قرص امپرازول چیست؟ + عوارض و موارد منع مصرف

یکی از داروهای مهارکننده پمپ پروتون برای درمان اصلی مشکلات و کاهش اسید معده، قرص امپرازول است. این قرص با مسدود کردن پمپ‌های پروتون در سلول‌های پاریتال معده، ترشح اسید را در مرحله نهایی سنتز آن مهار می‌کند. عوارض امپرازول شامل سردرد، اسهال، یبوست، درد معده، حالت تهوع و نفخ معده می‌شوند. عوارض نادر و جدی‌ مصرف این دارو نیز شامل عفونت، شکستگی استخوان و کمبود برخی ویتامین‌ها است.
پزشک متخصص گوارش برای درمان مشکلات گوارشی مختلف شامل زخم‌های خوش‌‌خیم معده و اثنی‌عشر و زخم‌های وابسته به هلیکوباکتری‌پیلوری این دارو را تجویز می‌کند.
در این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر به این دارو، نحوه عملکرد، عوارض و کاربردهای آن پرداخته‌ایم.

در انتها، اگر سوالی دارید، در قسمت نظرات بنویسید. کارشناس سلامتی دکتردکتر به آن پاسخ خواهد داد.

قرص امپرازول چیست و چه ترکیباتی دارد؟

امپرازول یک داروی رایج برای درمان بیماری های معده و مری است که عملکرد آن باعث کاهش تولید اسید معده می‌شود. قرص امپرازول با مسدود کردن پمپ‌های هیدروژن در معده، از ترشح بیش از حد اسید جلوگیری می‌کند. درنتیجه، علائمی مانند سوزش سر دل، رفلاکس معده و زخم معده ناشی از اسید و عفونت هلیکوباکترپیلوری را کاهش می‌دهد.

این قرص به گروهی از داروها به نام مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) تعلق دارد. دیگر داروهای مشابه مانند پنتوپرازول و لانسوپرازول نیز در این گروه قرار می‌گیرند. مصرف این دارو یک درمان کوتاه‌مدت یا بلندمدت است و برای درمان سریع سوزش سر دل کاربرد ندارد.

به گزارش کتابخانه ملی پزشکی آمریکا (NIH)،

این دارو یک PPI است که برای مدیریت و درمان چندین بیماری از جمله سوزش سر دل بدون عارضه، بیماری زخم معده، ریفلاکس گوارشی، سندرم زولینگر-الیسون، آدنوم‌های متعدد غدد درون‌ریز، ماستوسیتوز سیستمیک، ازوفاژیت فرسایشی، عفونت زخم معده و زخم معده استفاده می‌شود.

این دارو، علاوه‌بر قرص به شکل کپسول و سوسپانسیون نیز تولید می‌شود. این دارو شامل ترکیبات ضدترشح و بنزیمیدازول‌های جایگزین است که با مهار انتخابی نوعی سیستم آنزیمی باعث توقف ترشح اسید معده می‌شود. مکانیزم اثر این دارو به این صورت است که ترشح اسید معده را تا 36 ساعت مهار می‌کند.

امپرازول در چه اَشکال و برندهایی فروخته می‌شود؟

این دارو با نام‌های تجاری مختلف در بازار موجود است. لیست زیر، برندهای شناخته شده قرص امپرازول هستند:

• امبایوزول
• مپرازون
• امپراکیم
• امزول
• پایلوزک
• اکسی پرازول
• ومیزول
• گاسترومکس
• امپروسد
• مرازول
• رزاپرازول
• امپیکر
• امپرانیل
• روژیپرازول
• اولتاپ
• اکتاپ

برندهای خارجی این دارو شامل Konvomep ،Losec ،Omeclamox ،Omesec ،Previdolrx Analgesic Pak ،Prilosec ،Talicia Yosprala و Zegerid می‌شوند. در جدول زیر، به اشکال مختلف دارویی و اطلاعات دارویی این قرص اشاره کرده‌ایم:

اس‌امپرازول نیز یک ایزومر اختصاصی از امپرازول است که اثر دارویی قوی‌تری دارد.

کاربردهای درمانی این دارو

قرص امپرازول برای درمان زخم‌های خوش‌‌خیم معده و اثنی‌عشر، زخم‌های وابسته به هلیکوباکتری‌پیلوری و سندروم زولینگر-الیسون استفاده می‌شود. کاهش اسید معده در جراحی، درمان رفلاکس معده و کاهش عوارض گوارشی و معده درد در اثر مصرف سایر داروها نیز از کاربردهای درمانی این دارو است. مهم‌ترین موارد مصرف قرص امپرازول شامل موارد زیر هستند:

• درمان زخم اثنی‌عشر 
• کاهش خطر ایجاد زخم معده
• درمان زخم‌های خوش‌خیم معده
• جلوگیری از رفلاکس اسید معده به مری
• درمان ورم و عفونت معده
• رفع مشکل ترشح بیش‌ از‌ اندازه اسید معده
• کاهش اسید معده بعد از جراحی معده
• درمان التهاب مری

مصرف این قرص باعث کاهش سریع علائم می‌شود و اثربخشی بالایی دارد. هم‌چنین، عوارض جانبی جدی آن نادر است.

طریقه مصرف و دوزهای این قرص

دوز و زمان مصرف این دارو توسط دکتر گوارش و با توجه به شرایط خاص بیمار تعیین می‌شود. نکات مهم زمان و نحوه مصرف قرص امپرازول شامل موارد زیر است:

• این دارو را به صورت منظم مصرف کنید. در صورت فراموش کردن یک نوبت، به محض یادآوری مصرف کنید، مگر اینکه نوبت بعدی نزدیک باشد. از مصرف هم‌زمان 2 دوز دارو خودداری کنید.
• از مصرف خودسرانه آن اجتناب کرده و دارو را تحت نظر پزشک متخصص مصرف کنید.
• اگر بعد از مصرف یک دوره دارو، تغییر و بهبودی در علائم نداشتید، به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
• قرص امپرازول را نشکنید و نجوید، بلکه آن را کامل و با آب قورت دهید. اگر داروی دیگری مصرف می‌کنید، به خصوص سوکرالفیت، قبل از شروع مصرف این دارو آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
• اگر این قرص را همراه با آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنید، حتما دستور پزشک را برای مصرف هر دو دارو رعایت کنید.
• بهتر است این دارو را بعد از غذا مصرف نکنید. بهترین زمان مصرف قرص امپرازول یک ساعت قبل از غذا است. توصیه می‌شود این دارو را قبل از صبحانه مصرف کنید.
• قبل از مصرف سوسپانسیون این دارو، بطری را خوب تکان دهید. با استفاده از سرنگ اندازه‌گیری، می‌توانید مقدار دقیق داروی تجویزشده را مشخص کنید.
• محلول این دارو را می‌توانید با آب یا آبمیوه‌های اسیدی مانند سیب یا پرتقال مخلوط و مصرف کنید.
• این دارو بدون نسخه برای سوزش سر دل‌ از نوع خفیف و مزمن مناسب است. اثر این دارو بلافاصله نیست و ممکن است چند روز طول بکشد تا تاثیر آن مشاهده شود. بنابراین، برای تسکین سریع سوزش سر دل داروی مناسبی نیست.

زمان مصرف امپرازول 20 قبل از وعده غذایی و معمولا یک بار در روز است. در برخی موارد نیز پزشک ممکن است دوز مصرف آن را به 2 بار در روز برساند. دراین‌حالت، یک قرص را قبل از صبحانه و قرص دوم را قبل از شام مصرف کنید. دوز مصرف قرص امپرازول 20 و 40 در جدول زیر آمده است:

دوز دقیقاین دارو با توجه به نوع بیماری و شرایط بیمار توسط متخصص گوارش مشخص می‌شود.

نحوه مصرف این دارو برای کودکان

این دارو برای درمان کودکانی که دچار سوزش معده، التهاب معده و زخم گلو هستند، کاربرد دارد. معمولا در نوزادان و کودکان از اس‌امپرازول 20 استفاده می‌شود. شربت این دارو هم بیشتر برای کودکان و نوزادان تجویز می‌شود. برای مصرف این شربت در کودکان، نیم ساعت قبل از غذا شربت را با استفاده از پیمانه مخصوص دارو به آن‌ها بدهید.

این دارو برای کودکان بالای 1 سال مناسب است. مصرف آن در کودکان می‌تواند با عوارضی شامل تب، سرفه و عفونت‌های دماغی، گلو و مجاری تنفسی همراه باشد.

دستورالعمل مصرف این دارو برای سالمندان

سالمندان به دلیل ابتلا به بیماری‌های گوارشی شامل زخم معده و تولید بیش‌ازحد اسید، ممکن است نیاز به مصرف این دارو داشته باشند. برخی از آن‌ها به دلیل مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی در معرض خطر زخم معده قرار می‌گیرند. قرص امپرازول می‌تواند باعث جلوگیری از این زخم‌ها شود.

هم‌چنین، سالمندان معمولا داروهای زیادی مصرف می‌کنند که باعث بروز عوارض گوارشی در آن‌ها می‌شود. مصرف این قرص می‌تواند به بهبود عوارض این داروها هم کمک کند. کنترل علائم بیماری‌های گوارشی و ابتلا به بیماری‌هایی که باعث ترشح بیش‌ازحد اسید معده می‌شوند، از دیگر دلایل مصرف این قرص در سالمندان است. دوز و مدت زمان مصرف این دارو در سالمندان نیز به نوع بیماری بستگی دارد.

آیا مصرف این دارو در بارداری و شیردهی مجاز است؟

مصرف قرص امپرازول در دوران بارداری ممنوع است. مصرف خودسرانه این دارو در زنان باردار برای کاهش علائم گوارشی مانند سوزش سر معده و دل، ممکن است به صورت موقت موثر باشد. اما، به دلیل موجود نبودن مطالعات کافی در مورد تاثیر آن بر جنین توصیه نمی‌شود.

زنان باردار بهتر است برای کاهش علائم رفلاکس و سوزش معده، از روش‌های درمان خانگی استفاده کنند. مصرف دارو برای درمان بیماری‌های گوارشی در دوران بارداری و شیردهی نیاز به تجویز پزشک متخصص دارد.

مصرف این دارو چه عوارضی دارد؟

مصرف طولانی مدت قرص امپرازول، مانند هر داروی دیگری، می‌تواند با عوارض جانبی همراه شود. این عوارض ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد و با شدت‌های مختلف بروز کند. آب‌رسانی به بدن و مصرف مایعات همراه با این دارو به جذب بهتر آن و کاهش عوارض آن کمک می‌کند. در جدول زیر، به شایع‌ترین عوارض این دارو اشاره کرده‌ایم:

برای درمان یبوست ناشی از مصرف این دارو می‌‎توان از داروهای یبوست استفاده کرد. علاوه‌بر عوارض مصرف طولانی مدت امپرازول، می‌توان به عوارض خطرناک این قرص همچون بیماری‌های کلیوی، لوپوس، شکستگی استخوان، اسپاسم عضلانی، ضربان قلب نامنظم یا تشنج اشاره کرد.

اگر بعد از مصرف قرص امپرازول با علائم غیرعادی مواجه شدید، حتما به پزشک خود مراجعه کنید. عوارض قطع ناگهانی امپرازول نیز می‌تواند باعث بازگشت علائم سوزش سر دل، زخم معده، رفلاکس اسید و حتی تشدید علائم اولیه بیماری شود. فیبرهای غذایی و رژیم غذایی سالم به کاهش برخی از عوارض جانبی این دارو مانند یبوست کمک کنند.

چه داروهایی با امپرازول تداخل دارویی دارند؟

مصرف قرص امپرازول با برخی داروها می تواند بر عملکرد و میزان تاثیر این دارو اثر بگذارد. علاوه‌براین، تداخلات دارویی باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی هم می‌شوند. تداخلات دارویی قرص امپرازول شامل موارد زیر هستند:

• آنتی بیوتیک‌ها
• داروهای ضدقارچ مانند کتوکونازول و وریکونازول
• داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین
• داروهای درمان ایدز شامل آتازاناویر و نلفیناویر
• داروهای ضدتشنج مانند دیازپام
• قرص آهن یا داروهای دارای آهن
• سیلوستازول
• کلوپیدوگرل
• دیازپام
• دیگوکسین
• دیسولفیرام
• ارلوتینیب
• متوتروکسات
• مایکوفنولات موفتیل
• فنی‌توئین
• تاکرولیموس
• پازوپانیب و ریلپیویرین

رعایت تداخلات دارویی اهمیت زیادی در میزان تاثیر این دارو و کاهش علائم احتمالی دارد. بنابراین، حتما پزشک را از داروهای مصرفی خود مطلع کنید.

مصرف این قرص برای چه کسانی ممنوع است؟

این دارو برای همه افراد مناسب نیست. تصمیم‌گیری مناسب بودن یا نبودن مصرف قرص امپرازول به عهده پزشک متخصص گوارش است. استفاده از این دارو در افرادی با ویژگی‌های زیر ممنوع است:

• افراد دارای حساسیت به ترکیبات دارو
• در دوران بارداری و شیردهی
• افراد مبتلا به بیماری‌های کبدی
• بیماران مبتلا یا مشکوک به سرطان معده
• بیماران قلبی
• افراد مبتلا به دیابت
• افراد مبتلا به لوپوس

این دارو را چگونه نگهداری کنیم؟

بعد از خرید دارو از داروخانه، ابتدا تاریخ انقضای آن را بررسی کنید. پس از شروع مصرف هم ظرف دارو را در دمای اتاق، دور از تابش مستقیم خورشید، رطوبت و کودکان قرار دهید.

قیمت قرص امپرازول در سال 1404 چقدر است؟

قیمت این دارو در برندهای مختلف متفاوت است. هم‌چنین، اشکال دارویی مختلف آن نیز از لحاظ قیمت با هم تفاوت دارند. علاوه‌براین، قیمت بهترین برند خارجی در مقایسه با نمونه‌های تولید شده در داخل کشور به مراتب بالاتر است. برای اطلاع از قیمت دقیق برندها و اشکال مختلف این دارو می‌توانید به داروخانه آنلاین دکتردکتر مراجعه کنید.

چه داروهایی را می‌توان به جای این قرص مصرف کرد؟

داروهایی که به کاهش ترشح اسید کمک می‌کنند، می‌توانند به‌عنوان جایگزین قرص امپرازول برای درمان برخی اختلالات گوارشی استفاده شوند. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• داروهای مهارکننده پمپ پروتون؛ شامل پنتوپرازول، لانزوپرازول، اس‌امپرازول و رابپرازول که عملکردی مشابه امپرازول برای کاهش ترشح اسید دارند.
• داروهای مسدودکننده H2؛ تاثیر این داروها به اندازه داروهای مهارکننده پمپ پروتون نیست، اما در کاهش اسید معده موثر هستند. این داروها شامل رانیتیدین، فاموتیدین و نیزاتیدین می‌شوند.
• داروهای آنتی‌اسید؛ شامل آلومینیوم هیدروکسید، منیزیم‌ هیدروکسید و کلسیم‌کربنات که اسید معده را خنثی می‌کنند.

آیا امپرازول انتخابی ایمن برای شما است؟

قرص امپرازول یکی از داروهای اصلی برای کنترل و درمان اختلالات گوارشی مرتبط با اسید معده است. این دارو با مهار پمپ پروتون، ترشح اسید معده را کاهش داده و در بهبود بیماری‌هایی مانند رفلاکس، زخم معده و عفونت هلیکوباکتر نقش موثری دارد. با وجود اثربخشی بالا، مصرف طولانی‌مدت آن می‌تواند با عوارضی همراه باشد.

توجه به دوز مناسب، زمان مصرف، تداخلات دارویی و تجویز پزشک متخصص، نقش مهمی در اثربخشی و ایمنی مصرف این دارو ایفا می‌کند. در صورت مواجهه با مشکلاتی همچون ترشح اسید معده پیش از خوددرمانی، به دکتر گوارش مراجعه کنید. برای دریافت نوبت اینترنتی از این متخصص می‌توانید از خدمات سایت دکتردکتر بهره‌مند شوید.

منابع:

drugs.com
nhs.uk

سوالات متداول