سرگیجه در مردان و زنان: علل، علائم و بهترین راه‌های درمان

یافتن علت سرگیجه مهم‌ترین قدم برای درمان و پیشگیری از آن است. از علائم سرگیجه می‌توان به احساس چرخش یا دَوَران سر، سبکی سر یا نزدیک شدن به غش، حالت تهوع، استفراغ، و تاری دید اشاره کرد. افرادی که سرگیجه دارند، معمولا احساس ضعف و خستگی می‌کنند. اما دلیل سرگیجه چیست؟ علت سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن ممکن است ناشی از فشار خون پایین، عوارض دارو، کم‌آبی بدن یا اختلالات گوش داخلی باشد. برای تشخیص و انتخاب روش درمان سرگیجه معاینه فیزیکی و آزمایش های مختلف توسط پزشک انجام می‌شود. از روش‌های درمان فوری سرگیجه می‌توان به فیزیوتراپی، تغییر در سبک زندگی، دوری از الکل و کافئین و کنترل فشار خون اشاره کرد. 

با مطالعه این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر راه‌های پیشگیری و درمان انواع سرگیجه را خواهید شناخت.

در انتها، اگر سوالی درباره سرگیجه، علت‌های زمینه‌ای و درمان آن دارید، می‌توانید در قسمت نظرات بنویسید. پزشک‌های ما در اسرع وقت به آن پاسخ خواهند داد.

سرگیجه چیست؟

سرگیجه، حالتی است که فرد احساس می‌کند، محیط اطرافش در حال چرخش یا حرکت است. این حالت می‌تواند ناشی از مشکلات مختلف در گوش داخلی، مغز یا سیستم عصبی باشد. شایع‌ترین علت سرگیجه، اختلالات مربوط به گوش داخلی مانند بیماری منییر، التهاب عصب دهلیزی و کریستال‌های جابه‌جا شده در گوش هستند. علائم سرگیجه ممکن است شامل حالت تهوع، تعریق، عدم تعادل و ناتوانی در ایستادن باشد. تشخیص و درمان مناسب این عارضه، به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد.

18 علت سرگیجه

تا به حال این سوال برایتان پیش آمده که چرا سرگیجه دارم؟ در پاسخ به این سوال باید بگوییم سرگیجه ممکن است ناشی از مشکلات مختلفی باشد که تعادل بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این مشکلات می‌توانند شامل اختلالات گوش داخلی (مانند بیماری منییر)، التهاب عصب وستیبولار یا کریستال‌های کلسیمی شناور در گوش داخلی باشند. سایر علل شامل مشکلات گردش خون، میگرن، عوارض دارویی، اختلالات عصبی مثل پارکینسون، مولتیپل اسکلروزیس یا حتی اضطراب و استرس هستند.

سرگیجه همچنین می‌تواند به دلایل ساده‌تری مانند کم‌آبی بدن، افت فشار خون یا قند خون پایین رخ دهد. در مواردی نیز آسیب‌های سر و گردن می‌توانند منجر به سرگیجه شوند. حتی رابطه سرگیجه و ورزش هم در علم پزشکی، ثابت شده است. با این حال،تشخیص دقیق علت نیاز به مشاوره پزشکی دارد. در ادامه به بررسی 18 مورد از شایع‌ترین دلایل ابتلا به سرگیجه را بررسی می‌کنیم:

اختلالات گوش داخلی

اختلالات گوش داخلی می‌توانند باعث مشکلاتی مانند سرگیجه، وزوز گوش، کاهش شنوایی و عدم تعادل شوند. این اختلالات معمولاً به دلیل آسیب یا التهاب در ساختارهای گوش داخلی مانند حلزون گوش، مجاری نیم‌دایره‌ای و عصب‌های شنوایی و تعادلی ایجاد می‌شوند.

بعضی از بیماری‌ها عامل ایجاد اختلالات گوش میانی هستند که در این بین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

روش درمان: تشخیص و مدیریت درست این اختلالات با روش‌های دارو درمانی، فیزیوتراپی و گاهی جراحی، برای بهبود کیفیت زندگی بیمار لازم است.

مشکلات گردش خون

کاهش جریان خون به مغز یا گوش داخلی می‌تواند باعث سرگیجه شود. این سرگیجه، با علائم دیگری همچون تپش قلب، ضعف، خستگی و تعریق همراه است. فشار خون پایین، آترواسکلروز، آریتمی‌ها، انسداد عروق خونی و نارسایی قلبی می‌توانند با کاهش جریان خون به مغز، سرگیجه ایجاد کنند. در این شرایط، با نرسیدن مقدار کافی اکسیژن و مواد مغذی به مغز، احساس سرگیجه یا دوران رخ می‌دهد. بیمار مبتلا به آنمی هم به دلیل کاهش ظرفیت حمل اکسیژن خون، دچار سرگیجه می‌شود. این نوع سرگیجه‌ها، با تغییر وضعیت بدن، مانند ایستادن سریع، شدت می‌گیرند.

میگرن وستیبولار

میگرن وستیبولار، علاوه‌بر سردرد‌های تنشی، با سرگیجه، احساس چرخش یا دوران سر و عدم تعادل همراه است. سرگیجه‌های ناشی از میگرن وستیبولار، همراه با علائم دیگری مانند تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا ممکن است چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. علت ابتلا به این نوع میگرن، تغییرات شیمیایی در مغز و عوامل ژنتیکی اعلام شده است.

شیوه درمان: برای درمان میگرن وستیبولار، ترکیبی از داروهای ضد میگرن، تمرینات تعادلی، مدیریت استرس و رژیم غذایی مناسب توصیه می‌شود.

عوارض دارویی

ایجاد سرگیجه، به عنوان‌عارضه جانبی ناشی از مصرف برخی داروها بسیار شایع است. از داروهای ایجاد کننده سرگیجه می‌توان به آنتی‌بیوتیک‌ها، ضد افسردگی‌ ها، آرام‌بخش‌ها و داروهای کنترل فشار خون اشاره کرد. این داروها، با تاثیر بر سیستم وستیبولار گوش داخلی یا کاهش فشار خون منجر به سرگیجه می‌شوند. این سرگیجه‌ها، به صورت احساس عدم تعادل یا ناپایداری، دوران محیط یا ضعف عمومی ظاهر خواهند شد. گاهی، داروهای مورد استفاده برای کاهش مایعات بدن، می‌توانند با اختلال در تعادل الکترولیت‌ها، سرگیجه ایجاد کنند. 

نحوه درمان: اگر با عوارض دارویی روبه‌رو شدید، مشورت با دکتر سرگیجه برای تنظیم دوز یا تغییر دارو، این عارضه را بهبود می‌بخشد.

اضطراب و استرس

اضطراب و استرس، می‌توانند باعث رخ دادن واکنش‌های فیزیولوژیکی متعددی در بدن شوند. استرس مداوم، با انسداد عروق خونی و افزایش فشار خون، جریان خون به مغز را کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، افزایش ضربان قلب، تنفس سریع و سطح بالای آدرنالین ناشی از حملات پانیک و اضطراب، باعث اختلال در تعادل و سرگیجه می‌شوند. همچنین، اختلالات اضطرابی با تغییر در سیستم عصبی خودمختار، تعادل بدن را مختل می‌کند.

راه درمان: درمان‌های روانشناختی و تکنیک‌های مدیریت اضطراب و استرس، مانند تکنیک‌های تنفسی و مدیتیشن، در بهبود سرگیجه ناشی از اضطراب و استرس بسیار کارآمد هستند.

کم‌آبی بدن

کم‌آبی بدن، می‌تواند ناشی از عدم مصرف کافی مایعات، تعریق زیاد، اسهال یا استفراغ مکرر باشد. عارضه کم‌آبی، کاهش حجم خون و افت فشار خون را به همراه دارد. در نتیجه افت فشار خون، جریان خون به مغز کاهش یافته و در نتیجه سرگیجه رخ می‌دهد. کم‌آبی، علائم دیگری همچون خشکی دهان، احساس خستگی، حجم کم ادرار و رنگ تیره آن را به همراه دارد.

شیوه درمان: برای پیشگیری و درمان سرگیجه ناشی از کم‌آبی، مصرف مایعات کافی و حفظ توازن الکترولیت‌ها توصیه می‌شود.

افت قند خون

کاهش ناگهانی قند خون یا هیپوگلیسمی، می‌تواند به سرگیجه منجر شود. با کاهش سطح گلوکز خون، مغز به مقدار کافی انرژی دریافت نمی‌کند. عملکرد صحیح مغز در اثر کاهش سطح گلوکز خون مختل شده و منجر به سرگیجه می‌شود. در این شرایط، فرد علاوه‌بر سرگیجه، دچار سردرد، تعریق، لرزش و در موارد شدیدتر، کاهش هوشیاری خواهد شد. این وضعیت، در افراد مبتلا به دیابت هم شایع است. مصرف داروهای پایین‌آورنده قند خون یا انسولین در این افراد با علائمی همچون سرگیجه، تپش قلب، سردرد و ضعف همراه خواهد بود.

درمان فوری سرگیجه: مصرف سریع مواد غذایی حاوی قند، به بهبود این علائم کمک می‌کند.

آسیب‌های سر و گردن

آسیب‌های سر و گردن می‌توانند به دلایل مختلفی همچون تصادف رانندگی، سقوط، صدمات ورزشی یا بیماری‌های دژنراتیو رخ دهند. شکستگی‌ها، کشیدگی عضلات و آسیب‌های عصبی ناشی از این اتفاقات، باعث اختلال در سیستم وستیبولار، خون‌رسانی مغزی یا فشار روی اعصاب می‌شود. سرگیجه از شایع‌ترین علائم این اختلالات است.

طبق گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC):

سرگیجه و مشکلات تعادل، سالانه بر ۱۵٪ از بزرگسالان ۱۸ ساله و بالاتر در ایالات متحده تأثیر می‌گذارد. این مشکلات اغلب می‌تواند با آسیب‌های مغزی تروماتیک یا سایر آسیب های سر و گردن مرتبط باشند.

آسیب‌های تروماتیک مغز و آسیب‌های گردنی مانند ضربات شلاقی هم، اختلالات تعادلی و سرگیجه را در پی دارند.

درمان موثر: گزینه‌های درمانی اثربخش در این شرایط، فیزیوتراپی، داروهای ضددرد و تکنیک‌های توانبخشی هستند.

کمبود ویتامین

کمبود بعضی از ویتامین‌ها مثل ویتامین B12، یکی از دلایل ایجاد سرگیجه است. در صورتی که این ویتامین در بدن کم باشد، منجر به مشکلات عصبی می‎شود که سرگیجه یکی از آن‌ها است. معمولا علت سرگیجه در بارداری یا دوران شیردهی، کمبود این نوع ویتامین است. تشخیص این مورد ساده است و با انجام آزمایش انجام می‎شود.

کمبود ویتامین دی به عنوان علت اصلی سرگیجه شناخته نمی‎شود، اما این ویتامین نیز می‌تواند به صورت غیرمستقیم باعث ایجاد این عارضه شود. کمبود این ویتامین روی عملکردهای نورولوژیکی و سلامت عمومی تاثیر می‌گذارد. کمیود ویتامین سی نیز به دلیل تاثیرگذاری بر روی جذب ویتامین دی می‌تواند از علل کمبود این ویتامین باشد به همین دلیل ضروری است علائم کمبود ویتامین سی را نیز برای این بیماری در نظر بگیرید.

درمان موثر: برای درمان کمبود ویتامین B12 می‌توانید در رژیم غذایی خود گوشت، محصولات لبنی و غلات صبحانه غنی شده بگنجانید. بنابر تجویز پزشک می‌توانید مکمل‌های این ویتامین را نیز مصرف کنید.

بیماری پارکینسون

یکی از دلایل سرگیجه، ابتلا به بیماری پارکینسون است. احساس سرگیجه در این نوع بیماران باعث مشکل در حفظ تعادل هنگام راه رفتن می‎شود. مهم‌ترین عاملی که منجر به سرگیجه در بیماران پارکینسونی می‎شود، فشار خون ارتواستاتیک و عوارض دارویی است. در صورتی که روش درمان بیماران مبتلا به پارکینسون، تحریک عمیق مغز باشد، سرگیجه را بیشتر از بقیه مبتلایان، تجربه می‌کنند.

درمان موثر: برای درمان سرگیجه ناشی از بیماری پارکینسون، نیاز به تغییر نوع دارو یا دوز مصرفی آن دارید. در صورتی که مبتلا به این بیماری هستید و سرگیجه را تجربه می‌کنید، این موضوع را با پزشک در میان بگذارید.

علت سرگیجه هنگام دراز کشیدن

اختلالات مختلفی می‌توانند باعث سرگیجه هنگام دراز کشیدن شوند. وجود کریستال‌های کلسیمی در گوش داخلی، یکی از این اختلالات است. در این حالت، حرکت کریستال‌ها در کانال‌های نیم‌دایره‌ای گوش داخلی، باعث تحریک غیرطبیعی سلول‌های مویی می‌شوند. تحریک این سلول‌ها که مسئول ارسال سیگنال‌های تعادلی به مغز هستند، باعث ایجاد احساس چرخش یا سرگیجه در هنگام تغییر وضعیت به حالت خوابیده می‌شود. عوامل دیگری همچون ورم و التهاب گوش داخلی، فشار خون پایین، میگرن و کم‌خونی باعث سرگیجه هنگام دراز کشیدن می‌شوند.

علت سرگیجه ناگهانی یا دائمی

سرگیجه ناگهانی یا دائمی، می‌تواند به دلیل اختلالات گوش داخلی مانند بیماری منییر، التهاب عصب وستیبولار یا وجود کریستال‌های کلسیمی شناور باشد. همچنین، مشکلات عروقی مانند افت فشار خون ناگهانی، انسداد عروق خونی یا نارسایی قلبی نیز می‌توانند منجر به سرگیجه ناگهانی یا دائمی شوند. در مواردی، سرگیجه‌های ناگهانی می‌تواند با شرایط عصبی مانند میگرن وستیبولار یا مولتیپل اسکلروزیس مرتبط باشد. گاهی نیز سرگیجه به دلیل سینوزیت مزمن یا حاد می‌باشد. تشخیص دقیق این نوع عارضه، به ارزیابی‌های تخصصی پزشک نیاز دارد.

علت سرگیجه ناگهانی در سالمندان

سرگیجه ناگهانی در سالمندان معمولاً به دلیل تغییرات مرتبط با افزایش سن در سیستم تعادلی و گردش خون رخ می‌دهد. اختلال در عملکرد گوش داخلی، کاهش جریان خون به مغز ناشی از تصلب شرایین و افت فشار خون هنگام ایستادن از عوامل شایع سرگیجه در سالمندان هستند.

همچنین، عوارض و تداخلات دارویی، بیماری دیابت، بیماری قلبی و مشکلات عصبی مثل پارکینسون هم باعث سرگیجه می‌شوند. پزشک با تشخیص و مدیریت صحیح این مشکلات، به کاهش سرگیجه در افراد مسن کمک می‌کند.

علت سرگیجه های خطرناک

سرگیجه‌های خطرناک ممکن است ناشی از شرایط جدی پزشکی همچون سکته مغزی، تومورهای مغزی یا خونریزی مغزی باشند. سرگیجه ناگهانی همراه با علائم دیگری مانند ضعف ناگهانی، مشکلات گفتاری، اختلالات بینایی یا ناهماهنگی حرکتی می‌تواند نشانه‌ای از سکته مغزی باشد. البته آریتمی‌های قلبی خطرناک و نارسایی قلبی هم منجر به کاهش جریان خون به مغز و ایجاد سرگیجه خواهند شد. پزشک با تشخیص سریع و درمان مناسب باید از بروز عوارض جدی جلوگیری کند.

علت سرگیجه ناگهانی هنگام بلند شدن

سرگیجه هنگام بلند شدن معمولاً ناشی از ناتوانی سیستم عصبی در تنظیم سریع فشار خون، هنگام تغییر وضعیت از خوابیده یا نشسته به ایستاده اتفاق می‌افتد. در این شرایط فرد دچار کاهش فشار خون ناگهانی می‌شود. این شرایط، افراد مسن، مصرف‌کنندگان داروهای فشار خون و افراد دچار کم‌آبی را درگیر می‌کند. از علائم همراه با سرگیجه در زمان بلند شدن، می‌توان به ضعف، اختلال بینایی و احساس سبکی سر یا نزدیک شدن به غش اشاره کرد.

علت سرگیجه در زنان

عوامل هورمونی، کم‌خونی و میگرن شایع‌ترین علت‌های سرگیجه در زنان هستند. تغییرات هورمونی مرتبط با قاعدگی و یائسگی می‌توانند باعث اختلال در تعادل و سیستم وستیبولار گوش داخلی شوند. سرگیجه در دوران بارداری و دوران شیردهی هم بین بانوان شایع است.

به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC):

زنان تقریباً دو برابر بیشتر از مردان (۲۰.۱% در مقابل ۱۰.۶%) دچار سردرد شدید یا میگرن می‌شوند. این آمار نشان‌دهنده شیوع بالاتر سرگیجه و سردرد در زنان نسبت به مردان است.

همچنین در زنان، به دلیل کم‌خونی ناشی از کاهش سطح هموگلوبین، اکسیژن‌رسانی به مغز کاهش یافته و موجب سرگیجه می‌شود. سرگیجه در زنان به عوامل دیگری همچون اضطراب، استرس و فشار خون پایین مرتبط است. تشخیص دقیق علت سرگیجه در خانم‌ها به ارزیابی‌های تخصصی پزشک نیاز دارد.

علت سرگیجه در مردان

علت‌های شایع سرگیجه در مردان، التهاب عصب وستیبولار، وجود کریستال‌های کلسیمی شناور، اختلالات عصبی، آریتمی‌ها و نارسایی قلبی هستند. همچنین در اثر کم‌خونی، میگرن، دیابت و نوسانات فشار خون، جریان خون به مغز کاهش یافته و منجر به سرگیجه در مردان می‌شود. عوارض جانبی برخی داروها، استرس، اضطراب، مصرف الکل و مواد مخدر از عوامل دیگر ایجاد کننده سرگیجه در مردان هستند.

علت سرگیجه در خواب

یکی از شایع‌ترین علت‌های سرگیجه در خواب، تحریک کریستال‌های کلسیمی شناور در اثر تغییر وضعیت سر در خواب است. در اثر حرکت این کریستال‌ها، سرگیجه‌های ناگهانی و کوتاه‌مدت رخ می‌دهد.

در ادامه به دیگر علت‌های سرگیجه در خواب اشاره می‌کنیم:

• افزایش مایع در گوش داخلی ناشی از بیماری منییر
• اختلال در جریان خون به مغز در اثر مشکلات عروقی
• تاثیر استرس و اضطراب بر خواب فرد
• سرگیجه ناشی از تومورهای مغزی (در شرایط نادر)

برای یافتن علت سرگیجه در خواب، باید با مراجعه به پزشک، تحت ارزیابی‌ها و بررسی‌های تخصصی قرار بگیرید.

راه‌های تشخیص سرگیجه چیست؟

تشخیص سرگیجه شامل اقدامات متعددی است که به شناسایی علل دقیق سرگیجه و ارائه درمان مناسب کمک می‌کنند. در ادامه، به معرفی مراحل و راه‌های تشخیص سرگیجه پرداخته‌ایم:

• ارزیابی اولیه: پرسیدن سوالاتی از بیمار در مورد تاریخچه پزشکی، علائم و شدت سرگیجه، شرایط ایجاد کننده سرگیجه، مدت زمان شروع علائم، سابقه بیماری‌های گذشته، مصرف داروها و سبک زندگی بیمار
• معاینه فیزیکی: ارزیابی عملکرد سیستم عصبی شامل بررسی هماهنگی، تعادل و عملکرد حسی حرکتی و معاینه گوش‌ها برای بررسی مشکلات گوش داخلی
• آزمایش دیکس هالپایک: بررسی حرکت چشم‌ها هنگام تغییر وضعیت بیمار از حالت نشسته به حالت خوابیده
• آزمایش‌های شنوایی: بررسی مشکلات گوش داخلی
• آزمایش ویدئونیستاگموگرافی: برای ارزیابی حرکات چشم و تعادل
• آزمایش‌های تصویربرداری ام‌ آر آی و سی‌ تی‌ اسکن؛ بررسی ساختارهای مغز و گوش داخلی برای شناسایی مشکلات ساختاری
• آزمایش‌های خون: بررسی عواملی مانند قند خون و عملکرد تیروئید
• تست تعادل رومبرگ: ارزیابی تعادل هنگام ایستادن بیمار با چشم‌های بسته و پاهای کنار هم
• تست‌های تعادلی دیگر: مانند آزمون پیاده‌ روی در خط مستقیم

این اقدامات تشخیصی، به پزشک برای شناسایی علل دقیق سرگیجه و ارائه برنامه درمانی اثربخشی به بیمار کمک می‌کنند. گاهی، با توجه به علت زمینه‌ای و نوع مشکل، نیاز به مشاوره با متخصصان مختلفی مانند متخصص گوش، حلق و بینی، نورولوژیست یا فیزیوتراپیست خواهید داشت.

راه‌های درمان سرگیجه

پزشک مغز و اعصاب، پس از انجام اقدامات تشخیصی و یافتن علت اصلی سرگیجه، برنامه‌های درمانی منحصربه‌فردی را به هر بیمار ارائه می‌دهد. درمان سرگیجه می‌تواند ترکیبی از روش‌های اصلاح سبک زندگی، تمرینات فیزیکی، مصرف داروها، درمان‌های جایگزین و روش‌های تخصصی باشد. در موارد شدیدتر، ممکن است تزریق دارو در گوش یا مداخلات جراحی توصیه شود. در ادامه، به اثربخش‌ترین روش‌های درمان پرداخته‌ایم.

تمرینات فیزیکی (فیزیولوژی)

تمرینات فیزیکی منظم و خاص، منجر به بهبود تعادل و کاهش سرگیجه می‌شوند. این تمرینات، همچون تمرینات بازآموزی تعادلی و مانورهای خاصی مانند مانور ا‌ِپلِی با جابه‌جایی ذرات در گوش داخلی، می‌توانند بسیار موثر باشند. فیزیوتراپیست‌ها، برنامه‌های تمرینی خاص و انحصاری برای تقویت سیستم تعادلی بدن هر بیمار طراحی می‌کنند. این تمرینات، برای سازگاری بهتر بدن با سرگیجه و بهبود علائم، بسیار کارآمد هستند.

درمان پزشکی سرگیجه

درمان پزشکی سرگیجه بستگی به علت و شدت سرگیجه دارد. این درمان، شامل روش‌های دارویی و غیردارویی می‌شود.

در ادامه، به برخی از موثرترین راه‌های درمان پزشکی سرگیجه اشاره کرده‌ایم:

• درمان دارویی: شامل آنتی‌ هیستامین‌ ها، داروهای ضد تهوع، بنزودیازپین‌ها، هیدروکلروتیازید، کورتیکواستروئیدها و بتاهیستین
• مانور اپلی: شامل حرکات سر برای جابجایی کریستال‌های کلسیمی در گوش داخلی
• مانور سمانت: مشابه مانور اپلی، با تغییرات سریع در موقعیت سر و بدن برای جابجایی کریستال‌ها
• ورزش‌های تعادلی: برای بهبود تعادل و کاهش علائم سرگیجه
• تمرینات توانبخشی چشمی: بهبود عملکرد سیستم دهلیزی و تعادل بدن
• پرهيز از محرک‌ها: اجتناب از محرک‌هایی مانند کافئین، الکل و نیکوتین
• مدیریت استرس: استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن و یوگا برای کاهش استرس و اضطراب
• جراحی دکمپرسیون اندولنفاتیک: برای کاهش فشار مایعات در گوش داخلی در موارد شدید بیماری منییر
• جراحی برداشت عصب دهلیزی: در موارد سرگیجه شدید و عدم پاسخ سایر درمان‌ها

پزشک، با ارائه ترکیبی از این درمان‌های پزشکی، می‌تواند باعث کاهش سرگیجه و بهبود علائم آن شده و از عوارض احتمالی آن جلوگیری کند.

درمان دارویی سرگیجه

درمان دارویی سرگیجه بستگی به علت زمینه‌ای سرگیجه دارد. این عارضه، می‌تواند ناشی از مشکلات مختلفی از جمله اختلالات گوش داخلی، مغزی یا مشکلات مربوط به گردش خون باشد. برای درمان سرگیجه می‌توان از داروهای مختلفی استفاده کرد. داروهای ضد سرگیجه مانند مکلیزین و دیمن‌هیدرینات منجر به کاهش علائم می‌شوند. داروهای ضد تهوع و گاهی، داروهای ضد اضطراب و استرس هم می‌توانند مفید باشند. پزشک بسته به علت اصلی سرگیجه، داروهای دیگری را برای کاهش و بهبود علائم سرگیجه تجویز می‌کند.

بهترین قرص برای درمان سرگیجه با توجه علت اختلال:

درمان‌های دارویی باید پس از ارزیابی و تشخیص دقیق پزشک و یافتن علت زمینه‌ای سرگیجه مورد استفاده قرار بگیرند. همچنین، درمان‌‌های دارویی در ترکیب با برخی از درمان‌های غیر دارویی مانند تمرینات فیزیوتراپی، تغییر در سبک زندگی و رژیم غذایی اثربخش‌تر هستند.

سرگیجه همراه با تهوع در بیمار 

 درمان‌های تخصصی

درمان‌های تخصصی برای سرگیجه‌های ناشی از مشکلات گوش داخلی یا مغزی، شامل مانورهای خاص، تزریق در گوش یا حتی جراحی هستند. برای مثال، جهت درمان سرگیجه خوش‌خیم، مانور اِپلِی برای جابجایی ذرات در گوش داخلی توصیه می‌شود. در موارد شدیدتر مانند تومورهای گوش داخلی، ممکن است جراحی لازم باشد. متخصصان گوش، حلق و بینی یا نورولوژیست‌ها درمان‌های تخصصی را انجام می‌دهند.

درمان خانگی سرگیجه

درمان خانگی سرگیجه می‌تواند به کاهش علائم و بهبود وضعیت عمومی بیمار کمک کند. در ادامه، برخی از روش‌های خانگی موثر برای درمان سرگیجه شرح داده‌ایم:

• مانور اپلی: در صورت وقوع سرگیجه، برای انجام مانور اپلی، باید بنشینید و پاهایتان را دراز کنید. پس از چرخیدن به پهلوی آسیب‌دیده، به‌سرعت به پشت بخوابید و سر خود را ۴۵ درجه به سمت آسیب‌دیده بچرخانید. به مدت ۳۰ ثانیه در این وضعیت بمانید. سپس سر خود را ۹۰ درجه به سمت دیگر بچرخانید و ۳۰ ثانیه بمانید. بدن خود را به پهلوی دیگر بچرخانید و ۳۰ ثانیه بمانید. حالا به آرامی بنشینید.

• استراحت و تغییر موقعیت: اگر احساس سرگیجه دارید، به سرعت بنشینید یا دراز بکشید تا از افتادن جلوگیری کنید. همچنین از تغییرات ناگهانی در موقعیت خود پرهیز کرده و به آرامی حرکت کنید.
• نوشیدن آب کافی: مطمئن شوید که به اندازه کافی آب می‌نوشید. کم‌آبی بدن می‌تواند سرگیجه را تشدید کند.
• تغییرات در رژیم غذایی: پرهیز از مصرف زیاد نمک، کافئین و الکل که می‌توانند علائم سرگیجه را تشدید کنند.
• تمرینات تعادلی: تمریناتی مانند ایستادن بر روی یک پا که به بهبود تعادل کمک می‌کنند.
• تنفس عمیق: تنفس عمیق و آرام به کاهش استرس و اضطراب مرتبط با سرگیجه کمک می‌کند.
• تمرینات آرام‌سازی: تکنیک‌های آرام‌سازی مانند مدیتیشن و یوگا می‌توانند به کاهش استرس و بهبود علائم کمک کنند.
• سرکه سیب: نوشیدن ترکیبی از یک قاشق چای‌خوری سرکه سیب همراه با یک قاشق چای‌ خوری عسل در یک لیوان آب می‌تواند به بهبود جریان خون و کاهش سرگیجه کمک کند.

استفاده از روش‌های خانگی، به بهبود علائم سرگیجه کمک می‌کند؛ اما در صورت تداوم یا شدید شدن علائم، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است.

 اصلاح سبک زندگی

اصلاح سبک زندگی می‌تواند نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی، کاهش دفعات و شدت سرگیجه داشته باشد. نوشیدن مقدار کافی آب، پرهیز از مصرف نمک، کافئین، الکل و استعمال سیگار از مهم‌ترین اقدامات برای تغییر سبک زندگی هستند. استراحت کافی و مدیریت استرس از تکنیک‌های مهمی هستند که علائم سرگیجه را بهبود می‌بخشند. همچنین، خودداری از حرکت ناگهانی سر و نشستن یا دراز کشیدن هنگام سرگیجه، از عوارض احتمالی سرگیجه جلوگیری خواهد کرد.

درمان سرگیجه در طب سنتی

در طب سنتی، سرگیجه با استفاده از روش‌ها و گیاهان دارویی مختلف درمان می‌شود. این روش‌ها بر اساس باورها و تجربیات قدیمی به کار گرفته شده و ممکن است برای برخی افراد مؤثر باشند. در ادامه، به چند روش درمانی سنتی سرگیجه اشاره کرده‌ایم:

• زنجبیل؛ استفاده از زنجبیل به صورت چای یا دمنوش
• جینکوبیلوبا؛ بهبود گردش خون در مغز و کمک به کاهش سرگیجه
• نعناع؛ آرام‌بخش و ضد تهوع
• رزماری؛ بهبود گردش خون و کاهش سرگیجه با چای رزماری
• مدیتیشن و تنفس عمیق؛ کاهش استرس و اضطراب و کاهش علائم سرگیجه
• ماساژ نقاط فشار؛ ماساژ به صورت حرکت دایره‌ ای در این نقاط
• ماساژ سر و گردن؛ بهبود جریان خون و کاهش تنش عضلانی
• سرکه سیب؛ بهبود جریان خون و کاهش سرگیجه

قبل از استفاده از هرگونه درمان گیاهی یا سنتی، با پزشک خود مشورت کنید تا از تداخل‌های دارویی یا عوارض جانبی جلوگیری شود.

برای درمان سرگیجه چه بخوریم؟

تغذیه مناسب در درمان سرگیجه، نقش مهمی ایفا می‌کند. مصرف برخی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها می‌تواند به کاهش علائم سرگیجه کمک کنند. در زیر به چند ماده غذایی و نوشیدنی مفید برای درمان سرگیجه اشاره کرده‌ایم:

• آب نارگیل؛ کمک به هیدراته ماندن بدن و فراهم کردن مواد معدنی مفید
• مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه؛ بهبود وضعیت عمومی بدن و کاهش سرگیجه ناشی از مصرف میوه‌ها و سبزیجات غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی
• مغزها و دانه‌ها؛ بهبود گردش خون و عملکرد مغز ناشی از مصرف مغزها و دانه‌های غنی از اسیدهای چرب امگا۳ و ویتامین E
• ماهی‌های چرب؛ بهبود عملکرد مغز و کاهش التهاب ناشی از اسیدهای چرب امگا-۳ موجود در ماهی‌های پرچرب
• تخم‌مرغ؛ بهبود عملکرد مغز ناشی از پروتئین بالا و مواد مغذی تخم‌مرغ
• گوشت قرمز، جگر و سبزیجات برگ سبز تیره؛ افزایش سطح هموگلوبین و بهبود انتقال اکسیژن به مغز ناشی از غذاها سرشار از آهن
• مواد غذایی غنی از ویتامین ۶B؛ بهبود عملکرد سیستم عصبی و کاهش سرگیجه ناشی از مصرف موز، آووکادو، مرغ و ماهی

مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های مناسب می‌تواند به کاهش علائم سرگیجه و بهبود سلامت عمومی بدن کمک کند. با این حال، در صورت تداوم یا شدت علائم، مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق و درمان مناسب ضروری است. همچنین، پیش از ایجاد تغییرات بزرگ در رژیم غذایی خود، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

 درمان‌های جایگزین

روش‌های درمانی جایگزین مانند طب سوزنی و ماساژ، در کاهش سرگیجه موثر هستند. طب سوزنی با تحریک نقاط خاصی از بدن به بهبود تعادل کمک می‌کند. همچنین، ماساژ با کاهش تنش‌های عضلانی و بهبود جریان خون، علائم سرگیجه را کاهش می‌دهد. این روش‌ها به‌ویژه برای سرگیجه ناشی از استرس یا تنش عضلانی اثربخش هستند.

درمان فوری سرگیجه

درمان فوری سرگیجه همچون سایر درمان‌ها، بستگی به علت زمینه‌ای آن دارد، اما برخی روش‌ها و تکنیک‌ها می‌توانند به‌سرعت علائم را بهبود یا کاهش دهند. در اینجا، چند راهکار فوری برای درمان سرگیجه ارائه کرده‌ایم:

• نشستن یا دراز کشیدن: بلافاصله نشستن یا دراز کشیدن برای جلوگیری از زمین خوردن یا سقوط
• بستن چشم‌ها: بستن چشم‌ها و تمرکز بر تنفس آرام
• مانور اپلی: حرکات سر برای جابجایی ذرات گوش داخلی
• نوشیدن آب: اطمینان از نوشیدن آب به اندازه کافی

• مصرف نمک: تثبیت فشار خون و کاهش سرگیجه
• مصرف شیرینی یا آبمیوه: بهبود سریع سرگیجه در صورت پایین بودن سطح قند خون
• تنفس عمیق: تثبیت فشار خون و کاهش اضطراب
• چای زنجبیل: کاهش تهوع و سرگیجه
• فشار دادن نقاط خاصی از بدن: کاهش سرگیجه و تهوع ناشی از فشار دادن نقطه خاصی از مچ دست
• تغییر موقعیت آرام: پرهیز از حرکات ناگهانی و سریع پرهیز و تغییر موقعیت آرام و به تدریج

در شرایط اضطراری، این تمرین‌ها برای جلوگیری از شرایطی مانند سقوط یا تشنج بسیار اهمیت دارند.

برای درمان سرگیجه به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای درمان سرگیجه، ابتدا باید به پزشک خانواده یا پزشک عمومی مراجعه کنید. این پزشک ارزیابی‌های اولیه را انجام می‎شود و به تشخیص اولیه می‌رسد. بسته به علت سرگیجه و آگاهی از اینکه اهمیت تخصص مغز و اعصاب چیست، پزشک عمومی شما را به نورولوژیست (دکتر یا جراح مغز و اعصاب) یا متخصص گوش، حلق و بینی ارجاع خواهد داد. متخصص گوش و حلق و بینی، به مشاهده مشکلات مربوط به گوش داخلی و نورولوژیست به بررسی مشکلات عصبی مرتبط با سرگیجه می‌پردازد.

خبر خوب این است که در هر شهر، می‌توانید به راحتی نوبت ثبت کنید. مثلا اگر در تهران ساکن هستید، می‌توانید نوبت دکتر مغز و اعصاب تهران را از میان ۷۵ گزینه فعال دریافت کنید. اگر در معرض سرگیجه شدید همراه با هر کدام از علائم بالا هستید، مراقبت‌های اورژانسی را دریافت کنید. 

انواع سرگیجه

سرگیجه در دو نوع محیطی و مرکزی اتفاق می‌افتد. سرگیجه محیطی، از اختلالات گوش داخلی یا عصب دهلیزی منشا می‌گیرد که منجر به بیماری منییر و التهاب عصب دهلیزی می‌شود. سرگیجه مرکزی ناشی از مشکلات مغزی مانند سکته، تومور یا مالتیپل اسکلروزیس است. سرگیجه محیطی، علائمی همچون حالت تهوع و عدم تعادل دارد؛ اما سرگیجه مرکزی با علائمی نظیر دوبینی، ضعف و مشکلات گفتاری همراه خواهد بود. دکتر مغز و اعصاب، با تشخیص دقیق هر یک از انواع سرگیجه، به ارائه برنامه درمانی موثر کمک می‌کند.

سرگیجه محیطی

سرگیجه محیطی، اغلب به علت مشکلات گوش داخلی یا عصب دهلیزی رخ می‌دهد. این نوع سرگیجه با حالت تهوع، استفراغ، تعریق و ناپایداری در تعادل همراه است. علل رایج سرگیجه محیطی می‌تواند بیماری منییر، عفونت‌های گوش داخلی، بلورهای ریز کلسیمی در کانال‌های نیم‌دایره‌ای گوش و آسیب‌های عصب دهلیزی باشند. هر کدام از این اختلالات، به‌ویژه بیماری منییر، موجب ظهور اختلالات شنوایی مانند کاهش شنوایی و وزوز گوش هم می‌شود. درمان این نوع سرگیجه، به عامل زمینه‌ای آن بستگی دارد. مصرف داروهای ضد تهوع، ضد سرگیجه، تمرینات تعادلی و مانورهای فیزیکی از اثربخش‌ترین درمان‌های سرگیجه محیطی هستند.

سرگیجه مرکزی

سرگیجه مرکزی، ناشی از اختلال در سیستم عصبی مرکزی مانند سکته، مالتیپل اسکلروزیس یا میگرن‌های شدید است. این نوع سرگیجه معمولاً شدیدتر و طولانی‌تر از سرگیجه محیطی بوده و با علائم دیگری مانند ضعف، دوبینی و مشکلات گفتاری همراه است. تشخیص سرگیجه مرکزی، معمولاً به مطالعات تصویربرداری مغزی مانند ام‌آرآی و سی‌تی‌اسکن نیاز دارد. درمان سرگیجه مرکزی، بسته به علت زمینه‌ای متفاوت بوده و می‌تواند شامل داروها، توانبخشی و در موارد نادر جراحی باشد. با این حال، سرگیجه مرکزی می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی مغزی باشد و به‌همین‌خاطر، مراجعه به پزشک در صورت وقوع لازم است.

ارتباط سرگیجه با سایر علائم و بیماری‌ها

سرگیجه، بسته به نوع و علت آن، با علائم مختلفی مثل حالت تهوع، استفراغ، عدم تعادل، تعریق، سردرد، وزوز گوش، تاری دید، دوبینی، اختلالات شنوایی، ضعف و مشکلات گفتاری اشاره کرد. مراجعه به پزشک و بررسی دقیق این علائم، منجر به تشخیص دقیق‌تر علت سرگیجه خواهد شد. در ادامه تعدادی از این علائم را دقیق‌تر مورد بررسی قرار می‌دهیم.

حالت تهوع

سرگیجه و حالت تهوع، هر دو می‌توانند ناشی از تحریک سیستم وستیبولار گوش داخلی باشند. هنگام اختلال گوش داخلی، مغز با دریافت سیگنال‌های متناقض از سیستم تعادلی، باعث احساس سرگیجه یا عدم تعادل می‌شود. این اختلالات تعادلی، با تحریک مراکز تهوع در مغز، منجر به حالت تهوع و استفراغ می‌شوند. اختلالاتی مانند بیماری منییر، التهاب عصب وستیبولار و کریستال‌های کلسیمی شناور نمونه‌هایی از ارتباط سرگیجه و حالت تهوع هستند.

استفراغ

به دلیل ارتباط نزدیک سیستم وستیبولار گوش داخلی با مراکز تهوع در مغز، استفراغ و سرگیجه با هم ایجاد می‌شوند. سیستم وستیبولار مسئول حفظ تعادل است. هنگامی که این سیستم دچار اختلال می‌شود، مغز سیگنال‌های ناهماهنگ و متناقضی دریافت می‌کند. این ناهماهنگی‌ها باعث تحریک مراکز تهوع و استفراغ در مغز می‌شوند. به همین دلیل، افراد دچار سرگیجه شدید، اغلب حالت تهوع و استفراغ را نیز تجربه می‌کنند.

بی‌حالی

سرگیجه و بی‌حالی، هر دو ناشی از اختلالات سیستم عصبی مرکزی و گردش خون هستند. سرگیجه و عدم تعادل، به دلیل کاهش جریان خون در مغز، می‌تواند باعث ضعف و بی‌حالی هم شود. شرایطی مانند افت فشار خون، کم‌خونی، کم‌آبی بدن و مشکلات قلبی می‌توانند منجر به بروز هر دو علامت شود. علاوه‌بر این، سرگیجه ناشی از اضطراب و استرس، می‌تواند خستگی و بی‌حالی را در پی داشته باشد.

فشار خون بالا و خون دماغ شدن

سرگیجه و خون دماغ شدن، نشانه‌ای از شرایط پزشکی جدی هستند. فشار خون بالا و اختلالات خونی مانند هموفیلی یا مشکلات انعقادی دیگر، می‌توانند سرگیجه و خونریزی بینی را باهم ایجاد کنند. در بیماری هموفیلی، سرگیجه از کم‌خونی ناشی می‌شود. در موارد نادرتر، این علائم به صورت هم‌زمان در تومورهای مغزی یا اختلالات عروقی رخ می‌دهد.

چربی خون بالا

چربی خون بالا یا هیپرلیپیدمی، منجر به تشکیل پلاک‌های چربی در عروق خونی می‌شود. این پلاک‌ها، با انسداد عروق مغزی، جریان خون به مغز را کاهش داده و باعث سرگیجه می‌شوند. همچنین، بیماری‌های قلبی و عروقی مانند آترواسکلروز ناشی از چربی خون بالا، احتمال خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهند. از شایع‌ترین علائم سکته مغزی، سرگیجه و علائم عصبی دیگر خواهند بود. بنابراین، مدیریت چربی خون بالا از طریق رژیم غذایی مناسب، ورزش و داروهای کاهش‌دهنده چربی، خطر سرگیجه را کاهش می‌دهد.

بیماری قلبی و سرگیجه

قلب مسئول پمپاژ خون به مغز و سایر قسمت‌های بدن است؛ بنابراین، بیماری قلبی و سرگیجه ارتباط مستقیمی با هم دارند. آریتمی‌های قلبی، نارسایی قلبی و حمله قلبی با کاهش جریان خون به مغز، باعث سرگیجه می‌شوند. همچنین، نرسیدن اکسیژن و مواد مغذی کافی به مغز در اثر انسداد عروق خونی ناشی از بیماری‌های عروقی، سرگیجه را به همراه دارند. فشار خون پایین مرتبط با مشکلات قلبی، علائم مشابهی را ایجاد می‌کند. پزشک با درمان و مدیریت اختلالات قلبی، می‌تواند سرگیجه ناشی از بیماری‌های قلبی را بهبود ببخشد.

سنگینی سر

سرگیجه و سنگینی سر، می‌توانند ناشی از مشکلات گوش داخلی مانند بیماری منییر یا التهاب عصب دهلیزی باشند که بر تعادل و احساس سر تأثیر می‌گذارند. مشکلات گردن مانند اسپوندیلوز گردنی می‌تواند جریان خون به مغز را کاهش داده و باعث سرگیجه و سنگینی سر شود. تنش و فشار ذهنی ناشی از اضطراب و استرس هم می‌توانند تشدید این علائم را در پی داشته باشند.

نفس تنگی

سرگیجه و تنگی نفس می‌توانند به‌طور هم‌زمان به‌عنوان علائم چندین اختلال پزشکی ظاهر شوند. از جمله این بیماری‌ها می‌توان به مشکلات قلبی، اضطراب، حملات پانیک، آسم یا بیماری مزمن انسدادی ریه اشاره کرد. پزشک برای مدیریت موثر این شرایط، باید بتواند با تشخیص دقیق و درمان مناسب این علائم را تسکین دهد.

تاری دید

سرگیجه و تاری دید می‌توانند به طور هم‌زمان به‌عنوان علائم اختلالات مختلف ظاهر شوند. این بیماری‌ها و اختلالات شامل موارد زیر هستند:

• اختلال در تعادل و عملکرد بینایی ناشی از مشکلات گوش داخلی مانند بیماری منییر یا التهاب عصب دهلیزی
• سرگیجه و تاری دید ناشی از اختلالات عصبی مانند میگرن و سکته مغزی
• سرگیجه و تاری دید ناشی از کاهش فشار خون
• عدم تعادل و تاری دید ناشی از واکنش‌های فیزیولوژیکی اضطراب و استرس

در تمامی این شرایط، مراجعه به پزشک برای تعیین علت زمینه‌ای و مدیریت اثربخش این علائم ضروری است.

سرگیجه در سرماخوردگی

سرگیجه در سرماخوردگی از چندین عامل مختلف نشات می‌گیرد. عفونت‌های ویروسی با التهاب گوش داخلی یا عصب دهلیزی، تعادل بدن را برهم زده و باعث سرگیجه می‌شوند. همچنین، تب و احتقان ناشی از سرماخوردگی، با کاهش جریان خون به مغز، سرگیجه ایجاد می‌کند. سرگیجه در کودکان و نوزادان، بیشتر به دلیل سرماخوردگی رخ می‌دهد. از سوی دیگر، مصرف برخی داروهای سرماخوردگی و کم‌آبی بدن به دلیل تب و کاهش مصرف مایعات، می‌تواند یکی از دلایل مهم ابتلا به سرگیجه در دوران سرماخوردگی باشد. استراحت، هیدراته ماندن و مشورت با پزشک برای مدیریت علائم، بهبود سرگیجه ناشی از سرماخوردگی را در پی خواهد داشت.

چه عواملی موجب افزایش خطر ابتلا به سرگیجه می‌شوند؟

عوامل متعددی بر افزایش خطر سرگیجه تاثیر دارند. در اینجا، به شایع‌ترین علائم افزایش خطر سرگیجه اشاره کرده‌ایم:

• افزایش سن: افزایش خطر بروز اختلالات گوش داخلی و مشکلات تعادلی با بالا رفتن سن
• سابقه پزشکی: ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی یا مشکلات مغزی مانند میگرن
• مصرف برخی داروها: مانند داروهای ضد افسردگی، ضد اضطراب و داروهای فشار خون
• سبک زندگی ناسالم: مصرف الکل، مواد مخدر یا استعمال سیگار
• کمبود آب بدن و تغذیه نامناسب: مصرف کم مایعات و رژیم غذایی ناسالم
• اضطراب و استرس: افزایش خطر سرگیجه با اختلال در تعادل
• سابقه خانوادگی: عوامل ژنتیکی و ابتلای اعضای دیگر خانواده به این عارضه

پزشک معالج، با بررسی و توجه به تمامی این عوامل می‌تواند به مدیریت بهتر سرگیجه و جلوگیری از عوارض آن کمک کند.

ارتباط سرگیجه با بیماری‌های دیگر چیست؟

سرگیجه می‌تواند خود نشانه‌ای از یک بیماری یا اختلال جدی‌تر باشد. این عارضه یکی از شایع‌ترین علائم برای بیماری‌های گوش داخلی، مشکلات سیستم عصبی و مشکلات قلبی عروقی است. همچنین اختلالات روانی مانند اضطراب و استرس می‌توانند باعث ایجاد سرگیجه در افراد شوند. به دلیل ارتباط تنگاتنگ سرگیجه با بیماری‌های متنوع، انجام ارزیابی‌ها و آزمایش‌های تشخیصی برای مدیریت هرچه بهتر آن ضروری است.

عوارض سرگیجه

بسته به شدت و علت اصلی سرگیجه، می‌توان عوارض متعدد و متفاوتی برای آن درنظر گرفت. بعضی از عوارض شایع سرگیجه شامل موارد زیر هستند:

• از دست دادن تعادل و سقوط: آسیب‌دیدگی‌های جدی مانند شکستگی استخوان‌ها یا ضربه به سر
• محدودیت در انجام فعالیت‌های روزانه: مانند رانندگی، کار کردن و پیاده‌روی
• اضطراب و افسردگی: تجربه مکرر این عوارض و ترس از ابتلای دوباره به آن و محدودیت‌های پیش رو
• اختلالات خواب: به‌ویژه نگرانی از تشدید آن در شب
• خستگی و کاهش انرژی: ناشی از تلاش بدن برای مقابله با احساس ناپایداری و عدم تعادل
• مشکلات تمرکز و حافظه: به‌ویژه در صورت همراهی با اضطراب و استرس
• عوارض جسمی دیگر: مانند سردرد، تهوع و استفراغ

شناسایی هرچه‌سریع‌تر علت زمینه‌ای سرگیجه و قرار گرفتن در روند درمان، موجب کاهش و پیشگیری از این عوارض می‌شود.

راه‌های پیشگیری از سرگیجه چیست؟

بسته به علت اصلی سرگیجه، راه‌های پیشگیری از سرگیجه هم متفاوت هستند. در حالت کلی، استفاده از روش‌های زیر، می‌تواند به کاهش خطر سرگیجه کمک کند.

• تغذیه سالم و متعادل: مصرف غذاهای سالم و متعادل شامل تمام گروه‌های غذایی، پرهیز از مصرف زیاد نمک و کافئین
• هیدراتاسیون کافی: مصرف مایعات کافی برای جلوگیری از کم‌آبی بدن
• ورزش منظم: بهبود تعادل و کاهش احتمال سقوط ناشی از انجام تمرینات تعادلی و تقویت عضلات و ورزش‌هایی مانند یوگا و تای‌چی
• مدیریت استرس: تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، تنفس عمیق و مشاوره روانشناسی
• اجتناب از حرکات ناگهانی: پرهیز از حرکات ناگهانی سر و تغییر وضعیت سریع بدن، مانند برخاستن سریع از حالت نشسته یا خوابیده
• پرهیز از مصرف الکل و سیگار: ابتلا به مشکلات تعادلی و اختلالات گوش داخلی
• داروهای مصرفی: اطمینان از عدم ایجاد سرگیجه توسط داروهای مصرفی و رعایت دستورات پزشک برای داروهای فشار خون بالا یا مشکلات گوش داخلی
• مراقبت از گوش‌ها: پیشگیری از عفونت‌های گوش و مراقبت از بهداشت گوش‌ها
• آگاهی از شرایط پزشکی: مانند بیماری‌های قلبی، دیابت و مشکلات تیروئید
• استفاده از تجهیزات کمکی: استفاده از عصا یا واکر در صورت نیاز برای جلوگیری از افتادن و حفظ تعادل

این روش‌ها می‌توانند به پیشگیری از سرگیجه و بهبود کیفیت زندگی افراد کمک کنند. مشاوره با پزشک نیز می‌تواند در تعیین راهکارهای دقیق‌تر و منحصربه‌فرد برای هر فرد موثر باشد.

آیا سرگیجه بهبود پیدا می‌کند؟

در صورتی که علت سرگیجه ناگهانی و حالت تهوع مشخص شود، درمان آن نیز به مراتب آسان‌تر خواهد شد. علائم سرگیجه مثل احساس عدم تعادل و ناپایداری، احساس چرخش یا دوران سر و احساس سبکی سر و نزدیک شدن به غش را جدی بگیرید و به یک پزشک عمومی مراجعه کنید. در صورت نیاز، پزشک عمومی شما را به متخصص گوش، حلق و بینی یا دکتر مغز و اعصاب ارجاع خواهد داد. پزشک با توجه علت و نوع آن، روش درمان سرگیجه را ارائه می‌دهد. روش درمان فوری سرگیجه شامل درمان‌های پزشکی، درمان در خانه و طب سنتی است که در این مقاله از دکتر دکتر به بررسی هر یک پرداختیم. برای دریافت نوبت از یک متخصص مغز و اعصاب از امکان نوبت‌دهی سایت دکتردکتر استفاده کنید. امکان دریافت نوبت حضوری، تلفنی و چت با پزشک در سایت دکتر دکتر وجود دارد. شما در هنگام سرگیجه چه کاری انجام می‌دهید؟ مشتاقانه منتظر شنیدن نظرها و سوال‌های شما دوستان عزیز هستیم. کارشناسان سلامت، پاسخگوی سوال‌های شما خواهند بود.

منابع:

webmd.com

nhs.uk

www.cdc.gov

www.cdc.gov

سوالات متداول سرگیجه