این پروستاگلاندین‌ها موجب کاهش ترشح موکوس و بی‌کربنات، افت جریان خون مخاطی و در نتیجه، افزایش آسیب‌پذیری مخاط معده در برابر اسید و پپسین میشود. پیامد این فرآیند شامل بروز گاستریت، زخم معده و در موارد پیشرفته‌تر، خونریزی معده است.
استرس و اضطراب
استرس و اضطراب مزمن از طریق فعال‌سازی سیستم عصبی سمپاتیک و افزایش ترشح هورمون‌های استرس همچون کورتیزول، عملکرد معده را به طور قابل توجهی مختل میکنند. این تغییرات شامل اختلال در ترشح اسید معده (افزایش یا کاهش)، کاهش جریان خون به مخاط معده و کند شدن تخلیه معده هستند. چنین اثراتی معمولا باعث بروز علائمی همچون سوءهاضمه، احساس پری، نفخ، تهوع و حتی تشدید زخم‌های موجود در معده می‌شوند.
عفونت‌ها
عفونت‌ها، به‌خصوص عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری، عامل اصلی بسیاری از بیماری های معده همچون گاستریت، زخم معده و حتی سرطان معده هستند. این باکتری با ایجاد التهاب مزمن در پوشش داخلی معده، به مرور زمان باعث آسیب به سلول‌های محافظ و افزایش چشمگیر خطر ابتلا به زخم و تغییرات سرطانی میشود. در واقع، حضور طولانی‌مدت هلیکوباکتر پیلوری، مسیر را برای بروز بیماری‌های جدی‌تر گوارشی هموار می‌کند.
استعمال دخانیات و الکل
مصرف دخانیات و الکل هر دو تاثیرات مخربی بر سلامت معده دارند. نیکوتین موجود در سیگار باعث افزایش ترشح اسید معده و کاهش تولید بی‌کربنات (عامل محافظتی معده) میشود. همچنین، سیگار کشیدن جریان خون به مخاط معده را کاهش داده و ترمیم بافت آسیب‌دیده را مختل می‌کند.
الکل هم به طور مستقیم موجب آسیب به سلول‌های پوششی معده، ایجاد التهاب، افزایش نفوذپذیری مخاطی و در موارد شدید، خونریزی یا زخم معده میشود. الکل همچنین باعث شل شدن اسفنکتر تحتانی مری شده و رفلاکس را تشدید می‌کند.
عوامل ژنتیکی و ارثی
اگرچه اغلب بیماری های معده بیشتر تحت تاثیر سبک زندگی و عوامل محیطی هستند، اما نباید از نقش عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی در افزایش خطر ابتلا غافل شد. برای مثال، در بروز بیماریهایی همچون التهاب خود ایمنی معده یا برخی از انواع سرطان معده، نقش عوامل ژنتیکی و خانوادگی پررنگ‌‌تر از عوامل محیطی و سبک زندگی است.
تشخیص بیماری های معده چگونه است؟
تشخیص این بیماری‌ها از تست‌های ساده‌ای همچون آزمایش خون شروع شده و تا روش‌های پیشرفته‌تری نظیر آندوسکوپی یا تصویربرداری ادامه پیدا میکنند. در ادامه، مراحل تشخیص را به طور جزئی‌تر توضیح داده‌ایم:
- معاینه بالینی: اولین گام در تشخیص، معاینه بالینی و بررسی شرح حال کامل بیمار است. پزشک با پرسیدن سوالاتی در مورد علائم فعلی و سابقه پزشکی، یک دید اولیه از وضعیت بیماری پیدا می‌کند.
- آندوسکوپی: در این روش، یک لوله باریک، انعطاف‌پذیر و مجهز به دوربین از طریق مری وارد معده میشود. آندوسکوپی ر به پزشک اجازه می‌دهد تا پوشش داخلی این اندام را به دقت مشاهده کرده و هرگونه ناهنجاری همچون التهاب، زخم یا تومور را شناسایی کند.
- آزمایش خون و مدفوع: آزمایش خون برای بررسی نشانگرهای التهاب، عفونت، کم‌خونی و سایر بیماری‌های زمینه‌ای که بر سلامت معده تاثیر می‌گذارند، انجام میشود. آزمایش مدفوع هم برای شناسایی خون مخفی، بررسی وجود باکتری‌های غیرطبیعی یا سایر عوامل بیماری‌زا که باعث بیماری های معده می‌شوند، کاربرد دارد.
- تست تنفسی هلیکوباکتر: تست تنفسی هلیکوباکتر پیلوری یک روش غیرتهاجمی و دقیق برای تشخیص عفونت با باکتری هلیکوباکتر پیلوری است. در این تست، بیمار پس از خوردن یک محلول یا کپسول خاص، در یک کیسه تنفس می‌کند و نمونه هوای بازدمی او برای بررسی وجود ترکیبات خاص ناشی از فعالیت باکتری، آنالیز میشود.
- تصویربرداری: روش‌های تصویربرداری همچون سونوگرافی و سی‌تی‌اسکن، ابزارهای مهمی برای بررسی دقیق‌تر معده هستند. سونوگرافی با استفاده از امواج صوتی، ساختارهای داخلی را نمایش می‌دهد و برای ارزیابی اولیه مناسب است. در مقابل، سی‌تی‌اسکن تصاویر جزئی‌تری ارائه می‌دهد که برای تشخیص تومورها، زخم‌های عمیق و سایر ناهنجاری‌ها در معده بسیار کارآمد است.
تشخیص بیماری های معده یک فرآیند گام به گام است که پزشک با توجه به شرایط خاص هر بیمار، بهترین رویکرد تشخیصی را انتخاب می‌کند.
روش های درمان بیماری های معده
متخصصان، روش‌های درمانی زیر را برای بهبود بیماری های معده پیشنهاد میکنند:
تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی
یکی از مهم‌ترین گام‌ها در بهبود وضعیت معده، تغییر رژیم غذایی و اصلاح سبک زندگی است. داشتن یک رژیم غذایی سالم و اجتناب از غذاهای محرک همچون غذاهای چرب، تند و اسیدی نقش به‌سزایی در درمان بیماری‌های مختلف معده دارند. همچنین، اقداماتی نظیر کنترل وزن، کاهش استرس، ترک سیگار و پرهیز از مصرف الکل به طور چشمگیری در کاهش علائم و بهبود عملکرد معده موثر هستند.
دارودرمانی
داروها بخش دیگری از فرآیند درمان بیماری معده هستند. بسته به نوع بیماری، پزشک ممکن است داروهای مختلفی همچون آنتیاسیدها (برای خنثی کردن اسید معده)، آنتیبیوتیکها (در صورت وجود عفونت باکتریایی) و داروهای ضداسپاسم (برای کاهش گرفتگی و دردهای شکمی) را تجویز کند.
| نام دارو | نحوه اثرگذاری |
| قرص جویدنی کلسیم کربنات | جلوگیری از تولید اسید معده |
| امپرازول + بیسموت + تتراسایکلین + مترونیدازول | درمان عفونت‌های باکتریایی |
| امپرازول + آموکسی‌سیلین + کلاریترومایسین | درمان عفونت‌های باکتریایی |
| دی‌سیکلومین | کاهش گرفتگی و دردهای شکمی |
| هیوسین | کاهش گرفتگی و دردهای شکمی |
| فاموتیدین | جلوگیری از تولید اسید معده |
توجه! برای خرید اینترنتی انواع دارو و مکمل درمانی و تقویتی معده با نسخه یا بدون آن، می‌توانید از داروخانه آنلاین دکتردکتر کمک بگیرید.
درمان‌های خانگی و طب سنتی
برخی روش‌های خانگی و سنتی هم در تسکین علائم خفیف بیماری های معده موثر هستند. برای مثال، زنجبیل به کاهش حالت تهوع و بهبود عملکرد معده کمک می‌کند. دمنوش‌هایی همچون دمنوش بابونه، نعناع و رازیانه به دلیل خواص ضدالتهابی و آرام‌بخشی در کاهش اسپاسم و ناراحتی معده موثر هستند.
نکته مهم! این راهکارها صرفا برای علائم خفیف و کوتاه‌مدت مناسب بوده و نباید به هیچ وجه جایگزین درمان‌های پزشکی تخصصی شوند.
درمان جراحی
جراحی بهعنوان آخرین روش درمان، زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که سایر روش‌های غیرتهاجمی موثر واقع نشدند یا بیماری در مراحل پیشرفته قرار دارد. این نوع درمان معمولا برای بیمارانی تجویز میشود که دچار زخم‌های معده شدید و عمیق یا سرطان معده هستند. در این روش با توجه به شدت بیماری، قسمت یا تمام معده برداشته میشود.
پیشگیری از بیماری های معده
بسیاری از مشکلات شایع معده همچون رفلاکس معده، زخم، ورم یا سوءهاضمه با تغییراتی ساده در سبک زندگی قابل پیشگیری هستند. در این بخش به چند راهکار موثر و مورد تایید متخصصان گوارش برای پیشگیری از این بیماری‌ها اشاره کرده‌ایم:
تغذیه سالم و منظم
مصرف غذاهای غنی از فیبر همچون میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل به تنظیم حرکات روده و با کاهش یبوست، از تشدید بیماری های معده همچون رفلاکس جلوگیری می‌کند. همچنین، خوردن وعده‌های غذایی کوچک، منظم و با فاصله زمانی مناسب باعث میشود که فشار کمتری به معده وارد شده و از ترشح بیش از حد اسید و احساس سنگینی معده جلوگیری شود. همچنین توصیه میشود از مصرف مداوم غذاهای فراوریشده، اسیدی، تند و شور که می‌توانند به مخاط معده آسیب بزنند، پرهیز شود.
کاهش مصرف کافئین، چای و غذاهای چرب
کافئین و چای با افزایش ترشح اسید معده علائم زخم معده و رفلاکس معده را تشدید میکنند. غذاهای چرب هم به دلیل کاهش سرعت تخلیه معده، باعث افزایش زمان تماس اسید با دیواره معده و در نتیجه تحریک آن می‌شوند. بنابراین، توصیه میشود که تا حد امکان از مصرف این مواد غذایی پرهیز کرده یا در صورت لزوم با احتیاط و به مقدار کم مصرف شوند.
پرهیز از مصرف دخانیات و الکل
یکی از موثرترین راه‌ها برای پیشگیری از بیماری های معده، کنار گذاشتن مصرف سیگار و الکل است. تحقیقات نشان داده افراد با مصرف نکردن این مواد، کمتر دچار مشکلاتی همچون سوزش سر دل، رفلاکس و سایر ناراحتی‌های معده می‌شوند.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در سایت Healthline،
مصرف‌کنندگان الکل 39 درصد بیشتر از افرادی که الکل نمی‌نوشند، در معرض ابتلا به سرطان معده قرار دارند.
کنترل استرس و اضطراب
استرس و اضطراب از جمله عوامل شناخته‌شده در ایجاد بیماری های معده عصبی هستند و می‌توانند علائمی همچون درد معده، نفخ یا سوءهاضمه را تشدید کنند. استفاده از روش‌های کاهش استرس نظیر ورزش منظم، تمرینات تنفسی، یوگا یا مدیتیشن به کاهش استرس کمک می‌کند و در بلندمدت، تاثیر مثبتی بر سلامت معده می‌گذارد.
نخوردن غذا قبل از خواب
مصرف غذا، به ویژه غذاهای چرب یا سنگین بلافاصله پیش از خواب، احتمال رفلاکس معده را بالا می‌برد. زیرا در حالت درازکش، عملکرد معده کند شده و تخلیه غذا از معده به روده هم دیرتر انجام میشود. پزشکان توصیه میکنند حداقل 2 تا 3 ساعت پیش از خواب، از خوردن غذا خودداری شود تا معده فرصت کافی برای هضم کامل داشته باشد و احتمال برگشت اسید به مری به حداقل برسد.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
مراجعه به پزشک برای بیماری های معده اهمیت زیادی دارد، به خصوص اگر علائم زیر را تجربه می‌کنید:
- پایداری یا تشدید علائم
- استفراغ خونی
- کاهش وزن بی‌دلیل
- سوء هاضمه مزمن
- مدفوع سیاه و قیری یا وجود خون روشن در مدفوع
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، توصیه میشود بلافاصله برای تشخیص دقیق و درمان مناسب به متخصص گوارش مراجعه کرده و یا با دکتر گوارش آنلاین مشورت کنید.
از پیشگیری تا درمان بیماری های معده
بیماری های معده، مجموعه‌ای از اختلالات رایج و گاهی خطرناک هستند که از التهاب ساده تا سرطان پیشرفته را در بر می‌گیرند. عواملی مانند تغذیه ناسالم، استرس، مصرف دخانیات، عفونت‌ها و ژنتیک در بروز این بیماری‌ها نقش دارند و می‌توانند باعث علائمی نظیر درد معده، نفخ، تهوع، کاهش اشتها و اختلال در هضم شوند. تشخیص زودهنگام با کمک آندوسکوپی، آزمایش‌ها و تست‌های تخصصی و سپس انتخاب درمان مناسب (از دارودرمانی تا جراحی)، کلید کنترل و بهبود این بیماری‌ها است.
در کنار درمان، پیشگیری از طریق تغذیه سالم، کاهش استرس، ترک دخانیات و سبک زندگی متعادل نقش مهمی در حفظ سلامت معده ایفا می‌کند. اگر علائم هشداردهنده‌ای دارید، مراجعه به پزشک را به هیچ وجه به تاخیر نیندازید.
همین حالا به صورت آنلاین از طریق سایت دکتردکتر، از یک متخصص گوارش نوبت بگیرید تا با یک ویزیت ساده، خیالتان را راحت کنید و در صورت نیاز، گام‌های اولیه را برای بازگشت به زندگی سالم و بدون درد بردارید. اگر هم که نیاز به ویزیت آنلاین گوارش دارید، می‌توانید از طریق دکتردکتر، متنی یا تلفنی بدون نیاز به مراجعه حضوری با پزشک صحبت کنید.
منابع:
