مراحل بیماری پارکینسون چیست؟ عاقبت بیماری پارکینسون

مغز مهم‌ترین و حیاتی‌ترین اندام در بیشتر موجودات است. کار این عضو کنترل بدن و ذهن است و به‌صورت مستقیم روی دیگر اندام‌های بدن مثل ماهیچه‌ها تاثیر می‌گذارد. سیستم عصبی مرکزی (CNS) انسان که شامل مغز و نخاع است، با دریافت اطلاعات بیرونی و از محیط اطراف، نوع کارکرد ارگان‌های درونی بدن را مشخص می‌کند. به همین دلیل وجود هرگونه اختلال در سیستم عصبی می‌تواند مشکلات و بیماری‌های مختلفی را ایجاد کند. بیماری آلزایمر و پارکینسون از شایع‌ترین بیماری‌های مغز و اعصاب به شمار می‌روند. آشنایی با این بیماری‌ها و مراحل پیشرفت آن‌ها، می‌تواند در فرایند درمان موثر باشد. بنابراین، ما در این مقاله درباره مراحل بیماری پارکینسون به‌طور کامل برای شما توضیح می‌دهیم. همراه ما باشید تا پاسخ پرسش‌های خود را پیدا کنید.

بیماری پارکینسون چیست؟

مغز انسان از میلیون‌ها سلول مغزی تشکیل شده است. ایجاد هرگونه کاهش، افزایش یا اختلال در این سلول‌ها باعث بروز بیماری‌های مختلف می‌شود. بیماری پارکینسون (Parkinson’s Disease) نوعی اختلال سیستم عصبی است که به دلیل تخریب سلول‌های مغزی در بخش میانی مغز ایجاد می‌شود. این سلول‌ها وظیفه ترشح هورمون دوپامین را دارند که در حفظ تعادل بدن نقشی اساسی دارد. 

علت این بیماری اغلب مسائل ژنتیکی و عفونت‌های ناشی از قرار گرفتن در معرض مواد سمی خاص است. اما باید در نظر داشت که عامل اصلی بروز پارکینسون هنوز ناشناخته است. به همین دلیل درمانی قطعی نیز برای آن وجود ندارد. اغلب داروهای موجود برای کنترل و کند کردن روند رشد بیماری تجویز می‌شود. 

از لحاظ آماری، بیماری پارکینسون بین مردان شایع‌تر از زنان است. همچنین افراد بین 50 تا 60 سال نیز بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. در ادامه درباره علائم و مراحل بیماری پارکینسون بیشتر توضیح خواهیم داد.

علائم و نشانه های بیماری پارکینسون

به‌طورکلی علائم اصلی بیماری پارکینسون در مراحل مختلف بیماری عبارت است از:

• لرزش ناگهانی انگشتان دست یا پا
• اختلال‌های گفتاری
• مشکل در بلع مواد غذایی
• عدم تعادل در حرکات بدن
• افسردگی و مشکلات روان‌شناختی
• سفت شدن تدریجی عضلات
• تغییر حالت چهره
• آبریزش دهان
• مشکلات بینایی
• مشکلات گوارشی مثل یبوست
• اختلال در خواب
• مشکلات بویایی

مراحل پیشرفت بیماری پارکینسون

با توجه به بررسی‌های بالینی بیماران مبتلا به پارکینسون، پیشرفت این بیماری در 5 مرحله صورت می‌گیرد. این طبقه‌بندی و آشنایی با این مراحل، به پزشکان کمک می‌کند تا متوجه شوند که بیمار در چه مرحله‌ای قرار دارد تا درمان‌های لازم را تجویز کنند. مراحل بیماری پارکینسون شامل موارد زیر است:

• مرحله اول

مراحل اولیه بیماری پارکینسون به‌صورت عمده شامل بروز و شناسایی اولیه علائم بیماری است. در مرحله اول اغلب نشانه‌های کمی از بیماری مشاهده می‌شود که معمولا در بین بیماران، لرزش یکی از دست‌ها یا پاها بسیار رایج است. 

در این مرحله، ممکن است عدم تعادل خفیف در راه رفتن یا ایستادن بیمار وجود داشته باشد یا در برخی مواقع حالات چهره و صورت او تغییر کند. این نشانه‌ها معمولا موجب اختلال در زندگی روزانه فرد نمی‌شوند. اما بهتر است که سریعا توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب تشخیص داده و درمان آغاز شود.

• مرحله دوم

در مرحله دوم رشد پارکینسون، علائم بیماری شدت بیشتری پیدا می‌کند. ورود به این مرحله متناسب با شرایط جسمی و روحی بیمار ممکن است چند ماه یا چند سال طول بکشد. بنابراین، توجه به وضعیت بیمار و دارودرمانی در مرحله نخست و این مرحله بسیار لازم و حیاتی است.

افزایش شدت نشانه‌ها به‌صورت سفت شدن عضلات دو طرف بدن در قسمت دست‌ها یا پاها، ایجاد مشکل در تکلم و حفظ تعادل بدن هنگام ایستادن، بعضی از علائم مرحله دوم پارکینسون به شمار می‌روند. در این مرحله نیز با کنترل بیماری، فرد می‌تواند به انجام کارهای روزانه خود ادامه دهد.

• مرحله سوم

مرحله سوم پیشرفت بیماری، مرحله میانی رشد پارکینسون به شمار می‌رود. در این مرحله شدت علائم مرحله دوم بیشتر می‌شود. همچنین نشانه‌های دیگری مثل عدم تعادل هنگام انجام کارهای روزانه، واکنش‌های کند و آرام نسبت به اتفاقات محیطی نیز دیده شده و به‌طورکلی حرکات بیمار بسیار کند می‌شود. 

بهتر است علاوه بر دارودرمانی از فیزیوتراپی نیز در این مرحله استفاده شود. در مرحله سوم پارکینسون، بیمار نیاز به کمک و توجه بیشتری برای انجام کارهای شخصی مثل لباس پوشیدن، راه رفتن و غذا پختن دارد.

• مرحله چهارم

مرحله چهارم و پنجم از مراحل آخر بیماری پارکینسون محسوب می‌شوند. در مرحله چهارم، خشکی عضلات و کند شدن حرکات بدنی افزایش می‌یابد و در مواردی ممکن است شدت لرزش بدن کاهش یابد. اما با این وجود راه رفتن و حفظ تعادل بدن بسیار سخت است. 

توصیه می‌شود در این مرحله از رشد بیماری، همواره فردی در کنار بیمار باشد تا در انجام کارهای روزانه به او کمک کند. همچنین ادامه جلسات فیزیوتراپی و استفاده از واکر هنگام راه رفتن می‌تواند مفید باشد.

• مرحله پنجم

مرحله پنجم آخرین مرحله از پیشرفت بیماری پارکینسون است. در این مرحله که شامل علائم مزمن است، سفت شدن عضلات و ناتوانی در حرکت بیمار دیده می‌شود. مراقبت روزانه در مرحله آخر بسیار حیاتی است؛ زیرا اغلب بیماران به‌دلیل مشکلات حرکتی قادر به انجام فعالیت‌های روزانه خود نیستند. 

استفاده از ویلچر، واکر و فیزیوتراپی بسیار کمک‌کننده است. برخی مشکلات روان‌شناختی و عصبی مثل توهم، گیجی، مشکل در بلع مواد غذایی و زوال عقل نیز ممکن است در بیماران مشاهده شود.

عاقبت بیماری پارکینسون چیست؟

باتوجه‌به مراحل بیماری پارکینسون، این بیماری به‌تنهایی موجب مرگ افراد مبتلا نمی‌شود. بلکه علائم ناشی از آن می‌تواند منجر به بروز بیماری‌ها و مشکلات دیگر مثل آسپیراسیون ریوی و زوال عقل شود. آسپیراسیون ریوی یا آسپیراسیون، زمانی رخ می‌دهد که ترشحات گلو یا سیستم گوارشی و اجسام صلب مانند یک دانه عدس، وارد مجاری تنفسی شده و موجب خفگی یا عفونت‌های سیستم تنفسی شود. 

این مشکلات به همراه خطر سقوط، زخم و شکستگی‌های ایجاد شده، می‌توانند باعث مرگ بیمار شوند. زیرا عموما در بیماران مبتلا به پارکینسون مشکلات حرکتی و بلع شایع است. به همین دلیل مراقبت‌های شبانه‌روزی و دقیق از بیماران پارکینسون که در مراحل پیشرفته بیماری قرار دارند، حیاتی است.

کلام آخر

بیماری پارکینسون یکی از مشکلات رایج سیستم عصبی است. در این بیماری، فرد مبتلا با گذشت زمان و پیشرفت علائم دچار مشکلات حرکتی، بلع و عدم تعادل می‌شود. آشنایی با مراحل رشد آن به بیماران کمک می‌کند تا بتوانند متناسب با شدت بیماری‌شان برای درمان‌های مختلف اقدام کنند. کمک گرفتن از دیگران برای انجام کارهای روزانه، شرکت در جلسات فیزیوتراپی در کنار دارودرمانی و استفاده از وسایلی مانند واکر تا حد بسیار خوبی می‌تواند فرایند رشد بیماری را کنترل کند.

سوالات متداول

منابع:

parkinson

healthline