کشت خون آزمایشی است که برای بررسی مهاجمان خارجی مانند باکتری ها، مخمر و سایر میکروارگانیسم های بدن انجام می شود. اثبات وجود این عوامل بیماری زا در خون می تواند نشانه یک نوع عفونت خون باشد. به این بیماری باکتریمی گفته می شود. تست کشت خون مثبت به این معنی است که باکتری در خون وجود دارد. این نوع از عفونت ها، خونی را که در تمام بدن جریان دارد را درگیر می کنند. باکتری می تواند از روی پوست یا داخل ریه، ادرار یا دستگاه گوارش که شایع ترین منابع عفونت خون هستند، وارد خون شود. اگر عفونت شدید یاشد یا سیستم ایمنی شما نتواند آن را دفع کند، می تواند در خون شما پخش شده و سیستمیک شود. عفونت سیستمیک تحت عنوان سپسیس شناخته می شود. برای آزمایش کشت خون تنها یک خون گیری ساده مورد نیاز است. آزمایشگاه نمونه های خون را بررسی کرده و نتیجه را به پزشک ارائه می دهد. پزشک از یافته ها برای کمک به تعیین موارد مورد نیاز درمان هر نوع عفونت استفاده خواهد کرد.
هدف از کشت خون چیست؟
آزمایش های کشت خون وقتی تجویز می شوند که پزشک شما به وجود عفونت در خون مشکوک شود. آزمایش عفونت های خونی بسیار مهم هستند. چرا که عفونت خون می تواند مشکلات بسیار جدی به وجود بیاورد. سپسیس برای مثال یکی از عوارض عفونت خون است. در سپسیس عوامل بیماری زا که عامل بروز عفونت در جریان خون هستند، با دفاع طبیعی بدن شما تداخل پیدا کرده و از کارکرد صحیح سیستم ایمنی جلوگیری می کنند. عوامل بیماری زا سمومی را نیز تولید می کنند که می توانند باعث آسیب به اندام ها شوند. نتیجه آزمایش می تواند به پزشک در تشخیص ارگانیسم یا باکتری خاص عامل عفونت خون و بهترین روش برای مبارزه با آن کمک کند.
علائم عفونت خون و سپسیس
در صورت مشاهده هر یک از علائم عفونت خون، لازم است فوراً با اورژانس تماس بگیرید یا به پزشک مراجعه کنید. این علائم عبارتند از:
- لرز تکان دهنده
- تب متوسط یا بالا
- تنفس سریع
- تپش یا ضربان قلب بالا
- خستگی شدید
- درد مفاصل
- سردرد
عفونت خون در صورت عدم درمان می تواند به شدیدترین مرحله خود که همان سپسیس است، پیشرفت کند. علائم سپسیس شامل موارد بالا به همراه نشانه های آسیب در اندام ها است. دیگر علائم مرتبط با سپسیس عبارتند از:
- گیجی
- کاهش ادرار
- سرگیجه
- حالت تهوع
- پوست لکه دار
با پیشرفت هر چه بیشتر عفونت، ممکن است عوارض جدی تر سپسیس ایجاد شود. این عوارض عبارتند از:
- تورم در سرتاسر بدن
- تشکیل بسیاری از لخته های خونی ریز در کوچک ترین رگ های خونی
- افت خطرناک فشار خون
- نارسایی یک یا چند اندام
عوامل خطر عفونت خون
کشت خون برای افرادی که در معرض ابتلا به عفونت خون هستند، بیشتر انجام می شود. در صورت تشخیص موارد زیر، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت خون خواهید بود:
وضعیت های زیر نیز شما را بیشتر در معرض ابتلا به عفونت خون قرار می دهد:
- اگر اخیراً به نوع خاصی از عفونت مبتلا شده اید.
- اگر اخیراً عمل جراحی انجام داده اید.
- اگر به تازگی پروتز دریچه قلب را تعویض کرده اید.
- اگر تخت درمان با داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی هستید.
کشت خون همچنین برای نوزادان و کودکانی بیشتر انجام می شود که تب بالایی دارند و ممکن است عفونت داشته باشند اما دارای علائم و نشانه های رایج سپسیس نیستند. افراد مسن تر نیز بیشتر در معرض خطر ابتلا به عفونت های خونی هستند.
کشت خون و آزمایش های دیگر
کشت خون می تواند برای تشخیص بیماری هایی مانند اندوکاردیت نیز مورد استفاده قرار بگیرد. بیماری اندوکاردیت وقتی اتفاق می افتد که باکتری موجود در جریان خون به دریچه های قلب بچسبد. این بیماری می تواند زندگی فرد را تهدید کند.
خطرات بالقوه کشت خون
عوارض احتمالی ناشی از این آزمایش، تنها هنگام خون دادن اتفاق می افتند. با این حال، گرفتن خون از رویه های معمول است و به ندرت باعث عوارض جانبی جدی می شود. خطرات گرفتن نمونه خون عبارتند از:
- خونریزی زیر پوست یا هماتوم
- خونریزی شدید
- غش کردن
- عفونت
کشت خون چگونه آماده می شود؟
داروهای نسخه ای و مکمل های غذایی که مصرف می کنید را با پزشک خود در میان بگذارید. ممکن است پزشک، شما را از مصرف داروهای خاصی منع کند که کشت خون را تحت تأثیر قرار می دهند. اگر ترس از سوزن دارید، موضوع را با پزشک یا پرستار خود مطرح کنید تا برای کاهش اضطراب، راهکارهایی را به شما ارائه دهد.
کشت خون چگونه انجام می شود؟
گرفتن خون ممکن است در یک بیمارستان، بخش اورژانس یا آزمایشگاه تخصصی انجام شود. در مراکز سرپایی به ندرت کشت خون انجام می شود. برای شروع، پوست شما تمیز می شود تا میکروارگانیسم های روی آن منجر به آلودگی نمونه نشوند. پس از آن پرستار یا پزشک یک کاف یا بند لاستیکی را دور بازوی شما می پیچد تا رگ های شما پر از خون شده و بیشتر خود را نشان دهند. سپس برای بیرون کشیدن چند نمونه خون از بازو، از یک سوزن استفاده می کند.
نمونه های خون چندگانه معمولاً از رگ های مختلفی گرفته می شوند تا شانس تشخیص باکتری یا قارچ موجود در جریان خون شما افزایش پیدا کند. اگر بزرگسال ههستید، پزشک یا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی معمولاً دو تا سه نمونه خون را اغلب در چند جلسه مراجعه جمع آوری می کند. بعد از گرفتن خون، پرستار یا پزشک محل سوراخ سوزن را با گاز یا پانسمان می پوشاند. نمونه خون پس از آن به آزمایشگاهی فرستاده می شود که در آن کشت انجام می شود: هر نمونه خونی به یک بطری حاوی مایعی به نام براث افزوده می شود. براث امکان رشد هر گونه میکروارگانیسم را در نمونه خونی فراهم می کند.
تفسیر نتایج کشت خون
اگر کشت خون مثبت باشد، به این معنی است که باکتری یا عفونت قارچی در خون شما وجود دارد. نتایج معمولاً به پزشک در شناسایی باکتری یا قارچ های خاص عامل عفونت کمک می کنند. بسته به نوع میکروارگانیسم کشف شده در خون شما، پزشک ممکن است آزمایش دیگری به نام تست حساسیت انجام دهد. انجام آزمایش تست حساسیت پیرو مثبت بودن نتیجه کشت خون یک رویه استاندارد است. این کار در مواقعی که عفونت به درمان پاسخگو نیست نیز انجام می شود.
پس از کشت خون
اگر پزشک به وجود عفونت در خون شما مشکوک شود، ممکن است درمان را بلافاصله با آنتی بیوتیک های وسیع الطیف داخل وریدی انجام دهد. این داروها در طول مدت انتظار شما برای نتیجه کشت خون یا تست حساسیت، توانایی شروع مقابله با طیف وسیعی از باکتری ها را دارند. عفونت خون به درمان فوری در بیمارستان نیاز دارد. اگر سپسیس ایجاد شود، جان شما در خطر خواهد بود. به ویژه اگر دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستید. در صورت ابتلا به سپسیس، در بیمارستان بستری خواهید شد تا بتوانید به صورت کامل درمان شوید.
عفونت های خونی می توانند به عوارض بسیار جدی منجر شوند. بنابداین اگر در معرض خطر هستید و یا در صورت بروز هر گونه علائم، لازم است با پزشک خود صحبت کنید. هر گونه تب که بیش از ۳ روز طول بکشد، حتماً باید توسط یک پزشک یا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی ارزیابی شود. در صورت تب کردن نوزاد کمتر از ۳ ماه، لازم است حتماً به پزشک مراجعه کنید.
منبع: healthline
