درد شکم در سمت چپ هشداری برای کدام بیماری‌ها است؟

درد شکمی از دلایل اصلی مراجعه به پزشک است. درد شکمی سمت چپ می‌تواند ناراحت‌کننده یا ناخوشایند باشد. در این مقاله از مجله دکتردکتر به بررسی کامل علل و عوامل درد شکم در سمت چپ می‌پردازیم.

اغلب دردهای شکمی در سمت چپ هیچ جای نگرانی ندارد و با مراقبت‌های ساده پزشکی به سادگی پیشگیری یا درمان می‌شوند.

درد شکم در سمت چپ دردی شایع بین افراد

درد شکم یک علامت رایج است که منجر به میلیون‌ها بازدید سرپایی می‌شود و در واقع یکی از رایج‌ترین علل مراجعه به پزشک است. درد شکم در سمت چپ بسیار شایع است. از آنجا که زنان به طور مشخص اندام‌های بیشتری نسبت به مردان در ناحیه شکمی دارند (رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان)، احتمال بیشتری دارد که از درد شکمی در این ناحیه نسبت به مردان رنج ببرند. همچنین با توجه به بیماری‌های که در زنان نسبت به مردان شایع‌تر است مانند کیست تخمدان یا سندرم روده تحریک پذیر احتمال درد شكم در سمت چپ را برای زنان بالا می‌برد.

هرگونه آسیب یا عفونت یا فشار روی هر یک از اعضای بدن در سمت چپ شکم ممکن است به درد شکمی سمت چپ منجر شود. گاهی ممکن است درد این قسمت شکم از اندام‌هایی که در این ناحیه مستقر نیستند، ایجاد شود مانند درد در بیضه چپ در مردان که می‌تواند به سمت چپ شکم منتقل شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر از بیماری‌های درد شکمی، «کتابچه بیماری‌های درد شکمی» با استفاده از فرم زیر دریافت کنید.

اندام‌های قسمت چپ شکم

برای درک بهتر مبدا و علل درد شکم در سمت چپ، مهم است که اندام‌های سمت چپ شکم را بشناسیم. اندام‌‌هایی که در این قسمت درد ایجاد می‌کنند؛ عبارتند از: بخش‌هایی از تخمدان، رحم، بخش‌هایی از روده کوچک، طحال، روده بزرگ، کولون سیگموئید و کولون نزولی، لوله فالوپ سمت چپ و حالب چپ هستند.

علائم درد شکم در سمت چپ

علائم درد شکم سمت چپ به انواع حاد و مزمن، مبهم و آشکار، مداوم و تناوبی تقسیم می‌شود. درد در این ناحیه امکان دارد با علائمی همچون: تهوع، استفراغ، تب و لرز، بی اشتهایی، حساس شدن به لمس و احساس سنگینی در این ناحیه همراه باشد.

لیستی از پزشکان متخصص گوارش و کبد را آماده کرده‌ایم تا در صورت نیاز به معاینه یا مشاوره، به راحتی بتوانید از پزشک موردنظر خود نوبت ویزیت حضوری یا ویزیت تلفنی دریافت کنید. برای دریافت نوبت، روی تصویر زیر کلیک(یا لمس) کنید.

علل اصلی ایجاد درد شکم در سمت چپ

درد در هر قسمتی از شکم نشانه‌ای دارد و نمایانگر یک بیماری متفاوت است. بیماری‌ها و دلایل اصلی ایجاد درد شکم در سمت چپ را با هم بررسی می‌کنیم.

دیورتیکولیت

به حالتی که در جداره داخلی روده بزرگ یا کولون کیسه‌های برآمده تشکیل می‌شود؛ دیورتیکولیت می‌گویند. به تدریج این کیسه‌ها دچار عفونت یا التهاب می‌شوند. شدیدترین علائم این مشکل با درد زیاد ناحیه پایین و سمت چپ شکم همراه است. دیورتیکولیت یکی از رایج‌ترین درد های سمت چپ شکم است و به طور کلاسیک همراه با تب، تغییر عادت‌های روده، گاهی اوقات خونریزی، لرز و علائم نسبتا موضعی است. در موارد جدی، دیورتیکولیت می‌تواند منجر به خونریزی، فتق یا انسداد روده شود. تشخیص بیماری نیاز به آزمایش‌های فیزیکی و تصویربرداری دارد.

کولیت

ورم یا آماس روده که به آن کولیت نیز می‌گویند، یک بیماری التهابی روده است که باعث التهاب طولانی‌مدت در بخشی از دستگاه گوارش می‌شود. معمولا داخلی‌ترین سطح روده بزرگ و راست روده تحت تاثیر قرار می‌‌گیرد. در حالی که درد شکمی مرتبط با دیورتیکولیت اغلب به طور ناگهانی رخ می‌دهد، علامت کولیت (التهاب روده بزرگ) به تدریج گسترش می‌یابد. همچنین کولیت با تغییرات در عملکرد روده (اسهال یا اسهال خونی) همراه است و معمولا دیورتیکولیت آن را نشان نمی‌دهد. کولیت اغلب به علت عفونت (از جمله مسمومیت غذایی)، کم خونی و واکنش‌های خودایمنی ایجاد می‌شود.

گاستریت

زمانی که معده دچار التهاب یا عفونت خفیف در لایه مخاطی می‌شود؛ به آن ورم معده یا گاستریت می‌گویند. بعضی مواقع بر اثر طولانی شدن التهاب، فرد مبتلا به زخم معده می‌شود. التهاب می‌تواند به علت عفونت، استفاده منظم از داروهای ضد درد یا الکل ایجاد شود. زخم معده و گاستریت از شایع‌ترین علل درد شکم در سمت چپ هستند و معمولا با یک درد عمیق همراه می‌شوند که ممکن است در شب بدتر شود. این دردها اغلب با حالت تهوع و استفراغ، کاهش وزن و مدفوع تیره همراه است.

کیست‌های تخمدان

تخمدان‌ها در شکم دو طرف رحم واقع شده‌اند. بعضی از زنان کیست تخمدان را در طول دوران زندگی خود تجربه می‌کنند؛ اما معمولا کیست‌ها بدون درد هستند و خود به خود از بین می‌روند. بسیاری از زنان حتی متوجه نمی‌شوند که کیست تخمدان داشته‌اند. با این حال، در بعضی موارد، کیست می‌تواند درد لگنی ایجاد کند. اگر درد شدید همراه با تب، سرگیجه یا تنفس سریع باشد، ممکن است یک کیست پاره شده یا پیچ خوردگی تخمدان باشد؛ هر دو به درمان فوری نیاز دارند. در حالی که هیچ راهی برای جلوگیری از کیست تخمدان وجود ندارد، می‌توان آن را در معاینه لگن معمول یا از طریق سونوگرافی تشخیص داد.

بیشتر بخوانید: کیست تخمدان و عوارض و علائم آن

سنگ کلیه

سنگ کلیه چپ، عفونت یا تومور می‌تواند درد شکمی بالا و یا درد شکم در سمت چپ ایجاد کند. هر گونه رسوبات که درون کلیه‌ها ایجاد می‌شود و موجب بروز درد در ناحیه کمر و پهلو می‌شود سنگ کلیه می‌نامند. علاوه بر درد شکمی، احتمالا علائم ادراری مانند ناراحتی، تغییر رنگ، بوی ناپایدار یا نیاز مداوم به خالی شدن مثانه در فرد مبتلا به سنگ کلیه دیده شود. سنگ کلیه به دلایل مختلفی همچون سابقه خانوادگی و یا عادات نادرست تغذیه‌ای به وجود می‌آید. با توجه به نوع سنگ و شرایط بیمار درمان می‌شود.

بیماری التهابی لگن

بیماری التهاب لگن یکی از بیماری‌هاییست که برخی زنان به دلایل مختلف به آن مبتلا می‌شوند. عفونت مقاربتی و باکتری‌ها، عفونت لگنی زنان، آندومتریوز شدید، سرطان دهانه رحم و … از علل بیماری التهاب لگن است. بیماری التهابی لگن ممکن است نشانه‌ای ایجاد نکند؛ اما در موارد دیگر، می‌تواند باعث درد شکم یا لگن، تب، ادرار دردناک و یا دردناک بودن رابطه جنسی شود.

نفخ

نفخ معمولا دردناک نیست، اما می‌تواند آزاردهنده و شرم‌آور باشد. نفخ اغلب به وسیله بلع هوا (از آدامس جویدن یا خوردن یا نوشیدن بیش از حد سریع) ایجاد می‌شود. افرادی که شرایط خاصی مانند بیماری سلیاک، سندرم روده تحریک‌پذیر یا ناتوانی در تحمل لاکتوز یا فروکتوز دارند بیشتر احتمال دارد نفخ را تجربه کنند.

بیشتر بخوانید: علت نفخ یا باد شکم ، معده و روده ؛ پیشگیری و راه‌ های درمان نفخ

فتق

واضح‌ترین نشانه فتق بیرون‌زدگی یکی از اعضای داخلی بدن از نقطه ضعیف یا سوراخ‌شدگی در عضلات اطراف آن است. به زبان ساده بیرون‌زدگی غیر طبیعی اعضای بدن را فتق می‌گویند. انواع مختلف فتق وجود دارد. هنگامی که لایه‌های عضلانی شکم ضعیف می‌شوند فتق رخ می‌دهد.

انسداد روده

انسداد یا گرفتگی روده مشکلی است که در آن غذاها و مایعات به دلیل بسته بودن مسیر، نمی‌توانند از روده باریک (کوچک) یا روده بزرگ (کولون) عبور کنند. گرفتگی روده می‌تواند به دلیل چسبندگی روده که معمولا بعد از عمل جراحی اتفاق می‌افتد، وجود کیسه‌های برآمده ملتهب یا چرکی در دیواره روده‌ها (دیورتیکولیت)، فتق و یا تومورها ایجاد شود.
بدون درمان پزشکی، قسمت‌های مسدود روده می‌میرند و باعث بروز مشکلات جدی می‌شوند؛ اما با مراقبت دقیق پزشکی، گرفتگی روده اغلب به طور موفقیت‌آمیزی برطرف می‌شود.

بیشتر بخوانید: علت چسبندگی روده چیست؟

علل رایج انسداد روده شامل بافت زخم ناشی از جراحی، فتق و تومورها است. علائم ممکن است شامل درد، نفخ و از دست دادن اشتها باشد. درمان بستگی به منبع و شدت انسداد دارد، اما انسداد می‌تواند به اندازه کافی شدید باشد تا نیاز به بستری در بیمارستان و حتی عمل جراحی داشته باشد.

هرکدام از عوامل گفته شده در بالا می‌تواند به تنهایی مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد. برای اطمینان از نبود بیماری و مشکل می‌توانید با استفاده از سیستم مشاوره متنی(پرسش پاسخ) دکتردکتر در سریع‌ترین زمان به پاسخ سوال خود دست یابید.

سایر عوامل ایجاد درد شکم در سمت چپ

علاوه بر موارد گفته شده احتمال دارد موارد زیر نیز باعث ایجاد درد شکم در سمت چپ شوند:

• عفونت ریه سمت چپ: قسمت پایین ریه سمت چپ به پشت شکم فشار می‌آورد. عفونت ریه یا پنومونی که در قسمت پایین ریه سمت چپ تاثیر می‌گذارد، می‌تواند درد شکمی فوقانی شکم را ایجاد کند.

• زونا: عفونت زونا بر روی پوست می‌تواند درد شدید و سوزش بر روی شکم سمت چپ را حتی قبل از اینکه بثورات ظاهر شود؛ ایجاد کند.

• غده آدرنال در سمت چپ: در برابر بیماری‌هایی که غده فوق کلیه را تحت تاثیر قرار می‌دهند؛ درد شکمی بسیار ناچیز است. مگر اینکه تومور قابل توجهی در این غده تشکیل شده باشد.

• پانکراس: انتهای پانکراس می‌تواند توسط کیست لوزالمعده یا تومور تحت تاثیر قرار گیرد و منجر به درد شکمی شود.

• درد طحال: بزرگ شدن طحال می‌تواند از صدمه وآسیب‌های طحال یا عفونت‌هایی مانند مالاریا ایجاد شود.

• سوء هاضمه: با توجه به اینکه سوء هاضمه یک بیماری نیست اما علائم اصلی آن شامل درد شکم و احساس سیری زودرس هنگام غذا خوردن است.

• کشیدگی عضلات شکمی و پاره شدن آنها: در نتیجه فعایت‌های فیزیکی شدید یا ورزش امکان دارد که عضلات شکمی کشیده شده و تارهای ماهیچه‌ای پاره شوند. این اتفاق باعث ایجاد درد در ناحیه کشیدگی عضله می‌شود.

• سرطان: با پیشرفت سرطان در اندا‌م‌های ناحیه شکمی و درگیر شدن سایر اندام‌ها به سرطان، درد در ناحیه شکم ایجاد می‌شود.

درد در هر قسمت‌ از شکم ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد. با توجه به محل درد و شدت آن پزشک می‌تواند نوع بیماری را تشخیص دهد. برای اطلاعات بیشتر در این زمینه می‌توانید کتابچه راهنمای درمان شکم درد را نیز دانلود کنید.

تشخیص درد شکم در سمت چپ

علت درد شکمی بر اساس ویژگی‌های آن، معاینه فیزیکی و آزمایش تشخیص داده می‌شود. پزشک احتمالا از شما یک سری سوال از ویژگی‌های درد، الگوها و تداوم درد می‌پرسد. همچنین از شرایط فیزیکی یا روانی شما مطلع می‌شود.

راه‌های تشخیص نوع درد شکمی شما برای کنترل و درمان آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• معاینه فیزیکی
• آزمایش‌های آزمایشگاهی؛ شمارش کامل خون (CBC)، آنزیم‌های کبدی، آنزیم‌های پانکراس (آمیلاز و لیپاز)، بارداری و آزمایش‌های ادرار
• اشعه X ساده از شکم
• مطالعات رادیوگرافی
• سونوگرافی
• توموگرافی کامپیوتری (CT) شکمی (شامل تمام اندام‌ها و روده‌ها)
• تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
• باریم اشعه ایکس
• آندوسکوپی کپسول
• روش‌های آندوسکوپی، از جمله esophagogastroduodenoscopy یا EGD
• کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی انعطاف‌پذیر
• سونوگرافی آندوسکوپی (EUS)

درمان درد شکم در سمت چپ

درمان درد شکم در سمت چپ به علت آن و بیماری که سبب درد می‌شود؛ بستگی دارد.

از جمله درمان‌های رایج برای درد شکم سمت چپ:

• داروهای ضد درد بدون عوارض
• داروهای تجویزی برای التهاب، GERD، زخم و یا درد کلیه
• آنتی‌بیوتیک‌ها
• داروهای ضد افسردگی کم دوز
• تغییرات در رفتار، از جمله حذف غذاهای خاص یا نوشیدنی‌هایی که ممکن است به درد شکمی کمک کنند
• جراحی برای جلوگیری از انسداد روده، فتق و یا اندام‌های آلوده