درمان سرفه خلط دار با روش های سریع خانگی و دارویی + علت آن

از نشانه‌‌های عفونت‌های تنفسی، می‌توان به سرفه خلط دار اشاره کرد که نیاز به درمان دارد. برای تسکین این نوع سرفه، روش‌های خانگی و دارویی متعددی وجود دارد. سرفه خلط دار به معنای خروج خلط و مخاط از دستگاه تنفسی است و معمولاً به دلیل عفونت‌های حاد تنفسی، آلرژی‌ها یا مشکلاتی همچون سینوزیت ایجاد می‌شود. برای درمان سریع این نوع سرفه، می‌توان از چند روش خانگی و دارویی بهره برد. شربت عسل و لیمو یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین درمان‌هاست. عسل به نرم شدن گلو کمک کرده و لیمو باعث تسکین سرفه می‌شود. همچنین مصرف دمنوش زنجبیل و چای داغ می‌تواند به رفع انسداد و کاهش خلط کمک کند. بخور دادن با آب گرم و نمک نیز می‌تواند مجاری تنفسی را تمیز کند.  اگر این سرفه ادامه‌دار شد یا با علائم دیگری همراه بود، بهتر است برای مشاوره به پزشک متخصص مراجعه کنید. برای یافتن پزشک مناسب می‌توانید به سایت دکتردکتر مراجعه کنید.

در این مقاله از مجله سلامت و پزشکی دکتردکتر، درباره روش‌های درمان سرفه خلط‌ دار کودکان و بزرگسالان و دلایل آن می‌خوانید. همچنین با درمان خانگی سرفه خلط دار هم آشنا می‌شوید.

در پایان اگر درباره درمان سریع سرفه خلط دار یا مطالب مربوط به آن پرسشی دارید، بپرسید تا پزشک به شما پاسخ بدهد.

علت سرفه خلط دار

سرفه خلط دار نشانه‌ای است که می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد و معمولاً نشان‌دهنده وجود مشکلاتی در دستگاه تنفسی است. این نوع سرفه معمولاً به همراه تولید خلط یا مایعات سینه‌ای است و می‌تواند ناشی از عفونت‌های تنفسی، آلرژی‌ها، یا بیماری‌های مزمن باشد.

یکی از شایع‌ترین علل سرفه‌های خلط دار، عفونت‌های ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفلوآنزا است. در این موارد بدن به منظور از بین بردن عفونت، خلط تولید می‌کند که می‌تواند منجر به سرفه شود. علت دیگر این نوع سرفه، عفونت‌های باکتریایی مانند برونشیت است که التهاب در مجاری تنفسی را به دنبال دارد.

دلیل سرفه‌های خلط دار همچنین می‌تواند به بیماری‌های مزمن مانند آسم و بیماری مزمن انسدادی ریه مرتبط باشد. در این شرایط، بافت‌های ریه‌ها و مجاری تنفسی ملتهب شده و تولید بیش از حد خلط باعث سرفه می‌شود. همچنین آلرژی‌ها به مواد حساسیت‌زا مانند گرده یا گرد و غبار نیز می‌توانند باعث تولید خلط و سرفه خلط دار شوند.

عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، دود سیگار و بخارهای شیمیایی نیز می‌توانند بر روی مجاری تنفسی تأثیر گذاشته و منجر به سرفه خلط دار شوند. در نتیجه، مهم است که به علائم توجه کرده و در صورت تداوم یا شدت سرفه به پزشک مراجعه کنید. با تشخیص به موقع، می‌توان از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کرد.

بکی از مشکلاتی که سرفه خلط دار دارد بیماری فیبروز کیستیک است.

تشخیص علت سرفه خلط دار از روی رنگ

تشخیص علت سرفه خلط دار می‌تواند بر اساس رنگ و قوام خلط به‌طور دقیق‌تری انجام شود. هر رنگ متفاوت می‌تواند نشانه‌ای از وضعیت خاصی در سیستم تنفسی باشد.

خلط شفاف و روشن:سرفه با این نوع خلط معمولاً نشان‌دهنده عفونت‌های ویروسی است، مانند سرماخوردگی یا آنفلوآنزا. در این حالت، خلط نرم و رقیق است و معمولاً به‌راحتی دفع می‌شود.

خلط زرد یا سبز: این رنگ خلط معمولاً ناشی از عفونت‌های باکتریایی است. سرفه با خلط سبز یا زرد نشان‌دهنده التهاب شدیدتر و فعالیت سلول‌های ایمنی (کنترل‌کننده‌های عفونت) در بدن است. این حالت معمولاً در برونشیت حاد یا سینوزیت دیده می‌شود.

خلط سفید: سرفه با خلط سفید ممکن است به مشکلات تنفسی مزمن مانند آسم یا آلرژی‌ها مربوط باشد. این خلط معمولاً دارای قوام کمتری است و در مراحل ابتدایی عفونت‌ها یا تحرکات آلرژیک مشاهده می‌شود.

خلط سیاه: این نوع خلط به‌طور معمول به دلیل قرارگیری در معرض مواد مضر مانند آلودگی هوا، گرد و غبار یا سیگار کشیدن ایجاد می‌شود. سرفه با خلط سیاه می‌تواند نشانه‌ای از بیماری مزمن ریه، مانند COPD، باشد و باید به دقت بررسی شود.

خلط قهوه‌ای: خلط قهوه‌ای یا تیره معمولاً به دلیل خون قدیمی است که در مجاری تنفسی تجمع کرده است. این نوع خلط ممکن است به عفونت‌های شدید یا تومورها اشاره کند و نیاز به ارزیابی فوری دارد.

خلط خونی (قرمز یا صورتی): وجود خون در خلط می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تری همچون سرطان ریه، عفونت‌های ریوی جدی یا مشکلات قلبی باشد. در این صورت، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.

با بررسی دقیق رنگ و قوام خلط، می‌توان به شناخت بهتری از مشکلات تنفسی و عفونت‌ها رسید و در صورت نیاز، اقدامات درمانی مناسب انجام داد. در زیر جدولی از انواع خلط به همراه رنگ، ویژگی‌ها و علل احتمالی سرفه خلط‌دار ارائه شده است:

این جدول به شما کمک می‌کند تا با توجه به رنگ و ویژگی‌های خلط، موارد احتمالی را تشخیص دهید و در صورت نیاز اقدامات لازم را انجام دهید. در صورتی که سرفه خلط‌دار ادامه داشته باشد یا نگران‌کننده باشد، مشاوره با پزشک بسیار مهم است.

پیشگیری از سرفه خلط دار

پیشگیری از سرفه خلط دار به عوامل متعددی بستگی دارد که با رعایت آن‌ها می‌توان تا حد زیادی از بروز این مشکل جلوگیری کرد. یکی از مهم‌ترین نکات، حفظ سلامت سیستم ایمنی بدن است. تغذیه مناسب، خواب کافی و ورزش منظم می‌تواند به تقویت ایمون سیستم کمک کند. همچنین پرهیز از تماس با افراد مبتلا به عفونت‌های تنفسی بسیار مهم است.

رعایت بهداشت تنفسی نیز ضروری است؛ استفاده از ماسک در مکان‌های شلوغ و بهداشت دست‌ها می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های عفونی کمک کند. همچنین هنگام مواجهه با آلرژن‌ها مانند گرد و غبار یا گرده گیاهان، سعی کنید از قرار گرفتن در معرض آن‌ها خودداری کنید.

به گفته دکتر تریسی مارتین متخصص ریه:

پیشگیری همیشه بهتر از درمان است؛ با اتخاذ عادات سالم و مراقبت از سلامتی خود، می‌توانیم از بسیاری از مشکلات تنفسی جلوگیری کنیم.

در نهایت حفظ رطوبت محیط با استفاده از دستگاه بخور به پاکسازی مجاری تنفسی کمک کرده و در پیشگیری از سرفه خلط دار مؤثر است. با رعایت این نکات می‌توان به طور قابل توجهی از بروز سرفه خلط دار جلوگیری کرد.

درمان دارویی سرفه خلط دار چیست؟

بهترین قرص برای سرفه خلط دار چیست و چه راهی برای رفع این مشکل وجود دارد؟ داروهای بدون نسخه متنوعی برای درمان سرفه‌ خلط‌ دار بزرگسالان وجود دارند. این داروها، با رفع مشکلاتی مانند گرفتگی و کیپ‌شدن بینی و تسکین سرفه از تولید خلط بیشتر جلوگیری می‌کنند. در شرایطی که بیماری ریوی یا مشکلی جدی منجر به سرفه‌های خلط‌ دار می‌شود، باید حتماً از تجویز دکتر گوش، حلق و بینی برای تهیه دارو استفاده کنید. اما داروهای بدون نسخه و تجویز پزشک و بهترین شربت برای سرفه خلط دار در شرایط نه‌چندان خطرناک، شامل چه مواردی می‌شوند؟

• آنتی‌هیستامین
• اکسپکتورانت

البته آنتی بیوتیک برای سرفه خلط دار هم تجویز می‌شود اما بهترین انتی بیوتیک برای سرفه های خلط دار را پزشک بر اساس بیماری شما و شدت آن به شما خواهد داد. به ویژگی‌های هریک از این داروها در جدول دقت کنید:

دقت کنید که برای درمان سرفه خلط دار نوزاد سه ماهه و کوچک‌تر، نباید از هیچ دارویی استفاده شود. برای درمان سرفه خلط دار در این رده سنی به پزشک مراجعه کنید. اگر بدانید که تخصص گوش و حلق و بینی چیست، در چنین مواقعی به این متخصصان مراجعه و مشکلات تنفسی را پیگیری می‌کنید. با خواندن این مطلب درباره وظایف و نوع درمان دکتر گوش و حلق اطلاعات کامل‌تری به دست می‌آورید و با آمادگی بیشتری به مطب مراجعه می‌کنید.

آنتی‌هیستامین‌

یکی از راه‌های درمان سرفه خلط دار و از بین‌بردن مخاط موجود در گلو و بینی، استفاده از آنتی هیستامین‌ است. این دسته از داروها، به دو دسته آرام‌بخش- خواب‌آور و ساده تقسیم می‌شوند. اگر نیاز به هوشیاری در طول روز دارید، نباید آنتی‌هیستامین‌هایی مصرف کنید که خواب‌آور هستند. آنتی‌هیستامین‌ها به درمان شرایط ناشی از ترشح هیستامین بیش از حد کمک می‌کنند. هیستامین، ماده‌ای شیمیایی است که توسط سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود.

این داروها بیشتر برای مبتلایان به واکنش‌های آلرژیک و سرفه آلرژیک کاربرد دارند؛ یعنی برای کسانی که به گرده و سایر آلرژن‌ها حساس هستند. از آنتی‌هیستامین‌ها، برای برای درمان انواع بیماری‌های دیگر مانند مشکلات معده، سرماخوردگی، اضطراب و … هم استفاده می‌شود.

داروهای ضداحتقان

داروهای ضدگرفتگی بینی و گلو مانند فنیل‌افرین یا سودافدرین، به کم‌کردن و رفع سرفه خلط دار کمک می‌کنند. اوکسی‌متازولین هم از داروهای ضداحتقان دیگری است که برای کاهش سرفه خلط دار، استفاده می‌شود. هنگامی که ویروس سرماخوردگی یا آنفولانزا وارد بدن می‌شوند، خون اضافی به رگ‌های خونی بینی راه پیدا می‌کند. چنین سازوکاری، به بدن برای مبارزه با ویروس‌ها، کمک خواهد کرد. این روند باعث می‌شود که رگ‌های خونی و بافت‌های بینی متورم شوند و احساس گرفتگی در گلو و بینی به‌وجود بیاید. داروهای ضداحتقان بینی تورم رگ‌های خونی آن را کم می‌کنند. با بازشدن راه‌های هوایی، تنفس دوباره آسان می‌شود. چنین داروهایی به تسکین علائم بیماری در کوتاه‌مدت کمک می‌کنند.

پروسپان

پروسپان هم برای سرفه خلط دار تجویز می‌شود. این دارو برای سرفه خلط دار باعث نرم‌شدن مخاط سفت می‌شود و سرفه‌کردن را هم آسان‌تر می‌کند. با مصرف آن از علائمی مانند تنگی نفس، سرفه و تولید خلط زیاد جلوگیری می‌شود.

شربت سرفه پروسپان برای کاهش علائم اختلالات التهابی حادی استفاده می‌شود که بر مجاری هوایی مرتبط با سرفه تأثیر می‌گذارند. در صورت تداوم علائم و بروز موارد زیر:

• مشکلات تنفسی
• تب یا ترشحات چرکی/خونی

باید فوراً با پزشک مشورت کنید. گفتنی است شربت پلارژین با خواص خلط‌آور و ضدالتهابی به کاهش سرفه خلط‌دار و بهبود علائم تنفسی ناشی از سرماخوردگی کمک می‌کند.

اکسپکتورانت

با بروز سرفه خلط‌دار، این پرسش تکراری در ذهن همه ما وجود دارد؛ برای سرفه خلط دار چه شربتی خوبه؟ شربت اکسپکتورانت با رقیق‌کردن مخاط باعث می‌شود که گلو راحت‌تر از مخاط و خلط پاک شود. از اکسپکتورانت‌ها برای درمان علائم عفونت‌های دستگاه تنفسی استفاده می‌شود. این نوع عفونت‌ها شامل سرماخوردگی، برونشیت و ذات‌الریه هستند و می‌توانند موجب تجمع مخاط در گلو و ریه‌ها شوند.

ممکن است، به دلیل تجمع مخاط دچار سرفه شوید و سینه شما درد بگیرد. اکسپکتورانت‌ها به تسکین این علائم کمک می‌کنند. از اکسپکتورانت‌ها برای تسهیل سرفه خلط‌دار استفاده می‌شود. معمولا مصرف اکسپکتورانت،برای کاهش خلط از سوی پزشکان تجویز می‌شود. دقت کنید که گاهی سرفه شرایط پیچیده‌ای دارد. برای مثال، سرفه خلط‌دار خونی نشانه چیست؟ این وضعیت می‌تواند حکایت از ابتلا به بیماری‌های بسیار جدی داشته باشد و دیگر نمی‌توانید چنین موردی را با اکسپکتورانت و داروهای بی‌نسخه کنترل کنید. در این صورت باید به دکتر گوش مراجعه کنید تا تشخیص دهند و درمان را شروع کنند.

درمان خانگی سرفه خلط دار

درمان‌های خانگی مختلف، می‌توانند به مدیریت سرفه خلط دار و مخاط کمک کنند. تعدادی از درمان‌های خانگی، مانند عسل و آب نمک، احتمالاً منجر به درمان سرفه خلط‌دار می‌شوند. اگر درمان‌ خانگی سرفه مفید واقع نشود، باید به سراغ داروهای بدون نسخه و با نسخه‌ در دسترس بروید. سرفه‌های خلط دار معمولاً به دلیل عفونت دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی یا برونشیت ایجاد می‌شوند. این اوضاع نتیجه عفونتی ویروسی یا باکتریایی است. برای عفونت‌های ویروسی کار زیادی از دست پزشکان برنمی‌آید، اما نکاتی را برای کاهش علائم توصیه می‌کنند. برخی از درمان‌های خانگی طبیعی برای سرفه خلط‌دار در ادامه می‌خوانید.

اگر نوزاد شما سرفه خلط دار دارد بهتر است برای درمان به پزشک مراجعه کنید. اما قبل از آن در مقاله سرفه نوزاد اطلاعات مقدماتی راجع به این موضوع کسب کنید.

 آب‌رسانی به بدن

سرفه خلط دار یکی از نشانه‌های بیماری‌هایی مثل  سرماخوردگی است. بااین‌حال، درمان سرفه های خلط دار، روش‌های مختلفی دارد. مثلا مصرف مایعات زیاد می‌تواند راهی برای درمان خلط سینه و سرفه باشد؛ به‌ ویژه مایعات گرم. آب و انواع نوشیدنی‌ها مخاط را رقیق و روان می‌کنند. برای درمان سرفه‌های خلط‌دار، آب میوه، سوپ‌های رقیق، دم‌نوش‌ها و چای را فراموش نکنید. ترکیب آب و لیمو و چای بدون کافئین هم از گزینه‌های مطلوب است. این روش برای درمان سرفه خلط دار کودکان و بزرگسالان مناسب خواهد بود. دقت کنید که سرفه خلط دار بدون تب و علامت‌های دیگر، نیاز به مراجعه به پزشک دارد. چنین چیزی گواه وجود مشکلی جدی‌تر است و باید دقیق‌تر پیگیری شود. فقط این وضعیت نیست که به پیگیری احتیاج دارد. برای درمان خلط سفید ریه هم باید اوضاع را جدی‌تر بگیرید.

مرطوب‌کردن هوا

از انواع درمان خانگی سرفه برای بهبود سرفه خلط دار استفاده می‌شود. رطوبت محیط باعث رقیق‌شدن خلط می‌شود. شاید شنیده باشید که بخار و بخوردادن روش‌های مناسبی برای تسکین گلوی ملتهب و کاهش خلط‌ هستند. دقت کنید که هرچند این روش‌ها زیاد استفاده می‌شوند، اما پایه‌های علمی قوی ندارند. به‌جای بخار و بخوردادن، بهتر است که از دستگاه‌های مرطوب‌کننده سرد استفاده کنید. این دستگاه را در تمام طول روز روشن بگذارید تا هوا را لطیف و مرطوب کند. در چنین فضایی، تنفس راحت‌تر و خلط‌ها هم رقیق‌تر می‌شوند. برای درمان سرفه خلط دار شدید، باید در محیط مناسبی استراحت کنید. بخور سرد برای سرفه خلط دار گزینه مناسب‌تری نسبت به بخور گرم است. اگر سرفه به دلیل ایجاد عفونت در سینوس‌ها میباشد که به صورت بیماری سینوزیت حاد بروز می‌کند استفاده از بخور برای درمان این بیماری نیز بسیار مفید است.

 گرم نگه‌داشتن بدن

بدنتان را گرم نگه دارید. این کار درمانی برای تسکین سیستم تنفسی‌تان است. دمای بدن که بالا باشد و گرم بماند، راحت‌تر می‌تواند با عوامل بیماری‌زا مانند ویروس‌ها بجنگد.

برای گرم‌کردن بدن می‌توانید:

• دوش آب گرم بگیرید.
• پتوی بیشتری روی خود بکشید.
• لباس‌های گرم بپوشید.

گاهی اوضاع پیچیده است و برای مثال، سرفه خلط دار و حالت تهوع با هم رخ می‌دهند. چنین شرایطی نیاز به مراجعه به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی دارد.

غرغره سرم نمکی و آب‌ نمک

برای درمان سریع سرفه خلط دار و کاهش آن از محلول آب‌نمک استفاده کنید. برای غرغره این محلول به نکات زیر دقت داشته باشید:

• یک‌دوم تا سه‌چهارم قاشق چای‌خوری نمک را در یک فنجان آب بریزید.
• بهتر است آب گرم باشد چون نمک در آن زودتر حل می‌شود.
• استفاده از آب معدنی یا تصفیه‌شده فاقد کلر، در این زمینه توصیه می‌شود.
• کمی از آب را در گلو غرغره کنید و آن را شست‌وشو بدهید.
• به‌مدت ۳۰ تا ۶۰ ثانیه غرغره و بعد محلول را تُف کنید.
• این کار را تا جایی تکرار کنید که به نظرتان مفید می‌آید.
• یادتان باشد که نباید محلول را در گلو فرو و قورت بدهید.

اگر نمی‌خواهید آب‌نمک غرغره کنید، راه آسان‌تری هم وجود دارد. چه راهی؟‌ از سرم نمکی استفاده کنید. با قوری تنقیه یا همان پُوار بینی می‌توانید سرم نمکی را برای شست‌وشوی بینی و گلو استفاده کنید.

مصرف عسل برای سرفه خلط دار

استفاده از یک قاشق عسل هم به درمان سرفه خلطی کمک می‌کند. برای درمان سرفه خلط دار در کودکان زیر یک سال از این ماده استفاده نکنید، چون امکان بروز بوتولیسم (بیماری فلج‌کننده میکروبی) در آن‌ها وجود دارد. برای درمان سرفه خلط دار بعد از سرماخوردگی یا در طول آن هم می‌توانید به‌فکر استفاده از عسل باشید. این ماده خوراکی خوشمزه، اثرات فوری و مثبتی دارد و باعث تسکین سرفه خلط دار می‌شود.

درمان سرفه خلط دار بزرگسالان چیست؟

راه‌کارهای مختلفی برای درمان سرفه های خلطی مطرح می‌شوند. باید بدانید که دلیل این سرفه‌ها چیست. اگر سرفه‌هایتان شدید و مزمن شده‌اند، شاید اوضاع وخیم‌تر از ابتلا به ویروس یا یک باکتری رایج و ساده است. گاهی‌اوقات، پای مشکلات جدی در ناحیه گلو و به میان است. بزرگسالان نسبت به کودکان، گزینه‌های درمانی بیشتری برای مقابله با سرفه خلط‌دار در اختیار دارند. در ادامه، با تعدادی از آن‌ها آشنا می‌شوید.

آنتی‌بیوتیک‌ها

اگر سرفه ناشی از عفونت باکتریایی باشد، امکان دارد که پزشک آنتی‌بیوتیک برای سرفه خلط دار تجویز کند. از آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای درمان سرفه‌های خلط‌دار باکتریایی استفاده می‌شود، باید به موارد زیر اشاره کنیم:

• آموکسی‌سیلین ۵۰۰ میلی‌گرم ،۳ بار در روز به مدت ۵ روز.
• کلاریترومایسین ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم، ۲ بار در روز به مدت ۵ روز.
•  اریترومایسین ۲۵۰ تا ۵۰۰ میلی‌گرم، ۴ بار در روز یا ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم، ۲ بار در روز به مدت ۵ روز.

این موارد، فقط برای آشنایی بیشتر شما با دوز و داروهای آنتی‌بیوتیکی است. هرگز، سرخود اقدام به مصرف چنین داروهایی نکنید.

داروهای ضدسرفه

داروهای ضدسرفه، به دو دسته اصلی داروهای سرکوب‌کننده سرفه و داروهای خلط‌ آور، تقسیم می‌شوند. بسته به نوع سرفه (خشک یا خلط‌ دار)، داروی مناسب انتخاب می‌شود. در صورتی که سرفه خشک و تحریک‌کننده دارید، می‌توانید از داروهای ضد سرفه زیر استفاده کنید:

• دکسترومتورفان

• بنزونات

شواهد نشان می‌دهند که دکسترومتورفان، مؤثرترین ضدسرفه برای سرفه حاد است. کودکان نباید این دارو را مصرف کنند و بزرگسالان هم باید دستورالعمل‌های مربوط، دوز مصرفی را به‌دقت دنبال کنند.

دوری از محرک‌ها

اجتناب از دود سیگار و آلاینده‌ها، می‌تواند به کاهش سرفه کمک کند. بنابراین، اگر اهل مصرف دخانیات هستید، برای بهبودی اوضاع گلو و سرفه‌ها از آن دوری کنید. چنانچه خودتان سیگار نمی‌کشید هم باید از محیطی پر از دود آن دور بمانید. نگذارید که هوای محیط، باعث تحریک بیشتر سینه و گلویتان شود. سیگار، ابعاد مضر فراوانی دارد و آسیب‌هایش روی تمام ابعاد زندگی، به‌وضوح نمایان می‌شود. اگر سرفه بیش از ۲ هفته ادامه پیدا کند یا با علائمی چون تب بالا، تنگی نفس یا درد قفسه سینه همراه شود، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

درمان سرفه خلط دار نوزادان و کودکان چیست؟

راه‌های مختلفی برای کمک به پاک‌سازی مخاط بینی و گلوی کودکان وجود دارد. بهتر است که با مشورت پزشک، از مناسب‌ترین روش‌ها باخبر شوید. بنا به علت سرفه خلط‌دار کودک و نوزاد از میان روش‌های موجود به بهترین گزینه برسید. یادتان باشد که ممکن است، کودکان و نوزادان هم دچار مشکلاتی مانند اسید معده باشند. رفلاکس در بچه‌ها هم می‌تواند باعث بروز سرفه خلط‌دار شود. پس به وجود مخاط در سرفه کودک، دقت کنید و با توجه به دلیل آن، اقدام به استفاده از روش‌های درمانی کنید.

مصرف مقدار زیادی مایعات

کم‌آبی می‌تواند با افزایش غلظت و سفتی مخاط در ریه همراه شود و سرفه‌ها را بدتر کند. هرچقدر که مخاط بینی و گلو غلیظ‌تر باشند، تنفس کودک و نوزاد سخت‌تر می‌شود و بیشتر بهانه می‌گیرد. با دادن مقدار زیادی مایع به بچه‌ها، به بهبود سریع‌تر سرفه‌های خلط‌دار آن‌ها کمک کنید. برای اینکه بدانید به مصرف چه مقدار از مایعات نیاز است، به ادرار بچه دقت داشته باشید.

اگر رنگ ادرار روشن است و نیاز به دفع در او زیاد دیده می‌شود، یعنی مقدار مایع کافی به بدنش می‌رسد. بهترین گزینه برای مصرف مایعات در بچه‌ها،‌ آب ساده است. اما آب سیب و آب گوشت هم گزینه‌های خوبی هستند. از دادن آب پرتقال به کودکان خودداری کنید، چون اسید موجود در آن می‌تواند باعث تحریک گلویشان شود. شیر هم انتخاب خوبی نیست، چون می‌تواند به افزایش تولید مخاط کمک کند.

قرارگیری بچه در موقعیت مناسب

مخاط در هنگام خواب، در پشت گلو جمع می‌شوند؛ به خصوص، اگر بینی کودک پر شده باشد. برای کمک به کاهش علائم و کمترشدن سرفه، سر کودک خود را با یک بالش اضافی بالا نگه دارید. این اقدام باعث می‌‌شود که راه‌های هوایی و تنفسی باز شوند و امکان تخلیه مخاط وجود داشته باشد. از آنجا که گلوی خشک می‌تواند به راحتی تحریک و باعث تجمع بیشتر مخاط شود، حتماً از دستگاه تسویه هوا در نزدیک تخت کودک، استفاده کنید.

مالش قفسه سینه

یکی دیگر از درمان‌های سرفه برای کودکان بزرگ‌تر از ۲ سال، استفاده از پمادهای موضعی مانند ویکس (برای کاهش احتقان قفسه سینه) است. ویکس حاوی آلوئه‌ورا، اکالیپتوس، اسطوخودوس و رزماری است. مصرف این پماد، می‌تواند به بهبود تنفس و خواب راحت‌تر کودک کمک کند. نکته کلیدی این است که به دنبال مصرف پماد ضداحتقان قفسه سینه، مخاط شل‌تر می‌شود. این پمادها می‌توانند سرفه را کاهش دهند، مجرای بینی را باز کنند و گلودرد را تسکین دهند.

برای سرفه خلط دار چه بخوریم؟

برای سرفه خلط دار چی خوبه؟ حتما این سوال را بارها از خود پرسیده‌اید. مصرف بعضی از مواد، می‌تواند به کاهش سرفه‌های خلط‌دار کمک کند. لیمو، سیر و زنجبیل از این دسته مواد مفید هستند. تحقیقی در سال ۲۰۱۸ میلادی انجام شد که نشان می‌دهد، این مواد در کم‌کردن سرفه‌های خلط‌دار نقش مهمی دارند. گزینه‌های پیشنهادی دیگری هم وجود دارد. اضافه‌کردن این مواد به رژیم غذایی می‌تواند باعث تسکین سرفه‌ها و بهبود آن‌ها شود. نقش بیشتر مواد پیشنهادی در روان‌سازی خلط‌ها دیده می‌شود.

سوپ مرغ

بعضی از تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف سوپ مرغ هم در مسیر درمان و تسکین خلط گلو مفید است. این سوپ، می‌تواند حرکت نوتروفیل‌ها در بدن را کند و کم‌سرعت کند. نوتروفیل‌ها در گلبول‌های سفیدی هستند که با عفونت‌ها می‌جنگند. با حرکت نرم و آهسته، آن‌ها در بخش‌هایی از بدن قرار می‌گیرند که عفونت وجود دارد. همچنان گرمای این غذا، اثری آرامش‌بخش و تسکینی دارد.

موز

 موز بخشی از BRAT (موز، برنج، سس سیب و نان تست)، یعنی نوعی رژیم غذایی است که برای افراد دچار سرفه، سرماخوردگی و مشکلات معده مناسب است. موز سرشار از مواد مغذی و کربوهیدرات‌هایی با محتوای فیبر محلول است. مصرف این میوه می‌تواند به نرم‌ترشدن گلو کمک کند. ضمن اینکه در زمان سرماخوردگی یا بروز سرفه‌های خلط‌دار شدید، خوردن ماده‌ای که نرم است و گلو را تحریک نمی‌کند، بیشتر توصیه می‌شود.

 کیوی

بادام، دارای خواص پیشگیرانه و درمانی برای درمان سرماخوردگی و سرفه است. پوست بادام حاوی پلی‌فنول‌ها است، یعنی ترکیبی که با بیماری‌ها مبارزه می‌کند. این ترکیبف به افزایش حساسیت گلبول‌های سفید خون کمک می‌کند و باعث می‌شود تا به‌طور موثر و سریع با ویروس‌ها مبارزه کنند. به گفته محققان، حتی پس از هضم بادام، اثرات این تقویت‌کننده ایمنی برای مدتی طولانی باقی می‌ماند. یادتان باشد که بادام بدون پوست هیچ تاثیری بر سطح ایمنی بدن ندارد.

آب سبزیجات

سبزیجات سرشار از آنتی‌اکسیدان هستند و به تقویت ایمنی شما کمک می‌کنند. آب سبزیجات می‌تواند باعث بهبودی سریع‌تر سرماخوردگی و گلودرد شود. سبزیجات و صیفی‌جاتی مانند هویج و کرفس را در آب‌میوه‌گیری بریزید و آب آن‌ها را مصرف کنید. خواص ضدویروسی این مواد از یک سو و راحتی نوشیدنشان در زمان گلودرد باعث بهبود وضعیتتان می‌شود.

دانه کدو تنبل

دانه کدو تنبل سرشار از زینک یا همان روی است. بدن برای تقویت عملکرد گلبول‌های سفید به این ماده معدنی نیاز دارد. گلبول‌های سفید برای مبارزه با عوامل بیماری‌زا مانند ویروس آنفولانزا مهم هستند. برای بهبود سرفه‌های خلط‌دار هم از دانه‌های کدو تنبل استفاده کنید. آن‌ها را خالی یا در سالادتان میل کنید. مصرف دانه‌ها با سالاد ایده بهتری است و به خوردن راحت‌تر دانه‌ها کمک می‌کند.

ماست

پروبیوتیک‌ها بهترین گزینه برای مبارزه با علائم سرماخوردگی و آنفولانزا هستند. افرادی که ماست پروبیوتیک مصرف می‌کنند، به طور کلی هم سالم‌تر می‌مانند. بدن افرادی که ماست و لبنیات پروبیوتیک مصرف می‌کنند، توانایی سریع‌تری برای بهبود بیماری‌ها دارد. گنجاندن ماست‌های پروبیوتیک در وعده‌های غذایی را برای بهبود وضعیت سرفه‌های خلط‌دار فراموش نکنید. این ماست‌ها در سوپرمارکت‌ها موجودند و دسترسی به آن‌ها سخت نیست.

آب انار

آب انار تازه سرشار از خواص ضدباکتریایی و ضدالتهابی است. این ماده حاوی آنتی اکسیدان‌های فلاونوئیدی است که برای مبارزه با ویروس‌ها و کاهش طول درمان سرماخوردگی تا ۴۰درصد مفیدند. برای مصرف آب انار، یا آب این میوه را بگیرید و به‌تنهایی بنوشید یا آن را در ترکیب با مواد مفید و میوه‌های دیگر تبدیل به اسموتی و مصرف کنید.

زردچوبه

شیر زردچوبه یکی از داروهای خانگی معروف در هند برای درمان بیماری‌های مختلف است. این مورد درمانی خانگی قوی برای گلودرد و سرفه است. زردچوبه به دلیل وجود کورکومین در آن مفید است. کورکومین به زردچوبه رنگ زرد می‌دهد و خاصیت ضدالتهابی دارد. این ماده سیستم ایمنی بدن و واکنش آنتی‌بادی فعال در برابر عفونت را تقویت می‌کند. برای تسکین سریع، مقداری فلفل سیاه ه به زردچوبه اضافه کنید.

درمان سرفه شدید خلط دار چیست؟

اگر سرفه‌های خلط‌دار شما بهبود پیدا نمی‌کنند و مدام بدتر می‌شوند، باید به دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. گاهی‌اوقات، پای ابتلا به آسم یا رفلاکس شدید معده به‌میان است. عفونت‌های گسترده تنفسی هم می‌توانند دستگاه تنفس و ریه‌ها را آزار دهند. در برخی موارد، سرفه‌های شدید توأم با خلط نشانه ابتلا به بیماری‌های قلبی هم هستند. عفونت راه‌های اصلی ریه هم باعث بروز بیماری برونشیت می‌شود. وجود سرفه‌های خلط‌دار در تمام این موارد دیده می‌شود. پس اگر سرفه‌های شما شدیدند، باید به‌فکر تشخیص علت و پیش‌گرفتن درمان در راستای دلیل بروز مشکل باشید. این پیشنهادات کلی هم در درمان سرفه شدید خلط دار بی‌اثر نیستند.

اگر هنگام سرفه کردن در کمر خود احساس درد می‌کنید بهتر است علت آن را در مقاله کمردرد هنگام سرفه در مجله دکتردکتر پیدا کنید.

مصرف داروها برای درمان سرفه شدید خلط دار

اگر عامل ایجاد سرفه شدید ویروس باشد، از داروهای ضدویروسی به عنوان داروی سرفه خلط دار استفاده می‌شود. اگر پس از شروع علائم به سرعت شروع به مصرف داروهای ضد ویروسی کنید، ممکن است زودتر بهبود پیدا کنید. برونکودیلاتور هم دارویی است که به بازشدن راه‌های تنفسی کمک می‌کند. داروهای ضد التهاب مانند کورتیکواستروئیدها هم در موارد التهابی سرفه‌های شدید کاربرد دارند. داروهای سرکوب‌کننده سرفه مانند دکسترومتورفان و بنزوناتات هم برای رفع مشکلات سرفه خلط‌دار شدید قابل استفاده هستند. اگر این سرفه‌ها در نتیجه آسم و بیماری‌های تنفسی مزمن و جدی به‌وجود آمده باشد، به راه‌کارهای دیگری هم نیاز است. برای مثال، تمرینات تنفسی خاص.

مراقبت‌های خانگی

اگر سرفه‌های خلط‌دار شدید شده‌اند، بهتر است که در منزل هم بیشتر مراقب خود باشید. روش‌های زیر برای تسکین این مشکلات جدی مفید هستند:

• استراحت زیاد باعث می‌شود که اگر عامل سرفه ویروسی است، بدن سریع‌تر بهبود پیدا کند. مقاومت بدن در حالت استراحت و آرامش بیشتر می‌شود و بهتر می‌تواند با عوامل بیماری‌زا بجنگد.
• مصرف دمنوش‌ها و مایعاتی مانند ترکیب آب گرم با عسل و لیمو هم به بهبود اوضاع کمک می‌کند.

برای درمان سرفه شدید هم باید روش‌هایی مشابه درمان معمولی سرفه خلط‌دار را پیش بگیرید. با مراجعه به پزشک و دریافت داروهای متناسب با عامل سرفه هم در مسیر بهبودی گام برمی‌دارید.

درمان سرفه خلط دار طولانی مدت چیست؟

سرفه خلط دار طولانی مدت، معمولا نیاز به پیگیری دارد. این مدل از سرفه‌، بیش از ۳ هفته طول کشیده و احتمالا نشانه‌ای از ابتلا به بیماری‌های عفونی دستگاه تنفسی است. مخاطی که در مجاری هوایی جمع می‌شوند، تنفس را دشوارتر می‌کنند و خطر عفونت را افزایش می‌دهند. این وضعیت، می‌تواند به ریه‌های شما آسیب بیشتری وارد کند. زندگی با چنین وضعیت مزمنی یعنی احتمالاً مقدار زیادی از این مایع غلیظ و چسبنده در ریه‌ها جای خوش کرده‌اند. برای درمان سرفه خلط دار طولانی‌مدت باید به روش‌های زیر دقت کنید:

• مصرف آنتی‌هیستامین‌ها، کورتیکواستروئیدها و ضد احتقان‌ها.
• مسدود‌کننده های اسید برای رفع رفلاکس.
• تغییرات سبک زندگی مانند ترک سیگار.
• استفاده از داروهای استنشاقی آسم.

اگر سرفه خلط‌دار مزمن دارید و هفته‌هاست که با مخاط سرفه می‌کنید، ممکن است به عفونت باکتریایی مبتلا شده باشید. توصیه می‌کنیم که به پزشک مراجعه کنید تا با تجویز آنتی‌بیوتیک‌های مناسب به درمان کمک کند.

درمان سرفه خلط دار چقدر طول می کشد؟

در بیشتر موارد، سرفه واکنشی خودکار در بدن است که به پاک‌سازی راه‌های هوایی از مخاط یا محرک‌ها کمک می‌کند. بیشتر سرفه‌ها، در عرض ۳ هفته برطرف می شوند و نیازی به مراقبت پزشکی ندارند. زمانی که خلط و مخاط گلو و بینی رقیق‌تر و شل‌تر می‌شود، یعنی کم‌کم در حال بهبودی هستید. سرفه‌ها هم کوتاه‌تر می‌شوند و نیاز کمتری به داروهای رفع سرفه به‌وجود می‌آید. اگر علائم سرفه خلط‌دار تا بیشتر از ۳ هفته با شما همراه‌اند، باید به دکتر گوش و حلق و بینی مراجعه کنید و معاینه کامل شوید. حتماً دلیلی قابل پیگیری برای درمان‌نشدن این وضعیت وجود دارد. با مراجعه به این متخصص و انجام آزمایش‌ها و معاینات کامل، می‌توانید امیدوار باشید که بهبودی کامل را به دست بیاورید.

برای درمان سرفه خلط دار به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای درمان سرفه خلط دار، مناسب‌ترین گزینه مراجعه به پزشک متخصص گلو، بینی و گوش یا پزشک متخصص ریه است. این متخصصان با بررسی دقیق علائم و تاریخچه پزشکی شما می‌توانند علت اصلی سرفه را تشخیص داده و بهترین روش‌های درمانی را پیشنهاد دهند.

سرفه خلط دار می‌تواند ناشی از مشکلات متعددی از جمله عفونت‌های تنفسی، آلرژی یا بیماری‌های مزمن ریه باشد؛ بنابراین بررسی دقیق بیمار توسط یک پزشک متخصص بسیار حائز اهمیت است. این پزشکان علاوه بر بررسی وضعیت تنفسی و معاینه فیزیکی، ممکن است آزمایش‌هایی مانند اشعه ایکس قفسه سینه یا تست‌های عملکرد ریوی را تجویز کنند.

اگر به دنبال بهترین پزشک برای درمان سرفه خلط دار خود هستید، پیشنهاد می‌کنیم به سایت دکتردکتر مراجعه کنید. این سایت با ارائه اطلاعات جامع از پزشکان متخصص در حوزه‌های مختلف به شما کمک می‌کند تا در سریع‌ترین زمان ممکن، مناسب‌ترین و نزدیک‌ترین پزشک را پیدا کنید و از خدمات حرفه‌ای آنان بهره‌مند شوید. مثلا اگر ساکن تهران هستید، از میان بیش از 161 دکتر گوش تهران نوبت خود را با پزشک مورد نظرتان ثبت کنید و به صورت آنلاین یا حضوری ویزیت شوید.

سوالات متداول سرفه خلط دار

منابع:

medicalnewstoday.com

khealth.com

healthline.com