داروی امپرازول چیست؟ + عوارض و موارد منع مصرف

یکی از داروهای مهارکننده پمپ پروتون برای درمان اصلی مشکلات و کاهش اسید معده، امپرازول است. قرص امپرازول با مسدود کردن پمپ‌های پروتون در سلول‌های پاریتال معده، ترشح اسید را در مرحله نهایی سنتز آن مهار می‌کند. عوارض امپرازول شامل سردرد، اسهال، یبوست، درد معده، حالت تهوع و نفخ معده می‌شوند. عوارض نادر و جدی‌ مصرف این دارو نیز شامل عفونت، شکستگی استخوان و کمبود برخی ویتامین‌ها است.
پزشک متخصص گوارش برای درمان مشکلات گوارشی مختلف شامل زخم‌های خوش‌‌خیم معده و اثنی‌عشر و زخم‌های وابسته به هلیکوباکتری‌پیلوری این دارو با تجویز می‌کند.
برای آشنایی با امپرازول، عوارض و کاربردهای آن، تا انتهای این مطلب از مجله پزشکی و سلامت دکتردکتر با ما همراه باشید. مطالعه این مقاله حدود 8 دقیقه زمان نیاز خواهد داشت.

هم‌چنین، می‌توانید سوال خود را در بخش کامنت‌ها بپرسید، تا کارشناس سلامتی دکتردکتر پاسخ دهد.

داروی امپرازول چیست و چه ترکیباتی دارد؟

امپرازول یک داروی رایج برای درمان مشکلات معده و مری است که عملکرد آن باعث کاهش تولید اسید معده می‌شود. قرص امپرازول با مسدود کردن پمپ‌های هیدروژن در معده، از ترشح بیش از حد اسید جلوگیری می‌کند. درنتیجه، علائمی مانند سوزش سر دل، رفلاکس معده و زخم معده ناشی از اسید و عفونت هلیکوباکترپیلوری را کاهش می‌دهد. امپرازول به گروهی از داروها به نام مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPIs) تعلق دارد. دیگر داروهای مشابه مانند پنتوپرازول و لانسوپرازول نیز در این گروه قرار می‌گیرند. مصرف امپرازول یک درمان کوتاه‌مدت یا بلندمدت است و برای درمان سریع سوزش سر دل کاربرد ندارد.

به گزارش مرکز ملی اطلاعات بیوتکنولوژی،

امپرازول یک PPI است که برای مدیریت و درمان چندین بیماری از جمله سوزش سر دل بدون عارضه، بیماری زخم معده، ریفلاکس گوارشی، سندرم زولینگر-الیسون، آدنوم‌های متعدد غدد درون‌ریز، ماستوسیتوز سیستمیک، ازوفاژیت فرسایشی، عفونت زخم معده و زخم معده استفاده می‌شود.

Omeprazole که یکی از موثرترین و قوی‌ترین داروها برای کاهش ترشح اسید معده است، در برندهای مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌شود. داروهای هم‌گروه قرص امپرازول شامل OMEP ،Omeprazol ،Omeprazole و Omeprazolum است. امپرازول علاوه بر قرص به شکل کپسول و سوسپانسیون نیز تولید می‌شود. قرص امپرازول شامل ترکیبات ضدترشح و بنزیمیدازول‌های جایگزین است. این دارو با مهار انتخابی سیستم آنزیمی H+/K+ ATPase، باعث توقف ترشح اسید معده می‌شود. مکانیزم اثر امپرازول به این صورت است که ترشح اسید معده را تا 36 ساعت مهار می‌کند.

امپرازول در چه اَشکال و برندهایی فروخته می‌شود؟

امپرازول با نام‌های تجاری مختلف در بازار موجود است. لیست زیر، برندهای شناخته شده قرص امپرازول هستند:

• امبایوزول
• امپرازول امین
• امپرازول البرز دارو
• امپرازول خوارزمی
• مپرازون
• امپرازول پارس دارو
• امپراکیم
• امزول
• امپرازول دی.پی
• امپرازول رها
• امپرازول سبحان دارو
• امپرازول جالینوس
• پایلوزک
• امپرازول ایران دارو
• امپرازول رامین
• امپرازول آی پی پی
• امپرازول اسوه
• امپرازول روزدارو
• امپرازول آریا
• امپرازول پورسینا
• امپرازول سها چهارباغ
• اکسی پرازول
• امپرازول کیمیدارو
• امپرازول ساج دارو
• ومیزول
• امپرازول ناژو
• گاسترومکس
• امپروسد
• مرازول
• امپرازول شفا
• امپرازول ثنامد
• امپرازول درسا
• امپراسین
• کموزول
• امپرازول یاس
• اولمد
• پودر برای سوسپانسیون امپراپلاس
• امپرازول نیک آسا
• امپرازول ابوریحان
• رزاپرازول
• امپرازول زاگرس دارو
• پودر برای سوسپانسیون امپرازول عماد
• امپیکر
• امپرانیل
• روژیپرازول
• اولتاپ
• اکتاپ

برندهای خارجی امپرازول شامل Konvomep ،Losec ،Omeclamox ،Omesec ،Previdolrx Analgesic Pak ،Prilosec ،Talicia Yosprala و Zegerid می‌شوند. امپرازول به طور مستقیم بر حرکات روده تاثیر نمی‌گذارد، اما با کاهش تولید اسید معده، می‌تواند به تسکین علائم گوارشی مرتبط با اختلالات روده نیز کمک کند.

اشکال مختلف دارویی و اطلاعات دارویی امپرازول را می‌توانید در جدول زیر مطالعه کنید:

امپرازول 20 به شکل‌های مختلف شامل کپسول امپرازول 20، ساشه گرانول و شربت امپرازول 20 در داروخانه‌ها در دسترس است. دوز قوی‌تر آن یعنی امپرازول 40 برای بیمارانی که به دوز بالاتر این دارو نیاز دارند، تجویز می‌شود. اس‌امپرازول نیز یک ایزومر اختصاصی از امپرازول است که اثر دارویی قوی‌تری دارد.

کاربردهای درمانی امپرازول

امپرازول برای درمان زخم‌های خوش‌‌خیم معده و اثنی‌عشر، زخم‌های وابسته به هلیکوباکتری‌پیلوری و سندروم زولینگر- الیسون استفاده می‌شود. کاهش اسید معده در جراحی، درمان رفلاکس معده و کاهش عوارض گوارشی و معده درد در اثر مصرف سایر داروها نیز از کاربردهای درمانی امپرازول است. مهم‌ترین موارد مصرف امپرازول شامل موارد زیر است:

• درمان زخم اثنی‌عشر در بزرگسالان
• از بین بردن هلیکوباکتر پیلوری برای کاهش خطر ایجاد زخم معده و اثنی‌عشر
• درمان زخم‌های خوش‌خیم معده و اثنی‌عشر در بزرگسالان
• جلوگیری از رفلاکس اسید معده به مری
• درمان ورم و عفونت معده
• رفع مشکل ترشح بیش‌‎از‌اندازه اسید معده
• درمان سوزش معده
• کاهش اسید معده بعد از جراحی معده
• درمان التهاب مری
• درمان سوزش مری

مصرف قرص امپرازول باعث کاهش سریع علائم می‌شود و اثربخشی بالایی دارد. هم‌چنین، عوارض جانبی جدی آن نادر است.

طریقه مصرف و دوزهای امپرازول

قبل از شروع مصرف امپرازول، مطالعه دقیق بروشور دارو ضروری است. این بروشور اطلاعات کاملی در مورد نحوه مصرف، عوارض جانبی احتمالی و موارد احتیاطی مرتبط با دارو را در اختیار شما قرار می‌دهد. دوز و زمان مصرف این دارو توسط دکتر گوارش و با توجه به شرایط خاص بیمار تعیین می‌شود. نکات مهم زمان و نحوه مصرف قرص امپرازول شامل موارد زیر است:

• امپرازول را به صورت منظم مصرف کنید. در صورت فراموش کردن یک نوبت، به محض یادآوری مصرف کنید، مگر اینکه نوبت بعدی نزدیک باشد. از مصرف هم‌زمان دو دوز دارو خودداری کنید.
• از مصرف خودسرانه امپرازول اجتناب کنید و دارو را تحت نظر پزشک متخصص مصرف کنید.
• اگر بعد از مصرف یک دوره دارو، تغییر و بهبودی در علائم نداشتید، به سرعت به پزشک مراجعه کنید.
• قرص امپرازول را نشکنید و نجوید، بلکه آن را کامل و با آب قورت دهید. اگر داروی دیگری مصرف می‌کنید، به خصوص سوکرالفیت، قبل از شروع مصرف امپرازول با پزشک خود مشورت کنید.
• اگر امپرازول را همراه با آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنید، حتما دستور پزشک را برای مصرف هر دو دارو رعایت کنید.
• بهتر است این دارو را بعد از غذا مصرف نکنید. بهترین زمان مصرف قرص امپرازول یک ساعت قبل از غذا است. بهتر است این دارو را قبل از صبحانه مصرف کنید.
• قبل از مصرف سوسپانسیون امپرازول، بطری را خوب تکان دهید. با استفاده از سرنگ اندازه‌گیری، می‌توانید مقدار دقیق داروی تجویزشده را مشخص کنید.
• محلول امپرازول را می‌توانید با آب یا آبمیوه‌های اسیدی مانند سیب یا پرتقال مخلوط و مصرف کنید.
• امپرازول بدون نسخه برای سوزش سر دل‌ از نوع خفیف و مزمن مناسب است. اثر این دارو بلافاصله نیست و ممکن است چند روز طول بکشد تا تاثیر آن مشاهده شود. بنابراین، برای تسکین سریع سوزش سر دل داروی مناسبی نیست.

زمان مصرف امپرازول 20 قبل از وعده غذایی و معمولاً یک بار در روز است. در برخی موارد نیز پزشک ممکن است دوز مصرف آن را به دو بار در روز برساند. دراین‌حالت، یک قرص را قبل از صبحانه و قرص دوم را قبل از شام مصرف کنید.

دوز مصرف امپرازول 20 و امپرازول 40 در جدول زیر آمده است:

دوز دقیق امپرازول با توجه به نوع بیماری و شرایط بیمار توسط متخصص گوارش مشخص می‌شود.

نحوه مصرف قرص امپرازول برای کودکان

امپرازول برای درمان کودکانی که دچار سوزش معده، التهاب معده و زخم گلو هستند، کاربرد دارد. معمولا در نوزادان و کودکان از اس‌امپرازول 20 استفاده می‌شود. شربت امپرازول نیز بیش‌تر برای کودکان و نوزادان تجویز می‌شود. برای مصرف شربت امپرازول در کودکان، می‌توانید نیم ساعت قبل از غذا شربت را با استفاده از پیمانه مخصوص دارو به آنها بدهید. این دارو برای کودکان بالای یک سال مناسب است. مصرف امپرازول در کودکان می‌تواند با عوارضی شامل تب، سرفه و عفونت‌های دماغی، گلو و مجاری تنفسی همراه باشد.

دستورالعمل مصرف امپرازول برای سالمندان

سالمندان به دلیل ابتلا به بیماری‌های گوارشی شامل زخم معده و تولید بیش‌ازحد اسید، ممکن است نیاز به مصرف امپرازول داشته باشند. برخی از آن‌ها به دلیل مصرف داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی در معرض خطر زخم معده قرار می‌گیرند. قرص امپرازول می‌تواند باعث جلوگیری از این زخم‌ها شود. هم‌چنین، سالمندان معمولا داروهای زیادی مصرف می‌کنند که باعث بروز عوارض گوارشی در آنها می‌شود. مصرف امپرازول می‌تواند به بهبود عوارض این داروها نیز کمک کند. کنترل علائم بیماری‌های گوارشی و ابتلا به بیماری‌هایی که باعث ترشح بیش‌ازحد اسید معده می‌شوند، از دیگر دلایل مصرف قرص امپرازول در سالمندان است. دوز و مدت زمان مصرف این دارو در سالمندان نیز به نوع بیماری بستگی دارد.

آیا مصرف امپرازول در بارداری و شیردهی مجاز است؟

مصرف قرص امپرازول در دوران بارداری ممنوع است. مصرف خودسرانه این دارو در زنان باردار برای کاهش علائم گوارشی مانند سوزش سر معده و دل، ممکن است به صورت موقت موثر باشد. اما، به دلیل موجود نبودن مطالعات کافی در مورد تاثیر آن بر جنین، توصیه نمی‌شود. زنان باردار بهتر است برای کاهش علائم رفلاکس و سوزش معده، از روش‌های درمان خانگی استفاده کنند. مصرف دارو برای درمان بیماری‌های گوارشی در دوران بارداری و شیردهی نیاز به تجویز پزشک متخصص دارد.

مصرف امپرازول چه عوارضی دارد؟

مصرف طولانی مدت امپرازول، مانند هر داروی دیگری، می‌تواند با عوارض جانبی همراه شود. این عوارض ممکن است در افراد مختلف متفاوت باشد و با شدت‌های مختلف بروز کند. آب‌رسانی به بدن و مصرف مایعات همراه با امپرازول به جذب بهتر دارو و کاهش عوارض آن کمک می‌کند. شایع‌ترین عوارض امپرازول شامل اطلاعات موجود در جدول زیر می‌شوند:

برای درمان یبوست ناشی از مصرف امپرازول می‌‎توان از داروهای یبوست استفاده کرد. علاوه بر عوارض شایع، عوارض خطرناک امپرازول نیز در برخی موارد ممکن است در بیمار ظاهر شود. از جمله این عوارض می‌توان به بیماری‌های کلیوی، لوپوس، شکستگی استخوان، اسپاسم عضلانی، ضربان قلب نامنظم یا تشنج اشاره کرد.

اگر بعد از مصرف قرص امپرازول با علائم غیرعادی مواجه شدید، حتما به پزشک خود مراجعه کنید. عوارض قطع ناگهانی امپرازول نیز می‌تواند باعث بازگشت علائم سوزش سر دل، زخم معده، رفلاکس اسید و حتی تشدید علائم اولیه بیماری شود. فیبرهای غذایی و رژیم غذایی سالم می‌توانند به کاهش برخی از عوارض جانبی امپرازول مانند یبوست کمک کنند.

چه داروهایی با امپرازول تداخل دارویی دارند؟

مصرف امپرازول با برخی داروها می تواند بر عملکرد و میزان تاثیر این دارو اثر بگذارد. علاوه‌براین، تداخلات دارویی باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی نیز می‌شوند. تداخلات دارویی قرص امپرازول شامل موارد زیر است:

• آنتی بیوتیک‌ها
• داروهای ضدقارچ مانند کتوکونازول و وریکونازول
• داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین
• داروهای درمان ایدز شامل آتازاناویر و نلفیناویر
• داروهای ضدتشنج مانند دیازپام
• قرص آهن یا داروهای دارای آهن
• سیلوستازول (Cilostazol)
• کلوپیدوگرل (Clopidogrel)
• دیازپام (Diazepam)
• دیگوکسین (Digoxin)
• دیسولفیرام (Disulfiram)
• ارلوتینیب (Erlotinib)
• متوتروکسات (Methotrexate)
• مایکوفنولات موفتیل (Mycophenolate Mofetil)
• فنی‌توئین (Phenytoin)
• تاکرولیموس (Tacrolimus)
• پازوپانیب و ریلپیویرین

رعایت تداخلات دارویی اهمیت زیادی در میزان تاثیر قرص امپرازول و کاهش علائم احتمالی دارد. بنابراین، حتما پزشک را از داروهایی که مصرف می‌کنید مطلع کنید.

مصرف امپرازول برای چه کسانی ممنوع است؟

امپرازول یک از داروهای معمول و پرکاربرد در درمان مشکلات معده و مری و تولید بیش از حد اسید معده است. با‌این‌حال، این دارو برای همه افراد مناسب نیست. تصمیم‌گیری مناسب بودن یا نبودن مصرف قرص امپرازول به عهده پزشک متخصص گوارش است. در زمان مراجعه به پزشک می‌توانید ضمن بررسی مناسب بودن مصرف امپرازول با توجه به شرایط‌تان، برای یافتن پاسخ تخصص گوارش چیست نیز از او مشاوره بگیرید.
قبل از مصرف امپرازول، حتما ابتدا دستورالعمل پزشک و تاریخ انقضا دارو را بررسی کنید. استفاده از امپرازول در افرادی با ویژگی‌های زیر ممنوع است:

• افرادی که به امپرازول حساسیت دارند، نباید آن را مصرف کنند.
• مصرف این دارو در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود.
• افرادی با بیماری‌های کبدی نباید امپرازول مصرف کنند.
• بیماران مبتلا یا مشکوک به سرطان معده نیز نباید از این دارو استفاده کنند.
• مصرف امپرازول در بیماران قلبی ممنوع است.
• افراد مبتلا به دیابت بهتر است این دارو را استفاده نکنند.
• مصرف امپرازول در افراد مبتلا به لوپوس مجاز نیست.

مصرف امپرازول می‌تواند بر نتیجه آزمایش‌ها تاثیر داشته باشد. بنابراین، اگر این دارو را مصرف کرده‌اید، موقع آزمایش این موضوع را به دکتر یا پرسنل آزمایشگاه اطلاع دهید.

کپسول امپرازول را چگونه نگهداری کنیم؟

در شرایطی که پزشک این دارو را برای دوره طولانی تجویز کرده باشد، لازم است قبل از شروع مصرف، آزمایش‌هایی انجام دهید. این آزمایش‌ها برای بررسی سطح منیزیم و ویتامین B12 است. بعد از خرید دارو از داروخانه، ابتدا تاریخ انقضای آن را بررسی کنید. پس از شروع مصرف نیز ظرف دارو را در دمای اتاق، دور از حرارت، تابش مستقیم خورشید، رطوبت و دسترس کودکان نگهداری کنید.

قیمت قرص امپرازول در سال 1403 چقدر است؟

قیمت امپرازول در برندهای مختلف متفاوت است. هم‌چنین، اشکال دارویی مختلف آن نیز از لحاظ قیمت با هم تفاوت دارند. علاوه‌براین، قیمت بهترین امپرازول خارجی در مقایسه با نمونه‌های تولید شده در داخل کشور به مراتب بالاتر است. قیمت قرص امپرازول در سال 1403 از 32 هزار تومان شروع می‌شود. برای اطلاع از قیمت دقیق برندها و اشکال مختلف دارویی امپرازول می‌توانید به داروخانه‌ها یا وب سایت‌های دارویاب مراجعه کنید.

چه داروهایی را می‌توان به جای امپرازول مصرف کرد؟

داروهایی که به کاهش ترشح اسید کمک می‌کنند، می‌توانند به عنوان جایگزین قرص امپرازول برای درمان برخی اختلالات گوارشی استفاده شوند. از جمله این داروها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• داروهای مهارکننده پمپ پروتون؛ شامل پنتوپرازول، لانزوپرازول، اس‌امپرازول و رابپرازول که عملکردی مشابه امپرازول برای کاهش ترشح اسید دارند.
• داروهای مسدودکننده H2؛ که تاثیر آنها به اندازه داروهای مهارکننده پمپ پروتون نیست، اما در کاهش اسید معده موثر هستند. این داروها شامل رانیتیدین، فاموتیدین و نیزاتیدین می‌شوند.
• داروهای آنتی‌اسید؛ شامل آلومینیوم هیدروکسید، منیزیم‌ هیدروکسید و کلسیم‌کربنات که اسید معده را خنثی می‌کنند.
  این که کدام داروی جایگزین امپرازول برای شما مناسب‌تر است، به مشکل گوارش، شرایط شما و نظر پزشک متخصص بستگی دارد.

البته همانطور که به عوارض امپرازول اشاره کردیم، این داروها هم مشکلاتی ایجاد می‌کنند. برای همین، بهتر است قبل از جایگزین کردن این داروها، با دکتر معده حتما مشورت کنید.

در ضمن، می‌توانید برای دریافت نوبت بهترین متخصص گوارش در شهر خودتان، به پلتفرم آنلاین و پزشکی دکتردکتر مراجعه کنید.

منابع:

drugs.com
webmd.com
nhs.uk
my.clevelandclinic.org

سوالات متداول امپرازول

بهترین زمان مصرف قرص امپرازول چه زمانی است؟
بهترین زمان مصرف قرص امپرازول یک ساعت قبل از غذا، به خصوص قبل از صبحانه است.
تفاوت امپرازول با اس‌امپرازول چیست؟
اس‌امپرازول یک ایزومر قوی‌تر از امپرازول است که اثر درمانی بهتری دارد.
نحوه مصرف ساشه اس‌امپرازول برای نوزاد چگونه است؟
ساشه اس‌امپرازول را در کمی آب حل کنید و در دفعات تجویز شده توسط پزشک به نوزاد بدهید.
فرق فاموتیدین با امپرازول چیست؟
فاموتیدین یک مسدودکننده H2 است که اسید معده را کاهش می‌دهد. امپرازول مهارکننده پمپ پروتون است که تولید اسید را به طور مستقیم مهار می‌کند. امپرازول معمولا قوی‌تر است و برای مشکلات گوارشی شدیدتر تجویز می‌شود.
فرق امپرازول و پنتوپرازول در چه مواردی است؟
امپرازول و پنتوپرازول هر دو مهارکننده پمپ پروتون هستند و برای کاهش اسید معده استفاده می‌شوند. پنتوپرازول معمولا سریع‌تر اثر می‌کند و می‌تواند برای درمان مشکلات و بیماری‌های گوارشی حادتر مناسب‌تر باشد.