تخصص غدد چیست و دکتر غدد و متابولیسم کیست؟
برای پاسخ به پرسش‌هایی نظیر، تخصص غدد چیست و دکتر غدد کیست، باید به چگونگی کار غدد درون‌ریز، هورمون‌ها و اختلالات ناشی از عملکرد این دو، بپردازیم. از مهم‌ترین وظایف دکتر غدد، تشخیص بیماری‌های غدد و متابولیسم به کمک آزمایش‌های مربوط به بیماری‌های غدد است. شایع‌ترین این بیماری‌ها شامل دیابت، گواتر، چاقی، سرطان تیروئید، بیماری‌های تیروئید، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و اختلالات پوکی استخوان است. متخصص غدد، برای درمان بیماری‌های غدد و متابولیسم، دارودرمانی، درمان جایگزینی هورمون، اصلاح سبک زندگی و جراحی را در صورت نیاز توصیه می‌کند.
با مطالعه این مطلب از مجله پزشکی دکتردکتر که به 7 دقیقه زمان نیاز دارد، راه‌های درمان پرکاری تیروئید، درمان کم‌کاری تیروئید و کنترل دیابت را خواهید شناخت.
اگر سوالی درباره اینکه بهترین تخصص غدد و متابولیسم چیست دارید، آن را در بخش نظرات بنویسید. پزشک ما به آن پاسخ خواهد داد.
تخصص غدد چیست؟
تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم، تخصصی پزشکی‌ست که بر تشخیص و درمان اختلالات مربوط به غدد درون‌ریز و فرایندهای متابولیک تمرکز دارد. این تخصص، به مطالعه شرایطی مانند دیابت، تیروئید، اختلالات آدرنال و مشکلات غده هیپوفیز می‌پردازد. همچنین تخصص غدد، با کمک ابزارهای تشخیصی، اختلالات متابولیک همچون چاقی و سطح غیرطبیعی کلسترول را بررسی می‌کند. هدف تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم، بازگرداندن تعادل هورمونی و بهینه‌سازی عملکرد متابولیک برای بهبود سلامت کلی و کیفیت زندگی بیماران است.
براساس یکی از مقالات منتشر شده در سایت مطالعات ملی پزشکی آمریکا (nih)،
با توجه به نتایج تحقیقاتی که در چند دهه اخیر انجام شده، ثابت شده است که تخصص غدد درون‌ریز، پیوندی میان درک فیزیولوژی و پاتوفیزیولوژی بدن است که سیگنال‌دهی سلولی بر روی سیستم‌های داخلی را توصیف می‌کند.
از این رو، اهمیت این تخصص در میان دیگر شاخه‌های پزشکی، بسیار زیاد است.
دکتر غدد کیست؟
دکتر غدد، متخصص پزشکی‌ست که برای تشخیص و درمان اختلالات مربوط به سیستم غدد درون‌ریز آموزش دیده است. این متخصص، برای رسیدگی به طیف گسترده‌ای از شرایط پزشکی مانند پوکی استخوان، عدم تعادل هورمونی، دیابت، اختلالات تیروئید و دیس‌لیپیدیمی تخصص کافی دارد. دکتر غدد، از تخصص خود برای تفسیر سطح هورمونی، انجام آزمایش‌های تشخیصی و توسعه برنامه‌های درمانی استفاده می‌کند. این برنامه‌ها، می‌توانند شامل داروها، اصلاح سبک زندگی و سایر مداخلات باشند.
تخصص غدد و متابولیسم چه فوق‌تخصص‌ها و فلوشیپ‌هایی دارد؟
تخصص غدد درون‌ریز و متابولیسم، شامل چندین شاخه و تخصص میشود. هر یک از این تخصص‌ها، به متخصصان غدد اجازه می‌دهد تا جنبه‌های خاصی از سلامت غدد درون‌ریز را مطالعه کنند. همچنین، مراقبت‌های تخصصی‌تر و جامع‌تری را به بیماران مبتلا به شرایط پیچیده غدد درون‌ریز و متابولیک ارائه دهند. در ادامه، به مهم‌ترین فوق‌تخصص‌ها و فلوشیپ‌های تخصص غدد پرداخته‌ایم:
دیابت و متابولیسم
فوق‌تخصص دیابت و متابولیسم، بر تشخیص، مدیریت و درمان انواع دیابت شامل دیابت نوع 1 و 2 و دیابت بارداری تمرکز دارد. این فوق‌تخصص، علاوه‌بر دیابت، به مسائل متابولیکی همچون چاقی، سطح غیرطبیعی کلسترول و سندرم متابولیک می‌پردازد. فوق‌تخصص دیابت و متابولیسم، با استفاده از آزمایش‌های تشخیصی، بر سطح گلوکز خون و مدیریت عارض اختلالات متابولیکی ناشی از آن نظارت می‌کند.
اختلالات تیروئید
فوق‌تخصص اختلالات تیروئید، برای مدیریت بسیاری از اختلالات تیروئید همچون کم‌کاری تیروئید، پرکاری تیروئید، گره‌های تیروئید، گواتر و سرطان تیروئید آموزش دیده است. این فوق‌تخصص، عملکرد تیروئید و تشخیص ناهنجاری‌ها را به کمک آزمایش‌های تشخیصی متعددی مانند آزمایش خون، تصویربرداری اولتراسوند و اسکن ید رادیواکتیو ارزیابی می‌کند.
غدد درون‌ریز تولیدمثل
فوق‌تخصص غدد درون‌ریز تولیدمثل، به تشخیص و درمان اختلالات هورمون‌های تولیدمثلی و ناباروری می‌پردازد. این اختلالات، شامل سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، اندومتریوز، سیکل‌های قاعدگی نامنظم، یائسگی و ناباروری مردان می‌شوند. این فوق‌تخصص، برای انجام فن‌آوری‌های کمک‌باروری مانند لقاح آزمایشگاهی و لقاح داخل رحمی، از مهارت و تخصص کافی برخوردار است. فوق‌تخصص غدد تولیدمثلی، برای شناسایی علل زمینه‌ای مشکلات تولیدمثل، انواع ارزیابی‌های هورمونی، سونوگرافی و تجزیه و تحلیل مایع منی را انجام می‌دهد.
نورواندوکرینولوژی
فوق‌تخصص نورواندوکرینولوژی، تعاملات بین سیستم عصبی و سیستم غدد درون‌ریز را مطالعه می‌کند. این فوق‌تخصص، به بررسی نحوه تنظیم فعالیت هورمونی در سراسر بدن، توسط مغز می‌پردازد. فوق‌تخصص نورواندوکرینولوژی، تشخیص و درمان بیماری‌هایی همچون تومورهای هیپوفیز، آکرومگالی، بیماری کوشینگ، اختلالات هیپوتالاموس و تومورهای عصبی غدد درون‌ریز را برعهده دارد.
اختلالات آدرنال
فوق‌تخصص غدد آدرنال، تشخیص و درمان شرایط موثر بر غدد فوق‌کلیوی را مطالعه می‌کند. اختلالات شایع آدرنال، شامل بیماری آدیسون، سندرم کوشینگ، تومورهای آدرنال و هیپرپلازای مادرزادی آدرنال هستند. این فوق‌تخصص، برای تشخیص اختلالات آدرنال از آزمایش‌های تشخیصی مانند آزمایش خون و ادرار، سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی و نمونه‌برداری از ورید آدرنال استفاده می‌کند.
پزشکی تراجنسیتی
فوق‌تخصص پزشکی تراجنسیتی، بر نیازهای پزشکی و مدیریت هورمونی افراد ترنسجندر و دارای تنوع جنسیتی تمرکز دارد. این فوق‌تخصص، با ارائه مراقبت‌های جامعی شامل درمان جایگزینی هورمونی، به همسویی ویژگی‌های فیزیکی افراد با هویت جنسی آن‌ها کمک می‌کند. هدف فوق‌تخصص پزشکی تراجنسیتی، حمایت از سلامت جسمی و روانی افراد ترنسجندر و ترویج یک تجربه مثبت است.
دکتر غدد چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟
متخصص غدد، برای مدیریت و درمان انواع بیماری‌های مربوط به عدم تعادل هورمونی و اختلالات عملکرد غدد درون‌ریز آموزش‌های تخصصی دیده است. هرآن‌چه که در گستره بدن، به اختلا متابولیکی بیانجامد، در نهایت مشکلی است که باید توسط دکتر غدد، بررسی شود. در این راستا، گاهی دکتر غدد و پزشکان دیگر تخصص‌ها، با یکدیگر همکاری نزدیک دارند. برای همین، علاوه‌بر اختلالات غدد، گاهی دیگر بیماری‌هایی که با غدد ارتباطی ندارند نیز توسط این پزشک، درمان می‌شوند.
در ادامه، به معرفی شایع‌ترین این بیماری‌ها اشاره کرده‌ایم:
اختلالات تیروئید
اختلالات تیروئید، شامل کم‌کاری تیروئید، پرکاری تیروئید، گواتر و سرطان تیروئید می‌شوند. غدد درون‌ریز، در هریک از این اختلالات، به‌گونه‌ای متفاوت عمل می‌کند. در کم‌کاری تیروئید، غده تیروئید با تولید ناکافی هورمون، خستگی، افزایش وزن و افسردگی را به دنبال دارد. درحالی‌که، غده تیروئید، در پرکاری تیرئید، با تولید بیش از حد هورمون، باعث کاهش وزن، ضریان قلب سریع و تحریک‌پذیری میشود.
اختلالات آدرنال
اختلالات آدرنال، شرایطی مانند آدیسون و سندرم کوشینگ هستند که بر غدد فوق‌کلیوی تاثیر می‌گذارند. بیماری آدیسون، از تولید ناکافی هورمون‌های آدرنال ناشی میشود که علائمی مانند ضعف عضلانی، خستگی و کاهش وزن را به همراه دارد. اما سندرم کوشینگ، نتیجه تولید بیش از حد کورتیزول است که افزایش وزن، فشار خون بالا و پوکی استخوان از شایع‌ترین علائم آن به حساب می‌آیند.
پوکی استخوان
پوکی استخوان، یک بیماری متابولیک استخوان است که منجر به کاهش تراکم و قدرت استخوان‌ها، افزایش خطر شکستگی به‌ویژه در دوران یائسگی میشود. کاهش سطح هورمون‌های استروژن در زنان و تستوسترون در مردان، باعث کاهش تراکم استخوان میشود. به‌گونه‌ای که با کاهش این هورمون‌ها، سرعت تخریب استخوان بیشتر از سرعت تشکیل آن شده و این فرایند موجب پوکی استخوان میشود.
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک
سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، یک اختلال هورمونی رایج میان زنان در سنین باروری است. این سندرم، با دوره‌های قاعدگی نامنظم و سطح آندروژن اضافی مشخص میشود. سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، عوارضی همچون ناباروری، مشکلات متابولیک مانند مقاومت به انسولین و افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را به همراه دارد. در درمان این بیماری، دکتر زنان و دکتذ غدد، با یکدیگر، همکاری میکنند.
اختلالات هیپوفیز
در اختلالات هیپوفیز، شرایطی مانند آکرومگالی، پرولاکتینوما و آدنوم هیپوفیز، غده هیپوفیز را درگیر میکنند. در آکرومگالی، تولید بیش از حد هورمون رشد باعث بزرگ شدن اندام‌ها و سایر ویژگی‌های فرد میشود. درحالی‌که، پرولاکتینوما، تومورهای خوش‌خیمی هستند که با تولید پرولاکتین اضافی، باعث بروز اختلالات تولیدمثلی می‌شوند. اختلال هیپوفیز، یکی از بیماری‌های رایج متابولیسم است که در صورتیکه درمان نشود، مشکل‌ساز خواهد شد.
هیپوگنادیسم
در هیپوگنادیسم، با کاهش سطح هورمون‌های جنسی به دلیل کاهش عملکرد غدد جنسی مواجه هستیم. هیپوگنادیسم در مردان منجر به کمبود تستوسترون، خستگی، کاهش میل جنسی و ناباروری میشود. درحالی‌که در زنان با کمبود استروژن، قاعدگی‌های نامنظم و علائم یائسگی همراه است. معمولا پزشک اورولوژ با تشخیص این بیماری، مراجعه کننده خود را به دکتر غدد، ارجاع می‌دهد.
متخصص غدد چه خدماتی ارائه می‌دهد؟
متخصص غدد با هدف تشخیص و مدیریت اختلالات غدد درون‌ریز و بیماری‌های متابولیکی، خدمات متنوعی به بیماران ارائه می‌دهد. تشخیص و درمان مشکل غدد، مهم‌تربین وظیفه پزشکان این تخصص است. با این‌حال، کنترل غدد و مدیریت بعد از دوره‌های درمان هم از دیگر وظایف، متخصصان غدد است. در ادامه، به کارآمدترین خدمات متخصص غدد اشاره کرده‌ایم:
مدیریت دیابت
دکتر غدد، مراقبت‌های جامعی به بیماران دیابتی، شامل دیابت نوع 1 و 2 و دیابت بارداری ارائه می‌دهد. این متخصص، برای توسعه برنامه‌های درمانی فردی شامل دارودرمانی، انسولین‌درمانی و ارزیابی مداوم گلوکز مطالعه می‌کند. متخصص غدد با هدف حفظ سطح مطلوب قند خون، اطلاعات لازم درباره اصلاح سبک زندگی، رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی منظم را در اختیار بیماران می‌گذارد. همچنین مدیریت عوارض دیابت شامل غربالگری منظم برای بیماری‌های نوروپاتی، رتینوپاتی و مشکلات قلبی عروقی، از خدمات دیگر متخصص غدد است.
مدیریت اختلالات تیروئید
متخصص غدد، با هدف مدیریت اختلالات تیروئید، از آزمایش خون برای اندازه‌گیری سطح هورمون تیروئید و از مطالعات تصویربرداری برای برای ارزیابی ساختار تیروئید استفاده می‌کند. همچنین برای حفظ تعادل هورمونی و جلوگیری از عوارض، تکنیک‌هایی مانند درمان با ید رادیواکتیو، جراحی، جایگزینی هورمون تیروئید و داروهای ضدتیروئید را به کار می‌گیرد.
درمان جایگزینی هورمون
متخصص تیروئید، برای شرایطی مانند یائسگی، هیپوگنادیسم و ناسایی آدرنال، درمان جایگزینی هورمون را توصیه می‌کند. هدف از این درمان، کاهش علائم با جبران کمبود هورمون و بهبود کیفیت زندگی است. به کمک ای فرایند، در زنان یائسه علائمی مانند گرگرفتگی، تعریق شبانه و خطر پوکی استخوان کاهش پیدا می‌کند. برای مردانی با تستوسترون پایین، جایگزینی هورمون، سطح انرژی، میل جنسی و توده عضلانی را بهبود می‌بخشد.
مدیریت سلامت استخوان
دکتر غدد، به مدیریت و درمان شرایطی مانند پوکی استخوان و استئوپنی می‌پردازد. این متخصص، به کمک اسکن DEXA، استحکام و خطر شکستگی استخوان را ارزیابی می‌کند. دکتر غدد، با تجویز داروهایی مانند مکمل‌های کلسیم و ویتامین D و بیس‌فسفونات‌ها به تقویت استخوان‌ها می‌پردازد. ارائه مشاوره درباره سبک زندگی، فعالیت بدنی منظم و راهکارهایی برای پیشگیری از هرگونه آسیب از مجموعه خدمات این متخصص است.
مدیریت اختلالات هیپوفیز و آدرنال
متخصص غدد، برای تشخیص و درمان شرایطی مانند آکرومگالی، سندرم کوشینگ و بیماری آدیسون خدمات مختلفی ارائه می‌دهند. این متخصص، به کمک آزمایش‌های هورمونی، مطالعات تصویربرداری و بیوپسی، برای ارزیابی عملکرد و ساختار غدد به شناسایی این بیماری‌ها می‌پردازد. مهم‌ترین تکنیک‌های درمانی این متخصص هم شامل عادی‌سازی سطح هورمون، برداشتن تومورها برای جراحی و درمان‌های جایگزین هورمونی هستند.
مدیریت غدد درون‌ریز تولیدمثلی
دکتر غدد، شرایط تاثیرگذار بر باروری مانند سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و قاعدگی‌های نامنظم را مدیریت می‌کند. این متخصص، برای تنظیم چرخه‌های قاعدگی، تحریک تخمک‌گذاری و مدیریت علائم به درمان دارویی می‌پردازد. همچنین دکتر غدد، برای درمان ناباروری، در قالب یک تیم چندتخصصی با متخصصان باروری، درمان‌های پیشرفته‌ای مانند لقاح آزمایشگاهی را ارائه می‌دهد.
روش‌های تشخیص اختلالات در تخصص غدد چیست؟
در تخصص غدد، از روش‌های تشخیصی مختلفی برای ارزیابی سطح هورمون‌ها و عملکرد غدد استفاده میکنند. هر یک از این تکنیک‌های تشخیصی، اطلاعات ارزشمندی برای شناسایی دقیق و مدیریت بهتر اختلالات غدد و بیماری‌های متابولیک ارائه می‌دهد. در اینجا، به موثرترین روش‌های تشخیص اختلالات در تخصص غدد پرداخته‌ایم:
آزمایش خون
متخصص غدد، توسط آزمایش خون، سطح هورمون‌هایی مانند هورمون‌های تیروئید، انسولین، کورتیزول، استروژن و تستوسترون را اندازه‌گیری می‌کند. این متخصص، با ارزیابی غلظت این هورمون‌ها، به نحوه عملکرد غدد درون‌ریز پی می‌برد و مناسب‌ترین تصمیمات درمانی را ارائه می‌دهد. همچنین، آزمایش خون می‌تواند شامل نشانگرهایی مانند گلوکز و HbA1c برای مدیریت بیماری دیابت باشد.
آزمایش ادرار
دکتر غدد، به کمک آزمایش ادرار، به‌ویژه جمع‌آوری ادرار 24ساعته، هورمون‌ها و متابولیت‌های دفع‌شده را ارزیابی می‌کند. این متخصص، با اندازه‌گیری سطح کورتیزول دفع‌شده، اختلالات غده آدرنال مانند سندرم کوشینگ و با ارزیابی متابولیت‌های کاتکول‌آمین، اختلال فئوکروموسیتوم را شناسایی می‌کند. آزمایش‌های ادرار، نوسانات هورمونی در طول یک روز را نشان داده و اطلاعات کاملی از عملکرد غدد درون‌ریز ارائه می‌دهند. همچنین، به کمک این آزمایش‌ها، می‌توان شرایط متابولیک تاثیرگذار بر دفع هورمون‌ها را شناسایی کرد. آزمایش‌های ادرار، غیرتهاجمی بوده و مکمل آزمایش‌های خون برای ارزیابی کامل‌تر غدد درون‌ریز هستند.
آزمایش‌های تصویربرداری
متخصص غدد، از تکنیک‌های سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی و اسکن پزشکی هسته‌ای، برای تصویربرداری از غدد به‌منظور تشخیص مشکل، استفاده می‌کند. تجویز این آزمایش‌ها به تشخیص دقیق بیماری، منجر میشود و همین امر، روند درمان را تسریع می‌سازد. در جدول زیر، تاثیر آزمایش‌های تصویربرداری غدد را بررسی کرده‌ایم:
| نوع تصویربرداری | نحوه عملکرد |
| سونوگرافی | ارزیابی غده تیروئید، تشخیص ندول‌ها، کیست‌ها و ناهنجاری‌های ساختاری |
| سی‌تی‌اسکن | ارائه تصاویر دقیق‌تر از غدد فوق‌کلیوی، هیپوفیز و سایر غدد و انواع سرطان‌ها |
| ام‌آرآی | ارائه تصاویر دقیق‌تر از انواع غدد درون‌ریز، شناسایی تومورها یا هیپرپلازی |
| اسکن پزشکی هسته‌ای | ارزیابی عملکرد غدد تیروئید، بیش‌فعالی یا سرطان با استفاده از مواد رادیواکتیو |
این تکنیک‌های تصویربرداری، به تجسم آناتومی و آسیب‌شناسی غدد کمک می‌کند و منجر به تصمیم‌گیری درباره مداخلات تشخیصی و درمانی بیشتر مانند بیوپسی یا جراحی، می‌شوند.
آزمایش‌های تحریک یا سرکوب
متخصص غدد به کمک آزمایش‌های تحریک یا سرکوب، عملکرد غدد درون‌ریز را ارزیابی می‌کند. در آزمایش تحریک، به کمک یک محرک مصنوعی، غده برای آزاد کردن هورمون خود تحریک شده و پاسخ ناشی از بررسی میشود. درحالی‌که، در آزمایش‌های سرکوب، به کمک عواملی مانند دگزامتازون، تولید هورمون توسط غدد درون‌ریز را سرکوب میکنند. این آزمایش‌ها، اطلاعات ارزشمندی درباره تمایز بین اختلال عملکرد غدد اولیه و ناهنجاری‌های مربوط به هیپولاتاموس یا هیپوفیز ارائه می‌دهند.
بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف
دکتر غدد از بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف، برای ارزیابی گره‌های تیروئید و سایر توده‌های غدد درون‌ریز استفاده می‌کند. به‌گونه‌ای که یک سوزن نازک و توخالی، برای استخراج نمونه‌ای از سلول‌ها، وارد توده میشود. نمونه‌های استخراج‌شده، تحت بررسی‌های سیتولوژی قرار می‌گیرند. این روش، به ایجاد تمایز بین بافت‌های خوش‌خیم و بدخیم، مدیریت سرطان تیروئید و سایر سرطان‌ها کمک می‌کند. بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف، برای اطمینان از اجرای دقیق، تحت هدایت سونوگرافی انجام میشود.
روش‌های درمان در تخصص غدد و متابولیسم چیست؟
روش‌های درمان متنوعی برای رسیدگی به اختلالات غدد و متابولیسم وجود دارد. این تکنیک‌های درمانی، شامل رویکردهای جامعی هستند تعادل هورمونی و بهبمود سلامت متابولیک بیماران را تضمین می‌کند. البته گاهی این روش‌ها، ترکیبی هستند و از سبک زندگی تا نوع تغذیه فرد را تحت تاثیر خود قرار می‌دهند. در ادامه، به اثربخش‌ترین تکنیک‌های درمانی بیماری‌های غدد و متابولیسم اشاره کرده‌ایم:
درمان جایگزین هورمونی
متخصص غدد، از تکنیک درمان جایگزین هورمونی، برای جبران کمبود هورمون‌های موردنیاز بدن استفاده می‌کند. برای مثال در کم‌کاری تیروئید، لووتیروکسین به‌عنوان درمان جایگزینی هورمون تیروئید و در نارسایی آدرنال، هیدروکورتیزول به‌عنوان درمان جایگزین هورمون کورتیزول تجویز میشود. استفاده از روش درمان جایگزینی هورمون، علائم ناشی از کمبود هورمون مانند خستگی، افزایش وزن و تغییرات خلقی را تسکین می‌دهد. این تکنیک درمانی، از ریتم طبیعی هورمونی بدن، پیروی می‌کند.
دارودرمانی
دکتر غدد، به کمک داروها، مسیرهای هورمونی خاصی را برای درمان اختلالات مختلف، هدف قرار می‌دهد. برای مثال، در پرکاری تیروئید، داروهای ضدتیروئید مانند متیمازول، تولید هورمون تیروئید را کاهش می‌دهد. همچنین برای مدیریت دیابت، از انسولین یا داروهای کاهنده قند خون خوراکی مانند متفورمین استفاده می‌کند. داروها، می‌توانند عملکرد هورمون‌ها را مهار کنند؛ درست مانند فرایندی که توسط ضدآندروژن‌ها در سرطان پروستات اتفاق می‌افتد. متخصص غدد، درمان‌های دارویی را با هدف تعادل سطوح هورمونی، کنترل علائم و پیشگیری از عوارض تجویز می‌کند.
جراحی
متخصص غدد درمان جراحی را با هدف حذف تومورها، کاهش تولید بیش از حد هورمون و کاهش علائم انجام می‌دهد. این تکنیک درمانی، برای برخی از اختلالات غدد مانند تیروئیدکتومی برای سرطان تیروئید، آدرنالکتومی برای تومورهای آدرنال و جراحی هیپوفیز برای آدنوم هیپوفیز لازم است. در برخی موارد، جراحی می‌تواند درمان قطعی باشد و گاهی بخشی از یک برنامه درمانی جامع خواهد بود.
درمان با ید رادیواکتیو
دکتر تیروئید، برای درمان پرکاری تیروئید و سرطان تیروئید، به کمک ید رادیواکتیو، بافت تیروئید بیش‌فعال یا تومورهای سرطانی را تخریب می‌کند. در این تکنیک درمانی، غده تیروئید، ایزوتوپ ید رادیواکتیو بلعیده‌شده توسط بیمار را جذب می‌کند. تشعشعات ساطع‌شده، سلول‌های تیروئید را از بین برده و تولید هورمون کاهش می‌یابد. درمان با ید رادیواکتیو، برای بیماری‌های گریوز و گواتر ندولار سمی هم بسیار اثربخش است.
انسولین‌درمانی
تکنیک انسولین‌درمانی، برای مدیریت دیابت نوع 1 و دیابت نوع 2 پیشرفته حیاتی است. در این تکنیک درمانی، انسولین را به صورت تزریق یا پمپ انسولین برای تنظیم سطح گلوکز خون استفاده میکنند. مدیریت موثر انسولین، به‌طور قابل‌توجهی عوارض مرتبط با دیابت را کاهش داده و باعث بهبود کیفیت زندگی میشود. انسولین درمانی، یکی از روش‌های متداول درمانی پزشکان غدد محسوب میشود.
چه زمانی باید به متخصص غدد مراجعه کنیم؟
گاهی تشخیص این که باید برای درمان مشکل خاصی به دکتر غدد مراجعه کرد یا پزشکی دیگر باید آن را درمان کند، سخت میشود. برای همین، شناخت نشانه‌های مخصوص اختلال در غدد برای هر کسی، ضروری است. در این میان، مشاهده علائم و شرایط مرتبط با عدم تعادل هورمونی، از هر یک از دیگر علائم، اهیمتی بسیار بالاتر دارند. در ادامه، به مهم‌ترین و حساس‌ترین این علائم اشاره کرده‌ایم:
- احساس خستگی و کسالت غیرطبیعی
- افزایش یا کاهش وزن بدون دلیل
- تغییرات خلقی، افسردگی و اضطراب
- حساسیت غیرقابل‌توجیه به گرما یا سرما
- مشکل در بلع یا گرفتگی صدا ناشی از تومور
- عدم توانایی در کنترل قند با رژیم غذایی و دارو
- درد استخوان و شکستگی‌های مداوم
- اختلال در فشار خون
- پرپیگمانتاسیون پوست ناشی ار بیماری آدیسون
- مشکلات بینایی
- پریودهای نامنظم
- رشد بیش از حد مو و ظهور آکنه
- سنگ کلیه و دفع زیاد ادرار
مراجعه و مشاوره به‌موقع با متخصص غدد، با تشخیص زودهنگام و مدیریت موثرتر بیماری‌ها همراه خواهد بود.
در مراجعه به دکتر غدد انتظار، باید انتظار چه معاینه‌هایی را داشته باشیم؟
درمان بیماری‌های غدد، حساسیت بالایی دارند. از این رو، بهترین پزشکان غدد، نهایت دقت و توجه را در هنگام معاینه، به خرج می‌دهند. در همین راستا، هنگام مراجعه به یک متخصص غدد، می‌توانید انتظار یک ارزیابی کامل شامل معاینات و ارزیابی‌های مختلف برای تشخیص و مدیریت وضعیت غدد خود را داشته باشید. در اینجا، این معاینات و ارزیابی‌ها را مرور کرده‌ایم:
- ارزیابی اولیه؛ شامل سابقه پزشکی و خانوادگی، بیماری‌ها و جراحی‌های قبلی، علائم فعلی، شدت و مدت بروز این علائم، ارزیابی سبک زندگی
- معاینه فیزیکی؛ ارزیابی علائم حیاتی مانند فشار خون، ضربان قلب و وزن، بررسی نواحی خاص مانند گردن، شکم و اندام‌های دیگر
- تست‌های آزمایشگاهی؛ شامل آزمایش خون و ادرار، تست‌های عملکرد تیروئید، آزمایش قند، ارزیابی سطح کورتیزول و پانل‌های هورمونی
- مطالعات تصویربرداری؛ شامل سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی و اسکن‌های پزشکی هسته‌ای
- آزمایش‌های تخصصی؛ مانند تست‌های تحریک/سرکوب و بیوپسی آسپیراسیون با سوزن ظریف
- تشخیص بیماری؛ براساس تفسیر اطلاعات جمع‌آوری شده از آزمایشات تشخیصی
- ارائه برنامه درمانی؛ شامل دارودرمانی، درمان جایگزینی هورمون، اصلاح سبک زندگی و جراحی، در صورت نیاز
- پیگیری درمان و تعیین وقت ملاقات بعدی؛ ارزیابی میزان اثربخشی برنامه درمانی و اصلاح برنامه در صورت نیاز
توجه! ممکن است با توجه به وضعیت هر بیمار، برخی از این معاینات، انجام نشوند.
در انتخاب بهترین دکتر غدد، باید چه مواردی را در نظر بگیریم؟
انتخاب بهترین دکتر غدد، بیمار را از دریافت مراقبت‌های با کیفیت بالا و متناسب با نیازهای خاص بیمار مطمئن می‌سازد. این انتخاب می‌تواند با در نظر گرفتن چندین عامل اثرگذار رخ دهد. این که پزشکتان را دقیقا با معیارهایی تخصصی و منطقی انتخاب کنید، شما را در درست‌ترین مسیر سلامتی، قرار خواهد داد. در ادامه، به مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در انتخاب بهترین دکتر غدد اشاره کرده‌ایم:
- تجربه و تخصص متناسب با نیاز بیمار
- توصیه سایر متخصصان
- نظرات سایر بیماران درباره عملکرد متخصص غدد
- برخورداری از مهارت‌های ارتباطی برای برقراری تعامل درست با بیمار
- در دسترس بودن و پاسخگو بودن دکتر غدد به نیازهای بیمار
- برخورداری از به‌روزترین و پیشرفته‌ترین تجهیزات تشخیصی و درمانی
- شفاف بودن هزینه‌ها و بیمه‌های موردقبول متخصص غدد
با در نظر گرفتن این عوامل، می‌توانید متخصص غددی بیابید که با ارائه مراقبت‌های جامع و باکیفیت، به‌طور موثر وضعیت غدد شما را مدیریت کند.
آیا انتخاب بهترین دکتر غدد، به بهبود کیفیت زندگی کمک می‌کند؟
پاسخ سوال‌های تخصص غدد چیست و دکتر غدد کیست می‌تواند از اهمیت انتخاب بهترین دکتر غدد، در دریافت مراقبت‌های جامع‌تر به بیماران غدد کمک کند. از مهم‌ترین وظایف دکتر غدد، تشخیص بیماری‌های غدد و متابولیسم همچون دیابت، بیماری‌های تیروئید، چاقی، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و اختلالات پوکی استخوان است. تشخیص زودهنگام این بیماری‌ها به کمک آزمایش‌های بیماری‌های مربوط غدد به فرایند درمان و بهبود کیفیت زندگی این بیماران کمک خواهد کرد. حال که می‌دانید تخصص غدد و متابولیسم چیست، می‌توانید برای گرفتن نوبت بهترین دکتر غدد، به سایت دکتردکتر، مراجعه کنید. پس از جستجو متخصص غدد و فعال کردن فیلتر بیشترین امتیاز، بهترین دکترهای غدد برای شما به نمایش درمی‌آیند.
منابع:
pennmedicine.org
webmd.com
سوالات متداول تخصص غدد
[elementor-template id=”88241″]
